to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

20:11 | 28.02.2019

Πολιτική

Ν. Βούτσης από το 4ο Φόρουμ των Δελφών: Η «εποχή των τεράτων» βρίσκεται ενώπιόν μας

Η «εποχή των τεράτων», βρίσκεται ενώπιον μας προειδοποίησε ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων κ. Νικόλαος Βούτσης, μιλώντας απόψε στο 4ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για την εμφάνιση στην Ευρώπη σκελετών του παρελθόντος, όπως του εθνικισμού, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας.


 Ο Πρόεδρος της Βουλής υπογράμμισε πως «πρέπει να αντιληφθούμε ότι μετά τις προσεχείς ευρωεκλογές, εάν δεν υπάρξει μία συνειδητοποίηση των πολιτικών ηγεσιών των δημοκρατικών κομμάτων και εκ παραλλήλου μια συλλογική αφύπνιση μέσα στο εκλογικό σώμα για το μέγεθος της επικινδυνότητας, τότε θα έχει διαμορφωθεί μια αναπότρεπτη ίσως τάση και ένας συσχετισμός που θα περιλαμβάνει σε ισχυρή θέση και ρόλο τους εκπροσώπους του εθνικισμού, της ξενοφοβίας, του αυταρχισμού, της ομοφοβίας, της μισαλλοδοξίας».

«Η μόνη απάντηση», τόνισε ο κ. Βούτσης, «είναι η επιστροφή, με το βλέμμα στο μέλλον, στις ιδρυτικές αρχές και αξίες της αλληλεγγύης, της Ευρώπης των Λαών, της συνεργασίας και της αναλογικής συμμετοχής στην ευθύνη και στα κοινά βάρη. Επιβάλλεται η δημιουργία των πιο πλατειών δημοκρατικών συγκλίσεων που θα λειτουργήσουν εν τέλει ως ανάχωμα στη «Μαύρη Διεθνή» του εθνικισμού και της ακροδεξιάς. Η «εποχή των τεράτων» βρίσκεται ενώπιόν μας και δεν μπορεί παρά να μας επιτάσσει στο καθήκον της δημοκρατικής άμυνας και της σύγκρουσης με τις δυνάμεις που την αντιστρατεύονται», επεσήμανε ο Πρόεδρος της Βουλής.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων κ. Νικολάου Βούτση:

Θα ήθελα με τη σειρά μου να χαιρετίσω και εγώ τη διοργάνωση του τέταρτου φόρουμ των Δελφών και την εποικοδομητική του συμβολή στη σφαίρα του δημόσιου διαλόγου και της διαμόρφωσης δημόσιων πολιτικών.

Ζούμε σε εποχές κρίσιμες και ιστορικά φορτισμένες, τόσο στη χώρα μας όσο και στην Ευρώπη και τη διεθνή σκηνή. Ο ιστορικός χρόνος έχει πυκνώσει, καθώς οι εξελίξεις ενίοτε μας προσπερνούν και οι προκλήσεις των καιρών αναδύονται ενώπιόν μας, σε πλήρη παράταξη και χωρίς φιλικές διαθέσεις.

