Με ένταση προωθείται από τη μνημονιακή πολιτική της χώρας τελευταία η αδειοδότηση και λειτουργία μονάδων παραγωγής χρυσού στη βόρεια Ελλάδα. Αρχή το Πέραμα Έβρου, οι Σάπες Ροδόπης, οι Σκουριές στη Χαλκιδική και ακολουθεί η περιοχή του Κιλκίς. Επιχείρημα οι «επενδύσεις», η πολυπόθητη «ανάπτυξη» και οι «θέσεις εργασίας». Όσοι αντιδρούν είναι γραφικοί και επιχειρούν να στερήσουν την απασχόληση από τους νέους που την έχουν ανάγκη.

   Το θέμα δεν προέκυψε τώρα. Από το 1999 επιχειρείται στη Θράκη η εγκατάσταση και λειτουργία μεταλλευτικών και μεταλλουργικών μονάδων παραγωγής χρυσού με εκχύλιση των πετρωμάτων με κυανιούχα υδατικά διαλύματα (NaCN). Σήμερα οι εταιρείες που έχουν αναλάβει τα έργα αυτά είναι η «Χρυσωρυχεία Θράκης ΑΜΒΕ» η οποία ανήκει πλήρως στην καναδική Eldorado Gold και «Μεταλλευτική Θράκης ΑΕ» η οποία ελέγχεται από την αυστραλιανή Glory Resources Limited.

   Ήδη από 1999 το Νομαρχιακό Συμβούλιο Ροδόπης απέρριψε την ΜΠΕ (Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) των Χρυσωρυχείων Θράκης και έκτοτε σε όλες στις συνεδριάσεις δημοτικών, νομαρχιακών, υπερνομαρχίας, περιφερειακών συμβουλίων σε Ροδόπη και Έβρο λαμβάνονται αποφάσεις με συντριπτική πλειοψηφία ή ομοφωνία ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΕΞΟΡΥΞΕΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑΣ. Οι εταιρείες ωστόσο επιμένοντας στα αρχικά τους σχέδια και ελπίζοντας στην κατάλληλη πολιτική συγκυρία κατάφεραν να προχωρήσουν την αδειοδότηση και υλοποίηση των σχεδίων τους.  Και αυτό συνέβη το 2012 όταν εκδόθηκαν από το ΥΠΕΚΑ θετικές γνωμοδοτήσεις Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης για τις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις επεξεργασίας χρυσού σε Πέραμα Έβρου (21-2) και Σάπες Ροδόπης (13-7).

Στις 6-6-2012 η υπηρεσιακή κυβέρνηση προχώρησε σε ένταξη των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων στο Πέραμα στις Διαδικασίες Στρατηγικών Επενδύσεων (Fast Track).
Σύσσωμη η κοινωνία της Θράκης, τάσσεται ενάντια στις εξορύξεις και τη μεταλλουργία:
πολίτες και οικολογικές οργανώσεις της περιοχής, αλλά και επαγγελματικοί, επιστημονικοί και συνδικαλιστικοί φορείς από τους Νομούς Έβρου και Ροδόπης. Τα δύο έργα αντιμετωπίστηκαν από την αρχή σαν ένα και μοναδικό πρόβλημα που αφορά ολόκληρη τη Θράκη και συγκροτήθηκε η «ΔΙΑΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΡΟΔΟΠΗΣ-ΕΒΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞΟΡΥΞΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑΣ ΧΡΥΣΟΥ».

Έκθεση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη στον κόσμο παρατηρεί ότι χώρες οι οποίες εξάγουν πρώτες ύλες, όπως μεταλλεύματα, αναπτύσσονται με χαμηλότερους ρυθμούς και αποκλίνουν από τις ανεπτυγμένες οικονομίες. Θεωρητικά όμως η μεταλλευτική δραστηριότητα μπορεί να είναι αειφορική και αναπτυξιακή αν γίνεται συνολικά προς το συμφέρον της κοινωνίας. Αυτό συνεπάγεται εξασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, ύπαρξη αξιόπιστων ελεγκτικών μηχανισμών και υπερίσχυση διαχρονικά του οφέλους επί των αρνητικών επιπτώσεων.

