«Με λένε Ναουφάλ. Θέλω να πάω σχολείο. Μου αρέσει πολύ το σχολείο. Θέλω να γυρίσω πίσω στη Συρία. Θέλω να δω την οικογένειά μου στη Συρία. Μπαμπά, δεν θα σε ξεχάσω».
Αυτά τα λίγα λόγια, γραμμένα στα αραβικά, ανήκουν στον 8χρονο Ναουφάλ, που στα τέλη του 2014 διέφυγε από τη Ράκα της Συρίας με τα περισσότερα μέλη της οικογένειάς του, αφήνοντας πίσω τον πατέρα του. Έγραψε διστακτικά αυτά τα λόγια στο σημειωματάριο της Bathoul Ahmed, δημοσιογράφου, που επισκέφθηκε τον καταυλισμό όπου ζει στην κοιλάδα Μπεκάα του Λιβάνου.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) και η Επιτροπή Ευαισθητοποίησης των Νέων προκηρύσσουν Πανελλήνιο Διαγωνισμό Μαθητικής Δημιουργίας για το σχολικό έτος 2014-2015 μεταξύ των μαθητών της Γ΄ τάξης Γυμνασίου και της Α΄ τάξης Λυκείου. Η συμμετοχή στο διαγωνισμό είναι προαιρετική και οι εργασίες θα εκπονηθούν εκτός ωρών διδασκαλίας. Το θέμα του εφετινού Διαγωνισμού είναι «Η ιστορία του Αζίζ. Αν ήσουν εσύ στη θέση του…».
Πώς υποδέχονται και αντιμετωπίζουν αυτά τα παιδιά στις νέες τους πατρίδες; Γίνεται σεβαστή η διαφορετικότητά τους, η γλώσσα και η θρησκεία τους; Πόσο σημαντική ή και ωφέλιμη μπορεί να είναι η παρουσία τους στο νέο τους περιβάλλον, την καινούρια γειτονιά τους, το νέο τους σχολείο;
Ο Αζίζ είναι ένα από αυτά τα παιδιά. Είναι μόλις 11 ετών, αλλά μοιάζει πολύ μεγαλύτερος. Όχι τόσο λόγω εμφάνισης όσο εξαιτίας της ωριμότητας με την οποία μιλάει. «Δεν παίζω, δεν προλαβαίνω να σκεφτώ το παιχνίδι, το μυαλό μου είναι γεμάτο με προβλήματα, πολλά προβλήματα», απαντάει με αφοπλιστική σοβαρότητα στην ερώτηση για το αγαπημένο του παιχνίδι. Το αγόρι φαίνεται να έχει απόλυτη συναίσθηση των ευθυνών που έχουν πέσει στους μικρούς του ώμους: με τον πατέρα να βρίσκεται μακριά από την οικογένεια, έχει πλέον αναλάβει ο ίδιος το ρόλο του προστάτη για τη μητέρα και τα μικρότερα αδέρφια του. Με την ίδια υπευθυνότητα αντιμετωπίζει ο μικρός Αζίζ και τη φοίτησή του στο σχολείο. Ξεκίνησε να παρακολουθεί τα μαθήματα της Ε΄ Τάξης Δημοτικού στα μέσα Νοεμβρίου και μέσα σε λίγους μόλις μήνες κατάφερε να μάθει να γράφει, να διαβάζει και να μιλάει ελληνικά. «Εγώ έφυγα γιατί στη χώρα μου δεν ήμουν καλά. Κι εσύ το ίδιο θα έκανες, αν στη χώρα σου στην Ελλάδα, δεν ήταν πραγματικά καλά», θυμάται η δασκάλα του να της λέει σε μια από τις συζητήσεις τους.
Ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Προσφύγων που τιμάται κάθε χρόνο στις 20 Ιουνίου, μαθητές και μαθήτριες από όλη τη χώρα καλούνται να τιμήσουν με της συμμετοχή τους το διαγωνισμό, μπαίνοντας στη θέση του Αζίζ. Ο Αζίζ είναι ένα από τα εκατομμύρια παιδιά πρόσφυγες στον κόσμο. Παιδιά χωρίς πατρίδα, χωρίς ιθαγένεια, χωρίς οικογένεια ή που βρίσκονται εκτοπισμένα μέσα στην ίδια τους τη χώρα. Πολλά από αυτά περνούν όλη την παιδική τους ηλικία μακριά από το σπίτι τους, εκτεθειμένα σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σε διάφορες μορφές κακοποίησης ή εκμετάλλευσης.
Συμμετοχή στο διαγωνισμό
1. Γραπτό κείμενο – ατομική συμμετοχή. Με αφορμή το παραπάνω απόσπασμα, γράψε εσύ την ιστορία του Αζίζ. Το κείμενό σου μπορεί να έχει τη μορφή:
- δοκιμίου
- ιστορίας/αποσπάσματος ενός βιβλίου/μυθιστορήματος για παιδιά
- άρθρου σε τοπική ή μαθητική εφημερίδα
- αποσπάσματος από το ημερολόγιο του Αζίζ ή κάποιου άλλου ήρωα της ιστορίας (φίλος, συμμαθητής, δασκάλα, μέλος της οικογένειάς του κ.λπ.)
H αφήγηση μπορεί να γίνει είτε σε πρώτο είτε σε τρίτο πρόσωπο και μπορεί να αφορά την ιστορία του Αζίζ μέχρις ότου φτάσει στην Ελλάδα ή τη συνέχεια της ιστορίας του στη νέα του πατρίδα.
Ενδεικτικές ερωτήσεις για βοήθεια στην εξέλιξη της πλοκής:
- Τι θυμάται ο Αζίζ σαν μεγάλη δυσκολία στην πατρίδα του, που τον οδήγησε να φύγει; Πώς ήταν ο αποχωρισμός;
- Τι όμορφο θυμάται από την πατρίδα του και ήδη το νοσταλγεί;
- Πώς ήταν το ταξίδι του; Τι περνούσε από το μυαλό του στη διαδρομή;
- Ποια ήταν η πρώτη εμπειρία του στη νέα του πατρίδα; Τι τον φόβισε; Τι τον στενοχώρησε; Τι τον ανακούφισε; Τι του έδωσε ελπίδες;
- Τι βήματα έγιναν στη ζωή του από την πρώτη μέρα που έφτασε στη νέα πατρίδα του μέχρι σήμερα;
- Πώς βλέπει τα άλλα παιδιά γύρω του; Πώς του φέρονται αυτά;
- Τι φοβάται, τι ελπίζει και προσδοκά για το μέλλον; Πώς φαντάζεται τον εαυτό του σε λίγα χρόνια;
2. Ιστολόγιο (blog) – ατομική ή ομαδική συμμετοχή (μέχρι 5 άτομα).
Με αφορμή το παραπάνω απόσπασμα, γράψε εσύ την ιστορία του Αζίζ ή ένα κομμάτι της ιστορίας του, μέχρι τώρα, μέσα από ένα ιστολόγιο (blog). Το ιστολόγιο μπορεί να είναι ατομικό ή ομαδικό (μέχρι 5 άτομα) και να περιλαμβάνει γραπτά κείμενα σε μορφή δοκιμίου, ιστορίας, άρθρου εφημερίδας, αποσπάσματος από το ημερολόγιο του Αζίζ ή οποιουδήποτε άλλου «ήρωα» στην ιστορία του ή και φωτογραφικό ή οπτικοακουστικό υλικό που μπορεί να εμπλουτίζει το περιεχόμενο του ιστολογίου.
3. Οπτικοακουστικό μήνυμα / βίντεο – ομαδική συμμετοχή (μέχρι 5 άτομα).
