Από τις 21/5 ξεκινά η λειτουργία τηλεφωνικών Γραμμών Παροχής Πληροφοριών για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις και Ψυχολογικής Υποστήριξης για υποψηφίους και τις οικογένειές τους, σε όλες τις Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης της χώρας, όπως μας ενημερώνει το Υπουργείο Παιδείας. Θα σταθώ στο κομμάτι της Ψυχολογικής Υποστήριξης το οποίο όπως διαπιστώνουμε από τις ημερομηνίες, θα λειτουργήσει για περίπου ένα μήνα.
Η πρώτη επισήμανση είναι πως το χρονικό διάστημα είναι πολύ μικρό για να καλυφθούν ανάγκες ενός πολύ μεγάλου αριθμού εφήβων που έχουν περάσει μια πολύ δυσάρεστη χρονιά λόγω της πανδημίας και ενός επίσης πολύ μεγάλου αριθμού οικογενειών που έχουν το χρέος να υποστηρίξουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα παιδιά τους τόσο στην καθημερινότητά τους όσο και στο πέρασμά τους από αυτή τη διαχρονικά πολύ σκληρή δοκιμασία των πανελληνίων εξετάσεων. Η λειτουργία των τηλεφωνικών αυτών γραμμών θα έπρεπε να υπάρχει από την αρχή της σχολικής χρονιάς.
Η δεύτερη επισήμανσή μου είναι πως όχι μόνο για την ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο της πανδημίας, αλλά ακόμη και για την εκτός πανδημίας «κανονικότητα» που ευχόμαστε όλες και όλοι να έρθει σχετικά σύντομα, ο αριθμός των αναπληρωτών σχολικών ψυχολόγων δεν επαρκεί. Όμως βρισκόμαστε ακόμη στην καρδιά της πανδημίας και τα αποτελέσματά της στην ψυχολογία των μαθητών (και όχι μόνο) θα φανούν έντονα και τα επόμενα χρόνια, όταν η πανδημία θα είναι παρελθόν. Σε τέτοιες καταστάσεις η μέχρι στιγμής πρόβλεψη του Υπουργείου Παιδείας να τοποθετήσει ψυχολόγους που έχουν στην εποπτεία τους 5 σχολεία ο καθένας ( σε πολλά σχολεία όμως δεν ισχύει ούτε αυτό) είναι στην κυριολεξία «ψύλλος στα άχυρα». Αν σκεφθούμε πως κάθε σχολείο μεγάλης πόλης έχει τουλάχιστον 200 μαθητές και μαθήτριες, κάθε σχολικός ψυχολόγος έχει 5 ώρες την εβδομάδα για αυτούς τους 200 (ή περισσότερους) μαθητές και μαθήτριες. Άρα απαιτούνται άμεσα πολύ περισσότεροι και μόνιμοι σχολικοί ψυχολόγοι που να γνωρίζουν σταθερά το εκπαιδευτικό περιβάλλον κάθε σχολείου.
Η τρίτη επισήμανση αφορά το δεδομένο πως λόγω της πανδημίας όλο το ηλικιακό φάσμα των μαθητών, από την προσχολική αγωγή μέχρι και το λύκειο, έχει και θα έχει ίσως για καιρό - σύμφωνα με πολλές έρευνες που έχουν γίνει στη χώρα μας και διεθνώς - πολλά αρνητικά συναισθήματα όπως το στρες, τη μονοτονία, την απαισιοδοξία, την έλλειψη κινήτρων, τη μοναξιά, την κατάθλιψη. Πολλοί μαθητές και μαθήτριες έχουν ψυχοκοινωνικά προβλήματα από την παρατεταμένη τηλεκπαίδευση, από την μακρόχρονη απομάκρυνση τους από φίλους, συμμαθητές, εκπαιδευτικούς τους. Πολλοί μαθητές και μαθήτριες έχουν βιώσει μια απώλεια συγγενικού ή άλλου αγαπημένου προσώπου από την πανδημία, ή την απώλεια της εργασίας του ενός ή και των δυο γονιών. Τα δε παιδιά των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων ( προσφυγόπουλα, Ρομά, μετανάστες, κλπ) βίωσαν ακόμη περισσότερο τον κοινωνικό αποκλεισμό και την όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων αφού αποκλείσθηκαν και από την τηλεκπαίδευση.
Η στόχευση λοιπόν μιας κυβέρνησης, ενός Υπουργείου Παιδείας, θα πρέπει να είναι η όποια στήριξη μόνο στο εξεταστικό κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας ή στο σύνολο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, για όλες και όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες που την έχουν ανάγκη; Πραγματική ψυχολογική υποστήριξη (όλη την χρονιά, όχι ένα μήνα) πρέπει να έχει μόνο ο υποψήφιος των πανελλαδικών; Το νήπιο ή το πρωτάκι του Δημοτικού που μπήκε σε ένα ψηφιακό κυρίως σχολικό περιβάλλον και δεν έχει ακόμη καταλάβει τι είναι το σχολείο, δεν έχει ακόμη προσαρμοσθεί, έχουν λιγότερες ανάγκες και δικαιώματα σε κάθε ψυχολογική υποστήριξη; Τα μεγαλύτερα παιδιά; Είναι προφανές πως όλα τα παιδιά, όλοι οι έφηβοι και οι έφηβες των σχολείων μας έχουν ανάγκη αλλά και δικαίωμα σε πλήρη και απόλυτη ψυχολογική στήριξη για να ξεπεράσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα δυσάρεστα συναισθήματά τους και κατ’ επέκταση τα μεγάλα μαθησιακά κενά που έχουν λόγω της κακής τους ψυχολογίας τον τελευταίο 1,5 σχεδόν χρόνο.
Οι κινήσεις του Υπουργείου Παιδείας πρέπει να είναι ολιστικές και γενναίες προς αυτή την κατεύθυνση. Πασαλείμματα δεν χωρούν όταν μιλάμε, όταν ασκούμε πολιτική για τους νέους και τις νέες της χώρας μας.
Τα μέχρι σήμερα βήματα της παρούσας κυβέρνησης μόνο γενναία δεν είναι σε παιδεία, σε υγεία αλλά και στους άλλους τομείς της όποιας ισχνής κοινωνικής πολιτικής ασκεί. Η λέξη πρόσληψη μάλλον έχει σβηστεί από το λεξικό της, το κοινωνικό κράτος τής φέρνει αλλεργία.
Θέλει να μας περάσει τη λογική της «από το ολότελα καλή και η Παναγιώταινα» φυλάσσοντας το «ολότελα» για τα ημέτερα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα και ό,τι περισσεύει για όλους και όλες μας. Όμως λίγους μπορεί πλέον να κοροϊδέψει.
*Ο Χρήστος Πιλάλης είναι μέλος του Συντονιστικού του Τμήματος Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ
