to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Oι προδιαγραφές των άριστων

Η υπουργός Παιδείας κ. Κεραμέως προανήγγειλε ως μεταρρύθμιση την εξάρτηση του 20% της κρατικής επιχορήγησης των ελληνικών Πανεπιστημίων από αξιολόγησή τους με ποιοτικά κριτήρια, που «ώς τώρα έλειπαν».


Η υπουργός Παιδείας κ. Κεραμέως προανήγγειλε ως μεταρρύθμιση την εξάρτηση του 20% της κρατικής επιχορήγησης των ελληνικών Πανεπιστημίων από αξιολόγησή τους με ποιοτικά κριτήρια, που «ώς τώρα έλειπαν». Το 80% των κονδυλίων βέβαια θα συνεχίσει να χορηγείται με ποσοτικά κριτήρια, κύριο από τα οποία είναι ο αριθμός των φοιτητών. Το θέμα της χρηματοδότησης αυτής με τα ζητούμενά της είναι τεράστιο.

Οποια ανάλυση κι αν επιχειρηθεί, όμως, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της παραμέτρους που συνήθως απορρίπτονται στον «κάδο» με τα αυτονόητα και τα ασύμφορα.

Πρώτη: η σύνδεση της χρηματοδότησης με αποδόσεις, στηριγμένη στην ιδέα ότι έτσι αναπτύσσεται ένας ανταγωνισμός που οδηγεί στην πρόοδο, δεν καταξιώνεται στο πεδίο του δημόσιου συμφέροντος.

Τα δημόσια Λύκεια δεν βελτιώθηκαν επειδή λειτουργούν και ιδιωτικά, και το αντίστοιχο ισχύει για τα νοσοκομεία απέναντι στις ιδιωτικές κλινικές. Σωστά και ευτυχώς: Η βασική έρευνα, η κοινή ωφέλεια και η ανιδιοτελής παραγωγή και μετάδοση της γνώσης αποτελούν αξίες εκτός πεδίου του ανταγωνισμού.

Δεύτερη και κύρια: είναι ευνόητο ότι μια αξιολόγηση επιδόσεων είναι χρήσιμη κι ότι μια αυξομείωση της χρηματοδότησης των ιδρυμάτων κατά 20% θα είναι λειτουργικά καθοριστική. Ας υποθέσουμε, όμως, ότι σ’ ένα Πανεπιστήμιο οι καθηγητές είναι αδιάφοροι και οκνοί.

Είναι λογικό η κακή τους απόδοση να έχει συνέπειες σε βάρος τους, και μάλιστα εξατομικευμένες αφού συλλογική ευθύνη στον πολιτισμένο κόσμο δεν νοείται. Ομως στην πραγματικότητα ποιον θα πλήξει η υποχρηματοδότηση; Ποιος θα «τιμωρηθεί;». Προφανώς οι φοιτητές που θα μείνουν με ανεπαρκή εξοπλισμό, χωρίς οικονομική στήριξη για συνέδρια κ.λπ. Με πιο λαϊκά αλλά καθόλου λαϊκίστικα λόγια: Θα χτυπηθεί η ίδια η γενιά που σπουδάζει.

Μόνο κάποιος αμέτοχος στις αγωνίες της εκπαίδευσης παραγνωρίζει ότι λογικό είναι η ίδια η χρηματοδότηση να επηρεάζει τις δραστηριότητες, κι όχι το αντίστροφο. Το έλλειμμά της θα σημαίνει λιγότερες συνδρομές για περιοδικά, λιγότερα βιβλία, λιγότερα όργανα, επομένως υστέρηση με βάση διεθνείς δείκτες μέτρησης.

Δεν νοιάζονται γι’ αυτό, στην καλύτερη περίπτωση δεν το συνειδητοποιούν, όσοι έχουν την οικονομική άνεση εξ αρχής να πηγαίνουν στο εξωτερικό για σπουδές ή να δίνουν εδώ δίδακτρα για ένα κέντρο σπουδών, πιστεύοντας ότι το τελευταίο ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της αγοράς. Ομως αυτοί είναι λίγοι και χωρίς τεκμήριο αξιοκρατικής υπεροχής (αριστείας!).

Αποσιωπάται επίσης ότι η αξιολόγηση και μάλιστα με κριτήρια αγοράς χαρακτηρίζει ήδη τις ερευνητικές δραστηριότητες των Πανεπιστημίων. Ως έναν βαθμό αυτό είναι χρήσιμο, αλλά δεν λείπουν οι παρενέργειες: Η ιδιωτική χορηγία της έρευνας συνήθως συνεπάγεται και ιδιωτική στοχοθεσία, που αφήνει απέξω π.χ. δράσεις υπέρ του περιβάλλοντος, συνεπαγόμενες περιορισμούς κερδών για τις επιχειρήσεις.

Πολλά λοιπόν αποσιωπώνται. Προφανώς, επειδή το συστημικό ενδιαφέρον δεν αφορά την ανάπτυξη, αλλά τη συρρίκνωση της δημόσιας παιδείας. Πράγμα που δεν ομολογείται.

* ομ. καθηγητής ΑΠΘ

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)