*ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ τον σχετικό ΦΑΚΕΛΟ του Lef.gr για τις εργολαβικές (ή «εργολαβικές») εταιρείες
Σε outsourcing των υπηρεσιών του Δημοσίου δεσμεύτηκε ότι θα προχωρήσει ο κ. Μητσοτάκης όταν η ΝΔ γίνει κυβέρνηση. Προφανώς ζήλεψε τα … αξιοθαύμαστα αποτελέσματα του outsourcing εκεί που εφαρμόζεται κατά κόρον και θέλει να τα μιμηθεί. Αναφερόμαστε στις Τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες όπου το οutsourcing – εξωτερική ανάθεση, είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο εδώ και δεκαετίες.
Μεγάλοι όμιλοι εταιρειών ασχολούνται με αυτό που ονομάζουν outsourcing και απασχολούν συνολικά χιλιάδες εργαζόμενους. Εμφανίζονται ως εταιρείες παροχής υπηρεσιών που είναι σε θέση να υλοποιήσουν έργα σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς της οικονομικής σφαίρας. Η ίδια εταιρεία διατείνεται ότι είναι σε θέση να αναλάβει έργα Πληροφορικής, Τραπεζικού Τομέα, Τομέα Ασφαλιστικών εταιρειών, έργα φύλαξης, κ.α.
Η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική. Οι εταιρείες εργολάβοι που αναλαμβάνουν τα «έργα» προσλαμβάνουν υπαλλήλους, οι οποίοι εργάζονται από την πρώτη ημέρα στις εγκαταστάσεις της Τράπεζας ή της ασφαλιστικής εταιρείας και εργάζονται υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση των στελεχών της Τράπεζας. Οι εταιρείες-εργολάβοι δεν ασκούν επίβλεψη του έργου, γιατί δεν μπορούν. Παρέχουν εργαζόμενους σε πολλές και διαφορετικές εταιρείες, σε πολλούς και διαφορετικούς κλάδους. Είναι φύσει αδύνατο μία (1) εταιρεία να έχει τεχνογνωσία σε τομείς τόσο διαφορετικούς όσο η Πληροφορική, ο τομέας Καλλυντικών και Φαρμάκων, ο τομέας Ασφαλιστικών εταιρειών, ο Τραπεζικός τομέας κ.α.. Οι εταιρείες δεν ασκούν έλεγχο πάνω στη παρεχόμενη εργασία για τους ίδιους λόγους. Πρόκειται για εικονικούς εργολάβους που αναλαμβάνουν εικονικές εργολαβίες.
Με το πρόσχημα του «έργου», οι Τράπεζες δανείζονται προσωπικό από εταιρείες ικανοποιώντας τον διακαή τους πόθο να απασχολούν εργαζόμενους που δεν ανήκουν σε σωματείο, δεν καλύπτονται από συλλογική σύμβαση, μετατρέπονται εύκολα σε μερικής απασχόλησης, απολύονται πανεύκολα και ξαναπροσλαμβάνονται με χειρότερους όρους αν χρειαστεί.
Μπροστά σε αυτά τα «πλεονεκτήματα», το οικονομικό κόστος φαίνεται πως είναι δευτερεύουσας σημασίας. Το τελευταίο διάστημα φορείς του Δημοσίου κατήργησαν τις συμβάσεις με εταιρείες-εργολάβους και προσέλαβαν απευθείας τους εργαζόμενους. Στην περίπτωση αυτή αφορούσε κυρίως τους τομείς καθαριότητας και φύλαξης. Ιδού μερικά αποτελέσματα: Ο Ευαγγελισμός εξοικονομεί 1.000.000 ευρώ σε ετήσια βάση, το νοσοκομείο Σωτηρία εξοικονομεί ετησίως 963.000 ευρώ, το Γενικό Νοσοκομείο Τρικάλων έχει όφελος 204.000 ευρώ τον χρόνο. Αλλά μάλλον στη Ν.Δ. είναι υπεράνω χρημάτων …
Οι εικονικοί εργολάβοι δεν έχουν να προσφέρουν τίποτα άλλο παρά να αναλάβουν τον ρόλο του μεσάζοντα μεταξύ εργαζόμενου και πραγματικού εργοδότη. Δεν κατέχουν τεχνογνωσία, εκτός από τεράστιες βάσεις δεδομένων με τα προσωπικά στοιχεία και τα βιογραφικά εκατοντάδων ή και χιλιάδων υποψήφιων εργαζόμενων. Οι εργαζόμενοι αυτοί, εφόσον προσληφθούν και προκειμένου να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στα καθήκοντα της θέσης τους, εκτός από τις δικές τους ακαδημαϊκές επιδόσεις (πτυχία, ξένες γλώσσες, πιστοποιήσεις), εκπαιδεύονται από τα στελέχη της Τράπεζας και των ασφαλιστικών εταιρειών όπου προσέρχονται για εργασία. Το επιχείρημα επομένως ότι η Τράπεζα (ή ο Δημόσιος Τομέας) έχει να ωφεληθεί από την τεχνογνωσία που μεταφέρεται από αυτές τις εταιρείες είναι άτοπο.
