Η ανακοίνωση:

To πολύπαθο νομοσχέδιο για την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης και στα ομόφυλα ζευγάρια, μετά από πολλές παλινωδίες και καθυστερήσεις, θα κατατεθεί επιτέλους (ελπίζουμε)  προς ψήφιση αποκαθιστώντας εν μέρει την αδικία που προκύπτει από τη χρόνια διακριτική μεταχείριση σε βάρος μερίδας συμπολιτών μας και κάνοντας ένα μικρό, αλλά πολύ σημαντικό, βήμα προς την πλήρη ισοπολιτεία.  

Μιλάμε, βέβαια, για μερική αποκατάσταση της ισονομίας καθώς το παρόν νομοσχέδιο αφενός δεν περιλαμβάνει το χρόνιο αίτημα του δικαιώματος στον πολιτικό γάμο και στην τεκνοθεσία για τα ομόφυλα ζευγάρια αφετέρου θέτει  μία σειρά περιοριστικών όρων σε ότι αφορά το σύμφωνο συμβίωσης, που σε κάποιες περιπτώσεις προβληματίζουν ως προς την άμεση και πλήρη εφαρμογή όσων με το νόμο θα ρυθμίζονται. 

Πιο συγκεκριμένα:

·     Η διασφάλιση  των εργατικών, ασφαλιστικών, φορολογικών δικαιωμάτων για τα συμβαλλόμενα μέρη του συμφώνου συμβίωσης  εναπόκειται στην “καλή διάθεση” του υπουργού εργασίας καθώς για την εφαρμογή των διατάξεων του νόμου που αφορούν σε αυτά τα δικαιώματα απαιτείται προεδρικό διάταγμα μετά από πρόταση του αρμόδιου υπουργού κάτι εξαιρετικά προβληματικό που ουσιαστικά θέτει αμφίβολη  την ισχύ αυτών των πολύ σημαντικών ρυθμίσεων. Το άρθρο αυτό υπολείπεται κατά πολύ από το αντίστοιχο της πρότασης του Σύριζα το Νοέμβριο του 2013 στην οποία πρόταση προβλέπονταν ρητά η άμεση εφαρμογή όλων των σχετικών ρυθμίσεων.

·     Η προϋπόθεση της πλήρους δικαιπρακτικής ικανότητας για τη σύναψη συμφώνου συμβίωσης -κάτι που δεν ισχύει στην τέλεση του γάμου- υποκρύπτει ψήγματα  ομοφοβίας καθώς ορίζονται ουσιαστικά διαφορετικά ηλικιακά κριτήρια για τη  ρύθμιση της συμβίωσης σε διαφορετικές κοινωνικές ομάδες.

·     Η επικύρωση του συμφώνου συμβίωσης απαιτεί  περισσότερη γραφειοκρατία από ότι αυτή του γάμου παρά το ότι αυτός  συνιστά ισχυρότερη -για την πολιτεία- σχέση.

·     Δεν προβλέπεται η δυνατότητα για αναγνώριση συμφώνων συμβίωσης που έχουν συναφθεί στο εξωτερικό

·     Η εξουσία που δίνεται από το νομοσχέδιο στον εισαγγελέα με τη γενική και ευρεία διατύπωση ότι αυτός μπορεί  να κηρύξει άκυρο το σύμφωνο «…αυτεπαγγέλτως, αν αυτό αντίκειται στη δημόσια τάξη» εγκυμονεί κινδύνους που αφορούν σε διασταλτικές και αυθαίρετες ερμηνείες. Ο νόμος θα πρέπει να ορίζει σαφώς τους λόγους ακυρότητας και όχι αυτό να εναπόκειται στην υποκειμενική κρίση ενός δικαστικού λειτουργού.

·     Η έμφυλη διατύπωση στο άρθρο 9 για το τεκμήριο πατρότητας αποκλείει αυτόματα ζευγάρια γυναικών από τη ρύθμιση και διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών καθώς  δεν προβλέπεται η αναγνώριση του δικαιώματος γονεϊκότητας σε αυτές τις περιπτώσεις.

Παρά τις παραπάνω ανεπάρκειες και τα προβληματικά σημεία του νομοσχεδίου το αναγνωρίζουμε ως μία πολύ σημαντική πολιτική πρωτοβουλία η οποία θα ανοίξει το δρόμο για την πλήρη αποκατάσταση της ισονομίας –όρος απαράβατος για μία  δημοκρατία- και την άρση του θεσμικού, κοινωνικού ρατσισμού που θέτει στο περιθώριο ολόκληρες κοινωνικές ομάδες συμπολιτών μας.

Θεματική Ομάδα για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα