«Είναι πολύ δύσκολο να είσαι φτωχός σε μια πλούσια χώρα», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Κάρμεν Μπέρχτολντ από το ελβετικό περιοδικό «Σουρπρίζ», το οποίο συμμετέχει στο 20ό Διεθνές Συνέδριο Περιοδικών Δρόμου, το οποίο ξεκίνησε χτες στην Αθήνα.
«Οι περισσότεροι άστεγοι δεν καταφέρνουν να βρουν δουλειά στην ελβετική αγορά και συνεχίζουν για χρόνια να πουλούν τα περιοδικά δρόμου, είναι σαν την οικογένειά τους. Η ανισότητα είναι τόσο μεγάλη στην Ελβετία. Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, στην Ελλάδα ένας άστεγος έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να ορθοποδήσει, έστω με μικρό εισόδημα, από ό,τι στην Ελβετία. Εκεί η αγορά είναι αμείλικτη και πολύ αυστηρά δομημένη».
Οι κοινωνικές ανισότητες, τα στερεότυπα αλλά και τρόποι για τον περιορισμό τους συζητήθηκαν στο 20ό Διεθνές Συνέδριο Περιοδικών Δρόμου, το οποίο φιλοξενείται από το Ίδρυμα Ωνάση και θα διαρκέσει μέχρι την Παρασκευή.
«Η υγεία εξαρτάται από την οικονομική κατάσταση των ανθρώπων. Η μέση ηλικία θανάτου των αστέγων στην επαρχία της Βρετανικής Κολούμπια του Καναδά είναι 40 με 49, ενώ όλου του πληθυσμού στην ίδια επαρχία τα 76 χρόνια», επισήμανε η Τζέσικα Χάνον από το περιοδικό δρόμου «Μέγκαφον» του Βανκούβερ. Στον Καναδά το Κοινωνικό Στεγαστικό Πρόγραμμα σταμάτησε στη δεκαετία του 1990 και οι άστεγοι κάθε χρόνο αυξάνονται. Μόνο από το 2013 έχει σημειωθεί άνοδος κατά 70%. Για πρώτη φορά, στη δημοσκόπηση πριν από τις τελευταίες εκλογές, η στέγαση και η φτώχεια αναδείχθηκαν ως τα κύρια προβλήματα της Βρετανικής Κολούμπια. «Η αποικιοκρατία και ο ρατσισμός, από την αρχή της ίδρυσης του κράτους του Καναδά, έβαλαν τα θεμέλια για τις μεγάλες ανισότητες του σήμερα», εκτίμησε η κ. Χάνον. Το περιοδικό «Μέγκαφον» ξεκίνησε καμπάνιες για τη συγκέντρωση χρημάτων, ώστε οι άστεγοι να βρουν σπίτια και η ανταπόκριση είναι θεαματική, περιέγραψε η κ. Χάνον.
