Τα νέα δημοσιονομικά μέτρα τα σηκώνει πολιτικά η κυβέρνηση κ. Πρόεδρε;
Δεν γνωρίζω για νέα δημοσιονομικά μέτρα. Αντιθέτως, επανειλημμένα ο υπουργός κ. Τσακαλώτος, ο κ. Τζανακόπουλος, αλλά και ο πρωθυπουργός έχουν πει ότι δεν απαιτούνται καινούργια μέτρα στην τρίτη αξιολόγηση, περισσότερο είναι συζητήσεις που αφορούν σε εκκρεμότητες από το πρόσφατο παρελθόν και τις άλλες αξιολογήσεις ή σε θεσμικά ζητήματα. Αυτή είναι η επίσημη θέση της κυβέρνησης και νομίζω ότι οι Κασσάνδρες που έλεγαν ότι θα υπάρξει «κόφτης» για το 2018, διότι δεν θα βγαίνει ο προϋπολογισμός του 2018 και άρα θα ληφθούν προληπτικά μέτρα ενόψει του Προϋπολογισμού του 2018, έπεσαν έξω. Διότι στη Βουλή ξεκινά, την 1η Νοεμβρίου, η πρώτη από τις τρεις επιτροπές που θα γίνουν για το προσχέδιο του Προϋπολογισμού όπου δεν προβλέπεται να υπάρχουν τέτοια μέτρα.
Κατά κοινή ομολογία, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει δυσλειτουργίες. Πότε εκτιμάτε ότι είναι ο καταλληλότερος χρόνος για έναν ανασχηματισμό; Και, κυρίως, τι να σηματοδοτεί αυτός;
Είναι ένα ζήτημα στο οποίο δεν θέλω να επανέλθω, πλέον, πέραν της εκτίμησης που είχα κάνει από το καλοκαίρι, που απ’ ό,τι φαίνεται ήταν σωστή, ότι δηλαδή θα γίνει είτε με το τέλος είτε μετά την τρίτη αξιολόγηση ο ανασχηματισμός. Πέραν αυτού του ζητήματος, δεν θέλω να επανέλθω σε καμία περίπτωση, γιατί δεν συμμετέχω με οποιονδήποτε τρόπο στην αξιολόγηση του κυβερνητικού έργου, είτε στην προτεραιοποίησή του, πόσο μάλλον στις προνομίες τις οποίες έχει επί του Συντάγματος ο πρωθυπουργός. Επομένως, δεν θέλω εκ του προχείρου να πω κάτι παραπάνω για αυτό το θέμα.
Οι οριστικές αποφάσεις για το πότε θα στηθούν οι κάλπες πότε θα ληφθούν; Πολλοί κάνουν λόγο για τριπλές εκλογές. Το βλέπετε πιθανό ως ενδεχόμενο;
Ο πρωθυπουργός, μόλις προχθές, στο περιφερειακό συνέδριο των Ιωαννίνων, είπε ξανά για την αυτονόητη δέσμευση για τη λήξη της τετραετίας, δηλαδή τον Σεπτέμβριο του 2019. Είναι προφανές ότι στον σχεδιασμό που θα υπάρξει, θα ληφθεί υπόψη οπωσδήποτε το ορόσημο των ευρωεκλογών του Ιουνίου του 2019, το οποίο είναι ανεξάρτητο της βούλησης της ελληνικής κυβέρνησης. Για όλα τα άλλα, για δημοτικές-περιφερειακές εκλογές, πόσο μάλλον για τις βουλευτικές εκλογές, είναι ζήτημα απόφασης της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού. Ωστόσο, αυτό το ορόσημο, χωρίς από τώρα να προκαταλαμβάνω ότι θα γίνουν ταυτόχρονα οι βουλευτικές εκλογές, οπωσδήποτε θα ληφθεί σίγουρα υπόψη πολύ σοβαρά για την τελική ημερομηνία προσφυγής στις κάλπες. Το σημαντικό είναι -και νομίζω ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις κινούνται σε αυτόν τον καμβά, για παράδειγμα η αξιωματική αντιπολίτευση έχει ξεχάσει ή την έκαναν να ξεχάσει και διεθνώς και εδώ τα περί άμεσης προσφυγής στις κάλπες- ότι η 4η Σύνοδος της Βουλής, η οποία θα ξεκινήσει του χρόνου τον Οκτώβριο, θα είναι μία προεκλογική Σύνοδος. Επ’ αυτού δεν υπάρχει καμία αμφιβολία.
