Έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια κυβέρνηση με ανθρώπους που υπερασπίζονται την εργοδοτική ανομία, έχουν ξηλώσει ξανά στο πρόσφατο παρελθόν τις εργασιακές σχέσεις, έχουν επιτεθεί στον κατώτατο μισθό και απαξιώσει την Επιθεώρηση Εργασίας
Σε πρόσφατη παρέμβασή του στην «Εφημερίδα των Συντακτών» («Πολιτικοί και τεχνοκράτες», 20/7/19), ο κ. Σκέρτσος προσπαθεί να υπερασπιστεί την επιλογή ανθρώπων της αγοράς σε κρίσιμες κυβερνητικές θέσεις. Η συγκεκριμένη επιλογή -υποστηρίζει ότι- προσδίδει μια τεχνοκρατική επάρκεια.
Την ίδια στιγμή επιχειρεί να οικοδομήσει και ένα όραμα, μια συνολικότερη αφήγηση. Το παράδειγμα που χρησιμοποιείται ως η συμπύκνωση αυτού του οράματος είναι η διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων. Θα είχε ενδιαφέρον κάποια στιγμή, τεχνοκρατικά μιλώντας, να σταθούμε στην αδυναμία οικονομικής αποτίμησης των Ολυμπιακών Αγώνων και της μαύρης τρύπας στα δημόσια οικονομικά που αυτοί προκάλεσαν. Δεν βρίσκεται εκεί όμως η στόχευση αυτής της σύντομης παρέμβασης.
Στην πραγματικότητα ο κ. Σκέρτσος υπερασπίζεται μια κυβέρνηση Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα. Το ζήτημά μας όμως εδώ δεν είναι οι τεχνοκρατικές ή όχι ικανότητες του κ. Σκέρτσου, ο οποίος έχει υπηρετήσει σε μια σειρά από πολιτικές θέσεις, αλλά η ουσία της ασκούμενης πολιτικής.
Ας γίνουμε λοιπόν συγκεκριμένοι. Μία από τις βασικές μάχες που έδωσε η προηγούμενη κυβέρνηση ήταν αυτή ενάντια στην αδήλωτη και υποδηλωμένη εργασία. Τι είναι ακριβώς η υποδηλωμένη εργασία; Το σύνολο των περιπτώσεων εκείνων όπου ο εργαζόμενος αμείβεται και δηλώνεται λιγότερες ώρες από αυτές που πραγματικά εργάζεται. Μια παράβαση που συναντάμε τόσο στις περιπτώσεις όπου η δηλωμένη μερική εργασία στην πραγματικότητα αποκρύπτει πλήρη απασχόληση όσο και στις περιπτώσεις αδήλωτων υπερωριών. Ειδικά η τελευταία παράβαση εντοπίζεται κυρίαρχα σε μεγάλες επιχειρήσεις.
Μαζί με την εντατικοποίηση των ελέγχων και τη δημιουργία ενός point system, που οδηγεί σε προσωρινή αναστολή λειτουργίας των επιχειρήσεων που συστηματικά παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία, η προηγούμενη κυβέρνηση προχώρησε σε ακόμα μια «μικρή» αλλαγή. Κατάργησε το χειρόγραφο σύστημα καταγραφής των υπερωριών και προχώρησε στην ψηφιακή δήλωσή τους.
Για έναν τρίτο παρατηρητή, η συγκεκριμένη αλλαγή θα αποτελούσε μια αυτονόητη κίνηση εκσυγχρονισμού. Ποια είναι τα αποτελέσματα των συγκεκριμένων παρεμβάσεων; Για πρώτη φορά δηλώθηκαν και πληρώθηκαν παραπάνω από 6 εκατομμύρια ώρες υπερεργασίας. Ταυτόχρονα, το τελευταίο οκτάμηνο η δήλωση υπερωριών έχει αυξηθεί 170%. Τα παραπάνω στοιχεία προφανώς δείχνουν ότι υπήρχε ένα σημαντικό ζήτημα παραβίασης του χρόνου εργασίας.
Ποια ήταν η στάση του κ. Σκέρτσου ως εκπροσώπου του ΣΕΒ; Η διαφωνία με το νέο σύστημα ως ένα «επιπλέον γραφειοκρατικό βάρος». Ακόμα και όταν όλα τα στοιχεία που είχαμε στη διάθεσή μας έδειχναν ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα ουσιαστικό ζήτημα ανομίας, συνέχιζαν να υπερασπίζονται το ξεπερασμένο και διάτρητο χειρόγραφο σε σχέση με την ηλεκτρονική δήλωση.
Είμαι σίγουρος ότι η συγκεκριμένη επιλογή δεν έγινε για λόγους τεχνοκρατικής ανεπάρκειας. Ακόμα και ο εκπρόσωπος του ΣΕΒ θα μπορούσε να κατανοήσει ότι στοιχεία που δείχνουν μέσο όρο δηλωμένων υπερωριών δύο ώρες τον χρόνο για τους εργαζόμενους στις τράπεζες ή δεκαπέντε λεπτά για τους εργαζόμενους στην εστίαση δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Το ζήτημα όμως δεν ήταν (και δεν είναι) η τεχνοκρατική επάρκεια, αλλά η εξυπηρέτηση συγκεκριμένων οικονομικών συμφερόντων.
Ο κ. Σκέρτσος αποτέλεσε οργανικό μέλος ενός πολιτικού σχεδίου που λεηλάτησε τον κόσμο της εργασίας μέσα στην κρίση. Οχι μόνο μέσα από τη διάλυση των εργασιακών σχέσεων, αλλά ακόμα και μέσα από την παραβίαση αυτού του λειψού νομοθετικού πλαισίου. Η ανοχή που έδειξε στην εργοδοτική ανομία ως στέλεχος του ΣΕΒ εξηγεί απόλυτα γιατί μια κυβέρνηση με αυτόν ως συντονιστή ξεκινάει ήδη την ουσιαστική υποβάθμιση της Επιθεώρησης Εργασίας.
Εχουμε να αντιμετωπίσουμε λοιπόν μια κυβέρνηση με ανθρώπους που υπερασπίζονται την εργοδοτική ανομία, έχουν ξηλώσει ξανά στο πρόσφατο παρελθόν τις εργασιακές σχέσεις, έχουν επιτεθεί στον κατώτατο μισθό και απαξιώσει την Επιθεώρηση Εργασίας. Μαζί με τους αγώνες όμως που θα υπάρξουν, θα υπάρχει και η τεχνοκρατική σύγκριση των αποτελεσμάτων που έφερε η Επιθεώρηση Εργασίας το τελευταίο διάστημα. Να είναι σίγουροι ότι αυτή τη «μικρή» αλλά κρίσιμη λεπτομέρεια δεν θα τους αφήσουμε να την ξεχάσουν.
* Ο Νάσος Ηλιόπουλος είναι πρώην υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ
