Στη σημερινή παγκοσμιοποιημένη διάρθρωση των κοινωνιών, οι πολιτισμικές δομές και εκφάνσεις φέρουν έντονο το στίγμα της άνισης κεφαλαιοκρατικής ανάπτυξης και της αυτοτελούς γιγάντωσης της οπτικοακουστικής και ψηφιακής παραγωγής που εκπορεύεται πρωτίστως από τις ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, η διεύρυνση του φαινομένου του πολιτισμικού ιμπεριαλισμού, πλήττει δραστικά την άνθηση των ιδιαίτερων εθνικών και περιφερειακών πολιτισμών, επιβάλλοντας ένα πλέγμα τυποποιημένων πολιτισμικών προτύπων, που προβάλλουν τον ατομοκεντρισμό και τον καταναλωτισμό, ως κυρίαρχες αξίες ενός θεμιτού και επιθυμητού παγκοσμιοποιημένου «στυλ ζωής».

Η παγκόσμια διάχυση του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού θα ήταν ανέφικτη χωρίς την πρότερη κατίσχυση της πολιτισμικής-ιδεολογικής ηγεμονίας μιας  διεθνοποιημένης μαζικής εμπορικής κουλτούρας, που παράγεται στα μητροπολιτικά καπιταλιστικά κέντρα και εξάγεται και καταναλώνεται σχεδόν παντού, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, με την πλούσια αλλά ανεκμετάλλευτη τόσο τη σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία όσο και την πολιτιστική κληρονομιά.

Η εξαρτημένη και περιθωριακή θέση της χώρας μας, μέσα στον διεθνή καταμερισμό παραγωγής πολιτισμού, έχει επιφέρει έναν διπλό καταναγκασμό. Από τη μια μεριά, έχει υποβαθμισθεί η γηγενής πολιτιστική παραγωγή υπό το βάρος των εισαγωγών, ενώ η συρρικνωμένη εντόπια παραγωγή τείνει να μιμείται συνεχώς τα κριτήρια των εμπορικά επιτυχημένων συνταγών. Από την άλλη πλευρά, ο εξοβελισμός της χώρας από το διεθνές δίκτυο διακίνησης πολιτισμικών προϊόντων και η απουσία σχεδιασμένης κρατικής πολιτικής προώθησης του πολιτισμού διεθνώς, έχουν στερήσει την αυτόχθονα πολιτισμική δημιουργία από τη συμμετοχή της στο Ευρωπαϊκό και διεθνές πολιτισμικό περιβάλλον.   Σ' αυτό το ήδη επιβαρυμένο τοπίο, έχει προστεθεί η ζοφερή συνθήκη που ορίζεται από τις μνημονιακές πολιτικές. 

Στο διάστημα της ευημερίας, η εργαλειακή χρήση του πολιτισμού, προκειμένου να εδραιωθεί η πνευματική ηγεμονία που επιδίωκε η  πολιτική καθεστηκυία τάξη, οδήγησε στην τυποποίηση ενός πολιτιστικού μοντέλου που διαμόρφωσε ένα ομογενοποιημένο “γούστο”, αποσπώντας κάθε πνευματική ικμάδα από τον πολίτη και μετατρέποντάς τον σε αδρανή οργανισμό, ανίκανο και ανήμπορο να αντισταθεί.

Στις μέρες της κρίσης, οι προσπάθειες των υφιστάμενων κυβερνητικών δυνάμεων εντείνονται προς την ίδια κατεύθυνση. Προσδίδεται στον πολιτισμό ο άχαρος ρόλος της αποσύνδεσης του  πολίτη από τα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα και κυρίως, από την πνευματική παραγωγή. Το πολιτιστικό μοντέλο που εξακολουθεί να προβάλλεται, είτε αφορά την ελληνική δημιουργία είτε αφορά τη διεθνή παραγωγή, είναι προσαρμοσμένο στη λογική του προϊόντος προς κατανάλωση και όχι του αγαθού που προκύπτει ως συνάρτηση της ανθρώπινης δημιουργίας και ανησυχίας με τη θεσμοθετημένη λειτουργία των πολιτιστικών φορέων.

Στην αναδιανομή πλούτου που παρατηρείται τη σημερινή περίοδο, “νέα τζάκια” διεκδικούν μερίδιο και στο χώρο του πολιτισμού, προκειμένου να  υπαγορεύσουν πνευματικές κατευθύνσεις, να εξαφανίσουν το δημόσιο χαρακτήρα πολιτιστικών οργανισμών και φορέων, να οικειοποιηθούν  τέχνες και καλλιτέχνες και να αποκλείσουν ευρύτερα κοινωνικά στρώματα από τη δημόσια καλλιτεχνική εκπαίδευση, την παραγόμενη τέχνη και τους θησαυρούς της πολιτιστικής κληρονομιάς.

               Σ' αυτό το οικονομοκεντρικό μοντέλο,  το προσαρμοσμένο απόλυτα στα νεοφιλελεύθερα προτάγματα, και  “μπολιασμένο” εντέχνως με στοιχεία διαπλοκής, ο αντίποδας δεν μπορεί παρά να προκύψει μέσα από ένα αμιγώς Ανθρωποκεντρικό μοντέλο, που θα λειτουργεί με απόλυτη διαφάνεια και αξιοκρατία,  βασισμένο στους άξονες:

·                 Διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα των θεσμών

·                 Διασφάλιση της Ελεύθερης έκφρασης και δημιουργίας των πνευματικών και καλλιτεχνικών δυνάμεων της χώρας και αποδέσμευσή τους από την εκάστοτε πολιτική και πολιτιστική ηγεμονία

·                 Υιοθέτηση συνθηκών σεβασμού απέναντι στην πνευματική-καλλιτεχνική δημιουργία και τον πνευματικό δημιουργό – καλλιτέχνη και κατοχύρωση -υπεράσπιση των πνευματικών δικαιωμάτων τους

·                 Διαρκής επικοινωνία με τις διεθνείς εξελίξεις και διάλογος με τους εκφραστές τους

·                 Διαρκείς προσπάθειες διάδοσης του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού και διασφάλισης της πολιτιστικής κληρονομιάς

·                 Διασύνδεση με τις νέες τεχνολογίες και τον ψηφιακό κόσμο

·                 Διασφάλιση της αποκλειστικής διαχείρισης από το κράτος του ψηφιακού υλικού των δημόσιων πολιτιστικών φορέων και θεσμών

·                 Επαναφορά στο προσκήνιο των πνευματικών, αισθητικών, ηθικών προταγμάτων του πολιτισμού και άμεση διασύνδεσή τους με την εκπαιδευτική διαδικασία

·                 Διαρκής επικοινωνία με την κοινωνία

·                 Σεβασμός στις πολυπολιτισμικές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα

Tην ίδια στιγμή, σ' αυτή τη βαθιά, πολύπλευρη κρίση οι δυνάμεις των τεχνών δείχνουν μια άλλη κατεύθυνση. Κλασσικά και πρωτοπορειακά  σχήματα, από όλους τους τομείς έκφρασης και δημιουργίας, συγκροτούν ένα τοπίο καλλιτεχνικής ανάτασης και μάλιστα χωρίς πόρους, χωρίς κρατική μέριμνα, χωρίς ασφαλείς εργασιακές συνθήκες, καθώς η ανεργία  στον καλλιτεχνικό χώρο αγγίζει  το 80%, η απλήρωτη εργασία κυριαρχεί και οι υποαμειβόμενοι ολοένα αυξάνονται, οι καλλιτέχνες αντιστέκονται αποκαλύπτοντας με την τέχνη τους την τραγικότητα αυτή της εποχής, αλλά και ταυτοχρόνως δείχνοντας μέσα από το έργο την ψυχική και την κοινωνική ευαισθησία τους, τους δρόμους που πρέπει να ακολουθήσουμε προκειμένου να συναντηθούμε ξανά με την καρδιά της δημοκρατίας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, ως ο κύριος εκφραστής της Αριστεράς και του ρόλου που αυτή  έχει διαδραματίσει, διαχρονικά, στον πνευματικό και πολιτιστικό τομέα, προτάσσει μια πολιτιστική πολιτική απαλλαγμένη από τις αγκυλώσεις, τη διαπλοκή, τις πελατειακές σχέσεις και την καθοδηγούμενη “ενιαία άποψη”. Μια πολιτική που δεν αποσκοπεί να κατασκευάσει “οργανικούς” διανοούμενους, δημιουργούς και καλλιτέχνες, ούτε να δημιουργήσει ηγεμονίες. Τουναντίον, στη αιχμή του δόρατος θέτει  τη δημιουργία συνθηκών τέτοιων όπου το πνευματικό και καλλιτεχνικό δυναμικό της χώρας  αλληλοτροφοδοτείται διαρκώς από τις κοινωνικές δυνάμεις, διαμορφώνοντας ένα αφήγημα στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται η αισθητική συνυφασμένη με την ηθική της διάσταση.

ΠΡΟΟΙΜΙΟ

Α’ ΜΕΡΟΣ:  ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

Σήμερα, η παραγωγή πολιτισμού και η πάσης φύσεως παραγωγή και διακίνηση πολιτισμικών αγαθών διαδικτυώνεται μέσα σε κεφαλαιοκρατικά οργανωμένες βιομηχανίες της κουλτούρας,  έτσι ώστε ο σύγχρονος πολιτισμός να εμφανίζεται ως ένας ατελείωτος σωρός εμπορευμάτων και να υποβιβάζεται σε μοχλό προσπορισμού ΚΕΡΔΟΥΣ, αντί να συνδέεται με την ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ των πνευματικών αναγκών, την ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ της ανθρώπινης ψυχής και την κριτική ωρίμανση της ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΥΣΙΑΣ των μελών μιας χειραφετημένης και αυτοκαθοριζόμενης κοινωνίας. Η διηνεκής εμπορευματοποίηση των πολιτισμικών προϊόντων, αφενός αλλοτριώνει τους παραγωγούς πολιτισμού και αφετέρου ορθώνει ταξικούς φραγμούς αποκλεισμού από την καθολική πρόσβαση στα παραγόμενα πολιτιστικά αγαθά, προξενώντας ευρεία πολιτισμική φτώχεια.

 Οι σημερινές πολιτισμικές δομές και ροές συνιστούν εξαρτημένες απολήξεις της άνισης κεφαλαιοκρατικής ανάπτυξης και της αυτοτελούς γιγάντωσης της οπτικοακουστικής παραγωγής στις ΗΠΑ την μεταπολεμική περίοδο και έτσι έχει διευρυνθεί το φαινόμενο του πολιτισμικού ιμπεριαλισμού, που, εκπορευόμενο από την μητρόπολη των αγορών, πλήττει δραστικά την άνθηση των ιδιαίτερων εθνικών και περιφερειακών πολιτισμών, επιβάλλοντας ένα πλέγμα τυποποιημένων πολιτισμικών προτύπων, που προβάλλουν τον ΑΤΟΜΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟ και τον ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟ ως κυρίαρχες αξίες ενός θεμιτού και επιθυμητού παγκοσμιοποιημένου  «στυλ ζωής». Η παγκόσμια διάχυση του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού θα ήταν ανέφικτη χωρίς την πρότερη κατίσχυση της πολιτισμικής-ιδεολογικής ηγεμονίας μιας Αμερικανότροπης, διεθνοποιημένης μαζικής εμπορικής κουλτούρας, που έχει καταστεί σχεδόν συνώνυμη με τον Δυτικό πολιτισμό, διαποτίζει την Ευρωπαϊκή ήπειρο, παράγεται στα μητροπολιτικά καπιταλιστικά κέντρα και εξάγεται και καταναλώνεται σχεδόν παντού, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, με την πλούσια αλλά ανεκμετάλλευτη πολιτιστική κληρονομιά. Η εξαρτημένη και περιθωριακή θέση της χώρας μας μέσα στον διεθνή καταμερισμό παραγωγής πολιτισμού έχει επιφέρει έναν διπλό καταναγκασμό. Από τη μια μεριά, έχει υποβαθμισθεί η γηγενής πολιτιστική παραγωγή υπό το βάρος των εισαγωγών, ενώ η συρρικνωμένη εντόπια παραγωγή τείνει να μιμείται συνεχώς τα κριτήρια των εμπορικά επιτυχημένων συνταγών. Από την άλλη πλευρά, ο εξοβελισμός της χώρας από το διεθνές δίκτυο διακίνησης πολιτισμικών προϊόντων και η απουσία σχεδιασμένης κρατικής πολιτικής προώθησης του πολιτισμού διεθνώς, έχουν στερήσει την αυτόχθονα πολιτισμική δημιουργία από τη συμμετοχή της στο Ευρωπαϊκό και διεθνές πολιτισμικό περιβάλλον.  

Β’ ΜΕΡΟΣ. ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Με βάση τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες προσεγγίζουμε τον πολιτισμό ως ολική κοινωνική μορφή που εκφράζει το σύνολο της ανθρώπινης ιστορικής δραστηριότητας στις υλικές και πνευματικές εκφάνσεις της, τον ιστορικά παραγόμενο «ανθρώπινο κόσμο» μέσω της σχέσης μεταβολής  κοινωνίας και φύσης, που δεν συμπεριλαμβάνει μόνο τις τέχνες, τα γράμματα και τον λόγο, αλλά και τους τρόπους ζωής, τα επιμέρους συμβολικά συστήματα, τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα (νομικός πολιτισμός), τα συστήματα αξιών, τις παραδόσεις, τα πιστεύω, τα τεχνολογικά επιτεύγματα και τον πολυποίκιλο πλούτο των παραγωγικών δυνάμεων και ικανοτήτων που αναπτύχθηκε στη μακραίωνη ύπαρξη του ανθρωπίνου είδους επί της γης.

Σε αξιακό επίπεδο αγωνιζόμαστε και στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Αριστεράς για την κατάργηση όλων των κοινωνικών διακρίσεων και την κατάλυση και αντικατάσταση των αρνητικών αξιών του κυρίαρχου λόγου, όπως του ατομικισμού με την συλλογικότητα, του ρατσισμού με τον σεβασμό του διαφορετικού, της ανδροκρατίας με την ισότητα των φύλων, του μιλιταρισμού με την ειρήνη και τον αφοπλισμό, της επιθετικότητας και της βίας με την ειρηνική αλληλέγγυα κοινωνικότητα, της ταξικής αυταρχικότητας με την κοινωνική και πολιτική συμπεριληπτική ισότητα, της ιεραρχικότητας με την οριζόντια ισοελευθερία, της ετερονομίας με την κοινωνική αυτονομία.

Προτείνουμε τη θέσμιση της πολιτιστικής ανάπτυξης ως αυτοτελούς δημοσίου αγαθού όπως η παιδεία η υγεία κ.α. Ένα δημόσιο αγαθό, το οποίο ένα (κοινωνικό) κράτος πρόνοιας οφείλει να παρέχει στο σύνολο των πολιτών του και όχι ως ένα προαιρετικό αγαθό πολυτελείας, προοριζόμενο μόνο για μια πνευματική ή κοινωνική ελίτ.

ΑΡΧΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Το προγραμματικό πλαίσιο διέπεται από τις ακόλουθες αρχές πολιτισμικής πολιτικής της Αριστεράς.

1) Ο Πολιτισμός είναι ΑΥΤΑΞΙΑ. Αυτό σημαίνει, ότι η αξία του πολιτισμού ως φορέα έκφρασης και ικανοποίησης των πνευματικών αναγκών της κοινωνίας δεν μπορεί να υποτάσσεται εργαλειακά στις εκάστοτε οικονομικές επιδιώξεις, ούτε να διαβαθμίζεται ανάλογα με την τυχόν οικονομική αξία που φέρει, ούτε η παραγωγή και διακίνησή του να κρίνεται με όρους οικονομικού κόστους και οφέλους.

 2) Ο πολιτισμός είναι ΚΟΙΝΟ ΑΓΑΘΟ. Αυτό συνεπάγεται, ότι τα πολιτιστικά αγαθά δεν είναι θεμιτό να κυκλοφορούν αποκλειστικά ως αγοραία εμπορεύματα προσβάσιμα μόνο μέσω αγοροπωλησίας. Αντιθέτως, τα προϊόντα της πολιτισμικής δημιουργίας πρέπει να είναι δυνητικά προσβάσιμα από όλους/ες, ώστε να αίρονται οι ταξικοί φραγμοί στη κτήση και χρήση του πολιτισμού και να εξαλειφθεί το φαινόμενο της πολιτισμικής φτώχειας και της υλικής αποστέρησης πολιτισμικών αγαθών. Για τη προάσπιση του πολιτισμού ως δημοσίου, κοινόκτητου αγαθού,  κρίνεται απαραίτητη η δημιουργία ζωνών από-εμπορευματοποιημένης πολιτιστικής παραγωγής.

 3) Ο Εκδημοκρατισμός του πολιτισμού. Η παραγωγή και χρήση του πολιτισμού δεν μπορεί να συνιστά προνόμιο ολιγάριθμων ομάδων που είτε διαθέτουν τα πολιτισμικά εφόδια και τις διασυνδέσεις για να παράγουν για τη πολιτισμική αγορά είτε ανήκουν στις ελίτ που δύνανται να απολαμβάνουν τα πολιτιστικά επιτεύγματα. Μέσα από στοχευμένες παρεμβάσεις (εντός και εκτός του εκπαιδευτικού συστήματος) θα δοθεί προτεραιότητα στη κοινωνική διάχυση των πολιτισμικών εφοδίων και δεξιοτήτων, ώστε ο καθένας και η καθεμία να μπορεί, αν το επιθυμεί, να συνεισφέρει στη δημιουργία και απόλαυση πολιτισμικών προϊόντων και υπηρεσιών. Έτσι ώστε η πολιτισμική δημιουργία και απόλαυση να καταστεί καθολικό κοινωνικό δικαίωμα.

4) Ο πολιτισμός ως δημιουργική αυτοπραγμάτωση. Μέσα από τη πολιτισμική δημιουργία το κάθε υποκείμενο πλάθει τον εαυτό του/της καλλιεργώντας τον ψυχικό κόσμο του, αναπτύσσοντας τις διανοητικές και κοινωνικές ικανότητές του και δίνοντας ένα αυτοτελές νόημα στην ύπαρξη του. Για να είναι εφικτή η δημιουργική αυτοπραγμάτωση του ατόμου πρέπει οι τέχνες και οι πολιτισμικές μορφές μιας κοινωνίας να εμφορούνται από τις αξίες της δημιουργικότητας, της καινοτομίας και της κριτικής αμφισβήτησης. Μόνον έτσι μπορούν να κλονισθούν οι κατεστημένες αντιλήψεις, τα συντηρητικά στερεότυπα, οι παραδοσιακές προκαταλήψεις, η αναπαραγωγή μιας παθητικής και μοιρολατρικής στάσης ζωής. Για αυτόν τον σκοπό ο ΣΥΡΙΖΑ θα ενθαρρύνει σχεδιασμένα την παραγωγή από καλλιτεχνικά σχήματα και δημιουργούς πρωτοποριακών αισθητικών μορφών και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων, που αφυπνίζουν τους πολιτισμικούς καταναλωτές από την κουλτούρα αποχαύνωσης στην οποία έχουν παραδοθεί.

 5) Ο πολιτισμός ως συλλογική αυτό-δημιουργία του λαού.  Κανείς δεν μπορεί να παράξει από μόνος του πολιτισμό. Κάθε πολιτισμική δημιουργία αντλεί από την κοινή πολιτισμική παρακαταθήκη (γλώσσα, ιστορική μνήμη, πολιτιστική κληρονομιά) ενός ή διαφόρων λαών και προσθέτει ή ανανοηματοδοτεί κάποια πτυχή της. Σε αντίθεση με την αγοραία, νεοφιλελεύθερη και ατομικιστική αντίληψη του ‘μεμονωμένου δημιουργού’ (γιατί αυτή μόνο κατοχυρώνει το ιδιοκτησιακό δικαίωμα πάνω στα πολιτισμικά και διανοητικά αγαθά), ο αναπόδραστος συλλογικός και κοινοτικός χαρακτήρας παραγωγής πολιτισμού από τον λαό και για τον λαό συνεπάγεται την αναγκαιότητα  μιας πολιτικής που ενθαρρύνει και υποστηρίζει χρηματοδοτικά και οργανωτικά τις συμπράξεις πολυποίκιλων πολιτισμικών ομάδων και τον σχηματισμό συνεταιριστικών κοινωνικών δικτύων παραγωγής και διακίνησης πολιτισμικών αγαθών σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. 