Μέσα από κοινωνικά προγράμματα αρκετά περιοδικά δρόμου προσπαθούν να ενισχύσουν το εισόδημα των φτωχών και των αστέγων και να μικρύνουν το χάσμα που τους χωρίζει από την υπόλοιπη κοινωνία. Το «The Big Issue» («Το Μεγάλο Θέμα») από την Αυστραλία δημιούργησε μια επιχείρηση όπου γυναίκες ασχολούνται με τις συσκευασίες προϊόντων. Επίσης μέσα από το πρόγραμμα «Σπίτια για Σπίτια» (Homes for Homes) εταιρίες και φορείς δίνουν μια εθελοντική εισφορά για να συγκεντρωθούν 1,8 δισεκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας – αυτός είναι ο στόχος, ώστε οι άστεγοι να αποκτήσουν σπίτι και ένα αρχικό εισόδημα. Σε αρκετές χώρες, όπως στην Ελβετία, άστεγοι ξεναγούν στην πόλη μαθητές, τουρίστες και κάθε ενδιαφερόμενο έναντι μικρού αντιτίμου. Στην Αυστρία, το περιοδικό δρόμου της Βιένης «Ογκοστίν» διαμεσολάβησε για να έρθουν σε επαφή και να συζητήσουν οι εκπρόσωποι του δικαστικού σώματος με τους Αφρικανούς μικροπωλητές, και μαθητές με πρώην φυλακισμένους, ώστε να πάρουν μια εικόνα του πώς είναι η ζωή μέσα από τα κάγκελα, αλλά και όταν κανείς αποφυλακίζεται, περιγράφει η Λίζα Μπόλιος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Στο Ντόρτμουντ της Γερμανίας, μέχρι πρότινος, δεν υπήρχαν Τσιγγάνοι, αφού κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο εξοντώθηκαν από τον Χίτλερ, σε μια σχετικά άγνωστη γενοκτονία, ανέφερε ο Μπαστιάν Πούτερ του περιοδικού δρόμου «Μπόντο». Παρ’ όλα αυτά, στερεότυπα εναντίον τους ήταν βαθιά ριζωμένα στην τοπική κοινότητα. Το 2009 άρχισαν να έρχονται Τσιγγάνοι από τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, χώρες που πρόσφατα είχαν ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Κανείς, ούτε οι αρχές, ήθελαν να τους βοηθήσουν. Έλεγαν πως αν δεν ασχοληθούν μαζί τους θα φύγουν», εξήγησε ο κ. Πούτερ. Οι Τσιγγάνοι δεν είχαν ασφάλεια, ούτε κάποια κρατική πρόνοια, και κανένας δεν τους προσλάμβανε. Κοιμόντουσαν στο δρόμο και έτρωγαν από τα σκουπίδια, αλλά δεν έφευγαν από το Ντόρτμουντ. Στο «Μπόντο» σκέφτηκαν κάποιες ενέργειες για να τους βοηθήσουν, χωρίς όμως να διακινδυνέψουν να διακοπεί η χρηματοδότηση του περιοδικού από τους χορηγούς, καθότι όλοι ήταν εναντίον των Τσιγγάνων. Επιδόθηκαν λοιπόν σε έμμεσους τρόπους: προσέλαβαν πωλητές Τσιγγάνους, χωρίς να πουν σε κανέναν πως ήταν Τσιγγάνοι, ο κόσμος νόμιζε πως ήταν Τούρκοι και δεν ασχολούνταν περαιτέρω. Πήγαιναν σε κέντρα αστέγων και τους ζητούσαν να φιλοξενήσουν τους Ρουμάνους και τους Βούλγαρους. Στην περίπτωση που οι υπάλληλοι ρωτούσαν αν οι υποψήφιοι ήταν Τσιγγάνοι, οι άνθρωποι του «Μπόντο» τους παρέπεμπαν στο νόμο κατά των διακρίσεων και για να μην μπλέξουν οι υπάλληλοι τους δέχονταν χωρίς πολλές ερωτήσεις. Διοργάνωσαν συζητήσεις για την ιστορία των Τσιγγάνων, και σιγά σιγά «έσπασαν» το ρατσισμό των Γερμανών-και των πωλητών του «Μπόντο» που κοίταζαν τους νεοφερμένους με μισό μάτι. Πια γίνεται Τσιγγάνικο Φεστιβάλ στο Ντόρτμουντ με την υποστήριξη του δήμου.
Η Σίνθια Έλεν αναφέρθηκε στην εμπειρία της στο Περού, που η οικονομία εν πολλοίς βασίζεται έτσι κι αλλιώς στη συνεργασία, και οι κάτοικοι δημιουργούν συνεταιρισμούς. Για παράδειγμα, στο χωριό της ξεκίνησαν μια κοινωνική επιχείρηση μετατρέποντας τα πλαστικά καπάκια σε πλαστικά φύλλα ξύλου με έντονα χρώματα και σχέδια. «Πολιτισμός και ευελιξία, αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που χρειάζεται μια κοινωνική επιχείρηση», υποστήριξε η κ. Έλεν.
