Σε κάθε σύνοδο για το κλίμα υπάρχουν οι “μέσα” και οι “έξω” σε έναν ιδιαίτερο πάντα “διάλογο”. Οι “μέσα” είναι τα διαβουλευόμενα μέρη, εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών, κυβερνήσεων, επιστήμονες, εμπειρογνώμονες κ.ά. Και οι “έξω” οι νέοι και οι νέες, τα μέλη των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, ευαισθητοποιημένοι στα θέματα του περιβάλλοντος πολίτες. Η Σύνοδος του ΟΗΕ για το Κλίμα στη Γλασκώβη δεν ήταν η εξαίρεση. Μάλιστα έσπασε και ρεκόρ συμμετοχής, ειδικά σε ό,τι αφορά τους... “μέσα”.
Συγκεκριμένα η COP 26, σπάζοντας τα προηγούμενα ρεκόρ, κατέγραψε 40.000 συμμετέχοντες, προκαλώντας μάλιστα τεράστιες ουρές για την είσοδό τους και αναγκάζοντας τους διοργανωτές να απολογηθούν για τις καθυστερήσεις. Έγινε έτσι η πολυπληθέστερη Παγκόσμια Σύνοδος σε σχέση με τις δύο που έχουν καταγράψει την υψηλότερη συμμετοχή ως σήμερα -εκείνη του 2015 στο Παρίσι με 30.372 συμμετοχές και αυτή στην Κοπεγχάγη το 2009 με 27.301.
Παράλληλα επιβεβαιώθηκε, παρά τη μικρή υποχώρηση σε σχέση με τις τελευταίες Συνόδους, αύξηση σε ό,τι αφορά στη συμμετοχή των γυναικών. Από το 12% στην πρώτη Παγκόσμια Σύνοδο για το κλίμα, το 1995, στο 38% στις τρεις τελευταίες COP, πριν από εκείνη στη Σκωτία. Ενώ στην τελευταία Σύνοδο το ποσοστό αυτό υποχώρησε ελαφρώς στο 35%. Για την ιστορία, οι τέσσερις αμιγώς ανδρικές αντιπροσωπείες ήταν της Υεμένης, του Τουρκμενιστάν, της Βόρειας Κορέας και του Βατικανού, ενώ δεν υπήρξε καμία πλήρως γυναικεία...
Στη Γλασκώβη πάντως, έξω από το κτήριο Hydro, όπου διεξάγονταν οι εργασίες της COP26, οι “φυλές” των “έξω” ήταν ιδιαίτερα πολύχρωμες, με πολλές φωνές, πρόσωπα, προτάσεις αλλά και χάπενινγκ και εκδηλώσεις. Από “το Κλίμα των παιδιών μας”, τη μεγαλύτερη ίσως στην ιστορία αντιπροσωπεία 500 οργανώσεων γονιών από 44 χώρες, που μάχονται για τον καθαρό αέρα των παιδιών όλου του κόσμου, έως το κίνημα Extinction Rebellion με το σύνθημα “Σταματήστε να μας σκοτώνετε”. Από τους νέους των “Παρασκευών για το μέλλον”, με επικεφαλής την Γκρέτα Τούνμπεργκ έως τους πολίτες που ξαγρύπνησαν διαμαρτυρόμενοι για τη σπουδαία υπόθεση της “απώλειας και της καταστροφής” που εκφράζει το αίτημα για αποζημίωση και στήριξη των χωρών και των κοινοτήτων που έχουν υποστεί απώλειες και καταστροφές λόγω της κλιματικής κρίσης. Κινήματα για κλιματική δικαιοσύνη, κατά των οικοκτονιών, των αποψιλώσεων των δασών, των ορυκτών καυσίμων, του fracking, κ.ά.
Ωστόσο η Σύνοδος στη Γλασκώβη ξεχώρισε και για κάτι ακόμη: για την τέχνη στην υπηρεσία της προστασίας του περιβάλλοντος. Ένας από τους σημαντικότερους Σκωτσέζους καλλιτέχνες, ο Gerard M. Burns, δημιούργησε, με αφορμή την COP26, έναν πίνακα με τίτλο “Το Μέλλον μας”, που εκτίθεται στο αεροδρόμιο της πόλης. Εικονίζονται έξι παιδιά ενός δημοτικού σχολείου του East End της Γλασκώβης. Τα παιδιά κοιτάζουν κατάματα και επίμονα τον θεατή εγκαλώντας τον.
“Βλέπω τον πίνακα ως πρόκληση. Ελπίζω να κάνει τους ανθρώπους να αισθανθούν λίγο άβολα. Αν κάτι αφορά η COP 26, αυτό είναι το μέλλον. Ίσως όχι το δικό μου, αλλά σίγουρα το μέλλον των παιδιών και των εγγονιών μου. Αναμφίβολα το επίκεντρο της τέχνης πρέπει να είναι τα παιδιά. Γιατί αυτά θα ζήσουν αντιμετωπίζοντας τις συνέπειες της αποτυχίας μας να δράσουμε τώρα”.
Ένα σημαντικό εικαστικό λιθαράκι σε αυτόν τον διάλογο των “έξω” με τους “μέσα”. Χωρίς να ξεχνάμε ότι ο διάλογος δεν μπορεί να συνεχίζεται αέναα... Ο χρόνος για τις αποφάσεις που εκκρεμούν μετράει ήδη αντίστροφα...
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ., εκπρόσωπος για θέματα Κλιματικής Αλλαγής
