Στα πρόθυρα του πολέμου βρίσκονται Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν, μετά τις νέες συγκρούσεις, που σημειώθηκαν σήμερα και είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 23 άνθρωποι και να τραυματιστούν άλλοι 100, μεταξύ των αζέρικων δυνάμεων και εκείνων της αποσχισθείσας περιοχής του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που στηρίζεται από το Γερεβάν.
Με τη Μόσχα να παίζει τον ρόλο του διαιτητή στην περιοχή, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ζήτησε να σταματήσουν οι συγκρούσεις, οι χειρότερες από το 2016 σε αυτήν την αμφισβητούμενη περιοχή.
Τουλάχιστον 16 στρατιώτες των αυτονομιστών σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 100 τραυματίστηκαν στις μάχες, σύμφωνα με τις αρχές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν, που αλληλοκατηγορούνται για το ποιος φέρει την ευθύνη για την κλιμάκωση, ανακοίνωσαν επίσης θύματα μεταξύ των αμάχων: το Γερεβάν κάνει λόγο για μία γυναίκα και ένα παιδί νεκρούς ενώ το Μπακού ανακοίνωσε ότι σκοτώθηκε μια πενταμελής οικογένεια Αζέρων.
Μια ένοπλη σύγκρουση ευρείας κλίμακας στην οποία θα εμπλέκονταν το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία θα μπορούσε να προκαλέσει την παρέμβαση των αντίπαλων δυνάμεων στην περιοχή του Καυκάσου, της Ρωσίας και της Τουρκίας. Η αντιπαράθεση για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, το οποίο αποσχίσθηκε από το Αζερμπαϊτζάν με τη στήριξη της Αρμενίας, υποδαυλίζει τις περιφερειακές εντάσεις εδώ και 30 χρόνια.
Το υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε ότι στις μάχες σήμερα κατελήφθησαν έξι χωριά που ήταν υπό τον έλεγχο των Αρμενίων, μια πληροφορία που διαψεύστηκε από το Γερεβάν.
Το Μπακού υποστηρίζει επίσης ότι κατέλαβε ένα στρατηγικής σημασίας ύψωμα στο Καραμπάχ. Στο Αζερμπαϊτζάν επιβλήθηκε στρατιωτικός νόμος, καθώς και απαγόρευση της κυκλοφορίας στην πρωτεύουσα Μπακού, σε πολλές μεγάλες πόλεις και στη ζώνη κοντά στη γραμμή του μετώπου, κατά τις νυχτερινές ώρες.
Νωρίτερα, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν κήρυξε επίσης «γενική κινητοποίηση» και «στρατιωτικό νόμο» στη χώρα. Το ίδιο έπραξαν και οι αρχές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. «Το αυταρχικό καθεστώς (σ.σ. του Αζερμπαϊτζάν) κήρυξε και πάλι τον πόλεμο στον λαό της Αρμενίας», είπε ο Πασινιάν, εκτιμώντας ότι οι δύο χώρες βρίσκονται στα πρόθυρα ενός «πολέμου ευρείας κλίμακας» με «απρόβλεπτες συνέπειες». Κάλεσε επίσης τη διεθνή κοινότητα να εμποδίσει μια τουρκική «παρέμβαση» στη σύγκρουση αυτήν.
Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι μια περιφέρεια του Αζερμπαϊτζάν που έχει αποσχισθεί από την υπόλοιπη χώρα, κατοικείται κυρίως από Αρμενίους και υποστηρίζεται από την Αρμενία.
Ελληνικό ΥΠΕΞ: Παρακολουθούμε με ιδιαίτερη ανησυχία την κλιμάκωση της έντασης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ
«Παρακολουθούμε με ιδιαίτερη ανησυχία την κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που προκάλεσε και θύματα μεταξύ αμάχων», αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών, σε ανακοίνωσή του, σχετικά με τις εξελίξεις στην περιοχή.
«Καλούμε όλα τα μέρη να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, να προβούν σε άμεση παύση των εχθροπραξιών και να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο της Ομάδας Μινσκ», προσθέτει.
«Η ειρηνική επίλυση των διαφορών στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου είναι μονόδρομος για την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα», σημειώνει του υπουργείο Εξωτερικών και καταλήγει: «Αναμένουμε ότι κάθε ενέργεια και δήλωση από πλευράς εμπλεκομένων αλλά και τρίτων θα εντάσσεται σε αυτήν τη λογική, αποφεύγοντας την υποδαύλιση της έντασης».
Οι διεθνείς αντιδράσεις
Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες απηύθυνε έκκληση απόψε στο Αζερμπαϊτζάν και στους αυτονομιστές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που στηρίζονται από την Αρμενία, «να σταματήσουν αμέσως τις μάχες» στη διαφιλονικούμενη περιοχή.
Ο Γκουτέρες ζήτησε από όλες τις πλευρές να αποκλιμακώσουν την ένταση και να επιστρέψουν, χωρίς καθυστέρηση, στο τραπέζι ουσιαστικών διαπραγματεύσεων, ανέφερε ο εκπρόσωπός του, Στεφάν Ντουζαρίτς.
