"Αναζητώντας τη μελαγχολική ψυχή της γενέθλιας πόλης του, ανακάλυψε καινούργια σύμβολα για τη σύγκρουση και τη συνύφανση των πολιτισμών" αποφάνθηκε η Σουηδική Ακαδημία Γραμμάτων και Τεχνών όταν το 2006 του απένειμε το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ο Ορχάν Παμούκ δεν σταμάτησε αυτή την αναζήτηση. Το σύγχρονο πρόσωπο της χώρας του, άλλωστε, η ταυτότητά της αλλά και η ιστορία της πόλης του διατρέχουν όλο το έργο του, από το πρώτο του μυθιστόρημα, την οικογενειακή σάγκα "Ο Τζεβντέτ Μπέη και γιοι του" του 1979, μέχρι και το τελευταίο του "Κάτι παράξενο στον νου μου", που παρακολουθεί τη ζωή ενός πλανόδιου μικροπωλητή και της αγαπημένης του για περισσότερο από 40 χρόνια, παράλληλα με τις αλλαγές και τις κομβικές στιγμές που ζει η χώρα και η πόλη του.
Το καινούργιο του μυθιστόρημα, που εκδόθηκε το καλοκαίρι στην Τουρκία, αναμένεται να κυκλοφορήσει στην Ελλάδα σχεδόν παράλληλα με την κυκλοφορία του στην Αγγλία, στις αρχές Δεκεμβρίου, στο διάστημα που θα επισκεφτεί και ο ίδιος ο Ορχάν Παμούκ την Αθήνα. Ανάμεσα στις 7 με 12 Δεκεμβρίου, εκτός απροόπτου, θα έρθει στην πόλη μας. Ακόμα δεν έχει διευκρινίσει ποια ημέρα απ' αυτές. Θα έρθει για μία μέρα μόνο, μαθαίνουμε. Σίγουρα θα μας φέρει όλα τα νέα από την Κωνσταντινούπολη. Κυρίως για τον τρόπο που βιώνει ο ίδιος τις διαδρομές της πόλης του στην Ιστορία αλλά και τις δικές του διαδρομές εντός της. Για όλα αυτά θα μιλήσει στο αθηναϊκό κοινό. Και για τα βιβλία του επίσης.
Το εξώφυλλο του καινούργιου του βιβλίου είναι ήδη έτοιμο. Βασίζεται στην αγγλική έκδοση και σε ένα σχέδιο του ίδιου του Παμούκ. Εικονίζει την Πόλη από ψηλά αυτό το σχέδιο. Όχι από τόσο ψηλά όμως που να μην μπορεί η αφήγηση εντός του βιβλίου, να παρατηρεί τις διαδρομές του ήρωά του Μελβούτ στα σοκάκια της. Αυτός ο άνθρωπος είναι διαφορετικός από τους ανθρώπους γύρω του, υπάρχει κάτι "παράξενο" στον νου του! Αλλάζει επαγγέλματα, αλλά εξακολουθεί από επιλογή να πουλάει μποζά τις χειμωνιάτικες νύχτες. Είναι μια ιστορία αγάπης, έτσι όμως όπως διηγείται αυτές τις ιστορίες ο Παμούκ. Ο ήρωάς του, λοιπόν, αναρωτιέται πάντα ποια πραγματικά είναι η αγαπημένη του και πόση σημασία έχει στον έρωτα το πεπρωμένο και αν η ευτυχία εξαρτάται από τις επιλογές του ανθρώπου. Ή μήπως όλα ωριμάζουν ανεξάρτητα από τον άνθρωπο κι εκείνος απλώς τα ζει, απλώς του συμβαίνουν; Όλα αυτά και πολλά ακόμα τριβελίζουν το μυαλό του Μελβούτ καθώς μεγαλώνει μαζί με την πόλη του που αλλάζει πρόσωπο. Στα περίπου 40 χρόνια που τον παρακολουθεί ο Παμούκ στο βιβλίο, ο ήρωάς του γίνεται μάρτυρας της μετάλλαξης της Ινσταμπούλ. Καθώς το παιδί και ο έφηβος δίνουν τη θέση τους στον σύζυγο και τον πατέρα, τα αυθαίρετα και οι παράγκες δίνουν τη θέση τους στις λεωφόρους και τις πολυκατοικίες. Η πόλη γίνεται αγνώριστη, όχι όμως για τον Μελβούτ, που, αντί να αποξενώνεται, πιάνει μαζί της την κουβέντα και αφήνει τους καημούς του να διασταυρωθούν με την ψυχή της.
Το "Κάτι παράξενο στον νου μου", όπως το σύνολο των βιβλίων του, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ωκεανίδα, σε μετάφραση της Στέλλας Βρεττού.
Πόλυ Κρημνιώτη
