Σε περιόδους έκτακτης ανάγκης, όπως της κατάστασης πολέμου, της φυσικής καταστροφής ή άλλης, όπως η παρούσα, του λοιμού, οι λαοί είθισται να συσπειρώνονται γύρω από τις εκλεγμένες κυβερνήσεις τους. Οι δε λοιπές πολιτικές δυνάμεις, πλην των κυβερνητικών, σιγοψιθυρίζουν τις αντιρρήσεις τους προσεκτικά, μην και κατηγορηθούν για μικροψυχία, μικροπολιτική κ.ο.κ.
Σωστό - λάθος, έτσι συνηθίζεται να λειτουργούν οι άνθρωποι, ορμώμενοι από μια εσώτατη ανάγκη, περίπου μεταφυσική, ακόμα και κείνοι που ψήθηκαν στις πιο μαύρες συνθήκες. Έτσι εξηγείται, στο πλαίσιο αυτό, η περιβόητη επιστολή (31/10/40) του γραμματέα του ΚΚΕ, Νίκου Ζαχαριάδη, με την οποία έσπευδε να τοποθετηθεί πλάι στις εθνικές δυνάμεις, υπό τον Μεταξά, προτρέποντας “όλοι στον αγώνα, ο καθένας στη θέση του και η νίκη θα 'ναι νίκη της Ελλάδας και του λαού της”.
Αν και η ιστορία γράφτηκε εν τέλει με πολλές διαφοροποιήσεις, να αφίσταται κανείς από το γενικό αίσθημα, που καθορίζει τούτη τη “γραμμή ομοψυχίας”, λέγεται πως οδηγεί σε πολιτική αυτοχειρία. “Δεν είναι τώρα η ώρα”: το διαρκές επαναλαμβανόμενο εμβληματικό απόφθεγμα που μεταθέτει κάθε άλλη φωνή σε ένα απροσδιόριστο μέλλον, μοιάζει να συνεπικουρεί την άποψη πως κάθε “έκτακτη ανάγκη” καθιστά τις οργανωμένες κοινωνίες περισσότερο ευεπίφορες σε κάθε είδους ολοκληρωτισμό.
Έτσι, στις συνειδήσεις των πολιτών κάθε λογής κριτική απορρίπτεται ως κακόπιστη, οι δε διαχειριστές της κρίσης λαμβάνουν μαγικές, σχεδόν, διαστάσεις. Το παράδειγμα του λοιμωξιολόγου Σωτήρη Τσιόδρα, είναι χαρακτηριστικό. Αν και εξ αρχής υπερέβαινε το ρόλο του, αυτόν του πανεπιστημιακού γιατρού, η επονομαζόμενη “κοινή γνώμη” επέμενε να τον τοποθετεί στο απυρόβλητο. Προς αυτή την κατεύθυνση κινήθηκαν και τα πολιτικά κόμματα, αντιμετωπίζοντάς τον ως τον “άριστο επιστήμονα” που άοκνα εργάζεται για τη “νίκη της Ελλάδας και του λαού της” ενάντια στον κορονοϊό.