Με αφορμή το απόσπασμα από την ιστορία του Αζίζ, δημιουργήστε ένα βίντεο σε ομάδες μέχρι 5 άτομα, διάρκειας μέχρι 3 λεπτά για χρήση στην τηλεόραση ή το internet, με τίτλο: «Η ιστορία του Αζίζ. Αν ήσουν εσύ στη θέση του…». Το βίντεο μπορεί να εστιάζει σε οποιαδήποτε πτυχή της ιστορίας του Αζίζ: στην περίοδο πριν ή μετά την αναγκαστική εγκατάλειψη της πατρίδας του, στην εμπειρία του από το ελληνικό σχολείο, στο μέλλον και τις προσδοκίες του…
Όροι συμμετοχής στο διαγωνισμό
• Ο Διαγωνισμός θα ξεκινήσει στις 22 Απριλίου 2015 και θα διαρκέσει μέχρι και τις 5 Ιουνίου 2015. Στο διαγωνισμό μπορούν να συμμετάσχουν μαθητές και μαθήτριες της Γ΄ τάξης Γυμνασίου και της Α΄ τάξης Λυκείου είτε ατομικά με τη συγγραφή κειμένου είτε ομαδικά (με συμμετοχές μέχρι και 5 ατόμων) με τη δημιουργία ιστολογίου (blog) ή με τη δημιουργία βίντεο.
• Πρωτότυπη δημιουργία: Τα έργα (γραπτό κείμενο, οπτικοακουστικό μήνυμα/βίντεο) θα πρέπει να αποτελούν πρωτότυπη δημιουργία των μαθητών/τριών. Άλλοι εμπλεκόμενοι, π.χ. γονείς ή εκπαιδευτικοί, μπορούν να ασκούν μόνο βοηθητικό ρόλο (συντονισμός ομάδας, τεχνική υποστήριξη, ενοικίαση εξοπλισμού κ.λπ.). Η υποβολή των έργων θα πρέπει να συνοδεύεται με δήλωση του/της ή των δημιουργών ότι το έργο είναι πρωτότυπο και δεν έχει δημοσιευτεί ή προβληθεί αλλού. Σε περίπτωση που γίνεται χρήση μη πρωτότυπου υλικού για τις ανάγκες του έργου (κείμενα, φωτογραφίες, πληροφορίες από ιστότοπους κ.λπ.), θα πρέπει να γίνεται σαφής αναφορά στην αρχική πηγή.
• Τα γραπτά έργα θα πρέπει να κατατεθούν σε ηλεκτρονική μορφή σε αρχείο word σε γραμματοσειρά Times New Roman, μέγεθος γραμμάτων 12 και μονό διάστιχο. Σε ξεχωριστή πρώτη σελίδα θα πρέπει να αναγράφονται το ονοματεπώνυμο, η διεύθυνση, το τηλέφωνο του/της μαθητή/τριας καθώς και η πλήρης διεύθυνση και το τηλέφωνο της σχολικής μονάδας τους. Μέγιστη έκταση κειμένου 1.200 λέξεις.
• Το ιστολόγιο θα πρέπει να είναι πρωτότυπο, να δημιουργήθηκε με αφορμή το Διαγωνισμό και να μην δημοσιευτεί μέχρι την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του Διαγωνισμού από την Ύπατη Αρμοστεία. Η πρόσβαση σε αυτό θα πρέπει να γίνεται με ειδικό κωδικό (password) που θα υποβληθεί στην Ύπατη Αρμοστεία μαζί με έγχρωμα αντίγραφα (εκτύπωση) του περιεχομένου όλων των άρθρων/καταχωρήσεων των σελίδων του σε χαρτί Α4.
