Αναλυτικά η συνέντευξη του Προέδρου της Βουλής, κ. Ν. Βούτση στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» και στη δημοσιογράφο Ζωή Λιάκα:
Πως είναι να βρίσκεται κανείς στην εξουσία;
Σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για κάτι εύκολο διότι απ’ τις αποφάσεις σου εξαρτώνται άνθρωποι. Βρίσκεσαι σε μια κατευθείαν σχέση με την κοινωνία και με τις αντιφάσεις της. Η γνώμη μου είναι πως, πέραν τον γνώσεων που θα πρέπει να έχει ο καθένας στον τομέα που καλείται στη διακυβέρνηση, θα πρέπει έχει κυρίως μια κλίμακα αξιών, με βάση στην οποία θα πρέπει να συμπεριφέρεται. Αυτή είναι εμπειρία μου από την τετραετή θητεία μου και ως υπουργού και ως Προέδρου της Βουλής. Το κρίσιμο στοιχείο είναι η κλίμακα αξιών του καθενός μας. Γι’ αυτό και λέμε ότι στο δημόσιο χώρο κρέμεται από το ποδαράκι του.
Τα πιο γοητευτικά και τα πιο αποκρουστικά χαρακτηριστικά της;
Το πιο γοητευτικό είναι η αίσθηση της ευθύνης για όλους εμάς που επί χρόνια ασχολούμαστε με την πολιτική με όρους κοινωνίας και προοπτικής. Και αυτό συμποσούνται στην λέξη ευθύνη. Αυτή η ευθύνη που σε διακατέχει είναι κάτι που σε γοητεύει κα σε καθηλώνει. Το πιο αποκρουστικό στοιχείο είναι όταν έρχεσαι σε επαφή, σε σχέση ή σε αντιπαράθεση με χαρακτήρες ανθρώπων που επίσης σε διάφορους τομείς ασκούν εξουσία και που την διαχειρίζονται με τρόπο που απάδει των δικών σου αξιών. Οι χαρακτήρες και οι συμπεριφορές.
Τι απαντάτε στην αντιπολίτευση που λέει ότι δεν είστε καλός Πρόεδρος;
Κάποιοι μάλιστα λένε ότι είμαι ο χειρότερος θεωρώντας ότι είμαι πάρα πολύ ΣΥΡΙΖΑ ενώ θα έπρεπε να είμαι ένα είδος τροχονόμου στην Βουλή. Απαντάω ευθέως ότι έχω δείξει – κατά την γνώμη μου- εξαιρετική θεσμική προσήλωση σε όλα τα επίπεδα και σε όλα τα θέματα που έχουν τεθεί στην Βουλή. Έχουμε καταφέρει σε μια για πρώτη φορά οκτακομματική Βουλή, σε πάρα πολύ κρίσιμη φάση – την μετάβαση δηλαδή από την κρίση στην μεταμνημονιακή Ελλάδα- να γίνονται πλούσιες, σωστές, αντικειμενικές συζητήσεις μέσα στην Βουλή και να τηρούνται οι θεσμικοί ρόλοι. Μέσα από πολλά και διαφορετικά από το παρελθόν που κάναμε σ αυτή την περίοδο, είναι η δημοσίευση μετά από δεκαετίες του Φακέλου της Κύπρου, της τραγωδίας που είναι τραύμα διαχρονικό για τη Δημοκρατίας μας. Δέχομαι την κριτική και είμαι σίγουρος ότι έχω κάνει και λάθη.
Πείτε μου ένα.
Στο θεσμικό τομέα πιστεύω ότι θα έπρεπε να είχαμε πάρει τα μέτρα μας πιο έγκαιρα σε σχέση με την συνέπεια που υπάρχει στον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Δηλαδή χρειάζεται μεγαλύτερη αυστηρότητα που δεν την επιδείξαμε πάντοτε, στην ανταπόκριση που έχουν οι κυβερνητικοί υπουργοί απαντώντας στα ερωτήματα των βουλευτών. Βεβαίως και στο παρελθόν ήταν λιγότερο καλή η κατάσταση, για να μην πω χειρότερη, αλλά κι εμείς σε αυτό τον τομέα δεν τα καταφέραμε πολύ καλά.
