Από τις απώλειες θέσεων εργασίας και τις μειωμένες ώρες εργασίας έως την αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας και τους συγκλονισμένους συμβούλους, οι επιπτώσεις της πανδημίας έπληξαν τις γυναίκες περισσότερο.
Σοβαρές απώλειες θέσεων εργασίας σε επαγγέλματα που κυριαρχούνται από γυναίκες
Κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας, η απασχόληση για τις γυναίκες μειώθηκε κατά 2,2 εκατομμύρια σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι γυναίκες που εργάζονται στη λιανική, τη στέγαση, τη φροντίδα κατοικιών, την οικιακή εργασία και την κατασκευή ενδυμάτων, υπέστησαν μεγάλες απώλειες θέσεων εργασίας. Αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του εργατικού δυναμικού σε αυτούς τους τομείς και το 40% όλων των θέσεων εργασίας που έχασαν οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της κρίσης, ήταν σε αυτά τα επαγγέλματα.
Παρά την αύξηση της απασχόλησης το καλοκαίρι, οι γυναίκες κέρδισαν μόνο τις μισές θέσεις εργασίας από τους άνδρες. Αυτό δείχνει ότι οι οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις για τις γυναίκες.
«Η Ευρώπη θα ανακάμψει, αρκεί η ισότητα των φύλων να είναι το μέτωπο και το κέντρο των μέτρων ανάκαμψης. Προσβλέποντας σε μια μικρή νίκη για την ισότητα των φύλων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να δείξουν πώς τα σχέδια οικονομικής ανάκαμψης προωθούν την ισότητα των φύλων προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στο ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ. Το EIGE μπορεί να βοηθήσει σε αυτό παρέχοντας στατιστικά στοιχεία για το φύλο, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση των διαφορετικών επιπτώσεων της πανδημίας στις γυναίκες και τους άνδρες και να αξιολογήσουν πού χρειάζονται τα χρήματα», δήλωσε η Carlien Scheele, διευθύντρια του EIGE.
Οι πιέσεις για την ισορροπία μεταξύ οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής έχουν αυξηθεί για τις γυναίκες
Η πανδημία έχει δείξει τις δυνατότητες του ψηφιακού εργατικού δυναμικού, αλλά η τηλεργασία έχει επίσης αυξήσει τις συγκρούσεις για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, ειδικά για γυναίκες με μικρά παιδιά ηλικίας 0-5 ετών. Παρά το γεγονός ότι οι άνδρες ανέλαβαν περισσότερες ευθύνες φροντίδας από πριν, το μερίδιο των γυναικών στη μη αμειβόμενη εργασία έχει αυξηθεί.
Η διαδικτυακή σχολική εκπαίδευση αντιπροσωπεύει μια νέα μορφή μη αμειβόμενης φροντίδας για τους γονείς, ειδικά για γυναίκες που συμμετέχουν περισσότερο στην εικονική τάξη με παιδιά. Η μελέτη μας δείχνει ότι οι μητέρες πρέπει να αντιμετωπίζουν τις διακοπές των παιδιών πιο συχνά από τους πατέρες κατά την τηλεργασία. Οι συνεχείς αποσπάσεις της προσοχής και οι ευθύνες φροντίδας για τις γυναίκες, μειώνουν την παραγωγικότητά τους και θα μπορούσαν να μειώσουν την εξέλιξη της σταδιοδρομίας τους και των αμοιβών τους.
Ανεπαρκή μέτρα στήριξης για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας
Η πανδημία έχει επίσης σημειώσει αύξηση των αναφορών ενδοοικογενειακής βίας κατά των γυναικών. Κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος lockdown σε όλη την Ευρώπη, το προσωπικό των καταφυγίων γυναικών και της συμβουλευτικής, είχαν συγκλονιστεί λόγω της αυξημένης ζήτησης. Το προσωπικό συχνά ένιωθε άπειρο να παρέχει απομακρυσμένη υποστήριξη και ανησυχούσε για την εμπιστευτικότητα των θυμάτων.
Οι υπηρεσίες υποστήριξης, όπως τα καταφύγια και οι ανοικτές γραμμές παροχής συμβουλών, χρειάζονται περισσότερη χρηματοδότηση από τα κράτη μέλη για να εγγυηθούν ότι τα θύματα έχουν δωρεάν, όλο το εικοσιτετράωρο, πρόσβαση στην υποστήριξη. Η δήλωση αυτών των υπηρεσιών ως «απαραίτητων» είναι επίσης σημαντική καθώς τους επιτρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν, ακόμη και κατά το lockdown.
Προκειμένου να προετοιμαστεί καλύτερα για μια μελλοντική κρίση, η δράση για την καταπολέμηση της βίας βάσει φύλου πρέπει να αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης, μακροπρόθεσμης στρατηγικής για την πρόληψη καταστροφών και κρίσεων.
Επίσης είναι σήμερα διαθέσιμη, η έκθεση του EIGE σχετικά με την πανδημία Covid-19 και τη βία των συντρόφων κατά των γυναικών στην ΕΕ.
Αυτή η μελέτη προσφέρει μια προκαταρκτική επισκόπηση των μέτρων που έχουν ληφθεί σε ολόκληρη την ΕΕ για την υποστήριξη των θυμάτων βίας κατά τη διάρκεια της επιδημίας Covid-19 (από τον Μάρτιο έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2020), εντοπίζει παραδείγματα υποσχόμενων πρακτικών και παρέχει αρχικές συστάσεις για την ΕΕ και τα κράτη μέλη σχετικά με τον τρόπο καλύτερης στήριξης των θυμάτων κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς και σε άλλες πιθανές κρίσεις. Αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα για να εκτιμηθεί πλήρως η έκταση των αναδυόμενων προκλήσεων, τα ευρήματα αυτής της μελέτης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την περαιτέρω διερεύνηση των θεμάτων και τη συμβολή στην ανάπτυξη κυβερνητικών στρατηγικών για την πρόληψη της βίας που βασίζεται στο φύλο και για την ετοιμότητα για κρίσεις.
Σημείωση: Η επικείμενη έκθεση «Ισότητα των φύλων και κοινωνικοοικονομικές συνέπειες της κρίσης Covid-19» εκπονήθηκε κατόπιν αιτήματος της πορτογαλικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα δημοσιευτεί στον ιστότοπο του EIGE τον Ιούνιο του 2021.
* Η Φωτεινή Κούβελα είναι πρώην Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων
