to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Η κρίση στην Ευρώπη, ο «λαϊκισμός» και τα καθήκοντα της Αριστεράς, με τον φακό του Left.gr

Βίντεο - φωτογραφίες: Άγγελος Καλοδούκας, κείμενο: Τάσος Γιαννόπουλος


Στο μοναδικό άλσος του Αιγάλεω, μιας λαϊκής γειτονιάς που εμμέσως λοιδορήθηκε πρόσφατα από τα «τρολ» της ΝΔ («επίσημα» και μη), με αφορμή μία αποστροφή του Δ. Τζανακόπουλου σε τηλεοπτική συνέντευξη, επέλεξε ο ΣΥΡΙΖΑ Δυτικής Αθήνας να διοργανώσει εκδήλωση με θέμα την κρίσιμη συγκυρία σε Ελλάδα και Ευρώπη και τον κίνδυνο που σηματοδοτεί η άνοδος της ακροδεξιάς. 

Η ελπίδα παραμένει στην Αριστερά

Αυτή τη συγκυρία, από τη σκοπιά των εξελίξεων στο ελληνικό ζήτημα, περιέγραψε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος χαιρετίζοντας την εκδήλωση. Υπενθυμίζοντας το ασφυκτικό πλαίσιο στο οποίο κλήθηκε να κυβερνήσει η πρώτη αριστερή κυβέρνηση στην Ευρώπη (αλλά και τι σηματοδοτούν σε μακρο-επίπεδο τα προγράμματα λιτότητας σε όλη την ήπειρο), σημείωσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έμελλε να είναι αυτός που ανοίγει την αυλαία για μια μάχη που δίνεται σε όλες τις χώρες. Ο ΣΥΡΙΖΑ, επισήμανε, στην αρχή ήταν μόνος, αλλά δύο χρόνια μετά η ισορροπία δυνάμεων έχει αλλάξει και μπορεί να αλλάξει ακόμη περισσότερο. Η Αριστερά, άλλωστε,  είναι, όπως τόνισε ο Δ. Τζανακόπουλος,  η τελευταία ελπίδα της Ευρώπης, «αν δεν θέλουμε η ήπειρος μας να επιστρέψει ποτέ ξανά στο σκοτάδι του φασισμού».

Στη συνέχεια, επανέλαβε τα θετικά και τα αρνητικά της παρούσας συμφωνίας χαρακτηρίζοντάς την δύσκολη αλλά ισορροπημένη, με ουδέτερο δημοσιονομικό μείγμα και χωρίς τις ακραίες απαιτήσεις του ΔΝΤ σχετικά με την απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων και την κατοχύρωση δικαιώματος ανταπεργίας. Σημαντικό, δε, μέρος της, αποτελεί και η ρύθμιση του χρέους, η συζήτηση για την οποία κορυφώνεται αυτές τις ημέρες. Μετά τη συμφωνία, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θέτει τρεις βασικές προτεραιότητες: την ανάκτηση της εργασίας (με αντιστροφή της προηγούμενης πορείας στην αγορά εργασίας και υπερίσχυση της πλήρους αντί της «ευέλικτης» και επισφαλούς εργασίας), την ανασυγκρότηση του κοινωνικού κράτους (με έμφαση στη δημόσια παιδεία και υγεία) και τις μεγάλες θεσμικές τομές.

Στη μεταρρύθμιση του κράτους σε δημοκρατική κατεύθυνση στάθηκε, μεταξύ άλλων, και ο ακαδημαϊκός και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Δουζίνας. Αυτές οι τομές, σε συνδυασμό με το χτύπημα στη διαπλοκή και τη διαφθορά, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις ώστε η Αριστερά να ξανασυναντηθεί με τα λαϊκά στρώματα και να ηγεμονεύσει στο κοινωνικό σώμα σε μία ρευστή κατάσταση κατά την οποία δεν λειτουργεί (για μια σειρά από λόγους) το δίπολο μνημόνιο - αντιμνημόνιο (σ.σ.: δείτε παρακάτω ολόκληρη την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τοποθέτηση του Κ. Δουζίνα). 

«Κάθε μικρή νίκη που πετυχαίνει η δική μας κυβέρνηση έναντι της διαφθοράς, κάθε σκάνδαλο που αποκαλύπτεται, κάθε μεγαλοεπιχειρηματίας που καλείται να περάσει από το ταμείο, κάθε θεσμική αλλαγή που θα κάνουμε (όπως το να τελειώνουμε με το έκτρωμα του Βενιζέλου, το νόμο περί ευθύνης υπουργών), εδραιώνει την  πίστη των ανθρώπων ότι παρά το στρίμωγμα του ΣΥΡΙΖΑ, αυτή είναι η κυβέρνηση που μπορεί να καθαρίσει το τοπίο σε προοδευτική κατεύθυνση», πρόσθεσε σχετικά ο  Γ. Μπουρνούς, μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ και υπεύθυνος Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του κόμματος.