Σύμφωνα με τον Ντουζαρίτς, ο Γκουτέρες σκοπεύει να μιλήσει τόσο με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ όσο και με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν. «Ο γενικός γραμματέας είναι πολύ ανήσυχος για την πρόσφατη επανάληψη των εχθροπραξιών» και «καταδικάζει την προσφυγή στη βία», πρόσθεσε.
Ο Γκουτέρες στηρίζει την Ομάδα του Μινσκ, δηλαδή τη μεσολαβητική προσπάθεια της Γαλλίας, της Ρωσίας και των ΗΠΑ και προέτρεψε τις αντίπαλες πλευρές «να συνεργαστούν στενά» με αυτές τις χώρες για να ξαναρχίσει ο διάλογος χωρίς προϋποθέσεις.
Το ΝΑΤΟ ζητά "να σταματήσουν αμέσως οι συγκρούσεις
Ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του ΝΑΤΟ κάλεσε σήμερα το Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία να βάλουν αμέσως τέλος στις συγκρούσεις στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Οι δύο πλευρές «πρέπει να σταματήσουν αμέσως τις συγκρούσεις», είπε ο Τζέιμς Απατουράι, ο ειδικός εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ για την περιοχή του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας. Ζήτησε επίσης να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για μια ειρηνική επίλυση του ζητήματος. «Το ΝΑΤΟ στηρίζει τις προσπάθειες της Ομάδας του Μινσκ του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη», πρόσθεσε.
Η Ομάδα του Μινσκ, όπου συμπροεδρεύουν η Γαλλία, η Ρωσία και οι ΗΠΑ, συγκροτήθηκε το 1992 με στόχο την επίτευξη μιας ειρηνικής λύσης στο πρόβλημα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ απηύθυνε σήμερα έκκληση για παύση των εχθροπραξιών και την «άμεση επιστροφή στις διαπραγματεύσεις». «Οι πληροφορίες που αφορούν το Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι πηγή σοβαρότατων ανησυχιών», έγραψε ο Σαρλ Μισέλ σε μήνυμά του στο Twitter. «Η στρατιωτική δράση πρέπει να σταματήσει, επειγόντως, για να αποτραπεί οποιαδήποτε κλιμάκωση της βίας. Μια άμεση επιστροφή στις διαπραγματεύσεις, χωρίς προαπαιτούμενα, είναι ο μοναδικός δυνατός δρόμος».
Την ίδια ώρα, η Γαλλία κάλεσε το Γερεβάν και το Μπακού να σταματήσουν τις εχθροπραξίες και να ξαναρχίσουν αμέσως τον διάλογο. «Η Γαλλία ανησυχεί πολύ για την αντιπαράθεση», επισημαίνει η εκπρόσωπος τύπου του γαλλικού ΥΠΕΞ Ανιές μπον ντε Μουλ, σε μια ανακοίνωση.
Η Ρωσία, στην πρώτη αντίδραση για τα τεκταινόμενα στη γειτονική της χώρα, απηύθυνε έκκληση για «άμεση κατάπαυση του πυρός» στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
«Καλούμε τα μέρη να παύσουν αμέσως το πυρ και να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για τη σταθεροποίηση της κατάστασης», αναφέρει το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του διευκρινίζοντας ότι «σφοδροί βομβαρδισμοί λαμβάνουν χώρα κατά μήκος της γραμμής επαφής και από τις δύο πλευρές».
Ο Ερντογάν υπόσχεται πλήρη στήριξη στο Μπακού
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποσχέθηκε σήμερα την πλήρη στήριξη της Άγκυρας στο Αζερμπαϊτζάν και κάλεσε την Αρμενία να «σταματήσει την επιθετικότητά της», στον απόηχο των βίαιων συγκρούσεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
«Ο τουρκικός λαός θα στηρίξει τους Αζέρους αδελφούς μας με όλα μας τα μέσα, όπως πάντα», δήλωσε ο Ερντογάν σε μήνυμα στο Twitter. Ο ίδιος επέκρινε τη διεθνή κοινότητα που δεν «αντέδρασε με επαρκή τρόπο, όπως έπρεπε» απέναντι σε αυτό που αποκάλεσε «επιθετικότητα» της Αρμενίας.
Ο Ερντογάν έκανε επίσης γνωστό ότι είχε τηλεφωνική συνδιάλεξη με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ, του οποίου χαιρέτισε τη «συνετή και αποφασιστική στάση».
Επιπλέον, ο Τούρκος πρόεδρος κάλεσε τον λαό της Αρμενίας να αναλάβει το μέλλον του εναντίον μιας «ηγεσίας που τον σέρνει στην καταστροφή και εκείνους που τον χρησιμοποιούν σαν μαριονέτα», στον απόηχο των συγκρούσεων μεταξύ των αρμενικών και αζερικών δυνάμεων για το Ναγκόρνο Καραμπάχ.