• Το οπτικοακουστικό μήνυμα/βίντεο δεν πρέπει να ξεπερνάει σε διάρκεια τα 3 λεπτά, μαζί με τους τίτλους αρχής και τέλους. Επιπρόσθετα, να μην έχει παρουσιαστεί στο πλαίσιο άλλης διοργάνωσης ή διαγωνισμού. Το τελικό προϊόν θα πρέπει να αποσταλεί ψηφιακά (σε DVD ή άλλο ψηφιακό μέσο) κατά προτίμηση σε ποιότητα HD (High Definition) και ανάλυση 1280/720. Το format του βίντεο θα πρέπει να είναι mpeg, avi ή mov. Οι συμμετέχοντες/ουσες μπορούν να χρησιμοποιήσουν ψηφιακή κάμερα, κινητό τηλέφωνο ή οποιοδήποτε μέσο καταγραφής κινούμενης εικόνας. Η μουσική ή οι φωτογραφίες/εικόνες/σχέδια που θα χρησιμοποιηθούν θα πρέπει να είναι είτε πρωτότυπες είτε «ελεύθερες δικαιωμάτων» ή να χρησιμοποιηθούν μετά από σχετική άδεια. Επίσης, θα πρέπει να έχει εξασφαλιστεί η έγκριση των προσώπων που τυχόν εμφανίζονται στο βίντεο.
• Τρόπος συγκέντρωσης και αποστολής έργων: Οι Διευθυντές των σχολικών μονάδων, αφού συγκεντρώσουν τις εργασίες των μαθητών/τριών, θα τις αποστείλουν συγκεντρωτικά (με αναγραφόμενη ημερομηνία αποστολής στο φάκελο μέχρι 5 Ιουνίου 2015) στα Γραφεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Ταγιαπιέρα 12 Τ.Κ. 115 25, Αθήνα (υπόψη κ. Εύας Σαββοπούλου).
• Δικαιώματα χρήσης: Τα έργα που θα υποβληθούν για κρίση στο διαγωνισμό δεν επιστρέφονται. Η Ύπατη Αρμοστεία έχει το δικαίωμα να δημοσιοποιεί και να αξιοποιεί τα έργα που θα υποβληθούν στο διαγωνισμό, μέσα από τα έντυπα ή τις ιστοσελίδες της, με εγγραφή και αναπαραγωγή του βίντεο, υποτιτλισμό του, δωρεάν διάθεσή του στο κοινό ή με όποιον άλλο τρόπο κρίνει επωφελή για την προώθηση των σκοπών της, αναφέροντας πάντα την πηγή και τους δημιουργούς. Σε περίπτωση που κάποιος από τους δημιουργούς δεν επιθυμεί να δημοσιοποιηθούν τα στοιχεία του, μπορεί να το ζητήσει με την υποβολή του έργου του.
• Αξιολόγηση έργων και Βραβεία-δώρα: Η Επιτροπή Ευαισθητοποίησης Νέων θα ορίσει ειδικές επιτροπές από τα μέλη της για την αξιολόγηση των έργων και τη βράβευση όσων θα ξεχωρίσουν. Οι επιτροπές θα επιλέξουν τα δύο καλύτερα κείμενα (ατομικές συμμετοχές) από κάθε τάξη και από μια ομαδική συμμετοχή-βίντεο ή ιστολόγιο για κάθε τάξη. Στους βραβευθέντες θα αποσταλούν αναμνηστικά δώρα από την Υ.Α..Οι συμμετοχές που θα ξεχωρίσουν θα προβληθούν στην ιστοσελίδα της Υ.Α. www.unhcr.gr και στην ιστοσελίδα του Συνηγόρου του Παιδιού www.0-18.gr, ενώ θα επιδιωχθεί να αξιοποιηθούν περαιτέρω στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Τομέα Ενημέρωσης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν: α) να επισκέπτονται τις ιστοσελίδες www.unhcr.gr, www.1againstracism.gr και www.unhcr.org β) να απευθύνονται στα Γραφεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ (κ. Νάνου, κ. Σαββοπούλου, τηλ. 210-6756801, 210-6726462-3).