Μια πολυδιάστατη κρατική πολιτική πολιτισμού πρέπει να παρεμβαίνει ρυθμιστικά στους ακόλουθους τομείς που συγκροτούν τους θεμελιώδεις πυλώνες πολιτισμικής διαμόρφωσης της κοινωνίας. Αυτοί οι τομείς είναι:

1.Οι δημόσιοι θεσμοί παροχής πολιτισμού οφείλουν να στηρίζουν την εγχώρια πολιτισμική παραγωγή των επιστημών και τεχνών, χωρίς κηδεμονία, σεβόμενοι τη δημιουργική αυτοτέλειά τους και προωθώντας τη συλλογική και δημοκρατική αυτό-οργάνωσή τους. Μέριμνα για την αναδιάρθρωση της διοικητικής κουλτούρας του κράτους με όρους αξιοκρατίας, διαφάνειας, διαβούλευσης και σεβασμού των δικαιωμάτων των πολιτών.  

2.Η σχέση με την πολιτισμική οικονομία της αγοράς, την οπτικοακουστική παραγωγή πρέπει να στηρίζεται στη θεσμοθέτηση ενός δημοσίου μη-κερδοσκοπικού, πολυφωνικού και κοινωνικά ελεγχόμενου μηντιακού φορέα προβολής πολιτισμικού περιεχομένου. Άρση της ολιγοπωλιακής ιδιοκτησίας του υφιστάμενου εμπορικού επικοινωνιακού πλέγματος. Δεοντολογικοί κανόνες περιορισμού της εκπεμπόμενης βίας, εφαρμογή ρυθμίσεων για τη διαφήμιση, ανάπτυξη ελληνικού παιδικού οπτικοακουστικού προγραμματισμού, στήριξη της γηγενούς ανεξάρτητης οπτικοακουστικής παραγωγής, ανεξάρτητο και κοινωνικά αντιπροσωπευτικό ΕΣΡ. 

3.Οι διαπολιτισμικές σχέσεις του κράτους μέσα στο διεθνές περιβάλλον πρέπει να συνδέονται με την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς υπό την αιγίδα των κρατικών φορέων, συγχρόνως με την αναβάθμισή τους (μουσεία, βιβλιοθήκες, πινακοθήκες, θέατρα κλπ). Αξιοποίηση της «πολιτισμικής διπλωματίας» και προώθηση της όσμωσης των πολιτισμών,  όταν εμπεριέχουν χειραφετητικό περιεχόμενο.

4.Ο τρόπος σύνδεσης της κρατικής πολιτισμικής στρατηγικής με την τοπική αυτοδιοίκηση και τις τοπικές κοινωνίες. Αποκέντρωση του πολιτισμού και ανάδειξη της τοπικής πολιτιστικής ποικιλομορφίας. Στήριξη νεανικών αυτό-διαχειριζόμενων μορφών παραγωγής πολιτισμού.

5.Στα πλαίσια της Δημόσιας αναβαθμισμένης εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες από την προσχολική ως την παν/κή, ή καλλιτεχνική παιδεία να έχει τη θέση που της αξίζει. Ενίσχυση της δημοκρατικής παιδείας με άξονα την κριτική σκέψη και την ψυχοπνευματική ωρίμανση του μαθητικού πληθυσμού.

Ο ρόλος μας συνδέεται με την αποκατάσταση της «απωθημένης ιστορικής μνήμης» και της αποσιωπημένης ιστορίας πολιτισμικών αντιστάσεων της Αριστεράς (έγερση σημαίας στη κατοχή, άρνηση δηλώσεων μετανοίας, εξόριστοι κ.α) με όχημα την παιδεία σε όλες τις βαθμίδες, την ανάδειξη των μουσείων εθνικής αντίστασης, των χώρων μαρτυρίου και ολοκαυτωμάτων, τις βιβλιοθήκες, έρευνα, εκδόσεις, στήριξη της έρευνας και κατ΄ επέκταση σε όλες τις μορφές τέχνης και λόγου που συγκροτούν το σύγχρονο πολιτισμικό αποτύπωμα της κοινωνίας μας.

Η διεθνής παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να συνδεθεί με τις παρακαταθήκες του ΟΗΕ (οικουμενική διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου που συμπεριλαμβάνει και τα πολιτισμικά δικαιώματα, Ανθρώπινη ανάπτυξη, προστασία των παγκόσμιων μνημείων του πολιτισμού), του διεθνούς γραφείου της ΟΥΝΕΣΚΟ. Επίσης, πολιτισμική διασύνδεση της ελληνικής διασποράς όπου γης με τη ‘μητέρα-πατρίδα’ ως φάρο πολιτισμού.

Πολιτιστική προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, έτσι ώστε να εμπεδώνεται σταδιακά η σοσιαλιστική αρχή της «ελεύθερης ανάπτυξης του καθενός ως προϋπόθεση της ελεύθερης ανάπτυξης όλων».

Α΄ΜΕΡΟΣ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

Οι υλικές και άυλες μαρτυρίες του παρελθόντος, που συνιστούν την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά του τόπου,

·από τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία της αρχαιότητας μέχρι τη νεώτερη και σύγχρονη αρχιτεκτονική κληρονομιά,

·από την αρχαία γραμματεία μέχρι τη νεώτερη λογοτεχνία,

·από την μυθολογία μέχρι τις παραδόσεις και τα ήθη και έθιμα του νεώτερου λαϊκού μας πολιτισμού,

αποτελούν κοινή δημόσια περιουσία της ελληνικής κοινωνίας. Ταυτόχρονα, έχουν παγκόσμια εμβέλεια, ως αναπόσπαστο κομμάτι, και μάλιστα σημαντικό, της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Για το λόγο αυτόν, στο κέντρο της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ για τον πολιτισμό, βρίσκεται η διάσωση, προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, όχι γενικά και αόριστα, αλλά με όρους που θα διασφαλίζουν το δημόσιο χαρακτήρα της ως κοινωνικού αγαθού και ταυτόχρονα θα προβάλλουν τις πανανθρώπινες αξίες, με τις οποίες είναι φορτισμένη, αξίες που αποκτούν ιδιαίτερο νόημα για την πληττόμενη κοινωνία, σε μια εποχή πολύπλευρης κρίσης, όπως η σημερινή.

Παράλληλα, υπερβαίνοντας τις απαρχαιωμένες μουσειακές, ελιτίστικες και προγονολατρικές αντιλήψεις, με τις οποίες συχνά αντιμετωπίζεται το πολιτιστικό αγαθό, αποδίδουμε στην πολιτιστική κληρονομιά ιδιαίτερη σημασία για το παρόν και το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας. Ο πολιτισμός, οι τέχνες και τα γράμματα, όπως έχει δείξει η διεθνής εμπειρία, αποτελούν βασικούς πυλώνες για τη στήριξη μιας κοινωνίας, σε περίοδο κρίσης και απαραίτητο μέρος ενός προοδευτικού σχεδίου διεξόδου.

Η ανάδειξη πόλων κοινωνικής ανάτασης και οικονομικής ανάπτυξης μέσω της πολιτιστικής πολιτικής βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του ευρύτερου εναλλακτικού σχεδίου της Αριστεράς για την αντιμετώπιση των αιτιών της κρίσης και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, στον πυρήνα του πολιτικού μας σχεδίου, βρίσκονται, αφ’ ενός η αρμονική συνύπαρξη και ένταξη της πολιτιστικής κληρονομιάς στην καθημερινή ζωή της κοινωνίας, παράλληλα με την ενθάρρυνση και το συντονισμό πρωτοβουλιών των κοινωνικών και επιστημονικών φορέων και αφ’ ετέρου η αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων που αυτή προσφέρει για τη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας.

Β΄ΜΕΡΟΣ. ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ

ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ               ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΞΗΣ:

1.Κατάργηση όλων των μνημονιακών διατάξεων,  που οδηγούν σε εκποίηση της ακίνητης περιουσίας του Υπουργείου Πολιτισμού και υποβαθμίζουν την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς

Ακυρώνονται όλες οι νομοθετικές πράξεις, οι εφαρμοστικοί νόμοι, οι πάσης φύσεως ρυθμίσεις και αποφάσεις που οδηγούν σε εκποίηση της ακίνητης περιουσίας του Υπουργείου Πολιτισμού, μέσω του ΤΑΙΠΕΔ ή άλλης διαδικασίας, και υποβαθμίζουν την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, με στόχο την  αλόγιστη εκμετάλλευση μνημείων ή περιοχών, που αποτελούν το άμεσο περιβάλλον μνημείων και αρχαιολογικών χώρων. Παράλληλα, στο πλαίσιο αυτό, καταργούνται και οι αντισυνταγματικές διατάξεις που δίνουν τη δυνατότητα να παρακάμπτεται ο Αρχαιολογικός Νόμος και οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού για τις “fast track” επενδύσεις. Επίσης, επανεξετάζονται αποφάσεις για την προστασία, διατήρηση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, που έχουν προκαλέσει μεγάλες κοινωνικές και επιστημονικές αντιδράσεις.

2.  Διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα της πολιτιστικής κληρονομιάς

Θωρακίζουμε θεσμικά το δημόσιο χαρακτήρα του αρχαιολογικού έργου και της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς, προωθώντας τις απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις και καταργώντας οποιαδήποτε μορφή άμεσης ή έμμεσης ιδιωτικοποίησης. Η πολιτιστική κληρονομιά είναι κοινωνικό αγαθό που συνδέεται με τη βιώσιμη ανάπτυξη, όχι εμπορεύσιμο προϊόν που υπηρετεί το κέρδος συγκεκριμένων οικονομικών συμφερόντων.

3. Ένταξη της προστασίας και της ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς στον ευρύτερο χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας,  με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη

Μία διαφορετική πολιτιστική πολιτική μπορεί να αποτελέσει σημαντικό πεδίο στη διαμόρφωση και υλοποίηση ενός εναλλακτικού μοντέλου οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης του κέντρου και της περιφέρειας και να συνεισφέρει σημαντικά στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Ο αναπτυξιακός ρόλος του πολιτιστικού αγαθού προωθείται με τρόπο που δεν ακυρώνει τον κοινωνικό του χαρακτήρα, δεν το υποτάσσει στην ανεξέλεγκτη τουριστική και εμπορική εκμετάλλευση και δεν το ισοπεδώνει στο όνομα μιας άναρχης ανάπτυξης, κάτω από την πίεση και προς όφελος ποικιλώνυμων ιδιωτικών συμφερόντων.

Προτεραιότητά μας είναι η ένταξη της προστασίας και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς στον ευρύτερο χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας, με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, δίνουμε βαρύτητα, αφ΄ ενός στη θέσπιση αναγκαίων χωρικών ρυθμίσεων (κηρύξεις αρχαιολογικών χώρων, καθορισμός ζωνών προστασίας και χρήσεων γης) και στην αξιοποίηση θεσμοθετημένων εργαλείων (εθνικό και αρχαιολογικό κτηματολόγιο) και αφ΄ ετέρου στο σχεδιασμό ευρύτερων πολεοδομικών και άλλων παρεμβάσεων, όπως:

·οι ενοποιήσεις,

·οι συνδέσεις χώρων πολιτισμού,

·οι αναπλάσεις ιστορικών κέντρων,

·η αποκατάσταση και επαναχρησιμοποίηση διατηρητέων κτηρίων, 

που θα αναθερμάνουν την ποιότητα ζωής και τις δραστηριότητες των πολιτών.

4. Κοινωνικοποίηση, εξωστρέφεια και σύνδεση της πολιτιστικής κληρονομιάς με την εκπαιδευτική διαδικασία, συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες, τους φορείς και τα κινήματα πολιτισμού

Στο κέντρο του ευρύτερου πολιτικού σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται η κοινωνία και οι ανάγκες της. Συνεπώς, βασικό στοιχείο της πολιτικής μας για την πολιτιστική κληρονομιά, αποτελεί η εξωστρέφεια και η διαρκής κοινωνικοποίησή της, μέσα από την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και συμμετοχή των πολιτών. Μια τέτοια διαδικασία θα συμβάλλει στην ιστορική αυτογνωσία και στην πολιτιστική ανάταση της κοινωνίας, θωρακίζοντάς την από εθνικιστικές και φασιστικές αντιλήψεις, που έχουν οδηγήσει σε οικονομική και βαθειά πολιτιστική κρίση. Παράλληλα με την πολιτική μας, επιδιώκουμε, η προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς να ενταχθεί ουσιαστικά μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία, να συνδεθεί με τις τοπικές κοινωνίες και να αξιοποιήσει τους φορείς και τα κινήματα πολιτισμού.

5.  Διεθνής προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς. Σχεδιασμένη αξιοποίηση των ψηφιακών και διαδικτυακών μέσων

Μεριμνούμε για τη διεθνή προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, αλλά παράλληλα και των προβλημάτων που αναφύονται λόγω της κρίσης, αξιοποιώντας την ελληνική συμμετοχή σε διεθνή φόρα και οργανισμούς, με στόχο να κινητοποιηθεί η διεθνής κοινότητα μπροστά στον κίνδυνο, τα ζητήματα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως και αυτά του περιβάλλοντος, να περάσουν σε δεύτερη μοίρα εξαιτίας της κοινωνικής ανέχειας ή να υποταγούν στο βωμό μιας ψευδεπίγραφης και άναρχης ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό, αξιοποιούνται τα σύγχρονα ψηφιακά και διαδικτυακά μέσα, με στόχο την προώθηση ενός εναλλακτικού μοντέλου βιωματικής σχέσης με την πολιτιστική κληρονομιά και με τις αξίες που αυτή εμπεριέχει.

6. Αναδιοργάνωση της δομής του Υπουργείου Πολιτισμού, ως αυτόνομου κρατικού φορέα, μέσα από ένα νέο Οργανισμό

Προχωρούμε στην αναδιοργάνωση των δομών του Υπουργείου Πολιτισμού, ως αυτόνομου κρατικού φορέα, ύστερα από διαβούλευση με τους κοινωνικούς φορείς και τους εργαζόμενους, μέσα από ένα νέο Οργανισμό που θα στοχεύει στην αναβάθμιση και εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών, θα εξασφαλίζει την αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των πολιτών, θα κατοχυρώνει όλες τις θέσεις εργασίας και θα στηρίζεται στους παρακάτω άξονες:

§Διασφάλιση του δημόσιου και ενιαίου χαρακτήρα των υπηρεσιών που έχουν ως αντικείμενο την προστασία, ανάδειξη και προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και την υποστήριξη της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας.

§Κατοχύρωση του δημόσιου χαρακτήρα όλων των Αρχαιολογικών Μουσείων. Στο πλαίσιο αυτό, το Νέο Μουσείο Ακρόπολης παύει να αποτελεί Νομικό Πρόσωπο και εντάσσεται στις υπηρεσιακές δομές του Υπουργείου, όπως και τα υπόλοιπα Αρχαιολογικά Μουσεία της χώρας.

§Απλοποίηση και ενιαία αντιμετώπιση της διοικητικής διάρθρωσης. Κάλυψη όλων των αρμοδιοτήτων, με ισορροπημένη κατανομή τους και άρση των επικαλύψεων – συναρμοδιοτήτων, τόσο εντός του Υπουργείου, όσο και με άλλους φορείς (Υπουργεία, Περιφέρειες κ.λπ.), που αυξάνουν τη γραφειοκρατία και προκαλούν σύγχυση.

§Απλούστευση και κωδικοποίηση των διοικητικών διαδικασιών, με στόχο τη διαφάνεια και την αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πολιτών, με όρους ίσης μεταχείρισης και χωρίς να υποβαθμίζεται η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.

§Ενίσχυση της παραγωγής συλλογικού επιστημονικού έργου από τις υπηρεσίες της πολιτιστικής κληρονομιάς και εξασφάλιση των προϋποθέσεων για διεπιστημονική συνεργασία μεταξύ υπηρεσιών και κλάδων.

7. Αποτίμηση της πολιτιστικής προσφοράς και επανεξέταση του ρόλου και της μορφής των εποπτευόμενων Νομικών Προσώπων του Υπουργείου Πολιτισμού

Δεδομένου ότι διάφορα Νομικά Πρόσωπα και οργανισμοί δομήθηκαν και λειτούργησαν ως εργαλεία του πελατειακού κράτους, θα αποτιμηθεί η λειτουργία και η πολιτιστική προσφορά των Νομικών Προσώπων που εποπτεύονται από το Υπουργείο Πολιτισμού και θα επανεξεταστεί ο ρόλος και η μορφή τους.

8. Θεσμική, οργανωτική και τεχνολογική θωράκιση των Υπηρεσιών για την αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων και την πάταξη της αρχαιοκαπηλίας

9. Διασφάλιση της ουσιαστικής ανεξαρτησίας των Συλλογικών Οργάνων του Υπουργείου  Πολιτισμού και αναβάθμιση του ρόλου τους

 Στο πλαίσιο των ευρύτερων θεσμικών παρεμβάσεών μας στο κράτος, δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στην ουσιαστική αποδέσμευση των Συλλογικών Οργάνων του Υπουργείου Πολιτισμού (Συμβούλια και Επιτροπές) από την πολιτική ηγεσία, επανεξετάζουμε τη σύνθεση και λειτουργία τους και επιδιώκουμε την αναβάθμιση του ρόλου τους, προκειμένου να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία της επιστημονικής κρίσης και ο αποφασιστικός χαρακτήρας τους.

10. Αντιμετώπιση του ζητήματος των απαλλοτριώσεων και της στέρησης χρήσης ακινήτων για αρχαιολογικούς σκοπούς

Για λόγους προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και για την επίλυση ενός φλέγοντος κοινωνικού ζητήματος, δίνεται προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των θεμάτων απαλλοτριώσεων και στερήσεων χρήσης ακινήτων για αρχαιολογικούς λόγους. Προηγείται συστηματική καταγραφή και ομαδοποίηση των περιπτώσεων, με στόχο την ενιαία ανά κατηγορία αντιμετώπισή τους, σύμφωνα με συγκεκριμένα κριτήρια. Δίνεται προτεραιότητα στην ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων που σχετίζονται με προγράμματα αποκατάστασης και ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων και μνημείων. Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις, εξαντλούνται όλες οι εναλλακτικές δυνατότητες προστασίας και ανάδειξης των αρχαιοτήτων, σε αρμονική συνύπαρξη με τη σύγχρονη ζωή, ενώ παράλληλα διερευνάται η δυνατότητα εφαρμογής του συστήματος ανταλλαγής με άλλες ιδιοκτησίες του δημοσίου.

11.  Θέσπιση οικονομικών ανταλλαγμάτων και κινήτρων

Θεσπίζονται οικονομικά ανταλλάγματα για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και κίνητρα για την αποκατάσταση και επαναχρησιμοποίηση των νεωτέρων και σύγχρονων μνημείων.

12. Εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων για το έργο της προστασίας και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς

Η υποχρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού προκαλεί σημαντικά προβλήματα στο έργο της προστασίας και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ συχνά υπάρχει επιβάρυνση της κοινωνίας και μάλιστα των πιο αδύναμων συμπολιτών μας.

Η εξασφάλιση πόρων μπορεί να επιτευχθεί με τον συνδυασμό των ακόλουθων μέτρων:

§Σταδιακή αύξηση του προϋπολογισμού του Υπουργείου Πολιτισμού, με στόχο το διπλασιασμό του σε 0,5% του Τακτικού Προϋπολογισμού.

§Ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για τον Πολιτισμό και διεκδίκηση Επιχειρησιακού Προγράμματος Πολιτισμού στο πλαίσιο των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων.

§Αναβάθμιση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων και πλήρης ανάπτυξη των δυνατοτήτων και δραστηριοτήτων του, έτσι ώστε να αυξηθούν σημαντικά τα έσοδά του, τα οποία στο σύνολό τους θα χρηματοδοτούν σταθερά και σε τακτική βάση το έργο του Υπουργείου Πολιτισμού.

§Καταγραφή της ακίνητης περιουσίας του Υπουργείου Πολιτισμού και διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα της, με στόχο την κατάλληλη αξιοποίησή της υπό κοινωνικό και δημόσιο έλεγχο, ύστερα από την εκπόνηση οικονομοτεχνικής μελέτης. Η αξιοποίηση αυτή περιλαμβάνει και την ανάγκη αντιμετώπισης του επείγοντος ζητήματος της στέγασης υπηρεσιών και λειτουργιών του Υπουργείου, από την όποια θα προκύψει εξοικονόμηση πόρων.

§Εξάλειψη όλων των δαπανών που αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση κομματικών και προσωπικών συμφερόντων και θεσμοθέτηση αντικειμενικών κριτηρίων και διαφανών διαδικασιών για τις επιχορηγήσεις φορέων, με κριτήρια την ουσιαστική παραγωγή πολιτιστικού έργου και την κοινωνική προσφορά και ανταποδοτικότητα.

13. Εξασφάλιση του αναγκαίου ανθρώπινου δυναμικού και αναβάθμιση του ρόλου του

Ο ΣΥΡΙΖΑ, στη χάραξη και υλοποίηση της πολιτιστικής του πολιτικής, θα στηριχθεί στους εργαζόμενους στο χώρο του πολιτισμού. Στο πλαίσιο αυτό:

§Ακυρώνονται οι διαθεσιμότητες και άλλες διαδικασίες συρρίκνωσης του προσωπικού.

§Προωθείται η επαρκής στελέχωση των υπηρεσιών του Υπουργείου, με ορθολογική κατανομή του ήδη υπηρετούντος προσωπικού και με προσλήψεις μόνιμου εξειδικευμένου και έμπειρου προσωπικού, σε περιπτώσεις που τα κενά προκαλούν κινδύνους για την ασφάλεια των μνημείων. Περιορίζονται οι προσλήψεις συμβασιούχων σε έκτακτες και εποχιακές ανάγκες.

§Αναβαθμίζεται ο ρόλος και οι ευθύνες των εργαζομένων με επιμόρφωση και αξιοποίηση των προσόντων τους, με τη θέσπιση και εφαρμογή αντικειμενικών και αξιοκρατικών κριτηρίων για μεταθέσεις, μετατάξεις, αποσπάσεις και προαγωγές σε θέσεις της διοικητικής ιεραρχίας.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σε συνθήκες κοινωνικού αφανισμού και πλήρους απαξίωσης κάθε αντίληψης που δεν υπακούει στις μνημονιακές πολιτικές, όπως αυτές υλοποιούνται την τελευταία τριετία από τις κυβερνήσεις της καταστροφής,  της κοινωνικής, πολιτικής και πολιτιστικής ερημοποίησης της χώρας, ένα από τα καθήκοντα μιας αριστερής κυβέρνησης θα πρέπει να είναι και η προοδευτική ανασυγκρότηση των πολιτιστικών δομών, που βάναυσα έχουν πληγεί την τελευταία τετραετία.

Βασική θέση του ΣΥΡΙΖΑ είναι, ότι η πολιτιστική παραγωγή, αλλά και η πολιτιστική κληρονομιά είναι δημόσια  αναπαλλοτρίωτα αγαθά, τα οποία πρέπει να παρέχονται  ισότιμα σε όλες και όλου, ς χωρίς αποκλεισμούς και τεχνητούς φραγμούς. Για παράδειγμα ας σκεφτούμε, ότι η επιλεκτική χρήση της ιστορικής μνήμης οδηγεί στη γένεση τερατουργημάτων και αναπαραγωγής ολοκληρωτικών αντιλήψεων, ενώ την ίδια στιγμή θα μπορούσαν να δημιουργηθούν δομές που να αποτελούν κύτταρα όχι μόνο διαφύλαξης της ιστορικής μνήμης, αλλά παράλληλα να δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες  για την δραστηριοποίηση των πιο ριζοσπαστικών μαχητικών δυνάμεων της κοινωνίας στον χώρο του πολιτισμού.

Στη σημερινή συγκυρία όμως υπάρχει και ένας άλλος δείκτης καθοριστικής σημασίας για τη συγκρότηση της δικής μας εναλλακτικής πρότασης και αυτός είναι ο οικονομικός, τόσο στο επίπεδο της συμπλοκής του πολιτισμού με τον τουρισμό, όσο και στη δημιουργία πολιτιστικών έργων με τη συνακόλουθη δημιουργία θέσεων εργασίας, που και την ανεργία μπορούν να περιορίσουν, αλλά και μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στη δημιουργία ενός μοντέλου ισόρροπης και αειφόρου ανάπτυξης, ειδικά σε περιοχές που έχουν πλήρως αποδιαρθρωθεί από τις μνημονιακές επιλογές.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο,  καθοριστική σημασία έχει η πρόταση για την εκμετάλλευση και τη διοχέτευση πόρων, που προέρχονται από ευρωπαϊκά προγράμματα στον τομέα του πολιτισμού, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της ισόρροπης και αειφόρου ανάπτυξης με ταυτόχρονη προστασία του δημόσιου χαρακτήρα του πολιτιστικού αγαθού και όχι πολιτιστικού προϊόντος, όπως ορίζεται από όσους αντιλαμβάνονται τον πολιτισμό ως μια περιττή πολυτέλεια  ή,  στην καλύτερη περίπτωση,  ως προϊόν εκμετάλλευσης στα πλαίσια του παρωχημένου μοντέλου «ήλιος – θάλασσα» στην εκσυγχρονιστική εκδοχή του «live your myth in Greece”. Η θέση μας είναι σαφής: πρωταρχική σημασία έχει ο κοινωνικός ρόλος του  πολιτισμού και μέσα απ’ αυτόν προέρχεται, σε βάθος χρόνου, η συμβολή του πολιτιστικού αγαθού στην ισότιμη οικονομική ευημερία των κοινωνιών.

Ευρωπαϊκά προγράμματα – ιστορική αναδρομή – το ελληνικό παράδειγμα

Η ανάδειξη του πολιτισμού ως διακριτού τομέα χρηματοδότησης από την Ε.Ε. ξεκινά ουσιαστικά από το Β’  Κ.Π.Σ., καθώς στις δύο προηγούμενες προγραμματικές περιόδους Μ.Ο.Π. και Α’ Κ.Π.Σ. δεν εντάχθηκαν έργα υπερτοπικής σημασίας και οι παρεμβάσεις δεν είχαν ολοκληρωμένο χαρακτήρα.

Στο Β΄ Κ.Π.Σ. υπήρξε η πρώτη διαρθρωτικού τύπου παρέμβαση μέσα από το επιχειρησιακό Υποπρόγραμμα «Πολιτισμός». Συνολικά κατά την πενταετία 1994-1999 από τα ΠΕΠ, το Υποπρόγραμμα, χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Συνοχής και άλλες Κοινοτικές Πρωτοβουλίες αντλήθηκαν πόροι ύψους περίπου 402 εκατομμυρίων € και υλοποιήθηκαν περίπου 280 έργα.

Στο Γ’ Κ.Π.Σ. (2000-2006) αναδείχθηκε για πρώτη φορά ο τομέας του πολιτισμού ως αυτόνομος τομέας διαρθρωτικής παρέμβασης  σε δύο κυρίως άξονες:

α)τον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς

β) τον τομέα του σύγχρονου πολιτισμού

Συνολικά εξακοντίστηκε ο προϋπολογισμός από τα 402 εκ. € του προηγούμενου προγράμματος σε 1,3 δις.  με ποσοτικούς δείκτες που κατέδειξαν, όπως για παράδειγμα στην υλοποίηση αρχαιολογικών έργων με την μέθοδο της αρχαιολογικής αυτεπιστασίας που είναι και η μόνη που διασφαλίζει τον δημόσιο,  αλλά και επιστημονικά κατοχυρωμένο τρόπο επέμβασης, απορροφητικότητα (π.χ. στον υποτομέα των μνημείων) της τάξης του 103%.  

Στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο ΕΣΠΑ (2006 – 2013) υπάρχει σαφής οπισθοδρόμηση και αναδιάταξη στόχων, καθώς ο πολιτισμός δεν αναγνωρίζεται ως αυτοτελής τομέας διαρθρωτικής παρέμβασης και το ΥΠΟΑ διαχειρίζεται μόνο ειδικούς Κ.Θ.Π. ή  εκτελεί υποέργα μέσω ΠΕΠ. Καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί η προγραμματική περίοδος, δεν υπάρχει τελικός απολογισμός των κονδυλίων που εν τέλει θα απορροφηθούν, αλλά η εκτίμηση είναι ότι το συνολικό ποσό θα είναι ασφαλώς μικρότερο απ’ αυτό του Γ’ Κ.Π.Σ. περίπου 700 εκ. €.

Συνολικά λοιπόν, κατά την 20ετία μέσα από τα Ε.Π. διοχετεύθηκαν στον τομέα του πολιτισμού περί τα 2,4 – 2.5 δις €, συμπεριλαμβανομένης της εθνικής συμμετοχής. Σε αντίθεση,  όσον αφορά τους εθνικούς πόρους, αρκεί να σημειώσουμε, ότι μετά τις συνεχόμενες περικοπές που επιβάλλουν οι μνημονιακές δεσμεύσεις στον προϋπολογισμό του 2012,  το ποσό που αντιστοιχεί στο ΥΠΟΑ ανέρχεται στο 0,37%.

Για τον ίδιο τομέα (πολιτιστικό – δημιουργικό) έχει υπολογιστεί, ότι στην Ε.Ε. των 25 απασχολήθηκαν κατά το 2010 περίπου 7 εκ. εργαζόμενοι,  δηλ. το 4% του απασχολούμενου πληθυσμού και ότι το ίδιο έτος παρήγαγε το 3,3 % του ΑΕΠ των 25 σε σχέση με το 2,6% του 2003.

Όσον αφορά τον τομέα του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας, επισημαίνουμε, ότι το ΥΠΟΑ,  σε όλες τις διοικητικές του εκφράσεις,  διαχειρίζεται πάνω από 4.000 κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους ζώνες προστασίας και ιστορικούς τόπους καλυπτόμενης επιφάνειας 9.000 τ.χλμ. (δηλ. το 8% περίπου της επικράτειας) και 20.000 αρχαία και νεότερα αρχιτεκτονικά μνημεία με τις ζώνες προστασίας τους. Παράλληλα, έχουν ενταχθεί 17 μνημεία και αρχαιολογικοί χώροι (π.χ. Θεσσαλονίκη – βυζαντινά μνημεία ) στον κατάλογο Προστασίας της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και άλλα 8 στον προσωρινό κατάλογο.

Στον τομέα του πολιτισμού, στο σημερινό ΥΠΟΑ απασχολούνται λιγότεροι από 7.000 εργαζόμενοι όλων των ειδικοτήτων, οι οποίοι θα μειωθούν ακόμα περισσότερο μέσω του ανακοινωμένου προγράμματος απολύσεων στο δημόσιο τομέα, που έχει εξαγγείλει η δικομματική μνημονιακή κυβέρνηση, εξαϋλώνοντας στην κυριολεξία κάθε δυνατότητα του Δημοσίου να αναλάβει ένα μακράς πνοής πρόγραμμα δράσεων για την επόμενη προγραμματική περίοδο. Με αυτό τον τρόπο της υποχρηματοδότησης – υποστελέχωσης στρώνεται  το χαλί για την πλήρη ιδιωτικοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας. Είναι προφανές, ότι αν ευοδωθούν αυτά τα σχέδια, την αδυναμία του ΥΠΟΑ να προχωρήσει στην κατάρτιση και υλοποίηση ενός αποτελεσματικού τομεακού προγράμματος στα πλαίσια του ΣΕΣ (2014-2020),  θα την αναλάβουν όσοι ορέγονται τα νέα κονδύλια, αλλά και την εκμετάλλευση των δομών που έχουν δημιουργηθεί στις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους, όπου δεσπόζουσα  θέση είχε το Δημόσιο.

 Αναγνωρίζοντας την βασική ανάγκη για αναπρογραμματισμό των κονδυλίων και της συνολικής επανατοποθέτησης του κοινωνικού χαρακτήρα  του πολιτισμού,  θα πρέπει να ορισθούν κατά προτεραιότητα άξονες,  επάνω στους οποίους θα μπορούν να υλοποιηθούν επί μέρους δράσεις.

Κατά συνέπεια,  με βάση την εμπειρία της προηγούμενης εικοσαετίας,  όπου αναδείχθηκαν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της παρέμβασης στον πολιτισμό, αλλά και οι αστοχίες της πολιτικής που εφαρμόστηκε, η πρότασή μας θα πρέπει να ικανοποιεί τις ακόλουθες συνθήκες:

·Να αποτελεί παράγοντα τοπικής περιφερειακής και εθνικής ανάπτυξης

·Να τονίζει το δημόσιο χαρακτήρα του πολιτιστικού αγαθού

·Να ισορροπεί τις δράσεις στους τομείς της πολιτιστικής κληρονομιάς και της πολιτιστικής δημιουργίας

·Να συμβάλει στην δημιουργία μόνιμης και όχι ευκαιριακής απασχόλησης

·Να συμβάλει στην προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος  μέσα από ολοκληρωμένες προτάσεις διαχείρισης του δομημένου και αδόμητου φυσικού και πολιτιστικού τοπίου 

·Να προάγει την ισότητα των ευκαιριών και να μηδενίζει τους κινδύνους που  προέρχονται από αποκλεισμούς (φυλετικούς, εθνοκαταγωγής, ΑΜΕΑ κλπ.)

·Να συμβάλει στην ανάπτυξη της ιστορικής μνήμης, όχι ως εθνικής αποκλειστικότητας, αλλά ως τμήματος της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς

·Να φέρνει σε άμεση επαφή τις τοπικές κοινωνίες με το πολιτιστικό τους απόθεμα καθιστώντας αναγκαία συνθήκη την αλληλεπίδραση μεταξύ του τοπικού παράγοντα και της πολιτιστικής κληρονομιάς – δημιουργίας που αναπτύσσεται σε κάθε χωρική ενότητα ξεχωριστά

·Να δημιουργήσει το αναγκαίο πλέγμα δομών που θα ενθαρρύνουν την αυτόνομη καλλιτεχνική δημιουργία

·Να συμβάλει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος (π.χ. πολιτιστικός τουρισμός)

·Να δημιουργήσει σχέσεις αλληλεπίδρασης με την εκπαίδευση (ιστορική παιδεία – καλλιτεχνική παιδεία)

·Να αναδείξει τη χρήση της έξυπνης τεχνολογίας στον τομέα του πολιτισμού

·Να προάγει την έρευνα και την επιστήμη σε εθνικό και διεθνές επίπεδο

ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΝΑ ΤΟΜΕΑ

Τομέας πολιτιστικής κληρονομιάς

·Προστασία και ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων (συνέχεια των δράσεων από τις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους, επεμβάσεις σε χώρους και μνημεία που δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα παρέμβαση, με έμφαση σε μνημεία και χώρους της περιφέρειας πχ. νησιωτική Ελλάδα (μικρά νησιά) ή ορεινός ηπειρωτικός χώρος, ώστε να αρθούν ανισότητες μεταξύ κέντρου και περιφέρειας και να δοθούν δυνατότητες απασχόλησης και ανάπτυξης

·Επεμβάσεις,  βελτιώσεις υποδομών  σε καθιερωμένους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία,  με σκοπό την τόνωση του πολιτιστικού τουρισμού

·Ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων – τόνωση επισκεψιμότητας με δράσεις προσέλκυσης του κοινού

·Δημιουργία διαδρομών πολιτιστικού ενδιαφέροντος, σύνδεση αρχαιολογικών χώρων μνημείων με βάση την τοπογραφική τους εγγύτητα, ανάδειξη του συνολικού πολιτιστικού αποθέματος ανά γεωγραφική ενότητα (δημιουργία θεματικών δικτύων μνημείων π.χ.  βυζαντινοί ναοί, αρχαία ιερά, αρχαίες οχυρώσεις κλπ)

·Ανάπτυξη – Δημιουργία Μουσείων τοπικών και κατά περίπτωση θεματικών. Η δημιουργία καινούριων μουσειακών μονάδων για την ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας αποτελεί συνθήκη sine qua non για την πρόοδο  της έρευνας, αλλά και τη διασύνδεση της επιστημονικής γνώσης με την τοπική κοινωνία. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η ποιοτική και λειτουργική αναβάθμιση των υπαρχόντων μουσείων και η λειτουργική τους αναβάθμιση και στελέχωση με το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό

·Διασύνδεση μουσείων που συνδέονται με αρχαιολογικούς χώρους π.χ. (ΕΑΜ και φεστιβάλ Αθηνών) με άλλους πολιτισμικούς φορείς, ώστε να επιτευχθεί η μείξη του «παλιού» με το «νέο» και η σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία να δημιουργήσει σταθερές σχέσεις αλληλοσυμπλήρωσης με χώρους ιδιαίτερης ιστορικής πολιτιστικής και καλλιτεχνικής αξίας

·Εντατική εκμετάλλευση της ψηφιακής τεχνολογίας με τη δημιουργία κατάλληλων ψηφιακών εργαλείων,  ώστε το πολιτιστικό απόθεμα να είναι άμεσα προσιτό, είτε σε επιστήμονες και ερευνητές, είτε στο ευρύ κοινό (ενδεικτικό δημιουργία του e-museum ή δημιουργία apps για εικονικές ξεναγήσεις σε αρχαιολογικούς χώρους ή ιστορικά τοπία, δημιουργία open source βάσεων δεδομένων με σεβασμό στη νομοθεσία περί πνευματικής ιδιοκτησίας κλπ.)

·Δραστική ενίσχυση φορέων, όπως το ΤΑΠ, το οποίο μπορεί να μετατραπεί σε ένα πολυδύναμο φορέα ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας και των εσόδων για τον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς (π.χ. ενίσχυση εκδόσεων, οδηγών μουσείων αρχαιολογικών χώρων σε ψηφιακή και έντυπη μορφή, παραγωγή και πώληση πολιτιστικών προϊόντων και διαδικτυακά με εισαγωγή διαδικασιών e-commerce για τα πωλητέα, αντίστοιχα ανάπτυξη και εκμετάλλευση ψηφιακών πολιτιστικών εφαρμογών για pc και smart phones, tablets κλπ.) εκμετάλλευση του φωτογραφικού αρχείου, αναδιοργάνωση του συστήματος είσπραξης τελών με την εισαγωγή συστήματος e-ticketing, δημιουργία πλατφόρμας για την ενημέρωση του κοινού σε πραγματικό χρόνο για εκδηλώσεις σε μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία κλπ)

·Ανάδειξη του ιστορικού κέντρου πόλεων, αλλά και των παραδοσιακών στοιχείων της υπαίθρου,  μέσα από προγράμματα ολοκληρωμένης προσέγγισης του αστικού ημιαστικού και αδόμητου περιβάλλοντος. Στην πρώτη περίπτωση –αστικά κέντρα- θα πρέπει επιλεγμένα μνημεία που βρίσκονται εντός του αστικού ιστού,  αφού αποκατασταθούν, να μπορούν με τον περιβάλλοντα χώρο τους να αποτελούν κύτταρα πολιτιστικών δράσεων, αλλά και να συμβάλουν στη διάσωση του ελεύθερου δημόσιου χώρου σε πυκνοδομημένες περιοχές. Αναδεικνύοντας τα αστικά μνημεία, λοιπόν,  μπορούμε να δημιουργήσουμε εντός των πόλεων κόμβους ενός ενδοαστικού πολιτιστικού δικτύου στα πλαίσια ανάπλασης του ιστού των αστικών κέντρων (παράδειγμα ενοποίηση αρχαιολογικών χώρων). Στην ύπαιθρο, αντίστοιχα τοπικά ήθη και έθιμα, παραδοσιακές παραγωγικές δραστηριότητες και τοπικές αρχιτεκτονικές μορφές μπορούν να αποτελέσουν με τη χρήση των κατάλληλων εργαλείων  -πάντα σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες-  την απαρχή για μια διαφορετική θεώρηση και ανάπτυξη νέων παραγωγικών δραστηριοτήτων στοχευμένων στις ανάγκες αυτών των κοινωνιών (π.χ. τα καλντερίμια και πεζοπορικός τουρισμός, ξωκλήσια και θρησκευτικός τουρισμός). Επιπλέον,  μπορούν να αναπτυχθούν προγράμματα που θα οδηγούν στη διάσωση και προβολή της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς (π.χ. καταγραφή, κατά περίπτωση, της τοπικής μυθοπλασίας, λαογραφικής παράδοσης, και ψηφιακή ανάδειξή της).