«Ενώ καλώ τον λαό της Αρμενίας να αναλάβει το μέλλον του εναντίον της ηγεσίας του που τους σέρνει στην καταστροφή και εκείνους που τους χρησιμοποιούν ως μαριονέτες, καλούμε, επίσης, ολόκληρο τον κόσμο να σταθεί στο πλευρό του Αζερμπαϊτζάν στη μάχη του εναντίον της εισβολής και της αγριότητας», επισήμανε ο Ερντογάν.
Την ίδια ώρα, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε σήμερα τηλεφωνική συνομιλία με τον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ με τους δύο άνδρες να αναφέρονται στην «αρμενική επιθετικότητα», σύμφωνα με τουρκική διπλωματική πηγή, που δεν υπεισήλθε σε λεπτομέρειες.
Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας προειδοποιεί εναντίον οποιασδήποτε τουρκικής εμπλοκής στη διαμάχη με το Αζερμπαϊτζάν
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν κάλεσε τη διεθνή κοινότητα σήμερα να διασφαλίσει ότι η Τουρκία δεν θα εμπλακεί στη διαμάχη της Αρμενίας με το Αζερμπαϊτζάν.
Ο Πασινιάν τόνισε ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για τον νότιο Καύκασο και τις γειτονικές περιοχές.
Επιπλέον, ο Αρμένιος πρωθυπουργός είπε ότι το Αζερμπαϊτζάν «κήρυξε τον πόλεμο» στον λαό της Αρμενίας.
«Το απολυταρχικό καθεστώς (του Αζερμπαϊτζάν) κήρυξε και πάλι τον πόλεμο στον λαό της Αρμενίας», δήλωσε ο Πασινιάν, κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής παρέμβασής του, εκτιμώντας πως το Μπακού και το Ερεβάν βρίσκονται στα πρόθυρα ενός «πολέμου μεγάλης κλίμακας» που θα μπορούσε να έχει «απρόβλεπτες συνέπειες» και θα επεκταθεί εκτός του Καυκάσου.
Μια ξεχασμένη σύγκρουση
Το υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε ότι εξαπέλυσε «αντεπίθεση σε όλη τη γραμμή του μετώπου» στο Καραμπάχ με στόχο «να τερματιστούν οι στρατιωτικές δραστηριότητες των ενόπλων δυνάμεων της Αρμενίας».
Το υπουργείο Άμυνας του Καραμπάχ, από την άλλη, λέει ότι κατέστρεψε τέσσερα ελικόπτερα, 15 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και 10 αζέρικα άρματα μάχης.
Σε ένα βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα από το Γερεβάν φαίνονται δύο αζέρικα άρματα που δέχονται πυρά και υψώνεται πυκνός καπνός, δίπλα σε τρία άλλα άρματα.
Το Μπακού παραδέχτηκε ότι ένα ελικόπτερό του καταρρίφθηκε, διευκρινίζοντας ότι το πλήρωμα διασώθηκε. Λέει επίσης ότι κατέστρεψε 12 αντιαεροπορικές συστοιχίες. Και ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν δημοσιοποίησε ένα βίντεο που δείχνει από ψηλά την καταστροφή τριών εχθρικών στρατιωτικών οχημάτων.
Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι το θέατρο ενός πολέμου που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και στοίχισε τη ζωή σε 30.000 ανθρώπους. Το Μπακού θέλει να ανακτήσει τον έλεγχο στην περιοχή αυτή, που δεν έχει αναγνωριστεί από καμία χώρα ως ανεξάρτητη δημοκρατία. Οι ειρηνευτικές συνομιλίες έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο εδώ και χρόνια. Συχνά σημειώνονται συγκρούσεις μεταξύ των αυτονομιστών και των Αζέρων, αλλά και μεταξύ Αρμενίων και Αζέρων, πιο πρόσφατα τον περασμένο Ιούλιο.
Η Αλέσια Βαρτανιάν, εμπειρογνώμονας στο International Crisis Group, εκτίμησε ότι αυτή η νέα κλιμάκωση εξηγείται κυρίως επειδή δεν υπάρχει κάποια ενεργή, διεθνής μεσολαβητική προσπάθεια για τον τερματισμό της σύγκρουσης. Αφότου ξέσπασε η πανδημία «η σύρραξη ξεχάστηκε και οι διπλωμάτες (σ.σ. μεσολαβητές) δεν πήγαν στο Μπακού και το Γερεβάν ούτε καν μετά τις συγκρούσεις του Ιουλίου», εξήγησε.
Τα τελευταία χρόνια το Αζερμπαϊτζάν χρησιμοποίησε τα έσοδα από το πετρέλαιό του για να αγοράσει όπλα. Η Αρμενία, κατά πολύ φτωχότερη χώρα, είναι ωστόσο πιο κοντά στη Ρωσία, η οποία διαθέτει μια στρατιωτική βάση στο έδαφός της. Το Γερεβάν ανήκει εξάλλου σε μια πολιτοστρατιωτική ένωση, με επικεφαλής της Ρωσία, τον Οργανισμό της Συμφωνίας Συλλογικής Ασφάλειας.
Η Ρωσία, που ανταγωνίζεται την Τουρκία στην περιοχή, πουλάει όπλα και στις δύο χώρες.
Πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
