Σε μια δύσκολη στιγμή για τις κοινωνικές ομάδες και τους πολίτες, κατά την οποία η πολύπλευρη -στεγαστική, υγειονομική και οικονομική- κρίση απειλεί την αξιοπρέπεια και ακόμα και την ίδια την επιβίωση των πολιτών, η κατάσταση του δημόσιου συστήματος υγείας βαίνει διαρκώς επιδεινούμενη.

Αιτία για αυτό είναι η επί τριετία υλοποίηση νεοφιλελεύθερων πολιτικών υγείας που αφήνουν ελεύθερη την εισαγωγή των ιδιωτικών συμφερόντων στον χώρο της υγείας με σκοπό το κέρδος και η ανυπαρξία στρατηγικού σχεδιασμού για τις δημόσιες μονάδες υγείας. Το κριτήριο της ισότητας στην παροχή υπηρεσιών υγείας υποχωρεί υπέρ της ασύστολης κερδοφορίας των επιχειρηματικών συμφερόντων στον χώρο της υγείας.

Το μέτρο των προσωπικών ιατρών φαίνεται να οδηγείται σε αποτυχία. Στους πολυπληθείς δήμους της Β' Πειραιά και ιδιαίτερα στη Σαλαμίνα, όπου δεν υπάρχουν στελεχωμένες μονάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, φαίνεται η δραματική έλλειψη των ιατρών. Το μεγάλο πρόβλημα το οποίο ήδη υπάρχει με την έλλειψη ιατρικού, νοσηλευτικού και βοηθητικού προσωπικού και υποδομών ιδίως στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας σε αρκετές περιοχές της χώρας, επιδεινώνεται με την αναποτελεσματική λειτουργία του θεσμού αυτού. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες με τον περιορισμό της επιλογής του ιατρού, απλά επιδεινώνουν τη δυσκολία μιας ενδεχόμενης ομαλής εκκίνησης του θεσμού.

Η επιχειρούμενη κατάθεση μηνυτήριας αναφοράς από δικηγόρους για την αναστολή των τακτικών χειρουργείων στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία» λόγω της έλλειψης αναισθησιολόγων, είναι ενδεικτική της τεταμένης κατάστασης που προκαλείται στον τομέα της υγείας. Οπως ισχυρίζεται μάλιστα ένας εκ των εμπλεκομένων ατόμων, σύμφωνα με δημοσιεύματα, φαίνεται ότι υπάρχουν αποχρώσες ενδείξεις για το αδίκημα της παράβασης καθήκοντος και για το αδίκημα της έκθεσης ζωής σε κίνδυνο. Σε κάθε περίπτωση, η έλλειψη αναισθησιολόγων αποτελεί τροχοπέδη για την παροχή υπηρεσιών υγείας σε πολίτες από δημόσια νοσοκομεία. Οι εσωτερικές μετακινήσεις από άλλα νοσοκομεία δεν μπορούν να καλύψουν τα προβλήματα καθυστερήσεων στα χειρουργεία που αφορούν 3.000 παιδιά-ασθενείς. Η επιλογή αυτή θα δημιουργήσει προβλήματα στη λειτουργία των νοσοκομείων ενηλίκων, όπως παραδέχεται η ηγεσία του υπουργείου Υγείας.

Η κατάσταση στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, τόσο στα μικρά όσο και στα μεγάλα νοσοκομεία και στα Κέντρα Υγείας, απαιτεί άμεση βελτίωση. Διότι καταγγέλλονται περιστατικά έγκαιρων διακομιδών, οι οποίες δεν τυγχάνουν της ίδιας έγκαιρης αντιμετώπισης. Παράλληλα, δημοσιεύματα για την έλλειψη αναισθησιολόγων αναδεικνύουν ότι η υπάρχουσα κατάσταση όχι μόνο θέτει σε κίνδυνο την ακεραιότητα των υποβληθέντων σε επεμβάσεις ασθενών, αλλά αφήνει πολίτες σε λίστες αναμονής να περιμένουν ακόμη και για χρόνια για ένα χειρουργείο, με αποτέλεσμα να στρέφονται στον ιδιωτικό τομέα - αν έχουν τη δυνατότητα.

Οι κοινωνικές αντιδράσεις ενάντια στην υποβάθμιση των νοσοκομείων βρίσκονται σχεδόν στην ημερήσια διάταξη. Το πρόσφατο συλλαλητήριο στην Ιεράπετρα, μετά το κάλεσμα σε κινητοποίηση που απηύθυνε ο Σύλλογος Φίλων Νοσοκομείου Ιεράπετρας, ενάντια στην υποβάθμιση και την απαξίωση του νοσοκομείου της πόλης αποτελεί ένα μόνο παράδειγμα της γενικευμένης κοινωνικής αντίδρασης στο θέμα αυτό. Οι εκδηλώσεις αποφασιστικότητας των πολιτών και των ενώσεών τους, της διεκδίκησης των αυτονόητων δικαιωμάτων, που πραγματοποιούνται σε διάφορες πόλεις, αποδεικνύουν το γνήσιο ενδιαφέρον του κόσμου για τη στροφή προς τη δωρεάν και δημόσια υγεία μέσω της αναβάθμισης των υπηρεσιών των μονάδων υγείας, που έχουν λειτουργήσει με τη σημερινή μορφή ύστερα από κοινωνικούς αγώνες δεκαετιών.

Η πρόταση του Αλέξη Τσίπρα για επίταξη αναισθησιολόγων από ιδιωτικά νοσοκομεία θα μπορούσε να λύσει το πρόβλημα. Αυτή η πρόταση προϋποθέτει ρήξη με τα ιδιωτικά συμφέροντα και απόρριψη της προβληματικής λύσης της μεταφοράς ασθενών σε ιδιωτικά νοσοκομεία. Επίσης, αυτή η πρόταση μπορεί να δώσει μεσοπρόθεσμη λύση στο πρόβλημα, στο πλαίσιο μιας προοδευτικής πολιτικής με μέτρα που θα είναι προσανατολισμένα στην αποτελεσματική προσφορά υπηρεσιών υγείας σε λήπτες υπηρεσιών υγείας.

Σύμφωνα με τον τομεάρχη Υγείας ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Ανδρέα Ξανθό, το σημαντικό και καθοριστικό για την παροχή υπηρεσιών υγείας από δημόσια νοσοκομεία στις συνθήκες της πανδημίας είναι το ανθρώπινο δυναμικό, η επάρκεια και η εμπειρία του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού. Στη φάση αυτή απαιτείται μια δραστική παρέμβαση ενδυνάμωσης του ΕΣΥ σε όλα τα επίπεδα και ειδικά στις ΜΕΘ και στις κρίσιμες υπηρεσίες υγείας.

Μια αλλαγή στα πολιτικά πράγματα, μια αλλαγή πολιτικής προς μια προοδευτική κατεύθυνση θα δώσει τη δυνατότητα σχεδιασμού και υλοποίησης ενός σύγχρονου προοδευτικού σχεδίου. Μόνον με τον τρόπο αυτό θα δοθεί προτεραιότητα στην αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών υγείας από το δημόσιο σύστημα υγείας. Ετσι, η εφαρμογή του κριτηρίου της ισότητας στον τομέα υγείας θα επιστρέψει εξασφαλίζοντας ένα εξαιρετικά ωφέλιμο αποτέλεσμα για το κοινωνικό σύνολο.

* Ο Γεώργιος Φαράντος είναι μεταδιδάκτορας ερευνητής Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης, τ. αναπληρωτής διοικητής του Γενικού Νοσοκομείου Αργολίδας