Τομέας σύγχρονου πολιτισμού

Ο τομέας του σύγχρονου πολιτισμού περιλαμβάνει την αρχιτεκτονική, τα ψηφιακά μέσα, τον κινηματογράφο, εν γένει τα οπτικοακουστικά μέσα, το βιβλίο, τις παραστατικές και εικαστικές τέχνες και αποτελεί μια από τις βασικές συνιστώσες της λεγόμενης οικονομίας του ελεύθερου χρόνου.  Στα πλαίσια αυτά θα μπορούσαν να αναπτυχθούν οι εξής δράσεις

·Δημιουργία των κατάλληλων κτιριακών υποδομών σε αστικά κέντρα που δεν θα αποτελούν λευκούς ελέφαντες, αλλά θα είναι ουσιαστικά πολιτιστικοί πολυχώροι ανοιχτοί στο κοινό και τους δημιουργούς με δυνατότητα ανταπόκρισης σε ένα ευρύ πλέγμα πολιτιστικών χρήσεων

·Λειτουργική αναβάθμιση των ήδη υπαρχόντων χώρων με αναβάθμιση των υποδομών τους και δικτύωση τους με τις καινούριες δομές

·Δημιουργία μικρής κλίμακας πολιτιστικών χώρων στην ύπαιθρο (π.χ. υπαίθρια θέατρα κλπ ή πνευματικά κέντρα κλπ) με ταυτόχρονη αναβάθμιση των ήδη υπαρχόντων σε κόμβους παροχής ψηφιοποιημένου υλικού και παροχής ψηφιακών υπηρεσιών σχετικών με την τοπική αλλά και την περιφερειακή καλλιτεχνική δημιουργία

·Συνολική αναβάθμιση και ανάπτυξη ψηφιακών εφαρμογών, ώστε να υπάρξει η αποτελεσματικότερη ανάπτυξη διαχείριση και ανάδειξη της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας (δημιουργία πλατφόρμας live streaming για την προώθηση εκδηλώσεων, ψηφιοποίηση μουσικών ή φωτογραφικών αρχείων κλπ)

·Άμεση υποστήριξη θεσμών εθνικής εμβέλειας (Εθνικό Θέατρο, ΕΛΣ ΕΚΕΒΙ ΕΚΚ κλπ) με τόνωση του δημόσιου χαρακτήρα της λειτουργίας τους και ταυτόχρονη τόνωση της εθνικής πολιτιστικής παραγωγής έτσι ώστε να μπορέσει να ενταχθεί στην κοινή ευρωπαϊκή πολιτιστική παραγωγή μέσα από ένα «διάλογο των δημιουργών»

·Δημιουργία – ενίσχυση δομών ευρωπαϊκής ή παγκόσμιας εμβέλειας με σκοπό την ανάδειξη της ελληνικής καλλιτεχνικής δημιουργίας και δημιουργία δικτύου εκδηλώσεων από ένα εθνικό φορέα διαχείρισης εκδηλώσεων αυτής της κλίμακας

Τομέας απασχόλησης

·Όπως έχει σημειωθεί και παραπάνω, η πολιτιστική κληρονομιά, αλλά και η πολιτιστική δημιουργία δημιουργούν θέσεις απασχόλησης, καθώς απευθύνονται σε ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών και ειδικοτήτων. Η απασχόληση αυτή διακρίνεται σε

α) την απασχόληση κατά την άμεση εκτέλεση έργων που σχετίζονται με τον τομέα

β) την απασχόληση κατά τη λειτουργία των δομών που δημιουργούνται

γ) την απασχόληση σε τομείς που έχουν άμεση συμπλοκή με τον τομέα του πολιτισμού και αναδεικνύονται από τα έργα πολιτισμού (π.χ. τουριστικές υποδομές, ανάπτυξη τοπικών αγορών κλπ.)

·Δημιουργία συνεργατικής πλατφόρμας ενημέρωσης καλλιτεχνών για την προώθηση της απασχόλησης στον τομέα των παραστατικών και εικαστικών τεχνών

·Προώθηση προγραμμάτων κρατικής ενίσχυσης για αρχική λειτουργία μονάδων καλλιτεχνικής δημιουργίας ή παροχή ενισχύσεων σε ευάλωτες ομάδες εργαζομένων στο χώρο του πολιτισμού (θεατρικοί οργανισμοί, σχολές μουσικής, χορού, θεατρικές ομάδες κλπ.)

·Στο πλαίσιο μιας επανασχεδίασης της ανάπτυξης νέων δεξιοτήτων και αναβάθμισης των ικανοτήτων του καλλιτεχνικού και πολιτιστικού δυναμικού της χώρας, θα είναι δυνατή η λειτουργία σεμιναρίων κατάρτισης και πιστοποίησης των δημιουργών,  αλλά και εργαζομένων ευρύτερα στον τομέα του πολιτισμού σε δυναμικές πολιτικές απασχόλησής τους

·Διαμόρφωση προγραμμάτων καταπολέμησης της ανεργίας στο τομέα της πολιτιστικής δημιουργίας

Εκπαίδευση και πολιτισμός

·Είναι κοινά αποδεκτό,  ότι η διασύνδεση παιδείας και πολιτισμού παράγει μόνο οφέλη για πολλαπλές ομάδες πληθυσμού. Με αυτή την έννοια, θα πρέπει να αναπτυχθούν δράσεις που να απευθύνονται στο σύνολο της κοινωνίας, δημιουργώντας τις συνθήκες για τον ριζοσπαστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας, με την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την συνειδητοποίηση όλο και μεγαλύτερων τμημάτων του πληθυσμού

·Θα πρέπει να ενισχυθεί μέσω των προγραμμάτων της Ε.Ε. η καλλιτεχνική παιδεία στην Α/θμια και Β/θμια εκπαίδευση, ενώ παράλληλα είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν θεματικές μέσα στην εκπαίδευση που θα αγκαλιάζουν το σύνολο της πολιτιστικής δημιουργίας και πολιτιστικής κληρονομιάς, καταρχήν σε τοπικό επίπεδο (π.χ. μαθήματα τοπικής ιστορίας σε σχολεία – δράσεις διαλόγου της εκπαιδευτικής κοινότητας με δημιουργούς, αλλά και την κατά τόπους πολιτιστική κληρονομιά) και εν συνεχεία ανά τομέα (ποίηση, θέατρο, κινηματογράφος φωτογραφία, λογοτεχνία, γλυπτική, ζωγραφική  κλπ) στον τύπο της σεμιναριακής εκπαίδευσης

·Λειτουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους

·Παρουσιάσεις έργων της σύγχρονης πολιτιστικής παραγωγής στην Α/θμια και Β/θμια εκπαίδευση

·Λειτουργία προγραμμάτων πολιτιστικής εξειδίκευσης που θα απευθύνονται κυρίως σε μειονεκτούσες ομάδες, τονίζοντας τον οικουμενικό χαρακτήρα του πολιτιστικού αγαθού – άρση κοινωνικών και φυλετικών αποκλεισμών

·Λειτουργία διαπολιτισμικών προγραμμάτων σε συνεργασία με γειτονικές χώρες, ώστε να προαχθεί η κοινή πολιτιστική μας κληρονομιά (Βαλκάνια, Μεσόγειος κλπ.)

Σύμφωνα και με τις απόψεις ιστορικών, η ιστορική περίοδος της νεότερης ιστορικής μνήμης εκτείνεται από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους και εντεύθεν.

Πέραν της πλούσιας  ύλης σε ιστορικά γεγονότα που απασχολούν όλες τις βαθμίδες της παιδείας, την έρευνα, τη νεοελληνική κοινωνία και τους φορείς της,  με βάση την παραδοχή ότι ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΝΗΜΗ = ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, εστιάζουμε στους θεσμούς ιστορικής μνήμης, έρευνα, εκδόσεις – συνέδρια, αρχεία, χρηματοδότηση – ανθρώπινο δυναμικό.

Με βάση τα προαναφερόμενα και την υπάρχουσα εμπειρία, δίνεται προτεραιότητα:

1.Στα Μουσεία Εθνικής Αντίστασης, τα οποία πρέπει να είναι στην ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Δήμοι – Περιφέρειες), με χρηματοδότηση από τα αρμόδια υπουργεία (Εσωτερικών και Πολιτισμού), από τα ΕΣΠΑ για τον πολιτισμό της περιφέρειας, παραχώρηση κτηρίων για στέγαση από το δημόσιο – τοπική αυτοδιοίκηση και συγχρόνως να αξιοποιείται η αυτοχρηματοδότηση από πώληση εκδόσεων – πνευματική παραγωγή κ.α.                                                                                             Αυτά τα μουσεία να συνδεθούν με το Υπ. Παιδείας και να εξασφαλίζεται η επισκεψιμότητα μαθητών – φοιτητών.

2.Η έρευνα για την ιστορική μνήμη να ενισχύεται από εθνικούς – ευρωπαϊκούς πόρους και η αξιολόγηση για τη χρηματοδότηση να γίνεται με βάση μητρώο στο οποίο  θα συμπεριλαμβάνονται κριτήρια επιστημονικά – εμπειρίας – παραγόμενου έργου.

3.Εκδόσεις – εκδηλώσεις – συμπαραγωγές από τα Μουσεία Εθνικής Αντίστασης και ιδιωτικούς μη κερδοσκοπικούς φορείς της έρευνας, καθώς και μεταφράσεις εκδόσεων που προωθούν την ιστορική μνήμη, εκθέσεις ντοκουμέντων στο εξωτερικό κ.α., που θα χρηματοδοτούνται  από τα Υπουργεία Παιδείας  και Πολιτισμού,  με βάση το μητρώο του κάθε φορέα και τα κριτήρια που προαναφέρθηκαν.

4.Στη νεότερη ιστορική μνήμη υπάγονται οι μαρτυρικές πόλεις και χώροι μαρτυρίου εν γένει,  που έχουν χαρακτηριστεί πολιτιστικά μνημεία (Μακρόνησος-Γυάρος-Γεντί Κουλέ - ΕΑΤ-ΕΣΑ – Ιτζεδίν κ.ά.).                                                                               Οι  χώροι  αυτοί πρέπει να προστατευθούν και να αξιοποιηθούν,  όχι βεβαίως με βάση επιχειρηματικά κριτήρια, αλλά την προστασία της ιστορικής μνήμης, του πολιτισμού, του δημοσίου συμφέροντος.

5.Ένα εθνικό θέμα που αφορά την ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΝΗΜΗ – ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ και εντάσσεται στο κεφάλαιο  ΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΟΦΕΙΛΕΣ, είναι η υπόθεση των κλεμμένων πολιτιστικών αγαθών, με βάση τα επίσημα στοιχεία που εξέδωσε το ελληνικό Υπ. Παιδείας το 1946, υπολογίζοντας σε 8.500 τα αρχαία κινητά ευρήματα που έκλεψαν από την Ελλάδα οι Γερμανοί κατακτητές, των οποίων  η αξία των υπολογίζεται με  σημερινές τιμές σε 1,5 τρις ευρώ.

Α΄ ΜΕΡΟΣ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

Η δομική κρίση του καπιταλισμού τσακίζει τους ανθρώπους – τη φύση – τον πολιτισμό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, στην Ελλάδα και σε όλο τον ευρωπαϊκό νότο πλήττεται με ιδιαίτερη αγριότητα το θέατρο. Θύματά της είναι η συντριπτική πλειοψηφία των ηθοποιών, που είναι είτε άνεργοι, είτε δραματικά υποαπασχολούμενοι, όπως και όλοι οι άλλοι συντελεστές του θεάτρου. Οι επαγγελματίες του θεάτρου, δόκιμοι ηθοποιοί, δουλεύουν (όταν δουλεύουν) μόνο με το εισιτήριο, χωρίς ασφάλιση, χωρίς πληρωμένες πρόβες. Αυτό τείνει να γίνει ή μάλλον είναι ήδη κανόνας. Οι μεσάζοντες όμως, οι ατζέντηδες των παραγωγών, κερδοσκοπούν χρησιμοποιώντας την απλήρωτη εργασία τους και το κύρος τους.

Αλλά, οι πολιτισμικές πτυχές τις κρίσης, οι πολιτικές για το θέατρο, το ρεπερτόριο, η θεατρική παιδεία, δεν περιορίζονται, εννοείται, στο οικονομικό πεδίο, αλλά και δεν είναι άσχετες με αυτό.

Η Ελλάδα σήμερα, πολύ περισσότερο, εισάγει θεατρικά προϊόντα, άλλοτε καλά, άλλοτε μετριότατα και πολύ συχνά αδικαιολόγητα υπερτιμολογημένα. Ενώ, το ελληνικό έργο και σπουδαίες ελληνικές παραστάσεις παραμένουν αποκλεισμένα εντός συνόρων. Πρέπει να σκεφτόμαστε για το αύριο, αλλά και από τώρα, ένα ελληνικό θέατρο ικανό, ταυτόχρονα να εισάγει, αλλά και να εξάγει. Βασισμένο στο σωστό σχεδιασμό και την ανάπτυξη διαπολιτισμικών σχέσεων αμοιβαιότητας.

Κάτι τέτοιο χρειάζεται την ανανέωση των υπαρκτών θεσμών και τη δημιουργία νέων και την ανάπτυξη της οριζόντιας επικοινωνίας των δημιουργών και των άλλων συντελεστών μέσα και έξω από τη χώρα.

Μέσα στην κρίση βλέπουμε να ανθίζουν όλο και περισσότερες νέες θεατρικές προσπάθειες που πρέπει να επικοινωνήσουν και να αναζητήσουν μορφές σύνθεσης και συνεργασίας. Πράγμα πολύ σημαντικό, που όμως δεν αναιρεί την ανάγκη λύσεων και στους κεντρικούς θεσμούς, εφόσον είναι απαραίτητο να συνυπάρχουν δημιουργικά και εργασιακά το θεατρικό κέντρο και η περιφέρεια, που είτε θετικά, είτε αρνητικά, συνειδητά ή μη, αλληλοεξαρτώνται και αλληλοεπηρεάζονται. Το ζήτημα λοιπόν, είναι και πολιτικό. Συνδέεται με τη σχέση του θεάτρου με το πολιτικό στοιχείο.

l... Δεν  κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέριος πολιτισμός στον τόπο μας.

lΜόνος ο καθένας μας είναι ανήμπορος. Μόνος, ο καθένας από σας τους πιο κοντινούς στην προσπάθειά μας, είναι ανήμπορος. Μαζί, ίσως κάτι μπορέσουμε να κάνουμε. Το θέατρο ως μορφή Τέχνης, δίνει τη δυνατότητα να συνδεθούμε, να συγκινηθούμε, ν’ αγγίξουμε ο ένας τον άλλον, να νοιώσουμε μαζί μια αλήθεια. Να γιατί διαλέξαμε το θέατρο σα μορφή εκδήλωσης του ψυχικού μας κόσμου [...]  Κάρολος Κουν

Μια αριστερή στάση στα ζητήματα και τα ερωτήματα που θέτει η αγριότητα της κρίσης στο θέατρο, πρέπει να είναι μια στάση βαθιάς και αυθεντικής ανθρωπιάς, με στόχο την ανάδειξη του Θεάτρου, ως μέγιστο κοινωνικό αγαθό.

·Β. ΜΕΡΟΣ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Α.  ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΕΠΙΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΟ ΘΕΑΤΡΟ

Οι θεσμοί περιλαμβάνουν:

ØΚρατικά θέατρα (Εθνικό, ΚΘΒΕ, Εθνική Λυρική Σκηνή)

ØΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.

ØΤα Μέγαρα Αθηνών, Θεσσαλονίκης

ØΦεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου

Κρατικά Θέατρα

Αναδιάρθρωση  του θεσμικού πλαισίου των Κρατικών Θεάτρων και της Λυρικής Σκηνής, με στόχο την οικονομική διαφάνεια και τον περιορισμό των υπερεξουσιών του καλλιτεχνικού Διευθυντή.

O νέος θεσμός θα προϋποθέτει και οικονομικό διευθυντή, εκτός από τον καλλιτεχνικό. Επίσης, θα είναι ενισχυμένες οι αρμοδιότητες του Διοικητικού Συμβουλίου, το οποίο θα αποτελείται από προσωπικότητες εγνωσμένου κύρους και εκπροσώπους των φορέων όλων των εργαζομένων στο χώρο του πολιτισμού. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής θα εκλέγεται από το Δ.Σ., μετά από προκήρυξη της θέσης.

Ειδικά για τη Λυρική Σκηνή, η μετεγκατάστασή της στο Πολιτιστικό Πάρκο – ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, να γίνει με γνώμονα μόνο το δημόσιο συμφέρον.

ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ

Αναδιοργάνωση  του θεσμού των Δημοτικών Θεάτρων, στα πλαίσια της θεατρικής αποκέντρωσης, με:

1. τη δημιουργία μεγάλων Περιφερειακών Θεάτρων (όπου περιφέρεια εννοούμε τη γεωγραφική), με  Δ.Σ. που θα απαρτίζονται από εκπροσώπους της περιφέρειας που είναι έδρα του θεσμού, από εκπροσώπους των δήμων της συγκεκριμένης περιφέρειας, από εκπροσώπους του υπουργείου πολιτισμού και εκπροσώπους των φορέων όλων των εργαζομένων στο χώρο του θεάτρου. Οι καλλιτεχνικοί διευθυντές των Περιφερειακών Θεάτρων επιλέγονται με τον ίδιο τρόπο που επιλέγεται ο καλλιτεχνικός διευθυντής των Κρατικών Θεάτρων.

2. Ανατροφοδότηση και στήριξη των σκηνών που απομένουν, με εναλλακτικές ομάδες επαγγελματιών του θεάτρου και του χοροθεάτρου, είτε από τη περιφέρεια είτε από την Αθήνα.

Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου

·Ριζική αναδιοργάνωση των στόχων των φεστιβάλ, με ανάλογο πνεύμα με αυτό των κρατικών θεάτρων (περιορισμό υπερεξουσιών καλλιτεχνικού διευθυντή και οικονομική διαφάνεια), με μια ιδιαίτερη στήριξη των ελληνικών παραγωγών, χωρίς να αποκοπούμε από τον ευρωπαϊκό και διεθνή διάλογο.

·Σύνδεση των δραστηριοτήτων των φεστιβάλ με τις οικονομικές, παραγωγικές και πολιτιστικές δραστηριότητες των περιοχών, όπου γίνονται τα φεστιβάλ.

Ελεύθερο Επιχορηγούμενο Θέατρο

Οι επιχορηγήσεις στο ελεύθερο θέατρο λειτουργούσαν τόσα χρόνια χωρίς ιδιαίτερη θεσμοθέτηση, περίπου εθιμικώ δικαίω.

