Η χώρα μετατρέπεται σε μια τεράστια «Ειδική Οικονομική Ζώνη» με χαρακτηριστικά την ανεργία, την περιστολή των εργασιακών δικαιωμάτων, τη φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης και την περιβαλλοντική καταστροφή. Η δημόσια περιουσία εκποιείται και κοινωνικά αγαθά όπως η παιδεία και η υγεία μετατρέπονται σε εμπορεύσιμα προϊόντα και προνόμια. Σε αυτές τις συνθήκες η δημόσια δωρεάν εκπαίδευση και οι λειτουργοί της βρίσκονται στο στόχαστρο. Η υποβάθμιση των δύο βασικών λειτουργιών του κοινωνικού κράτους, της εκπαίδευσης και της υγείας, προέρχεται από την ιδιωτικοποίηση, την ελαχιστοποίηση των επενδύσεων και τη μείωση των χρηματοδοτήσεων. Το ελληνικό σχολείο απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Στη Φινλανδία, δεν υπάρχουν ιδιωτικά σχολεία. Στη Γερμανία δεν υπάρχουν φροντιστήρια γενικών μαθημάτων ή ξένων γλωσσών. Σε ένα γαλλικό σχολείο οι εκπαιδευτικοί επιμορφώνονται κάθε χρόνο με αντικείμενο κυρίως τη διδακτική πρακτική αλλά και την απόκτηση επιπλέον γνώσεων.
Οι θεσμικές παρεμβάσεις του Υπουργείου Παιδείας, στα χρόνια των Μνημονίων, διακατέχονται και καταδεικνύουν την νεοφιλελεύθερη ωμότητα και βαρβαρότητα. Με μεθοδευμένη επικοινωνιακή πολιτική, το Υπουργείο νομοθετεί με κύριο στόχο την παράδοση της εκπαίδευσης στα ιδιωτικά συμφέροντα, υπό το άγρυπνο βλέμμα των δανειστών. Έτσι παρατηρούμε:
•Yποχρηματοδότηση των εκπαιδευτικών μονάδων, και ελεύθερη πτώση των δημόσιων δαπανών για την παιδεία. Πολλά σχολεία και πανεπιστήμια αδυνατούν να καλύψουν βασικές ανάγκες λειτουργίας τους.
•Οι νόμοι για το θεσμικό πλαίσιο των ΑΕΙ – Τ.Ε.Ι., δεν αντιμετωπίζουν με σύγχρονη ματιά την ανάγκη μεταρρυθμίσεων στα Πανεπιστήμια αλλά στοχεύουν στην εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης αντιμεταρρύθμισης στην ανώτατη εκπαίδευση.
•Ενίσχυση της ιδιωτικής αγοράς των μεγάλων «παρόχων εκπαιδευτικών υπηρεσιών» με την de facto εξίσωση δημοσίων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και ιδιωτικών κολεγίων. Η βιομηχανία των κολεγίων και των «παραρτημάτων» νομιμοποιείται πλέον να χορηγεί ακόμη και διδακτορικά.
•Το «Σχέδιο Αθηνά», μέσα από τη συγχώνευση / κατάργηση τμημάτων και Πανεπιστημίων με στενά δημοσιονομικά και παλαιοκομματικά κριτήρια θα επιφέρει τη συρρίκνωση της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η αναγκαία αναδιάρθρωση θα έπρεπε να είναι με ακαδημαϊκά κριτήρια, διαρκής, από τα κάτω προς τα πάνω, μη Αθηνοκεντρική και να μη στοχεύει στα νεοπαγή ιδρύματα.
•Σοβαρές ελλείψεις σε εκπαιδευτικό προσωπικό. Στην Ελλάδα των μνημονίων θεωρείται πολυτέλεια το αυτονόητο δικαίωμα των μαθητών/φοιτητών να έχουν το αναγκαίο διδακτικό προσωπικό.
•Η ειδική αγωγή και η εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες γίνεται πλέον έρμαιο στα χέρια των κερδοσκόπων πιστωτών και δανειστών της χώρας μας.
•Θεσπίζονται νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ή «ανεξάρτητες αρχές», των οποίων όμως οι διοικήσεις ελέγχονται άμεσα από την πολιτική ηγεσία, που προστίθενται στη «νεοφιλελεύθερη φαρέτρα» του Υπουργού.
•Ο αυταρχισμός ολοένα και εντείνεται στα πανεπιστήμια: καταπάτηση ασύλου, προσκλήσεις σε εισαγγελείς, αστυνομικές εισβολές, συλλήψεις φοιτητών και εργαζομένων μέσα στα πανεπιστήμια.
Και ενώ η κατάσταση φαντάζει ζοφερή, το Υπουργείο Παιδείας αντί να δώσει πειστικές απαντήσεις στα προβλήματα, βάζει στο στόχαστρο τους εκπαιδευτικούς λειτουργούς. Ο «φυγόπονος» εκπαιδευτικός, με την αμέριστη βοήθεια, βεβαίως, των κυρίαρχων ΜΜΕ, «πρέπει» να αμείβεται χαμηλότερα, «πρέπει» να εργάζεται σε καθεστώς ανασφάλειας, «πρέπει» να μετακινείται όπου του επιβάλλεται, «πρέπει» να αξιολογείται, «πρέπει» να απολύεται, δηλαδή να προσαρμοστεί η εκπαιδευτική κοινότητα στο νεοφιλελεύθερο δόγμα του σοκ, της πειθάρχηση και της καταστολής.
Έτσι, η αξιολόγηση (μηχανισμός απολύσεων - βαθμολογικής καθήλωσης - υποταγής και τρομοκράτησης - κατηγοριοποίησης σχολείων κ.λπ.) είναι προ των πυλών, ενώ η επίθεση σε δικαιώματα και κατακτήσεις γίνεται όλο και πιο βάρβαρη. Με απειλές και αυθαιρεσίες της διοίκησης, παραβιάζονται ακόμα και τα επίσημα ωρολόγια και αναλυτικά προγράμματα.
Στοχεύουν σε μια οικονομία με φθηνό εργατικό δυναμικό, με ελάχιστα δικαιώματα στους χώρους δουλειάς και με τη μόνιμη απειλή της ανεργίας, με ένα μικρό κράτος, με ελάχιστα περιθώρια για κοινωνική πολιτική, που θα χαρακτηρίζεται από μεγάλες ανισότητες. Το κράτος δεν χρειάζεται πια ένα ιδιαίτερα προωθημένο εκπαιδευτικό σύστημα. Το σχολείο, οι μαθητές/φοιτητές και οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων αντιμετωπίζουν πλέον τον ορατό κίνδυνο να υποστούν τις συνέπειες της πιο ολοκληρωτικής νεοφιλελεύθερης και συντηρητικής επίθεσης που έχει γίνει στην Ελλάδα, μετά το 1974.
Ως Αριστερά θεωρούμε ότι επιβάλλεται να σχεδιαστεί μια προοδευτική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με αναβαθμισμένο τον ρόλο και την θέση των εκπαιδευτικών. Η έξοδος από την κρίση, στην κοινωνία και στην Εκπαίδευση ειδικότερα, θα έρθει με την ανάδειξη νέων κοινωνικών δυνάμεων, με νέες λύσεις και προπαντός με άλλο περιεχόμενο στην έννοια των μεταρρυθμίσεων.