Η Συνταγματική Αναθεώρηση;
Η Συνταγματική Αναθεώρηση είναι προφανές ότι θα πρέπει να εκκινήσει εντός της 3ης Συνόδου, για να είμαστε σίγουροι ότι η επόμενη Βουλή θα είναι αναθεωρητική. Οι προθεσμίες και οι ημερομηνίες δεν πρέπει να πάνε τελευταία στιγμή.
Προγραμματική δέσμευση ήταν επίσης, όμως, και το θέμα των γερμανικών επανορθώσεων, που φαίνεται να το έχουν ξεχάσει η ελληνική κυβέρνηση και η ελληνική Βουλή.
Μπορώ να δεσμευθώ ότι αυτό το ζήτημα θα έρθει στην Ολομέλεια της Βουλής εντός της παρούσης περιόδου. Για το αν θα είναι στην 3η Σύνοδο ή την 4η Σύνοδο, δεν μπορώ αυτή την στιγμή δημόσια να εκφράσω την άποψή μου. Δεν πρόκειται, όμως, το πόρισμα της αρμόδιας εξεταστικής επιτροπής, το οποίο είναι πολύ πλούσιο και πολύ πειστικό, να μείνει στα συρτάρια για την επόμενη περίοδο. Μπορώ να πω ότι είναι πολύ σημαντικό ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και εγώ από την πλευρά της Βουλής, όπως και ο πρωθυπουργός στις ιδιαίτερες συναντήσεις με Γερμανούς πολιτειακούς παράγοντες σε όλη την διάρκεια αυτής της περιόδου αυτών των δυόμιση ετών, επανειλημμένα έχουμε θέσει ευθέως και δημοσίως ότι οι απαιτήσεις για το σύνολο των θεμάτων, που είναι τρεις-τέσσερις κατηγορίες, είναι νόμιμες, ηθικές και ζωντανές.
Προτίθεστε να καλέσετε τον κ. Σόιμπλε στην Αθήνα;
Έχω κάνει μια σχετική πρόταση θεσμικού χαρακτήρα στον Γερμανό πρέσβη, πριν τις γερμανικές εκλογές,. Προσώρας δεν έχει υπάρξει η ανανέωση επί της ουσίας μιας τέτοιας πρότασης, πόσο μάλλον που μπορεί να εξελέγη ο κ. Σόιμπλε πρόεδρος της γερμανικής Βουλής, αλλά σοβαροί διεθνείς παράγοντες αναφέρουν πως η επιλογή τελικά για «Τζαμάικα» ή μη «Τζαμάικα», δηλαδή του κυβερνητικού συνασπισμού στην γερμανική πολιτική ζωή, μπορεί να αργήσει όχι μόνο εβδομάδες αλλά και μήνες. Αντιλαμβάνεστε ότι η πρόταση την οποία έχω καταθέσει, γιατί ο προηγούμενος πρόεδρος ήταν για 15-20 χρόνια και υπήρξε ένας σοφός άνθρωπος με μεγάλη κοινοβουλευτική εμπειρία, δεν μπορεί να απαντηθεί ή να υλοποιηθεί αν δεν διευκρινιστεί το κυβερνητικό σκηνικό στη Γερμανία.
Σας κατηγορούν, με αφορμή χορηγίες και άλλες πρωτοβουλίες που παίρνει σε θέματα ιστορίας η Βουλή, ότι επαναφέρετε εμφυλιοπολεμικά θέματα.
