to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

15:15 | 14.06.2021

Οικονομία

«Ο ρόλος των ενεργειακών κοινοτήτων στη δίκαιη ενεργειακή μετάβαση στην Ελλάδα»

Πρόκειται για το αποτέλεσμα της συνεργασίας του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς με τις ερευνητικές ομάδες think bee και Smart Rue


Το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς στο πλαίσιο της συστηματικής του συμμετοχής στον διάλογο για την κλιματική κρίση και την προσπάθεια ανάπτυξης και υποστήριξης εφαρμόσιμων λύσεων που εγγυώνται ότι η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία θα έχει στο επίκεντρο την κοινωνική δικαιοσύνη, παρουσιάζει τη μελέτη «Ο ρόλος των ενεργειακών κοινοτήτων στη δίκαιη ενεργειακή μετάβαση στην Ελλάδα». Πρόκειται για το αποτέλεσμα της συνεργασίας του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς με τις ερευνητικές ομάδες think bee και Smart Rue. Επιστημονικός σύμβουλος κατά την εκπόνηση της μελέτης ήταν ο Νίκος Χατζηαργυρίου, καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

Ακολουθεί μια σύντομη παρουσίαση της μελέτης:

Σε διεθνές, ευρωπαϊκό αλλά και εθνικό επίπεδο, εν μέσω -και επ’ αφορμή- της υγειονομικής κρίσης, διεξάγεται συζήτηση ως προς την αναγκαιότητα μετασχηματισμού της οικονομίας προς ένα νέο παραγωγικό μοντέλο για την μετά-Covid περίοδο. Ο διάλογος αφορά αφενός την ανάκτηση του «χαμένου έδαφους» στο πεδίο της οικονομίας και αφετέρου την αντιμετώπιση του ζήτηματος της κλιματικής κρίσης, η οποία επιταχύνεται και επηρεάζει ασύμμετρα τους πιο ευάλωτους. Η ζητούμενη βιωσιμότητα ενός νέου παραγωγικού μοντέλου συνδέεται ευθέως με τον ενεργειακό τομέα.

Οι ενεργειακές κοινότητες αποτελούν ένα νέο υποκείμενο στη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης. Μέσω της αυξημένης κοινωνικής συμμετοχής και με σεβασμό στις τοπικές ιδιαιτερότητες και τα πλεονεκτήματα που προσφέρει το παραγωγικό μοντέλο που εισάγουν, οι ενεργειακές κοινότητες αμφισβητούν στην πράξη το παραδοσιακό συγκεντρωτικό μοντέλο οργάνωσης και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Αντιπαραβάλουν ένα πιο αποκεντρωμένο μοντέλο όπου οι πολίτες μπορούν να κατέχουν και να χρησιμοποιούν τα τεχνολογικά μέσα παραγωγής ενέργειας, εισάγοντας ταυτόχρονα την έννοια της ενεργειακής δημοκρατίας.

Η παρούσα μελέτη έχει ως βασικό σκοπό να αναδείξει το σημαντικό ρόλο που μπορεί να παίξουν οι πολίτες, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και η τοπική αυτοδιοίκηση στη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα, εξασφαλίζοντας τη δικαιοσύνη και συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.

Οι βασικές προτάσεις πολιτικής στις οποίες καταλήγει η μελέτη για τη στήριξη των ενεργειακών κοινοτήτων είναι οι εξής:

Α. Ως προς το θεσμικό πλαίσιο :