Τίποτα απ’ αυτά δε διασφαλίζεται από το «επενδυτικό» σχέδιο της εταιρείας. Αντίθετα εκτιμάται ότι πρόκειται για οριστικό και αμετάκλητο αφανισμό σημαντικού φυσικού κεφαλαίου σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και για βίαιη αλλαγή του αναπτυξιακού προτύπου της περιοχής. Οι θετικές οικονομικές συνέπειες είναι ανύπαρκτες ενώ οι αρνητικές θα έχουν επίδραση στις υπόλοιπες παραγωγικές δραστηριότητες αρκετά χρόνια μετά το τέλος της λειτουργίας του μεταλλείου . Η αδειοδότηση των εν λόγω μεταλλευτικών και μεταλλουργικών μονάδων θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στον τρόπο που παράγουμε και καταναλώνουμε στην περιοχή μας και αναγκαστική επιδείνωση στον τρόπο ζωής των κατοίκων της εγγύς περιοχής. Τα οφέλη για την τοπική κοινωνία και την εθνική οικονομία περιορίζονται στις θέσεις εργασίας (όσες σε μια μικρομεσαία επιχείρηση) με μισθούς 500- 800 Ευρώ με ορίζοντα οκταετίας και τη φορολογία των εταιριών. Καθώς το μεταλλείο είναι ιδιωτικό, δεν προβλέπεται καν η καταβολή του πενιχρού  μισθώματος των  Δημοσίων μεταλλείων του 1% της αξίας του παραγόμενου χρυσού. Πρέπει δε να σημειωθεί πως δυστυχώς η χώρα μας συγκαταλέγεται μεταξύ των ελαχίστων χωρών που δεν διαθέτουν νομικά θεσπισμένα μεταλλευτικά δικαιώματα επί του εξορυσσόμενου μεταλλεύματος. Στον αντίποδα του επιχειρήματος της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας βρίσκονται οι ανταγωνιστικές, με τη μεταλλευτική, οικονομικές δραστηριότητες οι οποίες  πρόκειται να πληγούν ανεπανόρθωτα από τη δράση των χρυσορυχείων στην περιοχή μας.

H Ροδόπη και ο Έβρος είναι νομοί με σημαντική δραστηριότητα στον αγροτικό τομέα. Υπάρχουν στις περιοχές του Περάματος και των Σαπών χιλιάδες στρέμματα καλλιεργούμενων εκτάσεων και βοσκοτόπων, μελισσοκόμοι , βιοκαλλιέργειες, αλιευτική δραστηριότητα και υδατοκαλλιέργειες. Όλες αυτές οι δραστηριότητες που  στηρίζουν την οικονομία της περιοχής κινδυνεύουν από την αποψίλωση του δάσους του Περάματος (έκτασης 300 χιλιάδων στρεμμάτων), την αποξήρανση του υδροφορέα, τη σκόνη η οποία παρεμποδίζει τις ζωτικές λειτουργίες των φυτών, τις όξινες απορροές, βιοσυσσώρευση βαρέων μετάλλων στην τροφική αλυσίδα . Η ρύπανση των εδαφών υποβαθμίζει την ποιότητα των παραγόμενων αγροτικών προϊόντων –ιδιαίτερα όσων προορίζονται για διατροφή, γεγονός με ιδιαίτερα βαρύνουσα σημασία σε μια κατ’ εξοχήν αγροτική περιοχή όπως η δικιά μας. Η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, συνδέει την οικολογική ποιότητα της περιοχής παραγωγής των προϊόντων με την επιδότηση.  Τα αγροτικά προϊόντα που θα παράγονται σε υποβαθμισμένες περιοχές θα λαμβάνουν μειωμένη επιδότηση. Η επαγγελματική και οικόσιτη κτηνοτροφία επιβαρύνεται ακολούθως και με τη μεταλλευτική σκόνη, αλλά και με την όξινη απορροή. Συντελείται επομένως απαξίωση της αγροτικής οικονομίας –γεωργία, κτηνοτροφία κυρίως- που τόσο χρόνια στήριξε τις αγροτικές οικογένειες και τον τόπο.

Επιπλέον, η μεταλλευτική δραστηριότητα θα φέρει ανεπανόρθωτο πλήγμα στην τουριστική φυσιογνωμία της περιοχής, θα υποβαθμίσει την ποιότητα ζωής κατοίκων και επισκεπτών και δε θα αναπληρώσει τα σταθερά πολλαπλασιαστικά οφέλη της υφιστάμενης και μέλλουσας ήπιας τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής .

Με λίγα λόγια, εθνικός πλούτος, αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ, εκχωρούνται για εκμετάλλευση σε ξένες εταιρείες χωρίς να διασφαλίζεται στοιχειωδώς το δημόσιο συμφέρον. Στην ουσία τα κέρδη πάνε στην Eldorado και στην Glory Resources Limited και οι ζημιές στο δημόσιο και την τοπική κοινωνία.

Από την άλλη, οι επιπτώσεις των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων στις τοπικές κοινωνίες μπορούν να είναι καταστροφικές. Κάποιες από τις σημαντικότερες είναι η διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, η εσωτερική μετανάστευση λόγω απώλειας ή υποβάθμισης οικονομικών δραστηριοτήτων. Είναι γενικά αποδεκτό ότι οι πολυεθνικές εξορυκτικές εταιρείες, ακολουθούν συγκεκριμένες τακτικές με στόχο την εξασφάλιση της κοινωνικής συναίνεσης. Συγκεκριμένα, επιδιώκουν συμμαχίες με φιλικά προσκείμενες σε αυτές τοπικές αρχές και ομάδες ανθρώπων που δεν εκπροσωπούν κανέναν αλλά χειραγωγούνται εύκολα, δημιουργώντας σταδιακά ρήξη του κοινωνικού ιστού ενώ ταυτόχρονα χρηματοδοτούν αντισταθμιστικά κοινωνικά έργα.

Παρακολουθούν και τρομοκρατούν πολίτες και ομάδες που αντιδρούν, ενώ παράλληλα προβαίνουν σε αλλεπάλληλες δικαστικές διαμάχες με τους αντιδρώντες ώστε να τους εξαντλήσουν οικονομικά. Καλλιεργούν αίσθηση τετελεσμένων γεγονότων με σκοπό να υποβάλλουν το αίσθημα της απόλυτης αδυναμίας στις τοπικές κοινωνίες. Τέλος, συχνά χρησιμοποιούν ιδιωτική ασφάλεια, αλλά και κρατικές δυνάμεις καταστολής, εκβιασμούς, τρομοκρατία και βιαιοπραγίες. Αναγνωρίζουμε τις τακτικές αυτές στη στρατηγική της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. και όλοι γνωρίζουμε και θυμόμαστε τα γεγονότα στις Σκουριές  Χαλκιδικής.  

Είναι συνταρακτικό και πρωτοφανές αυτό που συμβαίνει εδώ και 13 χρόνια. Να γνωμοδοτούν επανειλημμένα αρνητικά όλα τα Δημοτικά, Νομαρχιακά, Περιφερειακά συμβούλια, Επιμελητήρια, Δημόσιες υπηρεσίες, Σύλλογοι κλπ. και όμως το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής να δίνει θετικές γνωμοδοτήσεις και άδειες λειτουργίας στις εταιρείες εξόρυξης χρυσού. Καλούμε τον κύριο Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής να λάβει υπόψη σας τις αρνητικές γνωμοδοτήσεις όλων των αρμόδιων φορέων και να μην προχωρήσουν τα έργα. Σεβαστείτε την επιθυμία του λαού της Θράκης για διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής. Χρυσάφι είναι η Θράκη μας, ο τόπος μας, το φυσικό περιβάλλον, η υγεία των κατοίκων, το μέλλον των παιδιών μας. Ναι στην ανάπτυξη του τόπου μας, όχι στις εταιρείες χρυσού.

Αϊχάν Καρά Γιουσούφ