Στο μεγαλύτερο πολιτικό σκάνδαλο που γνώρισε η Γαλλία τις τελευταίες δεκαετίες ενδέχεται να εξελιχθεί η έρευνα για την παράνομη χρηματοδότηση της καμπάνιας του Νικολά Σαρκοζί το 2007. Ο πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας και εμβληματική φιγούρα μέχρι πρόσφατα της ευρωπαικής Δεξιάς τέθηκε χθες υπό κράτηση και ανακρίνεται με βάση την κατηγορία ότι η προεκλογική καμπάνια που τελικά τον οδήγησε στο Μέγαρο των Ηλισίων χρηματοδοτήθηκε κυρίως από το καθεστώς Καντάφι στη Λιβύη.
Πηγές προσκείμενες στην έρευνα επιβεβαίωσαν χθες το πρωί ότι ο πρώην Πρόεδρος κρατείται από την αστυνομία και ανακρίνεται από μέλη του Κεντρικού Γραφείου Καταπολέμησης της Διαφθοράς και των Χρηματιστικών και Φορολογικών Παραβάσεων (OCLCIFF) στην πόλη Ναντέρ. Με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία για την καταπολέμηση της διαφθοράς, οι αρχές μπορούν να κρατήσουν τον Σαρκοζί έως και 48 ώρες προτού απαγγείλουν κατηγορίες σε βάρος του.
Ο πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας βρίσκεται τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο τριών άλλων δικαστικών ερευνών. Ωστόσο, είναι η πρώτη φορά που ανακρίνεται για τη συγκεκριμένη υπόθεση. Η γαλλική Δικαιοσύνη είχε αρχίσει από το 2013 έρευνα σχετικά με τις καταγγελίες, χωρίς όμως να κατονομάσει υπόπτους. Ο Σαρκοζί είχε αρνηθεί από την πρώτη στιγμή κάθε ανάμειξη χαρακτηρίζοντας τις κατηγορίες «γκροτέσκες».
Η έρευνα έχει προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό από τότε. Οι ανακριτές επικεντρώνονται σήμερα στο κατά πόσον το καθεστώς Καντάφι ενίσχυσε την προεκλογική εκστρατεία του Σαρκοζί με ένα χρηματικό ποσό που μπορεί και να υπερβαίνει τα 50 εκατομμύρια ευρώ. Πέρα από τις προφανείς διαστάσεις -χρηματοδότηση από ξένη χώρα-, ένα τέτοιο ποσό ξεπερνά κατά πολύ το όριο για τη χρηματοδότηση των υποψηφίων, που οριζόταν τότε από τη γαλλική νομοθεσία στα 21 εκατομμύρια ευρώ.
Το σκάνδαλο ξέσπασε τον Απρίλιο του 2012, όταν ο ιστότοπος ερευνητικής δημοσιογραφίας Mediapart δημοσίευσε έγγραφο υπογεγραμμένο από υψηλόβαθμο αξιωματούχο της Λιβύης το οποίο ανέφερε ότι η κυβέρνηση της αφρικανικής χώρας ενέκρινε κονδύλι ύψους 50 εκατομμυρίων ευρώ για την «ενίσχυση» της εκλογικής καμπάνιας του Σαρκοζί. Στη συνέχεια το Mediapart δημοσίευσε και άλλα έγγραφα που συνέδεαν τη Λιβύη με την προεκλογική καμπάνια του πρώην ηγέτη της γαλλικής Δεξιάς.
Τόσο ο πρώην ηγέτης της γαλλικής Δεξιάς όσο και ο στενός συνεργάτης του και πρώην υπουργός Κλοντ Γκεάν -το όνομα του οποίου αναφερόταν σε κάποια σημειώματα- ισχυρίστηκαν ότι τα έγγραφα ήταν πλαστά. Η γαλλική Δικαιοσύνη αποφάσισε όμως διαφορετικά. Έκρινε ότι κάποια από αυτά είναι γνήσια και ότι μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για πιο διεξοδική έρευνα.
Όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου
Ο Γκεάν έγινε ο πρώτος συνεργάτης του Σαρκοζί που κατονομάστηκε επισήμως ως ύποπτος από τους ανακριτές όταν αποκαλύφτηκε ότι 500.000 ευρώ μεταφέρθηκαν σε τραπεζικό λογαριασμό του. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι το ποσό μεταφέρθηκε όταν πούλησε δύο πίνακες ζωγραφικής από την προσωπική του συλλογή. Άλλος ένας πρώην υπουργός και στενός συνεργάτης του Σαρκοζί, ο Μπρις Ορτφέ, ανακρίνεται σήμερα από τις αρχές στο πλαίσιο της ίδιας υπόθεσης, σύμφωνα με το Ρόιτερς.
Η έρευνα επιταχύνθηκε σημαντικά όταν το 2016 ένας Γαλλολιβανέζος επιχειρηματίας με ισχυρές διασυνδέσεις στην Τρίπολη, ο Ζιάντ Τακιεντίν, δήλωσε στο Mediapart ότι μετέφερε ο ίδιος χαρτοφύλακες με μετρητά σε στελέχη της προεκλογικής καμπάνιας του Σαρκοζί. Δήλωσε ότι για τον σκοπό αυτό πραγματοποίησε τρία ταξίδια από την Τρίπολη προς το Παρίσι στα τέλη του 2006 και τις αρχές του 2007.