Ευτυχώς αυτό το λένε πολύ λίγοι, σε πολύ λίγα έντυπα, και οπωσδήποτε όχι μέσα στο Κοινοβούλιο. Τουλάχιστον από πλευράς αξιωματικής αντιπολίτευσης, που είναι ο βασικός ιστορικός εκπρόσωπος της Κεντροδεξιάς και της δεξιάς παράταξης στην χώρα μας. Άρα με απασχολεί πολύ λίγο, διότι δείχνει ότι κάνουμε μια πολύ σοβαρή δουλειά για την εξωστρέφεια της Βουλής και την ανασύσταση της συλλογικής μνήμης, με προσεκτικά βήματα, χωρίς μεροληψίες, χωρίς διχαστικές κορώνες. Για παράδειγμα, το να γιορτάζεται στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη σε σωστές ημερομηνίες η απελευθέρωση των δύο πόλεων είναι κάτι που έχει γίνει αποδεκτό και διαμορφώνει ένα νέο κλίμα μιας ουσιαστικής προσέγγισης της ιστορίας. Επίσης, το να γίνονται τώρα από έμπειρους σκηνοθέτες κινηματογραφικά έργα, να γίνονται εκδηλώσεις, εκθέσεις, να υπάρχει ουσιαστική βοήθεια σε εταιρείες μελετών, σε Έλληνες ιστορικούς που θα φωτίζουν και θα προσεγγίζουν όλη την δύσκολη περίοδο της ελληνικής ιστορίας, είναι κάτι πάρα πολύ θετικό. Επιπλέον, είναι πάρα πολύ θετικό για την ελληνική Βουλή ότι έχουμε κάνει τιμητική μεγάλη πλάκα μέσα στην ελληνική Βουλή για τους οκτώ Εβραίους Έλληνες πολίτες βουλευτές που ήταν θύματα στα στρατόπεδα, 70 χρόνια μετά τη θυσία τους. Είναι, επίσης, πάρα πολύ θετικό γιατί έχουμε αναλάβει όλα τα έξοδα για να γίνει ένα μεγάλο μνημείο στο Άουσβιτς, καθώς ήμασταν η μόνη χώρα της Ευρώπης που δεν είχαμε κάνει τέτοιο μνημείο. Είναι θετικό, σε τελευταία ανάλυση, που εμβληματικές τοποθεσίες, κτίρια, τόπους μαρτυρίου μέσα σε όλη την Ελλάδα, η οποία έγραψε ιστορία στο όνομα όλων των εθνών και λαών στην αντίσταση στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ελληνική Βουλή τους τιμά και κάνει χορηγίες όταν υπάρχουν προτάσεις από τους δήμους και τις περιφέρειες. Όλα αυτά μπορούν να γίνουν με πλήρη διαφάνεια και είναι στην κρίση και την πολιτική και την ηθική του δημόσιου λόγου.
