to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Οι πρόσφυγες δεν είναι αόρατοι

Ο Πάπας Φραγκίσκος, από τη Λέσβο, όπου είχε βρεθεί και το 2016 στην κορύφωση της μεγάλης προσφυγικής κρίσης, υπενθύμισε στην τωρινή ελληνική κυβέρνηση, αλλά και σε μια υποκριτική Ευρώπη, ότι το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα δεν έχει παρέλθει.


Στο Αιγαίο, στη Μεσόγειο, έξω από τις ακτές των Καναρίων Νήσων και στο στενό της Μάγχης, χιλιάδες άνθρωποι συνεχίζουν να επιβιβάζονται σε τρύπιες βάρκες με την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής και εκατοντάδες από αυτούς καταλήγουν χαμένοι στα νερά των ευρωπαϊκών θαλασσών.

Η επίσκεψη του Πάπα ήταν αφορμή να πέσει φως –μέσα σε μια ατμόσφαιρα συσκότισης– σε εκείνους στην Ευρώπη και στην Ελλάδα που επιμένουν να αντιμετωπίζουν το προσφυγικό σαν μια υπόθεση που δεν τους αφορά. Που προτιμούν να στοιβάζονται χιλιάδες άνθρωποι σε κλειστά κέντρα, μακριά από τα μάτια της κοινωνίας και της δημοσιότητας, με τη στρεβλή λογική ότι ένα πρόβλημα που κρύβεται είναι σαν να μην υπάρχει. Μόνο που εδώ πρόκειται για ανθρώπινες ζωές. Είναι τραγικό το γεγονός ότι η αντίληψη που θέλει το προσφυγικό-μεταναστευτικό να είναι πρωτίστως ζήτημα ασφάλειας και αποτροπής δείχνει να έχει επικρατήσει στην Ευρώπη.

Συγχρόνως, έχει εγκαταλειφθεί το αίτημα μιας ολοκληρωμένης, ευρωπαϊκής πολιτικής που θα βασίζεται σε τρεις πυλώνες: πρώτον, στην απαρέγκλιτη τήρηση του διεθνούς δικαίου, ιδίως της Σύμβασης της Γενεύης για τους πρόσφυγες και του Πρωτοκόλλου της Νέας Υόρκης, και στην απαραβίαστη αξία της ζωής κάθε ανθρώπου. Δεύτερον, στην αναλογική μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. με βάση τις πραγματικές δυνατότητες καθενός.

Και τρίτον, στην αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτιών του προσφυγικού-μεταναστευτικού ρεύματος: της εκμετάλλευσης των ανθρώπων και της ακραίας φτώχειας, των πολέμων, της κλιματικής αλλαγής –όλα φαινόμενα που πλήττουν δυσανάλογα τις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου, ενώ σε μεγάλο βαθμό ευθύνονται για αυτά οι χώρες του αναπτυγμένου, των ευρωπαϊκών συμπεριλαμβανομένων.

Η κυβέρνηση της Ν.Δ. έχει εγκαταλείψει αυτήν την πάγια ελληνική θέση και έχει προσχωρήσει πλήρως στη γραμμή του Βίσεγκραντ. Το ίδιο, όμως, και οι Βρυξέλλες. Η αδιαφορία συμπληρώνεται με την ευκολία με την οποία καλλιεργείται ο φόβος και το μίσος του Αλλου στην κοινή γνώμη. Σαν να φταίνε οι ίδιοι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες για τη δοκιμασία τους.