Από τις 20/9/2015 μέχρι σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δεχθεί κριτική για τα υπεσχημένα που δεν υλοποίησε. Σας έχω ακούσει να λέτε ότι το 3ο μνημόνιο εμπεριείχε – εκτός από την προοπτική της εξόδου - και την ήττα του πρώτου εξαμήνου. Αν σας ζητούσα να μου πείτε τις ήττες αυτής της κυβέρνησης ποιες άλλες θα μου αναφέρατε;
Δεν μπορώ να μιλήσω ως κυβερνητικός από την θέση που είμαι ως Πρόεδρος της βουλής. Πιστεύω ότι στον επικοινωνιακό τομέα έχουν υπάρξει πολύ σοβαρές ελλείψεις. Όπως για παράδειγμα στο θέμα της Συμφωνίας των Πρεσπών. Επί μήνες δεν καταβάλλαμε την προσπάθεια που έπρεπε παρά μόνο το τελευταίο διάστημα. Ίσως επειδή συγκυβερνούσε η κυβέρνηση και με τον κ. Καμμένο ο οποίος είχε εντελώς διαφορετική άποψη δεν κάναμε όσα έπρεπε σε όλη την Ελλάδα για να γίνουν γνωστά τα πραγματικά δεδομένα που καθιστούν ιστορική και υπέρ των εθνικών συμφερόντων αυτή τη συμφωνία.
Πιστεύετε ότι σε βάθος χρόνου ο ΣΥΡΙΖΑ θα πιστωθεί τη συμφωνία;
Και άμεσα μπορώ να πω για την χώρα. Λήγει μια ιστορική εκκρεμότητα και ανοίγονται πολύ σοβαροί ορίζοντες για την Ελλάδα για τα Βαλκάνια και για την περιοχή μας και για την σταθερότητα σε όλη την περιφέρεια.
Ησασταν ο άνθρωπος που κινήθηκε άμεσα και ταχύτατα για να οργανώστε το περιβόητο δημοψήφισμα ως υπουργός Εσωτερικών. Με το χέρι στην καρδιά: υπήρχαν στιγμές που μετανιώσατε – δεδομένου ότι αποτελεί ένα μελανό σημείο για την πορεία του Κόμματός σας στην εξουσία;
Μέσα σε έξι μέρες μάλιστα. Όχι δεν το έχω μετανιώσει και βέβαια δεν το θεωρώ ούτε περιβόητο, ούτε μελανό το δημοψήφισμα. Αποτυπώθηκαν οι διαθέσεις του κόσμου και μάλιστα πολύ σημαντικά, πλειοψηφικά. Από εκεί και πέρα στο δίλημμα που μπήκε να μείνει ή όχι η χώρα στο Ευρώ και να αποδεχθούμε την πρόταση για Grexit , με προίκα μάλιστα που έκανε μάλιστα ο κ. Σόιμπλε, ο πρωθυπουργός απάντησε κάνοντας μια ρεαλιστική προσέγγιση, που άλλοι την λένε στροφή. Το σημαντικό είναι πως αυτή την νέα θέση της κυβέρνησης την έθεσε ενώπιον του λαού. Γίνανε εκλογές έτσι ώστε ο λαός ν’ αποτιμήσει αυτή την στροφή. Ο λαός, και σε μεγάλο αριθμό αυτοί που είχαν ψηφίσει και στο δημοψήφισμα υπέρ του όχι, έδωσε την συγκατάθεσή του να συνεχίσει ίδια κυβέρνηση. Αποδείχθηκε εκ των πραγμάτων ότι η κυβέρνηση της Αριστεράς μπορούσε να βγάλει από την κρίση την χώρα.