Η επιστήμη και τα συμπεράσματα αυτής, όμως, ως η κορύφωση της ανθρώπινης ορθολογικότητας, τυγχάνουν μεν γενικής αποδοχής και μη αμφισβητούμενης, συνήθως, αξίας, η χρήση τους όμως όχι. Τούτη επιδέχεται πολλές αναγνώσεις, το αυτό και τα πρόσωπα – φορείς της επιστήμης. Όταν, μάλιστα, λαμβάνουν, εκόντες άκοντες, πολιτικές θέσεις, προφανώς για τούτες πρέπει να κριθούν. Ο Σ. Τσιόδρας, εν προκειμένω, με τα καθημερινά ανακοινωθέντα του, έγινε πρόσωπο σύμβολο και σε πολιτικό επίπεδο, λαμβάνοντας μάλιστα επιστημονικές θέσεις κομμένες και ραμμένες στα ιδεολογικά μέτρα της παρούσας κυβέρνησης. Έτσι, ενώ κλείνουν σχολεία, εστίαση, εμπορικά κ.ο.κ., οι εκκλησίες μένουν για μέρες σκανδαλωδώς ορθάνοιχτες, με τη μεταλαβιά να αποτελεί μαγικό αντικείμενο και μέρος της επιστημονικής κοινότητας να ανατριχιάζει: τυχαίο άραγε που και ο Η. Μόσιαλος, ο οποίος, όπως και ο Σ. Τσιόδρας, δεν έλαβε εξ αρχής καθαρή θέση στα περί της θαυματουργής ιδιότητας της μεταλαβιάς, ορίστηκε από την κυβέρνηση εκπρόσωπος της Ελλάδας σε διεθνείς οργανισμούς για θέματα διαχείρισης του Covid-19;
Οι διαχειριστές της κρίσης μοιάζουν παντελώς άσχετοι με τη συνθήκη στην οποία διαβιεί η μέση ελληνική οικογένεια: από τον ανύπαρκτο οικογενειακό γιατρό, μέτρο της προηγούμενης κυβέρνησης που δεν πρόλαβε να υλοποιηθεί, έως τα τετραγωνικά του σπιτιού, τον αριθμό των δωματίων κ.ο.κ., το παράλληλο σύμπαν είναι εδώ. Διότι όταν, ας πούμε, πριμοδοτείται η άποψη “μείνετε σπίτι” με τον ασθενή περιορισμένο σε άλλο δωμάτιο, ενώ συστήνεται η χρήση χωριστού μπάνιου, η απόστασή τους από τον λαό είναι προφανής. Η δε πρόκληση, ορατή σε μύωπες και πρεσβύωπες.
Ο μειλίχιος Τσιόδρας είναι, επιπλέον, το κατεξοχήν ανθρωπολογικό πρότυπο της κυρίαρχης δεξιάς, αυτής του Κυρίου αλλά και της άλλης του Μαμμωνά. Έλλην άριστος, ορθόδοξος πολύτεκνος -οι συνειρμοί με τα πρόσφατα αναθεωρητικά περί των αμβλώσεων αναπόφευκτοι -, ευσυγκίνητος ιεροψάλτης με υποδειγματικό βίο, δεν βλέπει όμως τις υπερκοστολογήσεις και τα δωράκια στους κλινικάρχες, δεν μιλά για τις ελλείψεις του ΕΣΥ, κωφεύει στις εκκλήσεις των συναδέλφων του για υλικά προστασίας και, προφανώς, διαφωνεί με την ανάγκη μαζικής διενέργειας τεστ. Παρά τις σαφείς οδηγίες του ΠΟΥ για το αντίθετο. Επιμένει, όμως ευλαβικά, να μιλά για “ατομική ευθύνη”.
Κάθε λογής επιστήμονες, οι οποίοι κατέχουν γνώσεις λιγάκι απρόσιτες στο μέσο άνθρωπο -γιατροί, μαθηματικοί κ.ο.κ.- στις σύγχρονες κοινωνίες τείνουν να λάβουν θέση τοτέμ. Σημαία κάθε φυλής, αν πειράξεις την αυθεντία τους, είναι σαν να πειράζεις τη συλλογική υπερηφάνεια. Πίσω από αυτή την ιερότητα, και υπό τον ίσκιο της, λαμβάνουν χώρα, όμως, πάμπολλες, μικρές και μεγάλες, ιστορίες εκμετάλλευσης και κερδοφορίας. Όχι, ίσως, με τη συμμετοχή τους, σίγουρα όμως με την ανοχή τους. Επινοήματα της μεταμοντέρνας κοινωνίας, η οποία, συχνά πυκνά, χρειάζεται μυστικιστικά σύμβολα για να διατηρήσει τη συνοχή της, οι σύγχρονοι άνθρωποι - τοτέμ πέφτουν στην παγίδα: βάζουν πλάτες σε όλες εκείνες τις αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις που πάντα λαμβάνουν χώρα στις καταστάσεις “έκτακτης ανάγκης”.
Να τους αποδομείς δημόσια είναι καθήκον.