Η Αριστερά, ασφαλώς, δεν χρειάζεται να αναζητά αποκούμπι και δικαίωση των θέσεών της από οποιονδήποτε θρησκευτικό προκαθήμενο, καθώς έχει τη δική της κοσμοθεωρία και το δικό της αξιακό σύστημα. Ωστόσο, πέρα από τη συμβολική σημασία της, η παρέμβαση του ποντίφικα της Ρώμης είχε, εκ των πραγμάτων, και την πολιτική σημασία της. Πιο συγκεκριμένα, οι θέσεις του απηχούν τις θέσεις που με επιμονή υποστήριζε στα ευρωπαϊκά fora ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση μιας από τις χώρες πρώτης υποδοχής, η οποία μάλιστα σήκωνε δυσανάλογα μεγάλο μερίδιο μιας ευθύνης που όφειλε να είναι κοινή. Οι θέσεις αυτές λοιδορήθηκαν και συκοφαντήθηκαν συστηματικά από την πολιτική παράταξη που σήμερα διαχειρίζεται το προσφυγικό-μεταναστευτικό, έχοντας μεταλλαχθεί στον πιο φανατικό υποστηρικτή και εφαρμοστή του δόγματος της Ευρώπης-φρουρίου.

Η «ασπίδα της Ευρώπης», όπως τη χαρακτηρίζει περήφανα η ηγεσία μιας Ε.Ε. που είναι και η ίδια πρόθυμη να βάλει στην άκρη τις μεγάλες ιδέες περί ανθρωπισμού και ευρωπαϊκών αξιών, αρκεί να μη φτάνει το «πρόβλημα» στην ευρωπαϊκή ενδοχώρα και να «αναχαιτίζεται» στα «ευρωπαϊκά σύνορα». Αυτή είναι η νέα ορολογία που κανονικοποιεί αυτό που κάποτε αποκαλούσαμε pushbacks. Τη χρησιμοποίησε πρώτος ο Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της διαβόητης «αντιπαράθεσής» του με την Ολλανδή δημοσιογράφο Ινγκεμποργκ Μπέουχελ – η οποία γρήγορα και αποτελεσματικά κανιβαλίστηκε από τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ σε σημείο να χαρακτηριστεί «πράκτορας της Τουρκίας».

Η χρήση του όρου δεν ήταν καθόλου τυχαία και πρέπει να συνδυαστεί με τη συντονισμένη προσπάθεια μιας ομάδας κρατών της Ε.Ε., μεταξύ αυτών δυστυχώς και της Ελλάδας, να αντιμετωπιστεί το «εμπόδιο» της παράνομης φύσης των επαναπροωθήσεων με έναν απλό τρόπο: την αλλαγή της ορολογίας και τη συναφή λείανση της νομοθεσίας της Ε.Ε., ώστε η νέα ορολογία να γίνεται αποδεκτή. Αν οι επαναπροωθήσεις είναι παράνομες, λοιπόν, κανένα πρόβλημα. Τις βαφτίζουμε «αναχαιτίσεις» και συνεχίζουμε κανονικά το ευγενές έργο της «φύλαξης των ευρωπαϊκών συνόρων», με τις ευλογίες της Ε.Ε.

H κυβέρνηση Μητσοτάκη, με τη σιωπηρή ανοχή της Ε.Ε., έχει την ψευδαίσθηση ότι έλυσε το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Το διαχειρίζεται όπως διαχειρίζεται τα πάντα, από την οικονομία μέχρι την πανδημία: αποκλειστικά με όρους επικοινωνίας και όχι ουσίας. Η πραγματικότητα, όμως, είναι πεισματάρα. Οι πρόσφυγες και οι αιτούντες άσυλο δεν είναι αόρατοι, το παγκόσμιο πρόβλημα της μετακίνησης πληθυσμών δεν θα εξαφανιστεί ως διά μαγείας κρύβοντας το κεφάλι στην άμμο, ούτε φυσικά είναι δυνατόν να ανακοπεί με φράχτες και συρματοπλέγματα. Το αίτημα μιας δίκαιης και ανθρωπιστικής λύσης παραμένει επίκαιρο και επιτακτικό.

 * αντιπροέδρου της Βουλής, βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Δυτικής Αθήνας, και ΓΙΑΝΝΗ ΓΟΥΝΑΡΗ, διδάκτορα Νομικής Πανεπιστημίου Αθηνών

tags: άρθρα

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)