Η Ευρώπη σε κρίση - η ακροδεξιά σε άνοδο

Εξίσου σημαντικό, τόνισε ο Γ. Μπουρνούς, είναι η ανάσχεση της νεοφιλελεύθερης επίθεσης στην  παιδεία καθώς οι ταξικοί φραγμοί των τελευταίων δεκαετιών στην εκπαίδευση συνέβαλαν, μετά την πλήρη επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού το 1989, στην πολιτισμική αποκτήνωση και την πλήρη εξατομίκευση μεγάλων μερίδων της κοινωνικής πλειοψηφίας.

Με την κατάρρευση της τεχνητής ευμάρειας του δανεικού χρήματος και ενώ ήδη οι δυνάμεις του «ακραίου κέντρου» είχαν υιοθετήσει και νομιμοποιήσει την ακροδεξιά ρητορική (ελληνικά παραδείγματα υπάρχουν αμέτρητα με κυριότερα τη στάση Λοβέρδου απέναντι στις οροθετικές, τις «μετεγγραφές» και την αναβάθμιση των Βορίδη-Γεωργιάδη στη ΝΔ, τη συνέντευξη Μιχαλολιάκου στον Στ. Θεοδωράκη πριν ο δεύτερος ιδρύσει το Ποτάμι κ.α.) ανοίγοντας το δρόμο στη σημερινή άνοδο της ακροδεξιάς. 

Αφού, λοιπόν, εξαφανίστηκαν οι ψευδαισθήσεις περί μιας Ευρώπης των αξιών ήρθε η όξυνση της οικονομικής κρίσης  και κυρίως η διαχείρισή της από τος ευρωπαϊκές ελίτ να ποτίσει το ήδη γόνιμο έδαφος για τις δυνάμεις της μισαλλοδοξίας και του ρατσισμού.

«Τα προνόμια της πιστωτικής σας κάρτας έχουν ακυρωθεί»: Ο Χρυσόστομος Λουκάς, δημοσιογράφος του «Κόκκινου 105,5», υπενθύμισε ότι αφού η οικονομική φούσκα έσκασε, η Γερμανία (με σημαντικό τον ρόλο του Σόιμπλε) επέλεξε να αναστείλει τις ευρωπαϊκές ιδρυτικές αξίες και να βάλει πάγο στην ευρωπαϊκή ενοποίηση θέτοντας ουσιαστικά τις χώρες του Νότου σε... καθεστώς διαχείρισης εν λειτουργία. 

Ο δηλωμένος στόχος ήταν, υποτίθεται, η επαναφορά των χωρών αυτών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, στον ενάρετο δρόμο των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών αλλά, στην ουσία, όπως σχολίασαν όλοι σχεδόν οι ομιλητές, η Γερμανία πέτυχε απλά να διασώσει τη δική της ανάπτυξη και γεωπολιτική ισχύ εμπεδώνοντας τη νεοφιλελεύθερη μετατροπή των (διακηρυγμένων) δικαιωμάτων των πολλών σε προνόμια για τις ευρωπαϊκές ελίτ. 

Αφού, λοιπόν, η ΕΕ πρόδωσε τις ιδρυτικές της αξίες, «κατάφερε» τα 60στά γενέθλιά της να συνοδευτούν, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Κ. Δουζίνας, από ένα διαζύγιο (Brexit) και μία κηδεία καθώς, με την παραδοχή του σχεδίου για τη Ευρώπη των διαφορετικών ταχυτήτων, ενταφιάστηκε το ιδεώδες της πολιτικής ενοποίησης.

Την ίδια ώρα, μία «γραβατωμένη ακροδεξιά», κατά την  έκφραση του Γ. Μπουρνού, αναδεικνύεται ως ο μεγαλύτερος πολιτικός κίνδυνος γιατί καταφέρνει, σε αντίθεση με το παρελθόν, να συνδιαλέγεται με μεγάλο μέρος των (απελπισμένων και δυσαρεστημένων από την αντιδημοκρατική λειτουργία της ΕΕ – βλέπε τον εκβιασμό στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2015) λαϊκών στρωμάτων. 