Προτείνουμε τη θεσμοθέτηση των επιχορηγήσεων του Ελεύθερου Θεάτρου,

·με ορισμό αυστηρών κριτηρίων, ως προς το καλλιτεχνικό μέρος, και διαρκή έλεγχο ως προς την οικονομική διαφάνεια.                    

·Έγκαιρη προκήρυξη των επιχορηγήσεων,

·τήρηση αυστηρού τυπικού στις ημερομηνίες και οπωσδήποτε,

·απολογισμός της οικονομικής δραστηριότητας του επιχορηγούμενου θιάσου.

Θεατρικό μουσείο

Δεσμευόμαστε ότι θα φροντίσουμε για ένα χώρο στέγασης του Θεατρικού Μουσείου, αντάξιο  της ιστορίας που φέρουν τα εκθέματά του.

Γ.  ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΠΟΡΩΝ (Αναπτυξιακή σχέση του Θεάτρου με τους άλλους τομείς της κοινωνίας)

§Πόροι για το θέατρο και τον πολιτισμό γενικότερα, θα προέρχονται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, ΠΔΕ – ΕΣΠΑ – χορηγίες – εισπράξεις.

§Στήριξη του θεσμού της χορηγίας, με κίνητρα προς τους χορηγούς (π.χ. φοροελαφρύνσεις), χωρίς παρέμβαση του χορηγού στο ρεπερτόριο. Ομοίως, ιδιαίτερη στήριξη της χορηγίας μικρών εναλλακτικών ομάδων (χορός, θέατρο επαγγελματικό, ερασιτεχνικό).   Στη χώρα που γέννησε το θέατρο, από τα αρχαία χρόνια, ο θεσμός του χορηγού ήταν ιερός. Αυτός πλήρωνε τους καλλιτέχνες, το χώρο, την παραγωγή. Οι θεατές έβλεπαν τις παραστάσεις δωρεάν. Όμως, ο χορηγός δεν είχε κανένα δικαίωμα επί του καλλιτεχνικού οράματος.

Ο Πολιτισμός είναι για την Αριστερά ένα από τα σπουδαιότερα κεφάλαια και οφείλει να είναι ανταποδοτικός, ως προς την πνευματικότητα και την παιδεία, με την οποία μας αποπληρώνει. Η προσφορά αυτή είναι υλική, και ως τέτοια πρέπει να κρίνεται και να αξιολογείται.

Α΄ΜΕΡΟΣ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

Είναι κοινοτοπία να λέμε, ότι ο κινηματογράφος είναι η τέχνη της συλλογικής δουλειάς, της συνεργασίας. Σημασία έχει να τον αντιμετωπίζουμε ως τέτοιον και στην πράξη, εμπεδώνοντας μια κουλτούρα συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού. Η ποιότητα δεν αρκεί για να κερδίσει κανείς την αγορά. Ο όγκος και η ποικιλία της παραγωγής είναι απαραίτητα για κάθε στρατηγική. Το εθνικό προϊόν είναι αυτό που μπορεί να λειτουργήσει ως αντιστάθισμα στην εισαγωγή ξένων ταινιών.

Οι διακρίσεις των νέων Ελλήνων δημιουργών, τα τελευταία χρόνια σε διεθνή φεστιβάλ, δεν μπορούν να κρύψουν την αδυναμία του ελληνικού κινηματογράφου σε θεσμικό επίπεδο. ΄Εχει τεράστια σημασία οι ταινίες μας να πηγαίνουν καλά στο εσωτερικό της χώρας και όχι μόνο στα διεθνή φεστιβάλ.

Η ευρωπαϊκή πολιτική, αν και με αδυναμίες, είναι δεδομένη. Η Κομισιόν σε επίσημο κείμενό της το 2001,  έχει χαρακτηρίσει τις κινηματογραφικές ταινίες "ουσιαστικό στοιχείο για την καλή λειτουργία των δημοκρατιών μας, λόγω της μεγάλης επιρροής τους στην κοινωνία". Στόχοι που ορίζεται ότι πρέπει να επιτευχθούν είναι: "ο πλουραλισμός, η πολιτιστική και γλωσσική ποικιλομορφία και η προστασία των ανηλίκων". Είναι ξεκάθαρο, ότι οι ταινίες είναι διφυείς: ταυτόχρονα, οικονομικά αγαθά και πολιτιστικά αγαθά. Διαμορφώνουν τις κοινωνίες μας.

Απαιτείται μια εθνική πολιτική, που θα περιλαμβάνει ουσιαστική κινηματογραφική παιδεία-εκπαίδευση, αύξηση του συνολικά επενδυόμενου ποσού στον κινηματογράφο, ώστε να επιτευχθούν οι επιζητούμενες από τη διεθνή αγορά production values, που θα διασφαλίζουν, ότι το ελληνικό κινηματογραφικό προϊόν δεν θα είναι ένας διάττοντας αστέρας στο διεθνές στερέωμα, αλλά θα κατακτά συνεχή παρουσία στις ευρύτερες αγορές, θα βασίζεται δε σε εθνική πολιτική, που θα εκτείνεται σε βάθος χρόνων.

Πρέπει επίσης, να αντιμετωπίσουμε τις νέες πλατφόρμες του οπτικοακουστικού, από τις ταμπλέτες μέχρι την on line παρακολούθηση ταινιών, η οποία έχει εξελιχθεί σε μεγάλη σε μέγεθος on line πειρατεία. Πρόκειται για εξαιρετικά δυναμικό κλάδο, με μεγάλες δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης, αφού, βεβαίως, διασφαλιστούν τα πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα των δικαιούχων του  κάθε οπτικοακουστικού προϊόντος.

Οι έλληνες δημιουργοί οπτικοακουστικού προϊόντος που ζουν απ’ τα έργα τους, εκτός των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν από την εγχώρια οπτικοακουστική παραγωγή που καταρρέει, βρίσκονται ήδη αντιμέτωποι και με την on line πειρατεία, η οποία ήδη έχει αφανίσει τη  μουσική βιομηχανία.

Η τηλεόραση είναι ο μεγάλος ωφελημένος από την ύπαρξη, την εκμετάλλευση της ιστορίας του κινηματογράφου. Ελάχιστη ανταπόδοση αποτελεί το νομοθετημένο εδώ και 25 χρόνια «1,5%», που ουδέποτε εφαρμόστηκε από τα ιδιωτικά κανάλια (πλην NOVA). Είναι φανερό, ότι λείπει η πολιτική βούληση. Ενδεικτικό, για την αμφίδρομη σχέση αίθουσας – τηλεόρασης, είναι ότι στη Γαλλία ακόμα ισχύει η απαγόρευση προβολής ταινιών τα Σάββατα στα τηλεοπτικά κανάλια, προκειμένου να ενισχυθεί η κινηματογραφική αίθουσα.

Οι μικρές αίθουσες κλείνουν συνεχώς και αντιμετωπίζουν ήδη το κόστος μετάβασης στην ψηφιακή τεχνολογία, που πιθανότατα να δώσει το τελειωτικό χτύπημα.

Επιπλέον, η κατάργηση του Εθνικού Οπτικοακουστικού Αρχείου είναι σοβαρό βήμα οπισθοδρόμησης.

Το ουσιαστικά νέο που θα εισφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια εθνική αναπτυξιακή πολιτική για τον κινηματογράφο, που ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρξε.

Θα δεσμευτούμε για ένα νόμο αναπτυξιακό, που να λαμβάνει υπόψη τις ιδιορρυθμίες και τις συγκυρίες της ελληνικής οικονομίας και θα συντελεί στην επανεκκίνηση της νεκρωμένης, τα τρία τελευταία χρόνια, αγοράς.

Ένα νέο νόμο - πολιτικό εργαλείο κοινωνικής παρέμβασης, που θα φέρει οφέλη και στον κρατικό προϋπολογισμό.

Ένα νόμο που θα διασφαλίζει πολιτική κύρους στην καταρρακωμένη εικόνα της σύγχρονης Ελλάδας, με τον άγνωστο και υποτιμημένο στο εξωτερικό σύγχρονο πολιτισμό. Ολοκληρωμένη εθνική πολιτική σημαίνει, ότι ο ένας τομέας συντονίζεται με τον άλλον και δημιουργούνται παραγωγικές συνέργειες.

Η συμμετοχή στην παραγωγή ταινιών δεν θα περιορίζεται στην χρηματοδότηση, αλλά θα ενισχύει συνεχώς τη διαδικασία, από τη φάση της συγγραφής του σεναρίου, μέχρι την προώθηση της ταινίας.

Το μεγαλύτερο Φεστιβάλ της χώρας, της Θεσσαλονίκης, αλλά και το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Χαλκίδας, το καταξιωμένο εδώ και χρόνια Φεστιβάλ μικρού μήκους της Δράμας, το Φεστιβάλ Ολυμπίας για παιδιά και νέους, θα υπηρετούν τις ανάγκες της ελληνικής παραγωγής.

(Στο διεθνές περιβάλλον, τα τελευταία χρόνια έχουμε «έκρηξη» της οπτικοακουστικής παραγωγής και αύξηση των εισιτηρίων στις αίθουσες. Κίνα, Ινδία, Αραβικές Χώρες, Λατινική Αμερική, Νότιος Αφρική, ακόμα και στη Βόρεια Αμερική το 2012, είχαμε παντού αύξηση εισιτηρίων - έκρηξη αιθουσών. Μόνο στην Ευρώπη σημειώνεται μικρή πτώση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει κανόνες για τη συστηματική ενίσχυση των αιθουσών τέχνης και των σινε-κλαμπ. Πρέπει να διδαχτούμε από τη συσσωρευμένη εμπειρία εκεί.)

Β. ΜΕΡΟΣ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Α. ΠΑΙΔΕΙΑ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Θα πρέπει να παρέχεται γενικευμένη οπτικοακουστική παιδεία από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, για την κατανόηση του σύγχρονου κόσμου, που κυριαρχείται από την εικόνα και τα πολλαπλά νοήματά της ή τις "παρανοήσεις" της…

Η Παιδεία θα πρέπει να παρέχεται σε ανώτατο επίπεδο σε Σχολή Παραστατικών Τεχνών (κινηματογράφος, θέατρο, μουσική, χορός), που θα προβλέπει, επίσης,  μία διαρκή εκπαίδευση των επαγγελματιών του χώρου.

Μια τέτοια σχολή θα υπηρετεί τις ανάγκες του ελληνικού κινηματογράφου και των άλλων παραστατικών τεχνών σε αριθμό εισακτέων, κριτήρια εισαγωγής, συγκεκριμένη ύλη εκπαίδευσης, κάτι ανάλογο που έχει θεσπιστεί για άλλους καλλιτεχνικούς κλάδους.

Β. ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ – ΨΗΦΙΑΚΑ ΜΕΣΑ

üΕπιδιώκουμε αύξηση του ειδικού φόρου των παρόχων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών και νέων τεχνολογιών (νέα ψηφιακά μέσα) σε ποσοστό 4% επί του συνόλου του εσόδου που πραγματοποιούν οι εταιρείες τηλεφωνίας (ανεξαρτήτως αντικειμένου και δραστηριότητας, από τη μετάδοση και διακίνηση οπτικοακουστικών έργων), όπως συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη.

üΝΕΟΣ ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΦΟΡΟΣ: Θα νομοθετηθεί ένα ποσόν για 8% επί των εσόδων που πραγματοποιούν εταιρείες από τη μετάδοση ταινιών με χρέωση σε Ιντερνετ, βίντεο on demand, κινητά τηλέφωνα. Το ποσό αυτό θα πηγαίνει στο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ.

Γ. ΘΕΣΜOI – NOMOI

üΕθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο.  Επαναλειτουργία με νομοθετημένο καθεστώς υποχρεωτικής κατάθεσης αντιγράφων των παραγόμενων έργων, δημόσιου χαρακτήρα, ώστε να διασφαλίζεται και για το μέλλον η μη εκποίηση – πώληση, αντιγραφή των έργων, που καταθέτουν οι δημιουργοί-παραγωγοί.

üΑνάδειξη και διασφάλιση του Εθνικού Αρχείου της ΕΡΤ, που αποτελεί ιστορική οπτικοακουστική κληρονομιά της χώρας.

üΤο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου οφείλει να έχει αποτελεσματική συνεισφορά στην ανάπτυξη της ελληνικής κινηματογραφίας. Να ενθαρρύνει τους νέους δημιουργούς, τα νέα ρεύματα, σε συνδυασμό με την προώθηση διαφορετικών κινηματογραφικών εκφράσεων. Απαιτείται ριζική αναδιάρθρωση της λειτουργίας του, αύξηση του αναγραφόμενου ποσού στον κωδικό του προϋπολογισμού του.

Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου θα πρέπει να ελέγχει και να διανέμει τους πόρους σε όλους τους τομείς

·της προπαραγωγής (ανάπτυξη, συγγραφή σεναρίων, φάκελος παραγωγής, ανεύρεση πόρων παραγωγής)

·παραγωγής,

·post production,

·διανομής,

·προώθησης,

·ανάπτυξης μηχανισμού χρηματοδότησης συγγραφής και

·ανάπτυξης σεναρίων.

Θα εξεταστεί η αυτόματη, χωρίς διαμεσολάβηση, χρηματοδότηση του παραγωγού, που έχει συγκεντρώσει το ήμισυ του προϋπολογισμού του σχεδίου παραγωγής της νέας του ταινίας.

Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου θα πρέπει να είναι

·κέντρο όσμωσης των ελλήνων κινηματογραφιστών,

·κέντρο διακίνησης ιδεών,

·κέντρο συσπείρωσης και συνέργειας της ελληνικής παραγωγής,

·να διαθέτει χώρους προβολής και προώθησης της ελληνικής ταινίας,

·να είναι ο χώρος που θα φιλοξενεί νέους και έμπειρους κινηματογραφιστές.

üΔημοτικοί κινηματογράφοι. Είναι απαραίτητη η οικονομική τους ενίσχυση από την πολιτεία και την αυτοδιοίκηση. Θα λειτουργούν με πρόνοια για προβολή του ελληνικού και γενικότερα του ποιοτικού κινηματογράφου, κυρίως ευρωπαϊκού.

üΠηγές χρηματοδότησης οφείλουν να αναζητούνται παντού.

üΣημαντικά κίνητρα στους ιδιώτες που επενδύουν στις κινηματογραφικές ταινίες.

üΕπιστροφή φόρου από τις εισπράξεις των αιθουσών σε παραγωγούς, αιθουσάρχες, ενδεχομένως και σε διανομείς.

üΦοροαπαλλαγή των ποσών που επενδύονται σε παραγωγή ελληνικών ταινιών. Έχει φαινομενικά έμμεσο οικονομικό αντίκτυπο, αλλά είναι πάγιο και ισχυρό αίτημα της κινηματογραφικής κοινότητας και εφαρμόζεται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι αυτό που ονομάζουμε tax shelter και θα κινήσει ουσιαστικά την κινηματογραφική αγορά, λειτουργώντας προσθετικά και μεσοπρόθεσμα αυτοχρηματοδοτικά, στην παραγωγή και τη διανομή.

üΘέσπιση ευνοϊκών φορολογικών κινήτρων για τη «μικρή» αίθουσα (έως δύο οθόνες), αλλά και το δίκτυο των δημοτικών κινηματογράφων και των λεσχών.

üΟυσιαστικότερη εκμετάλλευση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων συμπαραγωγής.

üΓια τον ειδικό φόρο επί των εισιτηρίων, να προβλέπεται, ότι μέχρι ενός αριθμού εισιτήριων θα επιστρέφεται το σύνολο του φόρου. Όσο τα εισιτήρια αυξάνονται, θα μειώνεται κλιμακωτά το ποσοστό επιστροφής και ο υπόλοιπος φόρος θα αποδίδεται σε νέο κωδικό του Κέντρου Κινηματογράφου, που θα ονομάζεται «νέος κινηματογράφος», για πρώτες ή δεύτερες ταινίες νέων δημιουργών.

üΔιασφάλιση και υπεράσπιση του 1,5% από τα τηλεοπτικά κανάλια, για τη στήριξη της κινηματογραφικής παραγωγής, συνδέοντάς το δεσμευτικά με τη δυνατότητα απόκτησης ή διατήρησης τηλεοπτικής άδειας χρήσης συχνοτήτων.

üΩς θεσμός ελεύθερης ανταλλαγής παγκόσμιων ρευμάτων και ιδεών νέων δημιουργών, το φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα λειτουργεί με συγκροτημένη οικονομική πολιτική. Θα ενισχυθεί η παρουσία του ελληνικού κινηματογράφου, μέσα σε ένα πλαίσιο υποστήριξης συμπαραγωγών με εξωτερικό. Θα αποτελέσει φόρουμ ολόκληρης της ελληνικής παραγωγής.

üΑναβαθμίζοντας το φεστιβάλ ντοκιμαντέρ, επιδιώκουμε την απόλυτη συνεργασία της κρατικής τηλεόρασης.

üΣτο παράλληλο κύκλωμα – λέσχες θα προσαρμοστεί το νομοθετικό πλαίσιο, σύμφωνα με τις ανάγκες μιας συγκροτημένης εθνικής πολιτικής για τον κινηματογράφο.

üΜια ριζοσπαστική πολιτική απαιτεί από τη διανομή, ποσόστωση ελληνικών ταινιών, αλλά και δημιουργία παράλληλου δίκτυο διανομής, όπως γίνεται στις ΗΠΑ, με τον ανεξάρτητο κινηματογράφο και τους εναλλακτικούς χώρους προβολής.

üΓια την ανάδειξη και προβολή των ελληνικών τεχνών σε όλο τον κόσμο, θα αξιοποιηθούν οι διπλωματικές μας αποστολές, για τη διοργάνωση «Εβδομάδας» παρουσίασης Ελληνικών Παραστατικών Τεχνών (κινηματογράφος, θέατρο, μουσική, χορός).

Α’ΜΕΡΟΣ: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

Ο μεγαλύτερος αριθμός των επαγγελματιών Μουσικών, Τραγουδιστών εργάζονται στον ιδιωτικό χώρο που περιλαμβάνει νυχτερινά κέντρα διασκέδασης – ταβέρνες, συναυλιακούς χώρους, ξενοδοχεία, θέατρα, μουσικές σκηνές, κρουαζιερόπλοια, στούντιο ηχογραφήσεων, δημοτική και παραδοσιακή μουσική, πανηγύρια και όπου αλλού παίζεται ζωντανή μουσική.

Σ' αυτή την αγορά εργασίας παρατηρούμε τα εξής προβλήματα:

·Ανασφάλιστη εργασία

·Ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας

·Εργασιακή ανασφάλεια

·Συνεχώς μειούμενες αμοιβές και μέρες εργασίας.

Ένα ικανό ποσοστό μουσικών εργάζονται σε μεγάλα Κρατικά Σύνολα (Κ.Ο.Α. – Κ.Ο.Θ. – Ε.Λ.Σ.), σε μουσικά σύνολα Δήμων, π.χ. μουσικά σύνολα Δήμου Αθηναίων, σε Δημοτικές Φιλαρμονικές ορχήστρες ή στρατιωτικές Μπάντες. Σημειώνουμε την κατάργηση των μουσικών συνόλων της ΕΡΤ με τον γνωστό απαράδεκτο τρόπο, τα οποία παρήγαγαν σημαντικό πολιτιστικό έργο επί πολλές δεκαετίες. Ένα άλλο τμήμα μουσικών, εργάζονται ως Καθηγητές και Δάσκαλοι Μουσικής σε Ωδεία και σε Μουσικά Σχολεία.

Τα προβλήματα των μουσικών συνόλων (ορχήστρες, χορωδίες, μπάντες) είναι κατά βάση τα ακόλουθα:

·Υποστελέχωση.

·Τα αδιαβάθμητα πτυχία σπουδών καταλήγουν να είναι η κύρια αιτία για χαμηλές αμοιβές.

