Σε λίγες ώρες ξεκινάει το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, το συνέδριο που στο τέλος του θα αξιολογηθεί με βάση όχι μόνο το αν έχει δημιουργήσει ένα ενιαίο κόμμα, αλλά το αν έχει θέσει σοβαρές βάσεις για να δημιουργηθεί ένα πραγματικά νέο κόμμα, πολιτικά και οργανωτικά. Ασφαλώς, η οποιαδήποτε συζήτηση διεξάγεται για την οργανωτική πραγματικότητα του νέου αυτού κόμματος πρέπει να την εξετάζει ως ένα αμιγώς πολιτικό ζήτημα, που αρχίζει και τελειώνει με βασικό γνώμονα την υπεράσπιση των συμφερόντων του κόσμου της εργασίας, άρα τη δημιουργία ενός νέου κόμματος που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των καιρών, ενός ενιαίου κόμματος που να μπορεί να επιτελεί το ρόλο του οργανωτή της λαϊκής διαθεσιμότητας.
Η συζήτηση στις προσυνεδριακές διαδικασίες σε πολύ μεγάλο βαθμό προσηλώθηκε στο ζήτημα του αν στο συνέδριο θα υπάρχουν ξεχωριστές λίστες τάσεων ή μια ενιαία λίστα στην οποία ο κάθε υποψήφιος για την ΚΕ θα μπορεί να δηλώνει την τάση στην οποία συμμετέχει. Αυτή η τόσο έντονη κουβέντα για τις λίστες, κρατάει σφιχτοδεμένο το κόμμα στην δική του εσωτερική λογική και τις δικές του γραφειοκρατικές ή, τέλος πάντων, υπαρξιακές προτεραιότητες, αποκομμένο από την κοινωνία και τις ανάγκες της, το κρατάει δεμένο εκτός πραγματικότητας, εκτός λογικής, σε ένα δικό του σύμπαν, δηλαδή στην τρέλα. Και αυτό πρέπει να το παραδεχτούν όλοι, ανεξαρτήτως της άποψής τους για το θέμα των λιστών. Έτσι, υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις όπου η κουβέντα στις Οργανώσεις βάσης δεν ενέπνευσε τους μη μυημένους, δεν αναμετρήθηκε στο βαθμό που έπρεπε με τα μεγάλα ζητήματα. Πολλές φορές μπήκαμε στη διαδικασία να κεντρικοποιήσουμε τόσο πολύ τα οργανωτικά ζητήματα υποβαθμίζοντας τα αμιγώς πολιτικά.
Είτε με λίστες είτε χωρίς, είτε με ευρώ είτε με δραχμή (άλλο μεγάλο πεδίο διχασμού όπου παίζουμε με τους όρους του αντιπάλου) ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να απαντήσει σε πολύ πιο βαθιά και κρίσιμα ζητήματα για τις τομές και τις ρήξεις που πρέπει να φέρει η κυβέρνηση της Αριστεράς στην ελληνική κοινωνία. Πως θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε δομές εργατικού ελέγχου εργοστασίων όπως η ΒΙΟΜΕΤ και πως θα τις εντάξουμε σε ένα δίκτυο στη βάση ενός κυβερνητικού αναπτυξιακού σχεδιασμού, ώστε να μην καταλήξουν να είναι ανταγωνιστικές η μία προς την άλλη; Πως θα διαμορφώσουμε δομές και διαδικασίες λαϊκής διαβούλευσης και απόφασης, πως θα εξοικειώσουμε τις λαϊκές τάξεις με τη λογική της συμμετοχής σε αυτές ενάντια στη λογική της ανάθεσης; Πως θα ριζώσουμε κι άλλο μέσα στην κοινωνία ώστε η επαφή μας με τις λαϊκές κοινωνικές ομάδες να γίνεται με τους δικούς μας διαύλους και χωρίς τη μεσολάβηση από τα ΜΜΕ; Πως θα μπορέσουμε να αναδιατάξουμε και τα δικά μας χαρακτηριστικά, έτσι ώστε να γίνουμε πιο προσιτοί ως χώρος – και βασικά πιο χρήσιμοι – στις φτωχοποιημένες μάζες; Αυτά και πολλά ακόμη είναι αυτά με τα οποία θα αναμετρηθεί η κυβέρνηση της Αριστεράς και μάλιστα χωρίς να έχει καθόλου χρόνο στη διάθεσή της. Και αν δεν θέλουμε όλα αυτά να μείνουν αντικείμενο μελέτης και απόφασης κάποιων ειδικών, αν δεν θέλουμε τα μέλη να περιοριστούν στο ρόλο του αναγνώστη και (συνήθως γκρινιάρη) κριτή των θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ, αν δεν θέλουμε δηλαδή ένα γραφειοκρατικό κόμμα, θα πρέπει να ορίσουμε ξανά τις προτεραιότητες μας.