Ενσωμάτωση των δύο αναθεωρημένων ευρωπαϊκών οδηγιών μέσω της προώθησης σημειακών αλλαγών όπου απαιτείται στο πλαίσιο του ν.4513/2018, στην κατεύθυνση της άμβλυνσης των υφιστάμενων καταγεγραμμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι ενεργειακές κοινότητες και της υγιούς ανάπτυξής τους αλλά και αποφυγής δημιουργίας νομοθετικής και επενδυτικής αβεβαιότητας.
Ενίσχυση του ρόλου των ΟΤΑ στη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης μέσω της ενίσχυσης ίδρυσης και λειτουργίας ενεργειακών κοινοτήτων με σκοπό τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και τη μείωση του ενεργειακού κόστους, σε συνδυασμό με μέριμνα για τη συμβολή στη μείωση της ενεργειακής φτώχειας.
Θέσπιση ενός ελάχιστου ορίου για την υλοποίηση έργων συμψηφισμού ενέργειας από ενεργειακές κοινότητες με συμμετοχή ΟΤΑ σε ένα ελάχιστο επίπεδο.
Τοπικός χωρικός σχεδιασμός ΑΠΕ που σέβεται τα περιβαλλοντικά και πολιτιστικά όρια των τοπικών περιοχών.
Θέσπιση κινήτρων και ευνοϊκών προβλέψεων για τη συμμετοχή των γυναικών στο θεσμό των ενεργειακών κοινοτήτων με σκοπό την ισότιμη συμμετοχή των φύλων. Επιπλέον κίνητρα για τη συμμετοχή περιθωριοποιημένων κοινωνικών ομάδων.
Αύξηση της συμμετοχής των ενεργειακών κοινοτήτων στο πλαίσιο των πιο φιλόδοξων στόχων, όπως θα αποτυπωθούν και στην –απαραίτητη- αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα. Προτείνεται επίσης η πρόβλεψη για τον ενισχυμένο ρόλο των ενεργειακών κοινοτήτων στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ να περιλαμβάνει και επιπλέον δραστηριότητες.
Αξιολόγηση των φραγμών και των δυνατοτήτων ανάπτυξης των ενεργειακών κοινοτήτων που προβλέπει το άρθρο 22(3) της Οδηγίας για τις ΑΠΕ, με την ουσιαστική συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων και άμεσα εμπλεκόμενων φορέων, όπως έχει επισημανθεί και πρόσφατα47.

Β. Ως προς τη χρηματοδότηση :

Ενεργοποίηση της Αναπτυξιακής Τράπεζας με σκοπό την στήριξη σχημάτων ενεργειακών κοινοτήτων μέσω κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων ή/και εγγυήσεων.
Βελτίωση της ενημέρωσης πολιτών και φορέων για τις ενεργειακές κοινότητες και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέσω στοχευμένων κινήσεων (π.χ. τοπικές ημερίδες)
Πλήρης κάλυψη χρηματοδοτικών αναγκών ενεργειακών κοινοτήτων με συμμετοχή ΟΤΑ, όταν το έργο αφορά παροχή ηλεκτρικής ενέργειας σε ευάλωτους καταναλωτές.
Παροχή τεχνικής υποστήριξης για τις ενεργειακές κοινότητες στη διαδικασία κατάρτισης των επιχειρηματικών τους σχεδίων (business plans).
Χρηματοδοτική ενίσχυση ίδρυσης και λειτουργίας ενεργειακών κοινοτήτων (seed funding), με αρχική χρηματοδότηση στα πρότυπα του ολλανδικού μοντέλου για την εκκίνηση τέτοιων πρωτοβουλιών.

Γ. Ως προς την αντιμετώπιση της Ενεργειακής Φτώχειας :

Δημιουργία ενός κοινά αποδεκτού ορισμού της ενεργειακής φτώχειας και επίσημης μεθοδολογίας μέτρησης, με σκοπό την ακριβή χαρτογράφηση του φαινομένου.
Στήριξη και βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των ενεργειακά φτωχών νοικοκυριών.
Δημιουργία εθνικής στρατηγικής και αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων για την αντιμετώπιση του φαινομένου της ενεργειακής φτώχειας.
Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σχετικά με το ζήτημα της ενεργειακής φτώχειας στον ευρύτερο πληθυσμό με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης τους.

Ολόκληρη η μελέτη είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου: https://poulantzas.gr/yliko/meleti-o-rolos-ton-energeiakon-koinotiton-sti-dikaii-energeiaki-metavasi-stin-ellada/

Τα στοιχεία και οι προτάσεις της μελέτης θα παρουσιαστούν και θα σχολιαστούν σε διαδικτυακή εκδήλωση του Ινστιτούτου. Λεπτομέρειες θα ανακοινωθούν σύντομα.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)