·Ανισότητα στις αμοιβές ανάμεσα στα διαφορετικά μουσικά σύνολα,  αλλά και μεταξύ των εργαζομένων στο ίδιο σύνολο,  λόγω της διαφορετικής εργασιακής σχέσης.

·Στην πλειοψηφία των μουσικών συνόλων δεν υπάρχει πρόβλεψη για αγορά και συντήρηση οργάνων και συντήρηση φωνών των χορωδών.

Ειδικά κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, ο χώρος και οι άνθρωποι του Πολιτισμού,  κυριολεκτικά ΛΕΗΛΑΤΗΘΗΚΑΝ.  Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα  επιτρέψει να ξανασυμβούν παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον.

Β’ ΜΕΡΟΣ.  ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ

·ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Ή ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΕΧΝΩΝ

Ίδρυση  Εθνικού Οργανισμού Μουσικής, που θα απαρτίζεται από ανθρώπους αναγνωρισμένης αξίας, με  κύριο ρόλο τη θέσπιση κανόνων δεοντολογίας, κανόνων συμπεριφοράς, κανόνων προστασίας της Μουσικής, των δημιουργών, των μουσικών και όλων των εμπλεκομένων με αυτήν και εντέλει προστασία της ποιότητας και των ίδιων των ακροατών, που είναι και οι τελικοί αποδέκτες της πολιτιστικής παραγωγής. Ουσιαστικά, θα  χαράζει μία μακρόπνοη Εθνική Στρατηγική για τη Μουσική - ή τον Πολιτισμό γενικά, αν είναι Συμβούλιο Τεχνών και όχι μόνο Μουσικής - και θα εξασφαλίζει την εφαρμογή της.

·ΦΟΡΕΙΣ

Στον τομέα της μουσικής λειτουργούν σήμερα μεγάλοι φορείς, όπως:

1η Εθνική Λυρική Σκηνή (Ε.Λ.Σ.)

2η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών (Κ.Ο.Α.)

3η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης (Κ.Ο.Θ.)

4η Καμεράτα

5τα μουσικά σύνολα του Δήμου Αθηναίων

6τα μουσικά σύνολα του Δήμου Θεσ/νίκης και των άλλων Δήμων

7το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

8το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

9το Φεστιβάλ Αθηνών

10το Ωδείο Αθηνών

11το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης

12σε λίγο, τα απολύτως ελάχιστα Μουσικά Σύνολα της ΝΕΡΙΤ (μετά την με αισχρό τρόπο κατάργηση των Μουσικών Συνόλων της ΕΡΤ), που λειτουργούν το καθένα με διαφορετικά νομικά καθεστώτα.

Κατά το παρελθόν, το ΥΠΠΟ επιχορηγούσε:

·την Κρατική Ορχήστρα Ελληνικής Μουσικής (Κ.Ο.Ε.Μ.) και

·την Ορχήστρα των Χρωμάτων.

 Μηδένισε όμως τις επιχορηγήσεις τους, χωρίς ποτέ να λάβει συγκεκριμένες αποφάσεις για την τύχη τους. Θα είναι πολύ σοβαρή απώλεια για το χώρο του πολιτισμού να χαθεί οριστικά οποιοσδήποτε από τους παραπάνω φορείς, και σε ό,τι αφορά τις θέσεις εργασίας, αλλά και σε ό,τι αφορά τον σκοπό της ύπαρξής τους, ο οποίος καθορίζεται σωστά και αναλυτικά στο ΦΕΚ ίδρυσής τους (αρ. φύλλου 233 - 27/12/1994).

Θα ήταν όμως εξίσου σοβαρό να φυτοζωούν ή να υπάρχουν χωρίς συγκεκριμένο αντικείμενο, απλώς για να υπάρχουν στα χαρτιά, λόγω πολιτικής ατολμίας.

ΣΤΡΑΤΗΤΙΚΗ  ΣΧΕΤΙΚΑ  ΜΕ  ΤΟΥΣ  ΦΟΡΕΙΣ

Έχει γίνει ήδη γίνει  μια αρκετά καλή καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης, των Φορέων που σχετίζονται με το κράτος,  με οποιονδήποτε τρόπο.  Παρ' όλα αυτά, μια πλήρης απογραφή όλων των φορέων  είναι αναγκαία,  προκειμένου να γίνει ξεκάθαρο:

               1. τι ακριβώς προσφέρουν σήμερα

               2. ποιοι είναι απαραίτητοι

               3. τι θέλουμε να προσφέρουν και

               4. πως εξασφαλίζεται αυτό καλλιτεχνικά, διοικητικά και οικονομικά.

Πρέπει απαραίτητα οι Φορείς να διατηρήσουν τον κοινωνικό τους χαρακτήρα,  προσφέροντας πολιτισμό με ελάχιστο ή και μηδενικό αντίτιμο.

ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ  ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ  ΜΕΣΩ  ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΩΝ  ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ

1.    Σχεδίαση 10ετούς πλάνου πολιτιστικής πολιτικής και ετήσια αναπροσαρμογή του  με βάση τους αρχικούς / συγκεκριμένους στόχους.

2.    Θεσμοθέτηση των επιχορηγήσεων μουσικής και δημιουργία ειδικού λογαριασμού για τη μουσική.

3.    Κίνητρα σε ιδιωτικούς φορείς, ώστε να διευρυνθεί η στήριξη από μη κρατικούς πόρους.

4.    Μέριμνα για τη συνεχή παρουσία της σύγχρονης ελληνικής μουσικής παραγωγής σε διεθνή φεστιβάλ και στην ελληνική περιφέρεια.

5.    Ειδικό πλαίσιο για τη νομική και φοροτεχνική οργάνωση των καλλιτεχνικών σχημάτων και των υποχρεώσεών τους απέναντι στο κράτος,  με σκοπό την ενθάρρυνση της νέας παραγωγής.

6.    Διαχωρισμός των επιχορηγήσεων σε:

§Ομάδες, συλλόγους, σωματεία (μη κερδοσκοπικά, ερασιτεχνικά, κλπ.)

§Μεμονωμένους καλλιτέχνες, συνθέτες (φυσικά πρόσωπα),

§Φορείς (Ορχήστρες, Χορωδίες, Ωδεία, Πανεπιστήμια, Θέατρα, Χώροι κλπ.)

7.    Σύσταση ξεχωριστών κατηγοριών επιχορηγήσεων για:

§καλλιτεχνική παραγωγή

§έρευνα / εκπαίδευση

§περιοδεία

§υλικοτεχνική υποδομή

8.    Προγραμματικές συμβάσεις

 Σε ό,τι αφορά τους φορείς και τη λειτουργία τους, θα πρέπει να επανέλθει και να γενικευτεί ο θεσμός των προγραμματικών συμβάσεων με το ΥΠΠΟ, με διάρκεια δεκαετίας ή τουλάχιστον τριετίας, ώστε και ο φορέας να μπορεί να έχει ασφαλή γνώση των μελλοντικών πόρων που θα έχει στη διάθεση του, και το δημόσιο να υπαγορεύει όρους για την επιδότηση, με βάση ένα συγκεκριμένο "τετράδιο υποχρεώσεων", αλλά και να ελέγχει εκ των υστέρων, επί της ουσίας, κατά πόσον το έργο που είχε ανατεθεί με την προγραμματική σύμβαση εκτελέστηκε ή όχι.  Να διασφαλισθεί η απόδοση του 50% του ποσού με την έναρξη της προετοιμασίας  μιας  παραγωγής και εξόφληση του υπόλοιπου 50% μέχρι το τέλος της.

ΣΤΕΓΗ  ΜΟΥΣΙΚΗΣ  & ΟΠΕΡΑΣ

Πρόκειται για ένα κτήριο αφιερωμένο αποκλειστικά στη Μουσική.

Ένα κτήριο με θέατρο, στούντιο για πρόβες, σεμινάρια και εργαστήρια, βιβλιοθήκη και χώρο συνευρέσεων και ζυμώσεων. Ένα κτήριο που θα φιλοξενεί καλλιτέχνες, καθηγητές μουσικής και θεωρητικούς, προσφέροντας έναν χώρο ελεύθερο για έρευνα και δημιουργία.                                                                

Παραδοσιακή Μουσική & Χορός

1Προβολή παραδοσιακής μουσικής & χορού στο εξωτερικό και διάδοσή τους.

2Κρατικό WORLD φεστιβάλ παραδοσιακής μουσικής και χορού. (Π.χ. WOMEX)

3Χαρτογράφηση και ανάδειξη μουσικής & μουσικών, απ' όλες τις εθνικές μειονότητες που ζουν στην  χώρα μας.

4Στήριξη του μουσείου Παραδοσιακών / Λαϊκών οργάνων και παραδοσιακών φορεσιών.

5Ενίσχυση της Οργανοποιίας με θετικό τοπικό και κοινωνικό-οικονομικό αντίκτυπο.

6Βιβλιοθήκη και δισκοθήκη παραδοσιακής μουσικής.

7Οικονομική υποστήριξη για συμμετοχή παραδοσιακών ή μη, σχημάτων μουσικής και χορού σε διεθνή φεστιβάλ, μέσω της Πολιτιστικής Διπλωματίας και της Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού του ΥΠΕΞ.

Η χώρα μας σαν σταυροδρόμι πολιτισμών που είναι, μπορεί να λειτουργήσει σαν διεθνές κέντρο εκμάθησης παραδοσιακών οργάνων.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Αριστερή πολιτική είναι αυτή που αναδεικνύει τον πολιτισμό σε όλες του τις εκφάνσεις ως υπέρτατο πνευματικό αγαθό όλων των ανθρώπων,  θέτοντας σε προτεραιότητα την πολιτιστική διάσταση της παιδείας ως αντίσταση στην εμπορευματοποίηση του πολιτισμού.

Η παραδοσιακή μουσική και ο παραδοσιακός χορός είναι δύο πολιτισμικά στοιχεία που συμβάλλουν στον προσδιορισμό της πολιτισμικής ταυτότητας από τους μαθητές, στην εκτίμηση του μέτρου, της απλότητας και της αυθεντικότητας.

Στόχος είναι :

·η αισθητική καλλιέργεια των παιδιών για τη δημιουργία αναβαθμισμένου μουσικού κοινού

·η παραγωγή μουσικών - επαγγελματιών, εκτελεστών και διδασκάλων υψηλού επιπέδου

που θα επιτευχθεί με :

·ποιοτική αναβάθμιση των Μουσικών Σχολείων και σύνδεση με τα τοπικά κοινωνικοπολιστιστικά δρώμενα

·ίδρυση Ακαδημίας Παραστατικών Τεχνών με γνωστικά αντικείμενα ισότιμα,  μεταξύ άλλων, την παραδοσιακή μουσική και τον παραδοσιακό χορό

·ενίσχυση της οργανοτεχνίας, ιδιαίτερα για μουσικά όργανα της λαϊκής παράδοσης με κίνητρα για πτυχιούχους και εμπειροτέχνες επαγγελματίες, επιφέροντας θετικό τοπικό κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο

·αναγνώριση των χάλκινων πνευστών οργάνων, απαλοιφή διακρίσεων σε βάρος ηλεκτρικών - ηλεκτρονικών οργάνων.

ΧΟΡΟΣ

 Ο χορός είναι ένας από τους αρχαιότερους τρόπους έκφρασης και επικοινωνίας του ανθρώπου.

Α΄ΜΕΡΟΣ.  ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

·Η ανώτερη σπουδή χορού στην Ελλάδα, είναι η τριετής φοίτηση της τέχνης του χορού στην Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης ή στις αναγνωρισμένες από το κράτος Ιδιωτικές Επαγγελματικές Σχολές Χορού. Δυστυχώς, όμως, τα πτυχία που παίρνουν οι χορευτές, είναι μεν αναγνωρισμένα, αλλά ακόμα αδιαβάθμητα! Σε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα στο εξωτερικό, τα πτυχία δεν είναι ισάξια με τα αντίστοιχα των προπτυχιακών τους (Bachelor) και ο μεταπτυχιακός τίτλος δεν αναγνωρίζεται στην Ελλάδα!

·Παρατηρείται έλλειψη χρηματικών πόρων και μη λειτουργική κατανομή τους, ακόμα κι αν αυτοί βρεθούν και δυσαρέσκεια που αφορά στις εργασιακές σχέσεις εργοδοτών- εργαζομένων που θέλουν τον καλλιτέχνη να μην αμείβεται κατά τα συμφωνηθέντα.

·Δεν υπάρχει ένα θέατρο (δημόσιο κτίριο) που θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για τον χορό και που θα στεγάζει όλη τη χρονιά παραστάσεις χορού.

·Σοβαρότατο θέμα και μεγάλη παράληψη του Ελληνικού κράτους και του Υπουργείου Πολιτισμού είναι η έλλειψη προσπάθειας για την δημιουργία εκπαιδευτικού πλαισίου για την αναγνώριση των δεξιοτήτων και γνώσεων των χορευτών και δασκάλων, κυρίως των ελληνικών παραδοσιακών χορών.

Οι θέσεις εργασίας για χορευτές στο χώρο του θεάματος αντιστοιχούν σε λιγότερο από το 1% του συνολικού αριθμού των εν ενεργεία επαγγελματιών του κλάδου.  (Ο μόνος καλλιτεχνικός φορέας που συντηρεί χορευτές είναι η Εθνική Λυρική Σκηνή). Με το υπάρχον φορολογικό και ασφαλιστικό καθεστώς, ο χορός δεν μπορεί να εξασκηθεί παρά μόνο σε επίπεδο εθελοντικής απασχόλησης.

Β΄ΜΕΡΟΣ.  ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ - ΘΕΣΕΙΣ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΩΝ

1.Σχεδίαση δεκαετούς πλάνου πολιτιστικής πολιτικής και ετήσια αναπροσαρμογή.

2.Θεσμοθέτηση των επιχορηγήσεων χορού και δημιουργία ειδικού λογαριασμού για τον χορό.

3.Κίνητρα σε ιδιωτικούς φορείς,  ώστε να διευρυνθεί η στήριξη από μη κρατικούς πόρους.

4.Μέριμνα για τη συνεχή παρουσία της σύγχρονης ελληνικής χορευτικής παραγωγής σε διεθνή φεστιβάλ και στην ελληνική περιφέρεια.

5.Ειδικό πλαίσιο για τη νομική και φοροτεχνική οργάνωση των καλλιτεχνικών σχημάτων και των υποχρεώσεών τους απέναντι στο κράτος, με σκοπό την ενθάρρυνση της νέας παραγωγής (π.χ. μείωση της φορολογίας των ΑΜΚΕ από το 25% στο 10%).

6.Διαχωρισμός των επιχορηγήσεων σε: ομάδες, καλλιτέχνες (φυσικά πρόσωπα), θέατρα, χώρους, φορείς.

7.Σύσταση ξεχωριστών κατηγοριών επιχορηγήσεων για καλλιτεχνική παραγωγή, έρευνα/εκπαίδευση, περιοδεία, υλικοτεχνική υποδομή.

8.Προγραμματικές αιτήσεις: απόδοση του 50% του ποσού με την έναρξη της προετοιμασίας παραγωγής και εξόφληση του υπόλοιπου μέχρι το τέλος της.

ΣΤΕΓΗ ΧΟΡΟΥ

Πρόκειται για ένα κτήριο, αφιερωμένο αποκλειστικά στον Χορό.  Ένα κτήριο με θέατρο, στούντιο για πρόβες, σεμινάρια και εργαστήρια, βιβλιοθήκη και χώρο συνευρέσεων και ζυμώσεων.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΔΙΚΤΥΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΣΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΑΡΧΙΑΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ.

Οι σχολές αυτές θα λειτουργούν ως φυτώρια για την ανεύρεση και εκπαίδευση νέων χορευτών. Το αποτέλεσμα θα είναι η καλλιτεχνική- επαγγελματική διέξοδος για δασκάλους  χορού και χορευτές.

ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΤΗΣ ΡΥΘΜΙΚΗΣ ΤΟΥ ΜΠΑΛΕΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΟΡΟΥ.

Σκοπός της ένταξης αυτής είναι,  τα παιδιά από νωρίς να έλθουν σε επαφή με έναν άλλο κόσμο μέσα από την επαφή τους με την μουσική και τον χορό, που όχι μόνο θα τα γυμνάζει, αλλά και θα καλλιεργεί  το πνεύμα τους.

ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ, LATIN,BALLROOM, INDIKOI,ORIENTAL, HIP-HOP, STREET, ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΑΛΛΩΝ ΧΩΡΩΝ.

1.Υλοποίηση (του ήδη υπάρχοντος από το 2010) Επαγγελματικού περιγράμματος των χορευτών πολυπολιτισμικών χορών (ΕΚΕΠΙΣ)

2.Κρατική αναγνώριση της Ελληνικής παραδοσιακής κουλτούρας,

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΧΟΡΟΣ

1.Προβολή παραδοσιακού χορού στο εξωτερικό.

2.Ινστιτούτο μελέτης και διάδοσης παραδοσιακού χορού.

3.Κρατικό φεστιβάλ παγκόσμιας εμβέλειας, παραδοσιακού χορού.

4.Στήριξη του μουσείου παραδοσιακών οργάνων και παραδοσιακών φορεσιών.

5.Βιβλιοθήκη και δισκοθήκη παραδοσιακής μουσικής, με όσο το δυνατόν πρωτότυπες ηχογραφήσεις.

6.Σεμινάρια στα σχολεία (παραδοσιακή μουσική, τραγούδια, χορός, έθιμα, λαϊκά παραμύθια,)

7.Οικονομική υποστήριξη για συμμετοχή παραδοσιακών σχημάτων (μουσική και χορός) σε διεθνή φεστιβάλ μέσω του Υπουργείου Πολιτισμού.

Α΄ΜΕΡΟΣ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

Το βιβλίο αποτελεί βασικό πολιτισμικό και μορφωτικό αγαθό, που πρέπει να βρίσκεται στον πυρήνα κάθε πολιτιστικής πολιτικής. Προσφέρει γνώση, αισθητική απόλαυση, ψυχαγωγία και πνευματική καλλιέργεια, διαμορφώνει κριτική σκέψη, πολιτική και κοινωνική συνείδηση. Η δυνατότητα πρόσβασης σε αυτό και η αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που προσφέρει είναι δικαίωμα κάθε πολίτη και υποχρέωση της πολιτείας. Στην εποχή μας ο χώρος του βιβλίου έρχεται αντιμέτωπος με τις προκλήσεις μιας μεγάλης επανάστασης, αντίστοιχης με την ανακάλυψη της τυπογραφίας. Η εξέλιξη της τεχνολογίας, το διαδίκτυο, το ηλεκτρονικό βιβλίο, οι ψηφιακές βιβλιοθήκες συνιστούν μείζονες και ριζικές αλλαγές που δεν αλλάζουν μόνο τους τρόπους παραγωγής, διάθεσης και ανάγνωσης του προϊόντος αλλά και τον ίδιο τον ορισμό του. Σκοπός μας είναι μια πολιτική που θα κάνει το βιβλίο προσβάσιμο σε όλους, αντισταθμίζοντας τις κοινωνικές ανισότητες, που θα υποστηρίξει και θα διευρύνει τις συνθήκες παραγωγής του, υπερβαίνοντας τους περιορισμούς που θέτει η ελεύθερη αγορά μέσω της επενδυτικής ανταποδοτικότητας και της εμπορευματοποίησης και που θα απαντά στις προκλήσεις της εποχής. Ταυτοχρόνως, μια πολιτική που θα προσδίδει στους πνευματικούς παραγωγούς το ρόλο και τη θέση που τους αντιστοιχεί μέσα στη κοινωνία και θα τους υποστηρίζει κατά το δυνατόν στο έργο τους, προωθώντας ταυτοχρόνως την ελληνική βιβλιοπαραγωγή και έξω από τα σύνορα της χώρας.

