to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Νεοφιλελεύθερος κυνισµός και διατροφική ανασφάλεια

Του Κώστα Ζαχαριάδη


Τις τελευταίες δεκαετίες µια σειρά από διατροφικές κρίσεις που αφορούν υψηλών προδιαγραφών τρόφιµα έχει κλονίσει την εµπιστοσύνη των καταναλωτών ως προς την ασφάλεια των προϊόντων. Ένα νέο µεγάλο διατροφικό σκάνδαλο ταλανίζει την τελευταία περίοδο την ΕΕ και έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων από την κοινή γνώµη, καταναλωτικές οργανώσεις και φορείς. Προϊόντα που η ετικέτα τους τα περιέγραφε ως «µοσχαρίσιο» κρέας, στην πραγµατικότητα περιείχαν «αλογίσιο». Οι αρχές ανακοίνωσαν πως ίχνη φαινυλοβουταζόνης, ενός φαρµάκου για τη θεραπεία αλόγων, εντοπίσθηκαν σε σφάγια, τα οποία εισήλθαν στη διατροφική αλυσίδα. Η «λανθασµένη» αναγραφή των συστατικών στα επεξεργασµένα κρέατα παραβιάζει τους κανονισµούς περί ορθής σήµανσης και δηµιουργεί σοβαρές οικονοµικές, θρησκευτικές, ηθικές και υγειονοµικές επιπτώσεις. Οι εµπλεκόµενοι στο σκάνδαλο αποκόµιζαν υψηλά κέρδη πουλώντας φθηνό κρέας αλόγου για βοδινό χρησιµοποιώντας µάλιστα µαφιόζικα δίκτυα διακίνησης προϊόντων πανευρωπαϊκά.

Στη Βρετανία το αλογίσιο κρέας βρέθηκε σε γεύµατα σχολείων και νοσοκοµείων! Την ίδια στιγµή ο γερµανός βουλευτής Χάρτβιχ Φίσερ, µέλος της Χριστιανοδηµοκρατικής Ένωσης (CDU) (κόµµα της Μέρκελ) πρότεινε τη διανοµή των γευµάτων που αποσύρθηκαν προληπτικά από τα ράφια, στους φτωχούς, ώστε να µην πάνε χαµένα, µάλιστα έφαγε ο ίδιος µπροστά στις κάµερες ένα από αυτά τα γεύµατα µε κρέας αλόγου θέλοντας να στηρίξει την πρότασή του. Σύµφωνος µε τον Φίσερ είναι και ο υπουργός αρµόδιος για την αναπτυξιακή πολιτική των Φιλελεύθερων, ο οποίος δήλωσε ότι «τη στιγµή που περισσότεροι από 800 εκατοµµύρια άνθρωποι λιµοκτονούν, δεν µπορούµε απλώς να πετάξουµε ένα καλό φαγητό». Το ρεσιτάλ κυνισµού µαρτυρά ότι για µερίδα της ευρωπαϊκής δεξιάς το δικαίωµα στη διατροφική ασφάλεια και στη µη λήψη επικίνδυνων – τοξικών ουσιών µέσω της διατροφικής αλυσίδας συνδέεται µε τη φορολογική δήλωση των πολιτών.

Οι υφιστάµενοι κανονισµοί προβλέπουν ότι όταν το κρέας ως συστατικό ενός προϊόντος είναι σε ποσοστό χαµηλότερο από το 50%, δεν υπάρχει καµία υποχρέωση να αναφερθεί από πού προέρχεται. Πίεση ασκούν και οι εταιρείες εµπορίας και διακίνησης τέτοιου τύπου εµπορευµάτων καθώς ένα αυστηρότερο σύστηµα ελέγχου ποιότητας των προϊόντων ανεβάζει σηµαντικά το κόστος και συµπιέζει το περιθώριο κέρδους.

Βρισκόµαστε στο µέσο ενός διατροφικού σκανδάλου και µπροστά σε µια αποτυχία του κοινοτικού συστήµατος ασφάλειας των τροφίµων. Άµεσα µπορούν και πρέπει να αντιµετωπιστούν τα εξής ζητήµατα:

  • η απάτη αυτή καθεαυτή και η προστασία των καταναλωτών
  • η δυσλειτουργία του ευρωπαϊκού συστήµατος και η ασφάλεια στον τοµέα της δηµόσιας υγείας µε εφαρµογή της αρχής της προφύλαξης στο σύνολο της αλυσίδας παραγωγής των τροφίµων
  • η ενίσχυση της ιχνηλασιµότητας, της σήµανσης και η αύξηση των ελέγχων. Με τον όρο ιχνηλασιµότητα υποδηλώνεται η ταυτοποίηση του προϊόντος από την παραγωγή ως και την κατανάλωσή του. Η ιχνηλασιµότητα των τροφίµων αναφέρεται στη µεθοδολογία που επιτρέπει να γνωρίζουµε την ιστορική εξέλιξη και τη διαδροµή του προϊόντος µέχρι το τραπέζι µας. Έχει µια ολοκληρωµένη λογική από τον καταναλωτή έως τον παραγωγό ή, ακολουθώντας το αντίστροφο µονοπάτι, από τον παραγωγό στον καταναλωτή.

Ένα µεγάλο στοίχηµα για την περίοδο που διανύουµε είναι να κερδηθεί το δικαίωµα των κοινωνιών να καταναλώνουν τα τρόφιµα που επιθυµούν –όχι αυτά που η βιοµηχανία τροφίµων επιθυµεί να αγοράζουν. Η διατροφή είναι απαραίτητη για την επιβίωση, την υγεία και την ευηµερία σε ατοµικό και κοινωνικό επίπεδο, µε αυτήν την έννοια το ζήτηµα είναι βαθιά πολιτικό και µε έντονη ταξική διάσταση.

Ας µην ξεχνάµε ότι η βιοµηχανοποίηση της διατροφικής παραγωγής και όλες οι µεταποιητικές πρακτικές προκαλούν αυξηµένα κρυφά κόστη (οικονοµικά, κοινωνικά, ανθρώπινα) στον τοµέα της δηµόσιας υγείας (πρόκληση αλλεργιών, νόσων του πεπτικού και χρόνιων νόσων) και δαπάνες για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Επιβάλλεται η ενοποίηση των πολιτικών στους τοµείς της γεωργίας, του περιβάλλοντος, της δηµόσιας υγείας και της ποιότητας των τροφίµων.

Το σκάνδαλο µε το αλογίσιο κρέας που ταρακουνά το σύστηµα ασφάλειας τροφίµων της ΕΕ ανοίγει, θέλοντας και µη, πέρα από τα µέτρα διαχειριστικού χαρακτήρα για την αντιµετώπιση της έκτακτης κατάστασης, τη συζήτηση για τα όρια του παραγωγικού και καταναλωτικού µοντέλου στην ΕΕ και τις σύγχρονες κοινωνίες. Για τον τρόπο οργάνωσης της καθηµερινότητας των ανθρώπων, τη διαδικασία παραγωγής και κατανάλωσης τροφής και εµπλοκή του καταναλωτή στην όλη διαδικασία.

Υπόμνημα

• Μελέτη που διεξήχθη από το διεθνή οργανισµό Oceana έδειξε ότι το 84% των ψαριών που διατίθενται στην αγορά µε την ένδειξη «λευκός τόνος», είναι στην πραγµατικότητα ένα σκούρο καφέ έως µαύρο ψάρι (escolar). Η µελέτη έδειξε επίσης ότι το 87% των λυθρινιών που διατίθενται στις ΗΠΑ, έχουν λάθος ετικέτες σήµανσης.

• Το 2009, µια µεγάλη εταιρία παραγωγής και διάθεσης κρέατος, ανακάλεσε από την αγορά 900 κιλά κατεψυγµένου κρέατος, που περιείχε σόγια και γάλα, χωρίς κάτι σχετικό να αναφέρεται στην ετικέτα σήµανσης. Ακόµη πιο πρόσφατα το 2012, αποσύρθηκαν τόνοι από λουκάνικα καθώς αποδείχθηκε ότι περιείχαν τη χηµική ουσία MSG (κάτι σαν ενισχυτικό γεύσης, µε τη µορφή λευκών κρυστάλλων -σαν χοντρό αλάτι), χωρίς να αναγράφεται και πάλι κάτι σχετικό στην ετικέτα τους.

• Ενεργειακά ποτά: Εκθέσεις που συντάσσουν καταναλωτικές οργανώσεις, αναφέρουν χαρακτηριστικά τις παρενέργειες που µπορεί να προκύψουν από την κατανάλωση των εν λόγω ποτών. Σύµφωνα µε έρευνα δεκαέξι ενεργειακών ποτών, τα πέντε από αυτά περιείχαν µεγαλύτερη από την αναγραφόµενη ποσότητα καφεΐνης, σε ποσοστό της τάξης του 20%.

Για να θυµούνται οι παλιοί και να µαθαίνουν οι νέοι

1996 Τρελές αγελάδες: Η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια σε κοπάδια στην Αγγλία προκάλεσε πανικό σε όλη την Ευρώπη. Το 1999 πύκνωσαν οι αναφορές για τη µετάδοση της νόσου Κρόιτσφελντ -Γιάκοµπς στους ανθρώπους.

1999 Κοτόπουλα & αυγά µε διοξίνες: Το Βέλγιο ήταν η αφετηρία για να εξαπλωθεί ο τρόµος ακόµη και στην Ελλάδα.

2008 Ηλιέλαιο ανάµεικτο µε ορυκτέλαιο: Ο συναγερµός σήµανε στην Ουκρανία.

2008 Χοιρινά µε διοξίνες: εντοπίστηκαν διοξίνες έως και 200 φορές πάνω από το επιτρεπτό όριο. Η επιµόλυνση φαίνεται είχε γίνει από ακατάλληλα έλαια (µετασχηµατιστές ηλεκτρικού ρεύµατος).

2010 Διοξίνη σε ζωοοτροφές & αυγά: Εντοπισµός διοξίνης στις ζωοτροφές, που προερχόταν από χρήση βιοντίζελ.

2011 Γάλα µε µελαµίνη στην Κίνα: Τόνοι γάλακτος µε µελαµίνη, βιοµηχανική ουσία που παραπλανά τους επιθεωρητές αναφορικά µε την ποσότητα της πρωτεΐνης που περιέχεται σε αυτό. Έξι παιδιά έχασαν τη ζωή τους και εκτιµάται ότι 300.000 αρρώστησαν.

Πηγή: oikotrives.wordpress.com

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)