Σχετικά με το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων είχατε πει από την Θεσσαλονίκη ότι «ως το τέλος Ιανουαρίου θα έρθει στην ολομέλεια της Βουλής το πόρισμα της εξεταστικής για τις διεκδικήσεις των γερμανικών αποζημιώσεων και ταυτόχρονα θα ψηφιστεί η στρατηγική διεκδίκησης, σε νομικό, διακρατικό, διακοινοβουλευτικό επίπεδο, σε ευρωπαϊκή κλίμακα». Εχουμε 21η Φεβρουαρίου….
Είναι ζήτημα και της βουλής και την κυβέρνησης. Έχουμε δεσμευθεί ότι στην παρούσα τέταρτη Σύνοδο το θέμα θα έρθει. Ελπίζω έως τέλος Φλεβάρη αρχές Μάρτη να έρθει στην ολομέλεια προς έγκριση το έτοιμο πόρισμα που υπάρχει. Αλλά η Βουλή δεν έχει μείνει με δεμένα τα χέρια. Έχουμε βοηθήσει ώστε να γίνει η εξαιρετική έκδοση του Καρλ Χάιντς Ροθ. Το βιβλίο του προσθέτει στοιχεία και τεκμήρια μέσα από την Γερμανία που στερεώνουν την θέση για την ανάγκη και σε νομικό επίπεδο για επανορθώσεις σε όλη την κλίμακα, από της Γερμανικής πλευράς. Επίσης ο πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Πρωθυπουργός έχουν θέσει το ζήτημα στην κυρία Μέρκελ πρόσφατα δημοσίως. Ακόμη ενθαρρύναμε, ενισχύσαμε και παραβρεθήκαμε σε όλη την Ελλάδα στις εκδηλώσεις μνήμης και τιμής. Θέλω να πω ότι αυτό το ζήτημα, δεν έχει μπει κάτω από το τραπέζι είναι παρόν, είναι ζωντανό και θα γνωμοδοτήσει η Βουλή τις προσεχείς μέρες.
Πότε υπερίσχυσε το καθήκον σας και πότε η συναισθηματική σας φόρτιση;
Κάθε στιγμή προσπαθώ να μην είμαι παρορμητικός να συγκρατώ τα συναισθήματα μου αυτή είναι η αλήθεια και να συμπεριφέρομαι με ένα τρόπο που τον ονομάζω ευθύνη. Είναι ο συγκερασμός, το κράμα καθήκοντος και συναισθηματικής φόρτισης και η ανάγκη κάθε φορά να εκφέρεις το λόγο σου. Θέλω να σας εξομολογηθώ ειλικρινά πως όταν είσαι στην διακυβέρνηση ή όταν έχεις έναν υψηλό πολιτειακό ρόλο σαν αυτόν τον οποίο προσωρινά βρίσκομαι εγώ τώρα, εκ των πραγμάτων το καθήκον και η ευθύνη καταπιέζουν σαφώς το συναίσθημα.
Θυμάστε μια τέτοια στιγμή;
Όλες τις τελευταίες εβδομάδες που δεν απαντάω στις δημόσιες προκλήσεις που γίνονται από τον πρώην συγκυβερνήτη μας τον κ. Καμμένο – και σε προσωπικό επίπεδο. Νομίζω ότι σωστά τελικώς κάνω που δεν απαντάω, παρά μόνο μονολεκτικά «θλίψη».
Θα μου πείτε μια στιγμή πολιτικής σας οδύνης;
Έχω περάσει από μια διαδρομή – πάντοτε στην ανανεωτική Αριστερά- κακοτράχαλη, από φοιτητής του Πολυτεχνείου μέχρι τώρα. Υπήρξαν διασπάσεις , εποχές που δεν είχαμε καν εκπροσώπηση στην βουλή , που θλιβόμασταν για θύματα που είχαμε σε κινητοποιήσεις και αυταρχισμούς από πλευράς των κυβερνήσεων. Αυτό όμως σε δυναμώνουν για να συνεχίσεις.