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΗΜΕΡΑ

Ο χώρος του βιβλίου γνώρισε τα προηγούμενα χρόνια μια περίοδο ανάπτυξης, στην οποία μπορούμε να διακρίνουμε τόσο θετικά όσο και αρνητικά χαρακτηριστικά. Η εκδοτική αγορά ακολούθησε μια πορεία μεγέθυνσης,  που μπορεί αφενός να οδήγησε στην κυριαρχία του μπεστ σέλερ, συνοδεύτηκε όμως και από αύξηση της ποιοτικής βιβλιοπαραγωγής και άνοδο του γενικότερου επιπέδου των εκδιδόμενων βιβλίων. Η κρίση, ωστόσο, έπληξε βαρύτατα όλους σχεδόν τους εμπλεκόμενους στον εκδοτικό χώρο. Σημαντικές επιχειρήσεις (εκδοτικοί οίκοι και βιβλιοπωλεία) βρέθηκαν αντιμέτωπες  με το φάσμα του κλεισίματος ή του μαρασμού, ή προσανατολίστηκαν αναγκαστικά στην εύκολη λύση του εμπορικού και χαμηλής ποιότητας βιβλίου. Οι επαγγελματίες του βιβλίου δεν βλέπουν μόνο τα έσοδά τους να μειώνονται, αλλά αντιμετωπίζουν συχνά και ανυπέρβλητες δυσκολίες στην άσκηση του επαγγέλματός τους. Η εκδοτική παραγωγή μειώθηκε και η εξάπλωση της πρακτικής των αυτοχρηματοδοτούμενων από τους συγγραφείς εκδόσεων αλλάζει το τοπίο της εκδοτικής αγοράς. Η σημαντικότερη, ωστόσο,  συνέπεια της κρίσης και για το βιβλίο, όπως και για άλλους τομείς, είναι η απόσυρση σχεδόν του κράτους από την υποχρέωσή του να χρηματοδοτεί τον πολιτισμό, να χαράσσει πολιτιστική πολιτική και να εξασφαλίζει τις συνθήκες, τόσο της παραγωγής του, όσο και της προσβασιμότητάς του σε όλους τους πολίτες. Η περιπέτεια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου είναι ίσως το πιο ενδεικτικό παράδειγμα, αλλά όχι το μόνο. Αντίστοιχη είναι η πολιτική του κράτους σήμερα και όσον αφορά τις βιβλιοθήκες, που κλείνουν ή συρρικνώνονται, και όσον αφορά την προώθηση της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής στο εξωτερικό. Μέρος των λειτουργιών του κράτους έρχονται τώρα να αναλάβουν δύο μεγάλα ιδιωτικά ιδρύματα (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Ίδρυμα Νιάρχου) με σαφείς ηγεμονικές διαθέσεις. Η παρουσία τους δεν μπορεί να μη συνυπολογιστεί κατά τη χάραξη μιας εθνικής πολιτικής βιβλίου.

Ωστόσο, θα πρέπει να αναφερθούν και κάποιες «θετικές» συνέπειες της κρίσης στο χώρο του βιβλίου, εστιάζοντας σε τρεις σημαντικές, τις οποίες και πρέπει να αξιοποιήσει μια νέα εθνική πολιτική βιβλίου:

·την ανάπτυξη συνεργασιών και αυτοδιαχειριζόμενων εκδοτικών εγχειρημάτων,

·την εμφάνιση μιας νέας και πολλά υποσχόμενης γενιάς συγγραφέων και

·το αυξημένο ενδιαφέρον των τελευταίων χρόνων για το δοκίμιο και τα βιβλία από το χώρο των ανθρωπιστικών επιστημών.

Τέλος, η συγκυρία της κρίσης έχει γεννήσει ένα διεθνές ενδιαφέρον για τη χώρα μας, το οποίο πρέπει να αξιοποιηθεί για την προώθηση και της εκδοτικής μας παραγωγής στο εξωτερικό, έτσι ώστε η ελληνική λογοτεχνική και δοκιμιακή παραγωγή να γίνει πρεσβευτής της χώρας στο εξωτερικό και εργαλείο ανάπτυξης.

Β΄ΜΕΡΟΣ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Α. Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, έπειτα από μια περιπέτεια που κράτησε ένα χρόνο συντηρώντας το μεταξύ λουκέτου και μαρασμού, σήμερα ουσιαστικά έχει καταργηθεί προσχηματικά μόνο αφομοιούμενο στο Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού. Η επανίδρυσή του με σκοπό να αποτελέσει κεντρικό παράγοντα χάραξης της πολιτικής βιβλίου στη χώρα μας κρίνεται αναγκαία. Με αναδιάρθρωση του οργανογράμματός του, ώστε να καταστούν σαφείς οι άξονες δράσης του και να εξασφαλιστούν οι εργαζόμενοί του, με μεγαλύτερο κοινωνικό έλεγχο που θα εξασφαλίζει την ουσιαστικότερη συμμετοχή των κοινωνικών φορέων, το ΕΚΕΒΙ μπορεί να λειτουργήσει αφενός συμβουλευτικά στη χάραξη της εθνικής πολιτικής βιβλίου, αφετέρου ως φορέας υλοποίησης προγραμμάτων (εθνικών και ευρωπαϊκών). Η ήδη επιτυχημένη σύνδεσή του με την εκπαιδευτική διαδικασία (προγράμματα σε σχολεία και βιβλιοθήκες) πρέπει να ενισχυθεί, όπως και γενικότερα τα προγράμματα για τη φιλαναγνωσία.

Η λειτουργία του ως παρατηρητηρίου του βιβλίου και της εκδοτικής αγοράς (μέσω της βιβλιονέτ, αλλά και της εκπόνησης ποσοτικών και ποιοτικών στατιστικών ερευνών και μελετών) μπορεί να είναι πολύτιμη, τόσο για το κράτος, όσο και για τους επαγγελματίες.  Άλλοι άξονες δράσης θα μπορούσαν να είναι

·η προώθηση της ελληνικής λογοτεχνικής και δοκιμιακής παραγωγής στο εξωτερικό (μέσω ενίσχυσης των μεταφράσεων, οργανωμένης εθνικής συμμετοχής στις διεθνείς εκθέσεις, οργάνωσης συνεδρίων,  κ.ά.),

·η έμφαση στις υβριδικές ταυτότητες και η αξιοποίηση του δυναμικού των μεταναστών, τόσο για την προώθηση της ελληνικής παραγωγής στις χώρες τους, όσο και για την τόνωση της ελληνικής αγοράς,

·η καθοδήγηση και η στήριξη των επαγγελματιών του κλάδου, έτσι ώστε να εκσυγχρονιστούν και να αξιοποιήσουν δυνατότητες που προσφέρονται μέσα από ευρωπαϊκά και άλλα προγράμματα,

·η διαχείριση με σύγχρονες προδιαγραφές του αρχειακού υλικού και του πολιτισμικού πλούτου της χώρας.

·η διεύρυνση του αναγνωστικού κοινού αλλά και η στήριξη των νέων δημιουργών μέσα από πολιτικές αποκέντρωσης, συνεργασίας με την τοπική αυτοδιοίκηση, στήριξης πρωτοβουλιών μικρής κλίμακας που θα ξεκινούν από τα κάτω.

·η ανάπτυξη ενός δικτύου σχέσεων με άλλες χώρες, μέσα από τη δημιουργία residencies συγγραφέων και μεταφραστών και διμερή προγράμματα που θα στέλνουν έλληνες δημιουργούς στο εξωτερικό και θα φέρνουν ξένους στη χώρα μας, δημιουργώντας συνέργειες και αλληλεπιδράσεις με πολυεπίπεδα θετικά αποτελέσματα. 

Β. Βιβλιοθήκες και Εθνικό Δίκτυο Βιβλιοθηκών

Η ενίσχυση των ήδη υπαρχουσών βιβλιοθηκών και ο συντονισμός της δράσης τους, καθώς και η διαμόρφωση κουλτούρας ανάγνωσης και δανεισμού βιβλίων μπορούν να κάνουν τις βιβλιοθήκες κάθε είδους ένα πολύ σημαντικό εργαλείο, όχι μόνο για την πολιτιστική αναβάθμιση,  αλλά και για την οικονομική αναδιάρθρωση της χώρας.

Η βιβλιοθήκη, σε όλες της τις μορφές (σχολική, ακαδημαϊκή, ερευνητική, δημοτική και δημόσια), θα πρέπει να λειτουργεί ως πόλος έλξης και καρδιά της κοινότητας, να είναι όχι μόνο προσβάσιμη για όλους τους πολίτες, αλλά και ελκυστική και ωφέλιμη, συνδεδεμένη με τις ανάγκες της κάθε τοπικής κοινότητας. Ειδική μέριμνα θα υπάρξει για τις δύο μεγάλες βιβλιοθήκες της χώρας, την Εθνική Βιβλιοθήκη και τη Βιβλιοθήκη της Βουλής, που θα πρέπει να λειτουργούν καθοδηγητικά για όλες τις υπόλοιπες, χωρίς όμως να τις υποκαθιστούν και να τις υποβαθμίζουν.

Η ένταξη όλων των βιβλιοθηκών σε ένα ενιαίο Εθνικό Δίκτυο Βιβλιοθηκών, ένα φορέα που σκοπό θα έχει να συμβάλει

·στη χάραξη και την υλοποίηση Εθνικής Πολιτικής για τις Βιβλιοθήκες της χώρας,

·την εφαρμογή των διεθνών προτύπων και πρακτικών,

·την υποστήριξη του έργου των βιβλιοθηκών σε εθνικό επίπεδο και το συντονισμό τους,

·αλλά και η οργάνωση μιας πλατφόρμας συνεργασίας, συντονισμού και δικτύωσης όλων των κατηγοριών των βιβλιοθηκών μέσα στα όρια κάθε περιφέρειας και μέσα στο πλαίσιο αρμοδιοτήτων του Περιφερειάρχη της,

 θα διευκολύνουν τη βέλτιστη οργάνωση και λειτουργία των βιβλιοθηκών.

Η χάραξη εθνικής πολιτικής για τις βιβλιοθήκες θα πρέπει να αποβλέπει στην οργάνωση και ανάπτυξη των βιβλιοθηκών ως έργου βασικής υποδομής

·για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης,

·τη διά βίου εκπαίδευση των πολιτών,

·την επαγγελματική πληροφόρηση και ενημέρωση,

·τον ψηφιακό αλφαβητισμό και την εξοικείωση με τις νέες τεχνολογίες,

·την πολιτισμική και πολιτιστική καλλιέργεια των πολιτών.

Γ. Βιβλίο και εκπαίδευση

Το βιβλίο θα πρέπει να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στόχος πρέπει να είναι η καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας, που πρέπει να αναπτυχθεί συμπληρωματικά ως προς το ωρολόγιο πρόγραμμα. Κέντρο αυτής της πολιτικής θα πρέπει να είναι η σχολική βιβλιοθήκη, η οποία με τα προγράμματα που θα οργανώνει, με επισκέψεις συγγραφέων στις τάξεις, θα φέρνει τους μαθητές κοντά στη λογοτεχνία και τον δοκιμιακό λόγο.

Οι μαθητές θα πρέπει να έρθουν σε επαφή με το εξωσχολικό βιβλίο και να μάθουν να το χρησιμοποιούν , τόσο συμπληρωματικά στη σχολική πράξη,  όσο και αυτόνομα ως πηγή γνώσης και απόλαυσης. Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η κατάργηση του ενός και μόνο συγγράμματος και η παράλληλη ανάπτυξη, εμπλουτισμός και οργάνωση των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών,  θα συμβάλλει στην προώθηση της επιστημονικής προσέγγισης της γνώσης, της κριτικής σκέψης και της συνθετικής ικανότητας, αποτρέποντας και φαινόμενα διαπλοκής και διαφθοράς.

Δ. Νομοθετικές παρεμβάσεις στην εκδοτική αγορά

Η κεντρική σημασία του βιβλίου ως πολιτιστικού αγαθού απαιτεί και μια σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων,  που θα διευκολύνουν τους εμπλεκόμενους στο εκδοτικό πεδίο να ασκούν τη δραστηριότητά τους με καλύτερους όρους. Από τη μείωση του ΦΠΑ του βιβλίου και την πλήρη επαναφορά της ενιαίας τιμής βιβλίου, μέχρι τη δίκαιη φορολογική και ασφαλιστική αντιμετώπιση συγγραφέων, μεταφραστών, επιμελητών, εικονογράφων και άλλων εργαζομένων, που σήμερα στενάζουν, εξαιτίας της εξοντωτικής φορολογίας και των αβάσταχτων ασφαλιστικών εισφορών. Απαραίτητη είναι και η κρατική πρόνοια για το ζήτημα της συνταξιοδότησης των συγγραφέων και η δημιουργία ενός ειδικού ταμείου γι’ αυτόν το σκοπό.

Η περίοδος της κρίσης έχει γεννήσει μια σειρά από συνεργατικά και αυτοδιαχειριστικά εγχειρήματα σε πολλούς τομείς, και στο χώρο των εκδόσεων, τα οποία θα πρέπει να ενισχυθούν και να δοθούν κίνητρα να δημιουργηθούν κι άλλα. Οι συνεργασίες μεταξύ των εκδοτών θα μειώσουν το κόστος παραγωγής,  κάνοντας το βιβλίο πιο προσιτό στο κοινό, ενώ τα αυτοδιαχειριστικά εγχειρήματα θα προβάλλουν ένα διαφορετικό μοντέλο παραγωγής. Το κράτος μπορεί να προσφέρει, με μικρό κόστος, σημαντική βοήθεια σε τέτοια εγχειρήματα, μέσω της παραχώρησης χώρων, της ένταξης σε ευρωπαϊκά προγράμματα, με σκοπό την απόκτηση υποδομής και εξοπλισμού ή της χρηματοδότησης κάποιων θέσεων εργασίας.

Μια στοχευμένη παρέμβαση του κράτους στο χώρο της εκδοτικής αγοράς θα πρέπει να συμβάλει στη διατήρηση της βιβλιοποικιλότητας, στη στήριξη του εκδότη-δημιουργού, που κινδυνεύει να εξαφανιστεί στις νέες συνθήκες, αλλά και του μικρού βιβλιοπωλείου απέναντι στις μεγάλες αλυσίδες και τα μεγάλα εγχώρια και διεθνή διαδικτυακά βιβλιοπωλεία, στη στήριξη δηλαδή των επιχειρήσεων εκείνων που λειτουργούν με γνώση και πραγματική φροντίδα για το βιβλίο. Αυτό ωστόσο δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να σημαίνει προσκόλληση σε παραδοσιακές μόνο μορφές επιχειρηματικότητας στο χώρο, αλλά αντίθετα πρέπει να αξιοποιήσει προς αυτή την κατεύθυνση τις δυνατότητες που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες.

Ειδικό κεφάλαιο των νομοθετικών παρεμβάσεων θα πρέπει να αφορά το ψηφιακό βιβλίο, που σήμερα κάνει δυναμικά την είσοδό του και στην ελληνική αγορά. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία ακόμα διχάζεται ως προς την αντιμετώπιση του ψηφιακού βιβλίου, τον ορισμό του (ως αγαθό ή ως υπηρεσία) αλλά και τον τρόπο που αυτό διατίθεται μέσα από τις βιβλιοθήκες. Επίσης, η δυνατότητα ψηφιοποίησης αρχείων και βιβλιοθηκών είναι ένα ζήτημα που απαιτεί ιδιαίτερη μέριμνα έτσι ώστε να διασφαλίζεται η διευρυμένη πρόσβαση των πολιτών αλλά και να προστατεύονται τα δικαιώματα των δημιουργών. Σταθερός γνώμονας μιας αριστερής πολιτικής θα πρέπει να είναι η διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος και ο σεβασμός των δημιουργών.

Γ΄ ΜΕΡΟΣ. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΜΑΣ ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου η Ομάδα Βιβλίου του Τμήματος Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ έλαβε μια σειρά πρωτοβουλίες σε σχέση με όλα τα ζητήματα αιχμής που τέθηκαν στο χώρο του βιβλίου.

Α) Υπερασπίστηκε το ΕΚΕΒΙ από την πρώτη στιγμή που ανακοινώθηκε η κατάργησή του, οργανώνοντας μια πρώτη διαβούλευση των κοινωνικών φορέων στη Βουλή και με κείμενα και άλλες παρεμβάσεις παρακολούθησε στενά την εξέλιξη αυτής της απόφασης μέχρι την τελική κατάργησή του και την αφομοίωσή του από το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Συνεργάστηκε με την ΕΚΕ Πολιτισμού για τη σύνταξη σχετικών ερωτήσεων στη Βουλή και προς τους αρμόδιους υπουργούς και υπήρξε σε διαρκή επαφή με τους εργαζόμενους στηρίζοντας τον αγώνα τους.

Β) Υπερασπίστηκε την ενιαία τιμή βιβλίου και ήρθε σε επαφή με συλλόγους εκδοτών και βιβλιοπωλών στηρίζοντάς τους στο αίτημά τους. Συνεργάστηκε με την ΕΚΕ Πολιτισμού για τη σύνταξη σχετικής ερώτησης στη Βουλή και υποστήριξε και με άλλες παρεμβάσεις τη διατήρηση της ενιαίας τιμής προς όφελος της εκδοτικής ποικιλίας και της επιβίωσης των μικρών βιβλιοπωλείων.

Γ) Οργάνωσε μια σειρά συζητήσεων για τα βασικά ζητήματα της πολιτικής βιβλίου (ΕΚΕΒΙ και κρατικός σχεδιασμός, Βιβλιοθήκες, Εκδοτική αγορά και επαγγελματίες του βιβλίου) με συμμετοχή συγγραφέων, εκδοτών, μεταφραστών, πανεπιστημιακών, επαγγελματιών του χώρου κ.ά., με σκοπό την πληρέστερη ενημέρωση για το χώρο και τα προβλήματά του, καθώς και τη σύνθεση θέσεων και προτάσεων.

Α΄ΜΕΡΟΣ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

Ζούμε σε μια χώρα που ο πολιτισμός της θα μπορούσε να είναι από τους σημαντικότερους τομείς της οικονομίας της. Το Υπουργείο Πολιτισμού, αντί να χαράζει ανάλογη στρατηγική, ήταν και παραμένει, ένα μέσο πολιτικής προβολής και εξυπηρέτησης συμφερόντων. Η τέχνη έγινε βορά πελατειακών σχέσεων, με αλόγιστες σπατάλες δημοσίου χρήματος και ανεξέλεγκτες επιχορηγήσεις, μη μπορώντας να βελτιώσει την σχέση της με την Κοινωνία.

Β΄ΜΕΡΟΣ. ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ

Η τέχνη, για να γίνει προσιτή και να μπορεί να επηρεάσει τους τομείς της αισθητικής και της διαπαιδαγώγησης, πρέπει να τύχει μιας εντελώς διαφορετικής κυβερνητικής πολιτικής, απ’ όσες εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα, σε βάθος χρόνου, η οποία θα στοχεύει στην παρουσία των εικαστικών τεχνών στις κοινωνικές δομές, γιατί το πρόσωπο κάθε κοινωνίας είναι η τέχνη της.

Η χάραξη αυτής της πολιτικής, όσον αφορά Μουσεία, Πινακοθήκες και Κέντρα Σύγχρονης Τέχνης[1] (Κ.Σ.Τ.), πρέπει να έχει στόχο να καταστήσει διακριτούς τους ρόλους καθενός και να τα παραδώσει στο κοινό, πιο ευπρόσιτα και πιο ελκυστικά, ώστε να επιτελούν το παιδευτικό έργο που τους αναλογεί. Απαιτείται, λοιπόν, μια ειδική επιτροπή στα πλαίσια του ΥΠ.ΠΟ., που θα ασχολείται μόνο με αυτά, και θα πρέπει να περιλαμβάνει ειδικούς για κάθε τομέα, τοποθετημένους με αξιοκρατικά κριτήρια.