Σε αυτή την αξιολόγηση θα δούμε τα φαινόμενα υπουργών να φέρνουν πολύ πρόχειρα πολυνομοσχέδια –«σκούπες» με διαδικασία του κατεπείγοντος;
Για να είμαι ειλικρινής, θεωρώ ότι οι Έλληνες υπουργοί, οπωσδήποτε της παρούσας κυβέρνησης, ενδεχομένως και παλαιότερων εποχών που είχαν συζητήσεις για τα μνημόνια, δεν έχουν την κύρια ή και καμία ευθύνη για τα κατεπείγοντα νομοσχέδια που έρχονται μερικές φορές, τα οποία είναι και πολυπαραγοντικά στις αναφορές τους, με την λήξη των αξιολογήσεων. Δυστυχώς, αρκετές φορές -και αυτός είναι και ο σημερινός μου φόβος - κάποιοι από τους θεσμούς, τις περισσότερες φορές το ΔΝΤ, επαναφέρουν σε συζήτηση ορισμένα θέματα τα οποία έχουν κλείσει σε προηγούμενες αξιολογήσεις ή τα οποία αποδεδειγμένα πλέον δεν βοηθάνε στην ανάπτυξη της χώρας. Σε αυτά τα ζητήματα πάνω γίνεται σοβαρή διαπραγμάτευση και μεγαλύτερος θόρυβος όταν έρχονται προς ψήφιση στη Βουλή. Όλος ο κόσμος αναρωτιέται γιατί τα «κόκκινα» δάνεια πριν πωληθούν -και εννοώ ατομικά, προσωπικά καταναλωτικά ή μικρών επιχειρήσεων, δεν μιλάω για στρατηγικούς κακοπληρωτές, δεν αφήνουν οι θεσμοί να γίνει μία εξωδικαστική συνεννόηση με την τράπεζα, όπου ενδεχομένως να ήταν πρόθυμοι οι δανειζόμενοι να δώσουν διπλάσια και τριπλάσια ως ποσοστό από αυτά που θα πάρει η τράπεζα από τα funds. Δυστυχώς, το έχουν αναφέρει σειρά υπουργών Οικονομικών μέσα στη Βουλή, γιατί έτσι είναι μέχρι τώρα τα πράγματα, δεν φταίνε αυτοί. Και η απάντηση είναι να μην υπάρξει ένα τέτοιο σήμα προς την υπόλοιπη Ευρώπη ή προς τους μελλοντικούς κακοπληρωτές ότι και στο μέλλον μπορούν να γίνονται έτσι τα πράγματα. Αυτό το θεωρώ απολύτως υποκριτικό από πλευράς θεσμών, το επαναλαμβάνω για να μη θεωρηθεί επίθεση στον Έλληνα υπουργό Οικονομικών, ο οποίος πασχίζει με όλο του το επιτελείο να ανατραπεί αυτή η κατάσταση. Αυτό είναι άκρως υποκριτικό, γιατί είναι φανερό ότι η χώρα βρέθηκε σε ιδιότυπη κατάσταση με μειώσεις 40% σε όλα τα εισοδήματα, με άλλες αντικειμενικές αξίες και με νέους ανέργους μέσα στα σπίτια κι έτσι δεν μπορεί ο κόσμος να ανταποκριθεί.
Υπονοείτε ότι μέρος των θεσμών λειτουργεί σαν «ντίλερ» συμφερόντων;
Αυτό είναι ελαφρύ , αυτό είναι το λιγότερο. Το περισσότερο είναι ότι δεν αφήνουν καν να εξελιχθεί μία διαδικασία, η οποία θα βοηθούσε στην ουσιαστική κεφαλαιοποίηση και ενίσχυση της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος και ταυτόχρονα στην ανακούφιση εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων πολιτών. Άρα, στην αναπτυξιακή διαδικασία, θα μπορούσαν να κάνουν αυτό που λέτε εσείς, γιατί σε τελευταία ανάλυση θα γίνονταν και πωλήσεις πακέτων/δανείων. Γιατί μετά τη διαπραγμάτευση, την πιθανή αδυναμία -μιλάμε τώρα πέραν της πρώτης κατοικίας ή τους στρατηγικούς κακοπληρωτές- θα είχαν και πάλι αυτά τα συμφέροντα να πάρουν από το τραπεζικό. Είναι κάτι πολύ περισσότερο, γιατί εν γνώσει τους υπαινίσσονται, όπως το ΔΝΤ, για ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης που ήταν ένα είδος πρόκλησης το οποίο απαντήθηκε, ενώ γνωρίζουν ότι εάν ακολουθηθεί μία τέτοια πολιτική από πλευράς ελληνικής κυβέρνησης, και οι τράπεζες θα ενισχύσουν τα κεφαλαιακά τους αποθέματα άμεσα και ο Έλληνας πολίτης θα μπορέσει να ανταπεξέλθει χωρίς να χάσει το σπίτι του.