Επιλέγοντας να πούμε, και πολύ συνειδητά, μόνο λίγα πράγματα για το ζήτημα των λιστών, τονίζουμε πως το επιχείρημα ότι με την ενιαία λίστα δεν επιτρέπεται η έκφραση των διαφορετικών απόψεων συνιστά έναν πολύ κακό τακτικισμό. Η δυνατότητα δίπλα στο όνομα του καθενός να γράφεται σε παρένθεση, αν το επιθυμεί, η τάση στην οποία συμμετέχει (και όχι “ανήκει”!) επιτρέπει απολύτως την έκφραση των διαφωνιών. Επιπλέον, για το μαθηματικό του πράγματος, η μειωμένη σταυροδοσία (η συνολική πρόταση, που δυστυχώς αποσιωπάται συστηματικά από τους συντρόφους υποστηρικτές των ξεχωριστών λιστών, προβλέπει τη δυνατότητα των συνέδρων να βάζουν αριθμό σταυρών που να αποτελούν το μέγιστο το 30% και όχι το 51% του αριθμού των μελών της ΚΕ, επομένως αποδυναμώνει ακόμη περισσότερο την πλειοψηφία) εξασφαλίζει απολύτως την παρουσία στα όργανα εκπροσώπων της μειοψηφίας και παράλληλα σταματάει γραφικότητες που ζούσαμε για χρόνια στον ΣΥΝ εξαιτίας του συστήματος των λιστών, να εκλέγονται μέλη της ΚΕ υποψήφιοι με 10 ψήφους από μία λίστα, την ίδια στιγμή που κόβονταν υποψήφιοι με 100 σταυρούς από μια άλλη! Επίσης, ακυρώνει και την άλλη κακή πρακτική που ζήσαμε, του να αποδοκιμάζεται κάποιος υποψήφιος από το συνέδριο, παίρνοντας μία μη εκλόγιμη θέση στη λίστα του, αλλά τελικά λόγω της θέσης ισχύος του μέσα στην τάση του να μπαίνει τελικά στην ΚΕ, μέσω παραιτήσεων των υπολοίπων. Αυτά λοιπόν να τελειώσουν!
Οι ξεχωριστές λίστες στέλνουν στην κοινωνία ένα μήνυμα. Όχι απλώς πως δεν είμαστε ενιαίοι, όχι πως δεν είμαστε αποτελεσματικοί. Αλλά πως δεν είμαστε σοβαροί, πως δεν αντιστοιχούμε στις ιστορικές ανάγκες της συγκυρίας της κοινωνίας, πως ασχολούμαστε με τα δικά μας και με τις μικροεξουσίες! Και αυτό ούτε χρειάζεται τη μεσολάβηση των κυρίαρχων ΜΜΕ, ούτε απέχει τρομερά από την προοπτική που διαγράφεται. Η δημοκρατία στο εσωτερικό του κόμματος δεν μπορεί να εξασφαλιστεί με κόμματα μέσα στο κόμμα. Δεν θέλουμε ένα “κόμμα ομοσπονδία”, ένα “κόμμα συνδικάτο”. Οι διαφορετικές αντιλήψεις και οι αντιπαραθετικές προτάσεις σε ζητήματα τακτικής και στρατηγικής μπορούν να κατατίθενται στα όργανα – και κυρίως στη βάση - του κόμματος προς συζήτηση ακόμη κι αν αμφισβητούν την επίσημη γραμμή. Σε καμία περίπτωση όμως η οποιαδήποτε μειοψηφία δεν γίνεται να επιδέχεται προνομίων, όπως και καμία πλειοψηφία δεν μπορεί να έχει δικαίωμα στην αυθαιρεσία. Η ΚΕ πρέπει να δεσμεύεται από τις πλειοψηφικές αποφάσεις του συνεδρίου και με βάση αυτές να χαράζει σχεδιασμό. Η δημοκρατία και η διαφορετικότητα δεν εξασφαλίζεται με τη θεσμοθέτηση των λιστών αλλά με την ιδεολογική αντιπαράθεση η οποία διεξάγεται στο εσωτερικό, από τη βάση μέχρι τη τα όργανα.
Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα ενιαίο κόμμα. Και αυτό σημαίνει πρώτα και κύρια ζωντανές και κοινωνικά χρήσιμες οργανώσεις βάσης, που παλεύουν μέσα στους επιμέρους κοινωνικούς χώρους για το πολιτικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ, για την ανατροπή της κυβέρνησης και το μέτρων λιτότητας, για την οργάνωση των από κάτω, για την κυβέρνηση της Αριστεράς. Ενιαίο κόμμα σημαίνει ένα κόμμα με αρχή, μέση και τέλος. Βασισμένο στην αρχή “ένα μέλος - μία ψήφος”, με δευτεροβάθμιες δομές που θα χαράσσουν σχεδιασμό και θα δεσμεύονται από τις συλλογικές αποφάσεις του συνεδρίου. Ένα κόμμα του οποίου οι πολιτικές αποφάσεις δεν θα αποτελούν προϊόν κοπτοραπτικής των γενικών τοποθετήσεων επί της συγκυρίας από διαφορετικές συνιστώσες, αλλά θα βασίζονται στις συλλογικές επεξεργασίες και αναλύσεις του κόμματος, στην παρέμβαση και τη δράση των οργανώσεων στους κοινωνικούς χώρους και όχι σε κάποια ομοσπονδιακή λειτουργία που θα καταλήγει και πάλι στο όνομα της δημοκρατίας να δημιουργεί έναν γραφειοκρατικό δαίδαλο.
Προφανώς οι περίπου 30.000 άνθρωποι που γράφτηκαν στο ΣΥΡΙΖΑ του 27% το έκαναν από ανάγκη. Επέλεξαν τη συλλογική ζωή και δράση ως ύστατο καταφύγιο απέναντι στη βαρβαρότητα των μνημονίων, της φτώχειας και της εξαθλίωσης. Επέλεξαν τη συλλογική δράση μέσα από τον ΣΥΡΙΖΑ επειδή αυτός αποτέλεσε τη μοναδική ελπίδα ανατροπής και υπέρβασης της υπάρχουσας κατάστασης. Δεν είναι κατ' ανάγκη κομμουνιστές, αριστεροί, οικολόγοι. Πολλοί είναι απλώς φτωχοί, είναι κάποιοι από τους όλο και περισσότερους ανθρώπους που έχουν ανάγκη τον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνηση της Αριστεράς, από ένα άλλο συλλογικό τρόπο οργάνωσης της ζωής και των προτεραιοτήτων τους. Προφανώς κανείς δεν λησμονεί πως ο ΣΥΡΙΖΑ συγκροτείται από οργανώσεις που προέρχονται από διαφορετικές κομματικές μήτρες και ιδεολογικές αφετηρίες. Αλλά το ζητούμενο στην παρούσα συγκυρία είναι η πραγματοποίηση από την πλευρά μας ενός πολιτικού και οργανωτικού άλματος που να αντιστρέψει τους πολιτικούς και κοινωνικούς συσχετισμούς δύναμης. Κι αυτό αφορά πράγματα πολύ πιο δύσκολα από τις λίστες.
Υ.Γ. Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, έγινε από τον Αλέξη Τσίπρα προς βιομηχανικούς εργάτες στη Χαλκίδα η παρακάτω δήλωση: "Αν οι βιομήχανοι δεν αποδεχτούν τις εργασιακές αλλαγές που θα επιβάλλει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, θα πάρουν δρόμο και τα εργοστάσια θα τα δουλέψετε μόνοι σας!". Μήπως αυτό μας ξυπνάει λίγο από το εσωκομματικό κώμα και μας θυμίζει για τι πράγματα θα πρέπει να προετοιμαστούμε;
Σταύρος Παναγιωτίδης-νέοι Σύριζα Νέου Κόσμου,
Ιάσονας Σχινάς – Παπαδόπουλος Σύριζα Μεταμόρφωσης