Γίνονται φιλότιμες προσπάθειες, μετά από τις αντιδράσεις σωματείων, να πείσουν ότι πράγματι υπάρχει έργο, το οποίο υλοποιείται υπό την επίβλεψη της εταιρείας εργολάβου. Σε κάποιες περιπτώσεις, αναθέτουν σε υπαλλήλους του εργολάβου τον ρόλο του team leader, ο οποίος φαινομενικά επιβλέπει, καθοδηγεί και ελέγχει τους υπαλλήλους της εταιρείας και μόνο αυτός–ή έρχεται σε επικοινωνία με στελέχη της Τράπεζας. Εκεί δημιουργούνται περισσότερα προβλήματα όταν ο υπάλληλος χρειαστεί να απευθυνθεί επειγόντως στον πραγματικό του προϊστάμενο. Η δουλειά καθυστερεί, η εξυπηρέτηση του πελάτη γίνεται με δυσκολία, αλλά και αυτό είναι δευτερεύουσας σημασίας (!). Έχει παρατηρηθεί περίπτωση που team leader της μίας εταιρείας εργολάβου να επιβλέπει υπαλλήλους μιας δεύτερης εταιρείας εργολάβου και όλα αυτά να λαμβάνουν χώρα στις εγκαταστάσεις της Τράπεζας. Εκεί ποιος είναι ο εργολάβος, ποιος είναι ο ανάδοχος του έργου, ποιος είναι ο εργοδότης;; Δεν υπάρχει απάντηση, δεν υπάρχει έλεγχος, η ελευθερία του επιχειρείν δεν έχει όρια.
Για τις λίγες περιπτώσεις που στον Τομέα της Πληροφορικής, πράγματι υπάρχει ανάθεση έργου και η εταιρεία εκτελεί εργασίες με δική της ευθύνη και δικούς της πόρους θα θέλαμε να σημειώσουμε τα εξής: Τα Πληροφοριακά Συστήματα είναι κομβικής σημασίας για κάθε μεγάλη Τράπεζα και εταιρεία. Η οποιαδήποτε δυσλειτουργία τους έχει οδυνηρές και άμεσες συνέπειες στη λειτουργία όλης της επιχείρησης, ειδικά σήμερα που η ψηφιοποίηση των διαδικασιών έχει προχωρήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό και η επαφή των πελατών γίνεται κυρίως με ηλεκτρονικό τρόπο (Internet Banking, Phone Banking, POS κλπ).
Κάθε οργανισμός που σέβεται τον εαυτό του και τους πελάτες του, θα έπρεπε να φροντίσει να αναπτύξει ένα αξιόμαχο τμήμα Πληροφορικής και Επιχειρηματικής Ανάλυσης με στελέχη αφοσιωμένα στο εργασία τους και όχι προσωρινούς εργαζόμενους. Τα συστήματα δεν είναι προσωρινά, χρειάζονται συντήρηση, βελτιώσεις και αλλαγές διαρκώς, ακόμα και μετά τη λήξη της ισχύος της σύμβασης έργου με την εταιρεία που το δημιούργησε και το εγκατέστησε. Το reverse engineering (ανάστροφη μηχανική), η διαδικασία δηλαδή να ανακαλύψεις τι πάει στραβά σε ένα σύστημα που έχει δημιουργήσει άλλη εταιρεία και για το οποίο ενδέχεται να μη διαθέτεις πηγαίο κώδικα (source code), ούτε καν εγχειρίδιο χρήσης, δεν είναι λύση. Ακόμα και με ετοιμότητα 24×7 (24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα) δεν αποφεύγονται οι δυσλειτουργίες.
Συμπερασματικά, οι εργαζόμενοι δεν έχουμε σκοπό να ανακόψουμε την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, ωστόσο διαπιστώνουμε ότι η σύναψη εικονικών συμβάσεων εργολαβίας αντιβαίνει στον υγιή ανταγωνισμό και δημιουργεί συνθήκες παρασιτικής επιχειρηματικότητας. Είμαστε, δε, κάθετα αντίθετοι όταν πίσω από δήθεν εργολαβίες παραβιάζονται κατάφωρα βασικά εργασιακά δικαιώματα με πρώτο και κύριο το δικαίωμα της ίσης αμοιβής για ίση εργασία.
Γιώτα Λαζαροπούλου, Φυσικός D.E.A., Μηχανικός Υπολογιστών, Πρώην εργαζόμενη σε εταιρεία «εργολάβο», Γ. Γραμματέας του Συλλόγου Εργαζομένων στην Εθνική Τράπεζα προερχόμενων από τη πρώην Εθνοdata.