Τρεις μήνες πριν τις ευρωεκλογές η Ευρώπη μοιάζει μουδιασμένη απέναντι σε ένα διεθνές περιβάλλον ρευστό και συνεχώς μεταλλασσόμενο, καθώς η παρούσα φάση της παγκοσμιοποίησης γεννά ευκαιρίες αλλά και πολλαπλές ανισότητες, εγκυμονεί κινδύνους και νέες διεθνείς οικονομικές κρίσεις, ενώ αναπαράγονται εστίες και πηγές βίας με την ταυτόχρονη υποβάθμιση των διεθνών οργανισμών και των διεθνών συμφωνιών που ιδρυτικά οριοθετούσαν ή απέτρεπαν αυτές τις καταστάσεις. Δυστυχώς, είναι κοινή συνείδηση ότι η Ευρώπη, αν δεν έχει διαψεύσει, οπωσδήποτε έχει συρρικνώσει τις προσδοκίες για έναν πρωταγωνιστικό ρόλο των κρατών και των λαών της στον σύγχρονο πολύ-πολικό κόσμο για την αντιμετώπιση όλων των προκλήσεων που έχουν εμφανιστεί παλαιότερα αλλά και στον 21ο αιώνα.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής απειλούν με εμπορικό πόλεμο, όχι μόνο την ανερχόμενη Κίνα, αλλά και τον ιστορικό σύμμαχό τους, την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κηρύττουν τον προστατευτισμό και αντικαθιστούν τους συλλογικούς κανόνες και τις πολυμερείς διαπραγματεύσεις με τις διμερείς επαφές. Η διατλαντική ανακωχή Τραμπ – Γιουνκέρ εύστοχα χαρακτηρίστηκε ως εύθραυστη και μένει να δούμε πως θα διαμορφωθούν οι διατλαντικές, εμπορικές και όχι μόνο, σχέσεις.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρώπη κλήθηκε να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008 στην Αμερική, γρήγορα όμως πέρασε και στη Γηραιά Ήπειρο προκαλώντας τεκτονικούς τριγμούς στον πυρήνα της, την Ευρωζώνη. Σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης δεν υπήρχε, δεν συνομολογήθηκε ποτέ για την αλληλέγγυα αντιμετώπιση της κρίσης χρέους και αντίθετα επελέγη το ΔΝΤ για πρώτη φορά ως «συμπαίκτης», ώστε να υλοποιηθεί ο σκληρός κανόνας γερμανικής έμπνευσης της λιτότητας και της δημοσιονομικής πειθαρχίας με πειραματικές αντικοινωνικές πολιτικές που επεβλήθησαν σε μικρότερες χώρες και οικονομίες –ιδιαίτερα του Νότου- ενώ ταυτόχρονα βεβαίως δεν υπήρχε η δυνατότητα να ασκηθούν ή να επιβληθούν τέτοιες πολιτικές σε μία σειρά από μεγάλες οικονομίες, που κατά κοινή ομολογία αντιμετώπιζαν επίσης κρισιακά διαρθρωτικά φαινόμενα.

Φαίνεται ότι στα δύσκολα αναμοχλεύεται από το παρελθόν η παλιά συζήτηση, για μια Ευρώπη πολλαπλών ταχυτήτων με τους δυνατούς δημοσιονομικούς παίκτες στον σκληρό πυρήνα της, μια συζήτηση που ξεκίνησε στο Μάαστριχτ και δεν τελείωσε ποτέ, αφού πάντα εκπροσωπείται και επανέρχεται από συντηρητικούς κύκλους στην Ευρώπη.

Στο πεδίο του προσφυγικού – μεταναστευτικού ο απομονωτισμός και οι εμφανείς τάσεις εθνικής αναδίπλωσης, με ακόμα πιο προφανείς τις τάσεις έλλειψης της στοιχειώδους αλληλεγγύης για την ανάληψη του μερίσματος ευθύνης που θα αναλογούσε σε κάθε κράτος-μέλος για την αντιμετώπιση του ζητήματος, παίρνει τη μορφή της περιχαράκωσης. Εδώ η αυστηρή εφαρμογή των κανόνων της Ένωσης γίνεται πιο χαλαρή –έως ανύπαρκτη θα έλεγα- και η περίφημη αλληλεγγύη δίνει τη θέση της στον στρουθοκαμηλισμό και τα κλειστά σύνορα. Μισόν αιώνα ζύμωσης ως προς τις αρχές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της αλληλεγγύης και την κρίσιμη στιγμή δεν καταφέραμε να εφαρμόσουμε, όχι τον θεσμό της μετεγκατάστασης προσφύγων, αλλά ούτε αυτόν της οικογενειακής επανένωσης, αφήνοντας ανήλικα προσφυγόπουλα στο έλεος του Θεού, να αναζητούν τις οικογένειές τους.   

Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα: η αποτυχία της Ευρώπης να αντιμετωπίσει την προσφυγική κρίση και να ετοιμαστεί για τα προσφυγικά ρεύματα του μέλλοντος οδήγησε, νομοτελειακά, σε επιθετική εσωστρέφεια, που πήρε μάλιστα τη μορφή της συγκρότησης περιφερειακών μπλοκ κρατών, με σαφή αντιευρωπαϊκή προδιάθεση και ανάλογες πρακτικές. Η ηχηρή αδράνεια της Ευρώπης, προκαλώντας τον ιστορικό χρόνο, έφερε ξανά στο φως της ευρωπαϊκής ιστορίας τους σκελετούς του εθνικισμού, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας.

Όπως έχει εύστοχα παρατηρηθεί, το προσφυγικό - μεταναστευτικό δημιούργησε «συμμαχίες μεταβλητής γεωμετρίας». Στην Ιταλία η Λέγκα του Βορρά έρχεται να αντικαταστήσει την παραδοσιακή δεξιά, προκαλώντας έτσι ρήγμα στη δυναμική του μετώπου των χωρών του νότου, που δέχονται περίπου το σύνολο των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. Σε Ουγγαρία, Αυστρία, Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία το μεταναστευτικό καθορίζει την ατζέντα και τρέφει τις εθνικιστικές δυνάμεις, ενώ καθόλου αμελητέα δεν μπορεί να είναι η συστράτευση της ομάδας των οκτώ του Βορρά.

Πρέπει να αντιληφθούμε ότι μετά τις προσεχείς ευρωεκλογές, εάν δεν υπάρξει μία συνειδητοποίηση των πολιτικών ηγεσιών των δημοκρατικών κομμάτων και εκ παραλλήλου μια συλλογική αφύπνιση μέσα στο εκλογικό σώμα για το μέγεθος της επικινδυνότητας, τότε θα έχει διαμορφωθεί μια αναπότρεπτη ίσως τάση και ένας συσχετισμός που θα περιλαμβάνει σε ισχυρή θέση και ρόλο τους εκπροσώπους του εθνικισμού, της ξενοφοβίας, του αυταρχισμού, της ομοφοβίας, της μισαλλοδοξίας. Εν τέλει δηλαδή του ακροδεξιού λαϊκισμού, γαρνιρισμένα με σενάρια και αντιλήψεις αντισημιτισμού, αναθεώρησης της ιστορίας που σφραγίστηκε με τους δύο αιματηρούς πολέμους στην ήπειρό μας. Όπως επίσης και με σενάρια συνωμοσίας και σκοτεινές χρηματοδοτήσεις, καθώς επίσης και με αντιλήψεις διαιρέσεων και διχασμών που επίσης θα παράγουν όλο και πιο κλειστές κοινωνίες, αντί της επιτακτικής ανάγκης για ανοικτές κοινωνίες.

Πώς απαντάμε σε όλα αυτά; Ίσως είναι η πρώτη φορά που το διακύβευμα των ευρωεκλογών αποκτά καθαρό υπαρξιακό χαρακτήρα. Το κλισέ «απαντάμε με περισσότερη Ευρώπη» χρειάζεται νοηματοδότηση: ποια Ευρώπη θέλουμε; Η διατήρηση του status quo, η εμμονή στη λιτότητα και η δημιουργία μιας Ευρώπης Φρούριο δεν μπορεί να αποτελούν λύση. Η Ευρώπη των πολλαπλών ταχυτήτων θα έχει υπογράψει τη διάλυσή της καθώς θα πρόκειται για μία Ευρώπη με νεοαποικιακά χαρακτηριστικά και ειδικές οικονομικές ζώνες. Ο διάλογος που ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρουσιάζοντας τη Λευκή Βίβλο τον Μάρτιο του 2017, δεν φαίνεται να δίνει απαντήσεις. Η Συνθήκη του Άαχεν, που υπέγραψαν Γαλλία και Γερμανία τον Ιανουάριο του 2019, δεν παύει να είναι μία διμερής συνθήκη.

