Ο ένας μετά τον άλλον οι διεθνείς οργανισμοί επιβεβαιώνουν την κοινή εμπειρία ότι στη χώρα μας συντελείται κοινωνική καταστροφή και ανθρωπιστική κρίση. Προχθές ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιούσε για την υποχώρηση του επιπέδου περίθαλψης στη χώρα μας. Χθες ο ΟΟΣΑ κατατάσσει την Ελλάδα στις είκοσι λιγότερο ευημερούσες χώρες - μέλη του. Για τη χώρα μας ισχύει η επιβαρυντική συνθήκη ότι μεταβαίνουμε από τη χορεία των ευημερούντων κρατών σε εκείνα όπου ενδημεί η δυσπραγία. Σε αντίθεση π.χ. με τη Βραζιλία, που η θέση της βελτιώνεται παρ' ότι παραμένει στην τελευταία εικοσάδα.

Το κοινωνικό ανάγλυφο της χώρας μας αντιστρέφεται. Ενώ ήμασταν στην κατηγορία των χωρών όπου τα δύο τρίτα των κατοίκων συμμετείχαν, με διαβαθμίσεις μεν, αλλά σε ανεπτυγμένο επίπεδο ζωής, μετά την κρίση και τα Μνημόνια η Ελλάδα μετετάγη στις χώρες όπου τα δύο τρίτα των κατοίκων σπρώχνονται εκτός των τειχών της ευημερίας και μόνο το ένα τρίτο, συνεχώς μειούμενο κι αυτό, συμμερίζεται ένα ανεπτυγμένο επίπεδο ζωής. Πρόκειται για διαρθρωτικού τύπου υποβάθμιση της χώρας, που δεν αντιστρέφεται, αντιθέτως επιδεινώνεται εάν συνεχιστεί η εφαρμογή των μέτρων του μονοδρόμου.

Η εικόνα της Ελλάδας θυμίζει ολοένα και περισσότερο χώρες στην περιφέρεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη μεθόριο του ευρώ. Παρά την υποβάθμισή τους, οι χώρες αυτές δεν δείχνουν να συνταράσσονται από μόνιμες και οργανωμένες συλλογικές δράσεις αντίστασης. Η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζει το επίπεδο της κοινωνικής οργάνωσης και την ποιότητα της συλλογικής συνειδητοποίησης. Κυρίως όμως προειδοποιεί για τις συνέπειες της κρίσης αντιπροσώπευσης. Μπορεί να μην απασχολούν τα δελτία των οκτώ, αλλά συντελούνται υπόγειες κοινωνικές διεργασίες, που αναζητούν να βγουν στο φως και να καθορίσουν τη δημοκρατική και παραγωγική ανασυγκρότηση των χωρών τους.

Η ανατροπή της λιτότητας και η βαθμιαία διαμόρφωση μιας νέας συλλογικής διεκδίκησης για την ανάπτυξη της χώρας αποτελούν προϋποθέσεις ωρίμανσης της κοινωνικής κινητικότητας. Στις εκλογές, όπως φάνηκε πέρυσι τον Ιούνιο, οι εκατομμύρια περιθωριοποιημένοι άνθρωποι συνειδητοποιούν τη δύναμη της ψήφου τους. Γι' αυτό και οι κυρίαρχες ελίτ κάνουν το παν για να μην εκφραστεί, σε συνθήκες πολιτικής ομαλότητας, αυτή η ενδιάθετη κοινωνική πραγματικότητα.

Παρά τη δύναμή της, η ψήφος δεν είναι αρκετή. Δεν αποδεικνύεται σταθερή, αν δεν είναι αποτέλεσμα κοινωνικών αγώνων και συλλογικών συνειδητοποιήσεων. Οι εξουσίες των Μνημονίων δεν θα πέσουν σαν ώριμο φρούτο, δεν θα υποκύψουν στη δύναμη των ψηφοφόρων του καναπέ, όσο πολλοί κι αν είναι αυτοί. Η σημερινή απεργία, μέσα στις αντιφάσεις και δυσκολίες, μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για τη σταδιακή ανασύνταξη των κοινωνικών αντιστάσεων. Αφετηρία για να τεθεί και πάλι με όρους κινήματος το πρόβλημα της εξουσίας και με όρους πολιτικής αλλαγής το πρόβλημα των διεκδικήσεων.