Πέραν της «επαναλανσαρισμένης, mainstream ακροδεξιάς» (σ.σ.: πολιτικά προανακρούσματα της ανόδου της είχαμε και παλαιότερα, αξίζει να δείτε την τοποθέτηση του Γ. Μπουρνού από το 3:50 μέχρι το 6:50 του παρακάτω βίντεο) η οποία χτυπάει ακόμα και την πόρτα της εξουσίας (Γαλλία, Ολλανδία) ή κυβερνάει ήδη (Ουγγαρία), τα άλλα δύο πολιτικά ρεύματα που διαμορφώνονται στην Ευρώπη είναι, όπως τα κατέγραψε ο Δ. Τζανακόπουλος: Αφενός, το διαχειριστικό-τεχνοκρατικό, το οποίο προέρχεται είτε από τη δεξιά και τη χριστιανοδημοκρατία είτε από κομμάτια της σοσιαλδημοκρατίας και έχει ως κύριο επιχείρημα ότι όποιος αμφισβητεί τα θέσφατα  της λιτότητας δεν είναι παρά ένας κοινός λαϊκιστής. Από την άλλη, το ρεύμα της ριζοσπαστικής αριστεράς, το οποίο από καιρό έχει τονίσει το αδιέξοδο των πολιτικών της ΕΕ που οδηγούν τεράστια τμήματα του πληθυσμού στο κοινωνικό περιθώριο διαλύοντας την κοινωνική συνοχή. 

Ο (αριστερός) λαϊκισμός που χρειαζόμαστε

Σε πείσμα αυτών που τσουβαλιάζουν όσους αμφισβητούν τις κυρίαρχες πολιτικές από τα αριστερά με τους εθνικιστές και τους νεοφασίστες, η Αριστερά οφείλει να απαντήσει: Ναι, πράγματι είμαστε λαϊκιστές! Μόνο έτσι θα ανακόψει την άνοδο της ακροδεξιάς και θα συνδεθεί πάλι με την (κατακερματισμένη και διαβρωμένη από εσωτερικές αντιθέσεις) εργατική τάξη. 

Πατώντας στην πόλωση που έχει αναδυθεί εκ νέου μεταξύ Λαού και Ελίτ, πόλωση που εμπεριέχει και το ταξικό στοιχείο αλλά δεν μένει σε αυτό (Γ. Μπουρνούς), η Αριστερά οφείλει, προκειμένου να κατακτήσει την ιδεολογική ηγεμονία, να μιλήσει στα συναισθήματα των ανθρώπων δίνοντάς τους όχι μόνο λύση στην καθημερινότητα αλλά και ένα νέο όραμα για το μέλλον. 

Για αυτού του είδους τον λαϊκισμό έχουν μιλήσει αρκετοί διανοούμενοι (Laclau, Mouffe), μεταξύ των οποίων και ο Κ. Δουζίνας, ο οποίος επανέλαβε ότι η Αριστερά χρειάζεται νέα συνθήματα, νέα γλώσσα και ακριβώς αυτόν τον λαϊκισμό που βάζει στην προμετωπίδα του τον λαό: «Κατανοώντας ότι ο λαός, σαν έννοια και συλλογική συνείδηση φτιάχνεται με την πολιτική μας παρέμβαση, όταν δηλαδή καταφέρνουμε να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος βλέπει την καθημερινότητά του, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον λαϊκισμό που διαχωρίζει το κοινωνικό σε εμείς (σ.σ.: λαός) εναντίον αυτών (σ.σ.: ελίτ), όπως ακριβώς έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2011 στις πλατείες, το 2015 στις εκλογές και το δημοψήφισμα, ώστε να αναλάβουμε την ευθύνη που μας χρέωσε η ιστορία».

Όπως το έθεσε ο Γ. Μπουρνούς: «Να προσαρμόσουμε της ρητορική μας στις νέες πολώσεις που έχουν δημιουργηθεί, να μιλήσουμε πιο απλά, να μιλήσουμε στο συναίσθημα των ανθρώπων να πείσουμε τον κόσμο να μπει στο παιχνίδι, με αφορμή κυρίως και την προσπάθεια για τη συνταγματική αναθεώρηση (όπου οι πολίτες πρέπει να έχουν ενεργό συμμετοχή) και να δώσουμε μέσω των μεγάλων τομών στο κράτος αλλά και μέσω της σύγκρουσης με τα μεγάλα συμφέροντα τη μάχη ενάντια σε όσα μίσησε η κοινωνική πλειοψηφία: τη διαφθορά, τη διαπλοκή, την ολιγαρχία». 

Όλα αυτά, μας ξαναγυρνούν στην αρχή και σε όσα επισήμανε ο Δ. Τζανακόπουλος για την επαναφορά στην εργασιακή κανονικότητα: «Εκεί, στα εργασιακά, αναδεικνύεται η διαχωριστική γραμμή μας από την αντιπολίτευση, η κάθετη διαχωριστική γραμμή που εξακολουθεί να διαχωρίζει την αριστερά από τη δεξιά», σημείωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Εκεί, στη μείωση  της ανεργίας μέσω επιθετικών πολιτικών, ώστε να μη μένουν οι άνθρωποι στο περιθώριο της πολιτικής ζωής και την ιδιώτευση, θα κριθεί, όπως επισήμαναν και οι Δουζίνας και Μπουρνούς η επανασύνδεση των λαϊκών στρωμάτων με την πολιτική και τα χειραφετητικά προτάγματα.- 

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)