Από τα χρόνια που ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κυβέρνηση;
Μην κοροϊδευόμαστε! Το σημαντικό ότι αναγκαστήκαμε , υποχρεωθήκαμε, ή θέσαμε στον εαυτό μας αυτή την υποχρέωση να ασκήσουμε μια πολιτική που συμπεριλάμβανε και μνημονικές δεσμεύσεις. Αυτό ήταν απολύτως επώδυνο και μας δημιουργεί και μια ιστορική υποχρέωση γι αυτό που ήδη κάνουμε, να κρατηθεί η κοινωνία όρθια και να πάμε σε μια δίκαιη ανάπτυξη.
Ποια στιγμή σας καθόρισε πολιτικά;
Δεν είναι μια στιγμή. Είναι η εμπειρία μου που είχαν όταν συμμετείχα στον αντιδικτατορικό κίνημα ως φοιτητής του Πολυτεχνείου. Εκεί μπήκε η σφραγίδα και στη διαδρομή μου.
Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε Ρήγας Φεραίος;
Δεν μετανιώνουμε για τίποτα σ εκείνη την πορεία καθώς διετέλεσα επί τετραετία γραμματέας της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος . Αυτό συνέχει σχεδόν όλους και όλες που πέρασαν από τον Ρήγα. Διότι ανεξάρτητα της πορείας που ακολούθησε τελικά ο καθένας ήταν μια εξαιρετική διαδρομή στην μεταπολίτευση με πολιτισμικά, ηθικά και αξιακά στοιχεία πέραν της πολιτικής και των αντιπαραθέσεων.
Τι κρατάτε από την κληρονομιά του Γιάννη Μπανιά και του Λεωνίδα Κύρκου;
Από όλους τους μεγάλους που γνώρισα και συνυπήρξαν – διότι ήμουν από νωρίς στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ εσωτ. – ήμουν στα ίδια έδρανα και με τον Μήτσο Παρτσαλίδη και με τους οπλαρχηγούς του ΕΑΜ ΕΛΑΣ. Με τον Λεωνίδα Κύρκο, τον Μπάμπη Δρακόπουλο, τον Κώστα Φιλίνη, τον Γιάννη Μπανιά, τον Τάκη Μπενά, τον Αγγελο Διαμαντόπουλο, τον Μανώλη Αναγνωστάκη. Με δέος και με διάθεση να μάθουμε όλοι παρακολουθούσαμε την πορεία αυτών των εξαιρετικών φυσιογνωμιών. Είχα την τύχη, την χαρά και την ευτυχία να τους γνωρίζω προσωπικά και να συμπορευτώ.
Στις δύσκολες στιγμές αυτής της πορείες θα τοποθετούσατε την περιπέτεια του γιού σας με την δικαιοσύνη;
Οι εμπειρίες που έχει ο καθένας ως πατέρας είναι μοναδικές. Είχα μια πολύ δύσκολη στιγμή όταν υπήρχε η εμπλοκή του γιου μου με την δικαιοσύνη – όχι για τρομοκρατία τονίζω. Αυτό συνέβη όταν ήταν πολύ μικρός στα όρια του να είναι ανήλικος. Συμπεριφερθήκαμε – ως οικογένεια – με ένα τρόπο ανοικτό και ξεπεράσαμε όλη αυτή την φάση πιστεύω με το κεφάλι όρθιο χωρίς ποτέ και σε κανένα επίπεδο να χρειαστεί να επικαλεστώ ή να έρθω σε επαφή με οποιονδήποτε για να βοηθήσει στην υπέρβαση αυτής της ιστορίας.
Τι σας έδωσε δύναμη για να το αντιμετωπίσετε;
Θα επιστρέψουμε στην αρχή της κουβέντας: Μια κλίμακα αξιών που τελικά αποκτά κανείς μέσα από την διαδρομή του. Η πορεία στην Αριστερά αλλά και το ανθρώπινο στοιχείο. Ο καθένας μας διαμορφώνει ένα χαρακτήρα που στις δύσκολες στιγμές ανατρέχει και στηρίζεται στις αξίες τις οποίες έχει ως κόκκινες γραμμές εσωτερικά. Αυτές τον προφυλάσσουν.