Η πολιτιστική αυτή πολιτική θα πρέπει παράλληλα να επικεντρωθεί και στην αισθητική καλλιέργεια των πολιτών από την νηπιακή κιόλας ηλικία. Η τέχνη προσφέρει στον μαθητή[2], εκτός από την αισθητική απόλαυση του καλλιτεχνικού έργου, ερεθίσματα για σκέψεις, προβληματισμούς, ενισχύει την κριτική αντίληψη και την συνεργασία, διαμορφώνει ήθος, ιδανικά και αρετές, αποτρέποντας εξάρσεις ρατσισμού και βίας, συνεισφέροντας τελικά στην σταδιακή αναδιαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης. Θα πρέπει, λοιπόν, να ενισχυθεί ο ρόλος αυτών των μαθημάτων σε όλα τα σχολεία της επικράτειας και σε όλες τις βαθμίδες.

Ένας από τους βασικούς παράγοντες για την υλοποίηση αυτής της πολιτιστικής πολιτικής, είναι και το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος[3] (ΕΕΤΕ). Η μόνιμη, όμως, υποχρηματοδότησή του από το ΥΠ.ΠΟ και τα ενδογενή προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί τις τελευταίες δεκαετίες, επιβάλλουν μία σειρά από μέτρα, τα οποία θα οδηγήσουν στον εμπλουτισμό του με νέα τμήματα, στην οργάνωση και δράση υπηρεσιών που θα λύσουν τα οξυμένα οικονομικά του προβλήματα, καθώς και η συνεργασία του με κρατικούς φορείς που υπάγεται, θα δώσει λύση στο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό πρόβλημα των καλλιτεχνών. Στη χώρα μας, με «το συγκριτικό πλεονέκτημα του πολιτισμού της», επιβάλλεται να εφαρμοστεί ο σχετικός νόμος που επιβάλει το ποσοστό του 1% των δαπανών του προϋπολογισμού που διατίθενται για την υλοποίηση δημόσιων έργων, να προορίζεται για τη φιλοτέχνηση εικαστικών έργων κατόπιν προκηρύξεων πανελληνίων δημοσίων καλλιτεχνικών διαγωνισμών, που θα μετέχουν καλλιτέχνες ως φυσικά πρόσωπα και όχι με οποιαδήποτε άλλη μορφή νομικού προσώπου. Με αυτό τον τρόπο η τέχνη θα έρθει πιο κοντά στην Κοινωνία.

Η πολιτιστική πολιτική πρέπει να βασίζεται παράλληλα και στην ενίσχυση της εικαστικής δημιουργίας και στην ισότιμη πρόσβαση των πολιτών σε αυτή, γιατί το πολιτιστικό προϊόν είναι Δημόσιο Αγαθό. Θα πρέπει, επομένως, να παρέχει η πολιτεία κάποιες ελάχιστες υπηρεσίες στον πολίτη-δημιουργό, καθώς και να δοθεί η δυνατότητα για διασπορά των πολιτιστικών εκδηλώσεων[4].

Η οργάνωση και προώθηση των καλλιτεχνών, καθώς και η διασφάλιση των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων, εν μέσω οικονομικής κρίσης, είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία και επιβεβλημένη. Η νέα αυτή συλλογική και δυναμική οργάνωση των καλλιτεχνών, συνιστά εξίσου στρατηγικό σύμμαχο της κοινωνίας, μιας και η τέχνη διαμορφώνει ήθος, προβάλλει ιδανικά και αρετές, που αποτελούν οδηγό στη ριζοσπαστική αναδιαμόρφωση θεσμικών, οικονομικών και πολιτικών αντιλήψεων.

Σε σύγχρονες κοινωνίες δεν πρέπει να παραλείπεται και η αναφορά στις νέες μορφές τέχνης, φωτογραφία, video art και λοιπά, καθώς οι αισθητικές αναζητήσεις των δημιουργών και τα κοινά ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά προβλήματα δεν επιτρέπουν την παράληψή τους.

Βασική προϋπόθεση, για την επιτυχή υλοποίηση όσων προβληματισμών ή προτάσεων διαμορφώθηκαν, είναι ότι το Υπουργείο Πολιτισμού θα πρέπει να είναι αυτόνομο, χωρίς την οποιαδήποτε μίξη με δραστηριότητες Τουρισμού, Αθλητισμού ή του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. Οι όποιες απαραίτητες σχέσεις προκύψουν θα τίθενται στη βάση της συνεργασίας και όχι της εξαρτημένης υπόστασής του.

Γενικές Συμπληρωματικές Προτάσεις 

1)Να προσκαλούνται Εικαστικοί και Καλλιτέχνες διαφόρων ειδικοτήτων για να παρουσιάσουν το έργο τους, ως σεμιναριακά ενισχυτικά μαθήματα, τουλάχιστον μία φορά το τρίμηνο. Έτσι, στο τέλος των σχολικών του χρόνων, ένας μαθητής θα έχει έρθει σε επαφή και θα έχει γνωρίσει το έργο (12 σχολικά έτη x 3 καλλιτέχνες/έτος = 36) 36 Ελλήνων δημιουργών.

2)Οι επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους και χώρους πολιτιστικής δημιουργίας κρίνονται απαραίτητες, ώστε τα παιδιά να μαθαίνουν/βλέπουν την δημιουργία στον τόπο (και με τον τρόπο) που αυτή παράγεται.

3)Να δημιουργηθούν κινητές ειδικές τεχνικές εικαστικές μονάδες με ιδιαίτερο εξοπλισμό, οι οποίες θα επισκέπτονται τα σχολεία ανά την επικράτεια και θα παρουσιάζουν στους μαθητές τις τεχνικές παραγωγής έργων τέχνης. (μικρά καμίνια και χυτήρια, φωτογραφικός θάλαμος, ψηφιδωτό, βιτρό κλπ) (5 ειδικές τεχνικές εικαστικές μονάδες 250.000€)

4)Να ερευνηθούν και να καταγραφούν τυχόν υποτροφίες, που υπάρχουν και δεν δίνονται, ή κληροδοτήματα.

5)Να ενισχυθούν τα κρατικά κονδύλια για πολιτιστικές δραστηριότητες των μαθητών, όπως εκθέσεις, μουσικές συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις κλπ.

6)Να γίνονται Πανελλήνιοι Μαθητικοί Εικαστικοί Διαγωνισμοί, με τους διακριθέντες να λαμβάνουν μόρια για την εισαγωγή τους (μέσω πανελληνίων εξετάσεων) στα πανεπιστήμια που ζητούνται τα Ειδικά Μαθήματα, όπως γίνεται με τους αθλητικούς αγώνες και την Μαθηματική Εταιρία.

7)Να θεσμοθετηθούν Εικαστικά Σχολικά Φεστιβάλ, όπως το αντίστοιχο μουσικό School Wave, το οποίο περιοδεύει ανά την Ελλάδα και δίνει την δυνατότητα σε σχολικά συγκροτήματα να παρουσιάσουν το έργο τους.

8)Στο τέλος κάθε σχολικού έτους να γίνεται έκθεση με τα έργα των μαθητών (ατομικές και ομαδικές εργασίες) και να δημιουργείται το σχολικό ημερολόγιο του επόμενου έτους από έργα της έκθεσης.

9)Τέλος, θα μπορούσαν να κρατούνται, κάποια έργα μαθητών (ίσως τα ομαδικά), από το σχολείο, με σκοπό την διακόσμηση των αιθουσών, καθώς και για τη δημιουργία μιας μικρής σχολικής πινακοθήκης.

10)Θεσμοθέτηση και κατοχύρωση Επαγγελματικών Δικαιωμάτων όλων των Εικαστικών Ανωτέρων και Ανωτάτων Σχολών.

ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

Για την Αριστερά η Ενημέρωση, ο Πολιτισμός και η Ψυχαγωγία είναι ανθρώπινα δικαιώματα, δημόσια αγαθά, και όχι εμπορεύματα.

Σ αυτή την βάση καθίσταται αναγκαία η ριζική ρύθμιση του Οπτικοακουστικού πεδίου προκειμένου να επιτελεί τον Ενημερωτικό, Πολιτιστικό και Εκπαιδευτικό του ρόλο, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα και τα ιδανικά του ανθρωπισμού.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΚΑΙ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑ

Μετά την πολιτική Ανατροπή της κυβέρνησης του «μαύρου» η ΕΡΤ θα επιστρέψει στην υπηρεσία της Δημοκρατίας,  όπως έχει δεσμευτεί ο ΣΥΡΙΖΑ.

Η νέα ΕΡΤ θα είναι πραγματικά ανεξάρτητη, δημοκρατική, κομματικά ακηδεμόνευτη, πυλώνας πλουραλιστικής Ενημέρωσης, Πολιτισμού και ποιοτικής ψυχαγωγίας. Μια τηλεόραση πρότυπο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα που θα δίνει βήμα στις κοινωνικές ομάδες και στους αποκλεισμένους δημιουργούς από την διαπλεκόμενη μιντιακή ολιγαρχία. Με δημόσιο έλεγχο των οικονομικών της.

Στην εποπτεία καλούνται να συνεισφέρουν η Αυτοδιοίκηση, η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, οι εργαζόμενοι στην Ενημέρωση και τον Πολιτισμό, τα σωματεία του Οπτικοακουστικού χώρου, εκπαιδευτικά ιδρύματα, επιστημονικοί φορείς, αλλά και ευρύτερα η Κοινωνία των Πολιτών. Η νέα ΕΡΤ θα χρηματοδοτείται από το ανταποδοτικό τέλος, στη βάση του κάθε νοικοκυριό μια συσκευή, αλλά στις παρούσες συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης θα πρέπει να καταβάλλεται με γνώμονα την κοινωνική δικαιοσύνης. (Οι άνεργοι πχ πρέπει να απαλλάσσονται).

Από τον ίδιο τον κανόνα λειτουργίας της αποκλείονται οι φασιστικές και μισαλλόδοξες απόψεις, φυσικά με τρόπο που δεν αντιβαίνει στις, Συνταγματικά κατοχυρωμένες, ελευθερία του λόγου και της έκφρασης.

Προτάσεις για την διάθρωση της νέας ΕΡΤ

Η νέα ΕΡΤ πρέπει να περιλαμβάνει τρία βασικά κανάλια (ΝΕΤ, ΕΤ1, ΕΡΤ3)

1 ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟ κανάλι, 1ΨΗΦΙΑΚΟ, WEB TV και SITE, 19 ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ, εκ των οποίων 2 στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 7 στην ΑΘΗΝΑ, ΒΡΑΧΕΑ, ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ, ΜΟΥΣΙΚΑ ΣΥΝΟΛΑ, ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗ (ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ).Μελλοντικά μπορούμε θα ερευνήσουμε την δημιουργία Παιδικού Καναλιού.

Για την διάρθρωση των καναλιών προτείνεται  (με εξαίρεση την ΕΡΤ 3, μπορούν να διαμορφωθούν είτε η ΕΤ1 είτε η ΝΕΤ κατά τον κάτωθι τρόπο)

1. Κανάλι: Ενημερωτικό και αθλητικό

2. Κανάλι : Πολιτιστικό, Ψυχαγωγικό και Εκπαιδευτικό

3. Κανάλι ΕΡΤ 3 : Περιφερειακό ( από τον Έβρο ως την Κρήτη)

Η νέα ΕΡΤ θα επαναφέρει το 1,5% για τον Ελληνικό Κινηματογράφο.

Σύνδεση όλων των καναλιών με διαδίκτυο, web προβολές και video on demand. Ψηφιοποίηση του αρχείου της ΕΡΤ με ανοικτά πρότυπα. Ελεύθερη και ισότιμη πρόσβαση σε αυτό, τηρουμένων των κανόνων που απορρέουν από τα Πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα των δημιουργών.

Δημόσια Ραδιοφωνία

Η Δημόσια ραδιοφωνία θα αναγεννηθεί, στα πλαίσια ενός σημαντικού και εναλλακτικού μέσου Ενημέρωσης, Πολιτισμού και Εκπαίδευσης. Με έμφαση στην Ελληνική ποιοτική μουσική δημιουργία, αλλά και ζώνες Όπερας, Κλασσικής Μουσικής, Τζαζ κλπ. Επαναφορά του Θεάτρου στο ραδιόφωνο. Ζώνη Παιδικού Θεάτρου. Παιδικές ραδιοφωνικές σειρές. Πρωτότυπες ραδιοφωνικές σειρές.

Η Ελληνική και η Διεθνής λογοτεχνία στο ραδιόφωνο, όχι μόνο μέσω εκπομπών, αλλά και με ανάγνωση σε συνέχειες βιβλίων. Συνεργασία με την εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες για παιδαγωγικές και εκπαιδευτικές εκπομπές στο ραδιόφωνο. Σύνδεση με το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο. Βήμα στους ακροατές και στις κοινωνικές ομάδες και συλλογικότητες.

ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑ

Επανεξέταση του σημερινού ραδιοτηλεοπτικού χάρτη. Εφαρμογή της νομοθεσίας που προβλέπει καταβολή τέλους. Θέσπιση κανόνων λειτουργίας για τα ιδιωτικά κανάλια με ρήτρα ανταποδοτικότητας στην κοινωνία. Αδέσμευτη και ακηδεμόνευτη ενημέρωση και όχι στην υπηρεσία εταιρικών και άλλων συμφερόντων. Υποχρέωση ελληνικού προγράμματος σε ποσοστό τουλάχιστον 60%.  Ενίσχυση της Ελληνικής μυθοπλασίας, σειρών και τηλεταινιών, και του Ελληνικού ντοκιμαντέρ η οποία αποτελεί και το κατ’ εξοχήν πεδίο εργασιακής απορρόφησης των καλλιτεχνικών επαγγελμάτων και των συναφών ειδικοτήτων. Υποχρεωτική απόδοση του 1,5% για τον Κινηματογράφο με αναδρομική ισχύ.

Κίνητρα ενίσχυσης της Ελληνικής παιδικής Μυθοπλασίας πρωτότυπης ή διασκευασμένης από παιδική λογοτεχνία, στη βάση των κατάλληλων ψυχοπαιδαγωγικών προδιαγραφών.  Κατάργηση του μονοπωλίου στην μέτρηση ποσοτικής και ποιοτικής τηλεθέασης και ακροαματικότητας. Περιορισμός των προγραμμάτων βίας. Επανεξέταση των κανόνων χρόνου διαφήμισης ώστε να μην βαφτίζεται πρόγραμμα το τηλεμάρκετιγκ. Αναστολή απολύσεων και άμεση καταβολή των δεδουλευμένων. Σεβασμός των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων των δημιουργών.

Κατάργηση του ΕΣΡ με την σημερινή μορφή. Θεσμοθέτηση νέων κανόνων δεοντολογίας για δημόσια και ιδιωτική τηλεόραση και ραδιοφωνία.

Μέγαρο Μουσικής

 Η πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων αλλά και της σημερινής στο ζήτημα του Μεγάρου Μουσικής, σε έναν από τους επιφανείς πυλώνες πολιτισμού, εμφανίζεται πλήρως παραδομένη στα συμφέροντα ισχυρών ιδιωτικών συμφερόντων. Η λειτουργία του Μεγάρου από την κατασκευή του το 1991 έως σήμερα, χαρακτηρίζεται από σπατάλη και επιλεκτική διαφάνεια που οδηγεί τελικά σε αδιαφάνεια. Η κατασκευή του αλλά κυρίως η λειτουργία του υπό το όραμα του Χρήστου Λαμπράκη επεδείκνυε μια χλιδή που συνέπεσε, με τη μέθη της ισχυρής Ελλάδος, τη χρηματοπιστωτική φούσκα, την τέλεση των Ολυμπιακών αγώνων. Σήμερα, τα χρέη του Μεγάρου προς τις Τράπεζες είναι περίπου 227 εκατομμύρια ευρώ, και τελούν υπό την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου, δηλαδή επί της ουσίας είναι ήδη χρέη της Πολιτείας, εξαιτίας των συμφωνιών του Μεγάρου Μουσικής με τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Για τα δάνεια αυτά όμως πρέπει να επιδιωχθεί διαφορετική συμφωνία αποπληρωμής με τις Τράπεζες (κούρεμα του δανείου, ευνοϊκότεροι όροι).

Η πρότασή μας για το Μέγαρο Μουσικής θα πρέπει να αναδεικνύει την εντελώς διαφορετική αντίληψη που έχουμε ως ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα του Πολιτισμού:

Α) Με κυβέρνηση της αριστεράς το πρώτο βήμα πρέπει να είναι η λειτουργία του Μεγάρου Μουσικής ως δημόσιου φορέα πολιτισμού. Το Μέγαρο Μουσικής θα μπορούσε κάλλιστα να λειτουργεί όπως το Εθνικό Θέατρο και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, δηλαδή ως Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου που το Διοικητικό τους Συμβούλιο διορίζεται από το κράτος και σε αυτό λογοδοτούν οι καλλιτεχνικοί διευθυντές, με κάποιες προϋποθέσεις και με την πρόβλεψη να υπάρχουν στο Δ.Σ. αντιπρόσωποι φορέων.

Β) Το Μέγαρο Μουσικής θα πρέπει να συνεχίσει να προσφέρει υψηλού επιπέδου πολιτισμικά προϊόντα όμως προς όλη την κοινωνία, συμβάλλοντας στη διαπαιδαγώγηση στους κώδικες της κλασικής μουσικής, καθώς η πολιτική για την μουσική του ΣΥΡΙΖΑ συμπεριλαμβάνει όλες τις μουσικές φόρμες. Κατά αντιστοιχία και άλλες μορφές μουσικής έκφρασης, πέραν της κλασσικής, θα μπορούν να φιλοξενούνται στις αίθουσες του Μεγάρου.

Γ)Θα πρέπει να υπάρξει στενή συνεργασία με τους άλλους πολιτιστικούς θεσμούς της χώρας (πχ. Λυρική Σκηνή, Φεστιβάλ Αθηνών, ΚΟΑ) αλλά και με ομάδες καλλιτεχνών, όχι κατά ανάγκη μόνο από το χώρο της μουσικής και του χορού. Τέτοιες συνεργασίες μπορούν να επιφέρουν οικονομίες μεγέθους και να λειτουργήσουν σε όφελος του ελληνικού κοινού αλλά και ως πρόκληση για τη δημιουργία ενός τουριστικού ρεύματος με κέντρο τον Πολιτισμό (σε συνδυασμό με την ιστορία της χώρας και τα μνημεία της).

Δ) Το Μέγαρο Μουσικής  μπορεί να παίξει έναν επιπλέον σημαντικό ρόλο συμβάλλοντας στην εκπόνηση προγραμμάτων μουσικής παιδείας για μαθητές αλλά να λειτουργήσει και  ως τόπος υλοποίησης μέρους των προγραμμάτων αυτών, καθώς διαθέτει εξαιρετικές εγκαταστάσεις και εξοπλισμούς.  

 Προϋπόθεση αυτής της πολιτικής είναι να περάσει η ιδιοκτησία και η διοίκηση του Μεγάρου στο δημόσιο με παράλληλη εξορθολογιστική μείωση του λειτουργικού του κόστους, ώστε να  εξασφαλίζεται  η βιωσιμότητα του, χωρίς εκπτώσεις στο ρόλο του. Είναι σημαντικό να έρχεται το ελληνικό κοινό σε επαφή με κορυφαία ονόματα της διεθνούς σκηνής αλλά και να γίνονται μεγάλες παραγωγές. Είναι απαραίτητο στη λειτουργία του Μεγάρου Μουσικής να συνυπολογίζονται η οικονομική διάσταση αλλά και το πολιτιστικό κέρδος. Ταυτόχρονα ένα Μέγαρο Μουσικής υπό δημόσιο έλεγχο εκπονώντας την κατάλληλη πολιτική εισιτηρίων αλλά και το συνδυασμό θεαμάτων πχ. από μια πλατιά γκάμα μουσικών (είδη και περίοδοι), με κριτήριο πάντα την ποιότητα, είναι δυνατόν να αγκαλιαστεί από ένα ευρύ κοινό. Σε αυτήν την περίπτωση, το όφελος δεν θα είναι μόνο πολιτιστικό αλλά και οικονομικό.