Η μόνη απάντηση είναι η επιστροφή, με το βλέμμα στο μέλλον, στις ιδρυτικές αρχές και αξίες της αλληλεγγύης, της Ευρώπης των Λαών, της συνεργασίας και της αναλογικής συμμετοχής στην ευθύνη και στα κοινά βάρη. Επιβάλλεται η δημιουργία των πιο πλατειών δημοκρατικών συγκλίσεων που θα λειτουργήσουν εν τέλει ως ανάχωμα στη «Μαύρη Διεθνή» του εθνικισμού και της ακροδεξιάς. Η «εποχή των τεράτων» βρίσκεται ενώπιόν μας και δεν μπορεί παρά να μας επιτάσσει στο καθήκον της δημοκρατικής άμυνας και της σύγκρουσης με τις δυνάμεις που την αντιστρατεύονται.

Δεν πρέπει στο όνομα οποιουδήποτε πολιτικού τακτικισμού να επιτρέπουμε την υποκρισία και την απουσία της αίσθησης ευθύνης της ίδιας της Ευρώπης, για τις εστίες και τις αιτίες αποσταθεροποίησης στις γειτονικές μας ηπείρους. Αντίθετα θα πρέπει, μαζί με την ανάληψη μιας ευρύτερης ευθύνης για να υπάρξει ειρήνη, ανάπτυξη και σταθερότητα -που αποτελούν και το μόνο πραγματικό αντιστάθμισμα ώστε να καταπολεμηθούν οι αιτίες των μεγάλων προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών- να υπερασπίσουμε από κοινού με συνέπεια την επανα-νοηματοδότηση και τη διεύρυνση των θεμελιωδών αξιών της Ένωσης. Να υποστηρίξουμε -όπου κινδυνεύουν- τις εγγυήσεις του κράτους δικαίου και τις κατακτήσεις του νομικού πολιτισμού για τα θεμελιώδη ανθρώπινα κοινωνικά πολιτικά δικαιώματα και τις δημοκρατικές ελευθερίες. Η προσπάθεια αυτή θα πρέπει να εκτυλίσσεται εκ παραλλήλου με αλλαγές στην ίδια την αρχιτεκτονική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την ενίσχυση των θεσμικών δημοκρατικά εκλεγμένων οργάνων, την ουσιαστική ενίσχυση του προϋπολογισμού, την εκπόνηση πολιτικών που οδηγούν σε οικονομικές και κοινωνικές συγκλίσεις και άρση των αυξανόμενων ανισοτήτων, όπως και σε σημαντικές παρεμβάσεις στο πεδίο του πολιτισμού, της εκπαίδευσης, της ενίσχυσης της δημιουργικότητας και των δράσεων της νεολαίας στο σύγχρονο διαμορφωμένο περιβάλλον με τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του, ώστε πέρνα των άλλων, να αναδιαμορφωθεί μια δυναμική στο κρίσιμο ζήτημα όλων μας, για τη διαμόρφωση της συνείδησής μας ως Ευρωπαίων πολιτών.

Η θεματική του φετινού φόρουμ των Δελφών «Η πρόκληση της ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς» νομίζω ότι υποδεικνύει και την βαθύτερη αιτία του προβλήματος. Ο αποκλεισμός ανθρώπων που βρίσκονται μακριά από τα κέντρα εξουσίας και λήψης αποφάσεων, ανθρώπων από υποβαθμισμένες περιοχές, που νοιώθουν απόκληροι, πλήττει τα θεμέλια της κοινωνικής συνοχής. Το κίνημα των κίτρινων γιλέκων θα μπορούσε να λειτουργήσει ως παράδειγμα εργασίας στην προβληματική της «ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς». Θέλουμε ανάπτυξη που να μας χωράει όλους. Που να μας αφορά όλους. Μια ανάπτυξη που θα ενσωματώνει τις νέες τεχνολογίες, θα λαμβάνει υπόψη της την κλιματική αλλαγή, την κοινωνική διάσταση της Ευρώπης, την γήρανση του πληθυσμού κ.ο.κ. Εκεί πρέπει να εστιάσουμε και αυτό είναι το πιο δυνατό όπλο απέναντι στις δυνάμεις του απομονωτισμού και του εθνικισμού, ώστε να μην ξαναζήσουμε σκοτεινές στιγμές του παρελθόντος.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)