Οπως ισχυρίστηκε, σε κάθε ταξίδι μετέφερε 1,5 με 2 εκατομμύρια ευρώ σε χαρτονομίσματα των 200 και των 500 ευρώ. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, παραλάμβανε προσωπικά τους χαρτοφύλακες με τα χαρτονομίσματα από τον επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών του στρατού της Λιβύης.
Αλλοι μάρτυρες δεν στάθηκαν τόσο τυχεροί. Σύμφωνα με το Mediapart, ο Μπασίρ Σαλέχ, πρώην διευθυντής του προσωπικού γραφείου του Καντάφι, ήταν έτοιμος να συνεργαστεί με τις γαλλικές αρχές αλλά δέχτηκε πέρσι δολοφονική επίθεση στο Γιοχάνεσμπουργκ με αποτέλεσμα να νοσηλεύεται ακόμα σε σοβαρή κατάσταση. Πέντε χρόνια νωρίτερα, ο Σουκρί Γκανέμ, πρώην υπουργός Πετρελαίου της Λιβύης, είχε βρεθεί νεκρός στις 29 Απριλίου του 2012, ανάμεσα στους δύο γύρους των γαλλικών προεδρικών εκλογών.
Δανεικά κι αγύριστα...
Οι σχέσεις του Σαρκοζί με το καθεστώς Καντάφι παρουσίαζαν πάντα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ενάμιση χρόνο αφότου το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αποφάσιζε την άρση των διεθνών κυρώσεων σε βάρος της Λιβύης, ο Σαρκοζί έγινε, το 2005, ένας από τους πρώτους Ευρωπαίους αξιωματούχους που επισκεπτόταν την Τρίπολη με την ιδιότητα του υπουργού Εσωτερικών της Γαλλίας.
Η συνάντησή του με τον Καντάφι παρουσία μόνο των διερμηνέων διήρκησε μάλιστα τόση ώρα ώστε ο τότε Γάλλος πρεσβευτής στην Τρίπολη, Ζαν Λικ Σιμπίντ, να σχολιάσει έκπληκτος σε άλλα μέλη της αποστολής, σύμφωνα με το Mediapart: «Τι πράγματα θα πρέπει να λέγονται εκεί μέσα!». Η νίκη του Σαρκοζί στις εκλογές του 2007 έγινε η αρχή ενός παρατεταμένου «μήνα του μέλιτος», που κορυφώθηκε στα τέλη της ίδιας χρονιάς με την επίσκεψη του Καντάφι στο Παρίσι και το στήσιμο του χαρακτηριστικού του αντίσκηνου στον κήπο του Μεγάρου των Ηλυσίων.
Όμως, ό,τι αρχίζει ωραίο τελειώνει με πόνο. Και κάπως έτσι, το 2011, ο Σαρκοζί βρέθηκε άξαφνα να ηγείται της ομάδας των ευρωπαϊκών χωρών που μαζί με τις ΗΠΑ πραγματοποίησαν τη γνωστή στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη. Ήταν τότε που αρκετοί αξιωματούχοι του καθεστώτος -και αργότερα και ο ίδιος ο Καντάφι- άρχισαν να απειλούν με την αποκάλυψη ενός «μεγάλου μυστικού».
Αλλά τα μεγάλα μυστικά δεν μένουν για πολύ μυστικά. Τον Μάρτιο της ίδιας χρονιάς, ο Σαΐφ αλ Ισλάμ Καντάφι, γιος του δικτάτορα, δήλωνε στο Euronews: “Ο Σαρκοζί πρέπει να δώσει πίσω τα χρήματα που δέχτηκε από τη Λιβύη για να χρηματοδοτήσει την εκλογική του καμπάνια. Δώσαμε χρήματα για την καμπάνια του και έχουμε αποδείξεις... Το πρώτο που ζητάμε είναι αυτός ο παλιάτσος να επιστρέψει τα χρήματα στον λαό της Λιβύης".
Η ΝΑΤΟϊκή επέμβαση οδήγησε τελικά στην ανατροπή του καθεστώτος και, λίγο αργότερα, στον θάνατο του Καντάφι. Ένα χρόνο μετά, ο Σαρκοζί έχανε τις προεδρικές εκλογές από τον Φρανσουά Ολάντ. Σε αντίθεση με άλλους πρώην Προέδρους, ο βραχύσωμος πολιτικός παράμεινε στην κεντρική πολιτική σκηνή και επιδίωξε πέρσι την «ολική επαναφορά» διεκδικώντας το χρίσμα του υποψηφίου με το κόμμα των Ρεπουμπλικανών - τη μετεξέλιξη του κεντροδεξιού UMP. Οι σύνεδροι όμως απέρριψαν την υποψηφιότητά του από τον πρώτο κιόλας γύρο της διαδικασίας. Σήμερα θα πρέπει να αισθάνονται ανακουφισμένοι.
