Χάρη του διαλόγου, ας ξεκινήσω από το σημείο στο οποίο τελείωσε ο προηγούμενος ομιλητής. Τι έχει ειπωθεί από τη Νέα Δημοκρατία σε σχέση με την ψήφο δημοτών που κατοικούν στο εξωτερικό; Πρώτον, «γιατί δεν το δέχεστε, αυτό επιτάσσει η δημοκρατία» και δεύτερον, «γιατί είναι κάτι για το οποίο αδιαφορείτε».

Ξέρετε, δεν υπάρχει τίποτε πιο αβάσιμο. Πρώτον, πώς μπορεί να πει κανείς ότι υπάρχει αδιαφορία, όταν αυτός ακριβώς ο νόμος, αυτό το νομοσχέδιο το οποίο υπάρχει, με την τροπολογία η οποία έχει προταθεί, εισάγει τη δημιουργία μιας Επιτροπής, η οποία θα δει τα τεχνικά ζητήματα που υπάρχουν για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού, τα οποία, βεβαίως, είναι απαραίτητο να επιλυθούν.

Αν δεν επιλυθούν, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε για τον πολύ απλό λόγο ότι δεν έχουμε ψήφο εθνικής εμβέλειας, όπου δεν χρειάζονται περιφέρειες. Κατά το Σύνταγμά μας χρειάζονται περιφέρειες, υπάρχουν δήμοι και επομένως, θα πρέπει να οριστεί ακριβώς ποια είναι η περιφέρεια η οποία θα ψηφίζει και σε ποια πόλη θα αντιστοιχεί η ψήφος η οποία θα δοθεί.

Αυτά τα ζητήματα πρέπει να ιδωθούν και χρειάζεται μια αναγκαία τεχνική επεξεργασία, αλλιώς η ψήφος δεν μπορεί να υπάρχει. Δεν υπάρχει απογραφή των κατοίκων του εξωτερικού ώστε να ξέρουμε σε ποιες πόλεις τους συναντούμε. Δεν υπάρχει καμία προετοιμασία για ταυτόχρονη ψηφοφορία. Θα ήταν απολύτως αδύνατον, χωρίς μια προεργασία, να προχωρήσουμε σε αυτή την κατεύθυνση.

Και βεβαίως, ας μην λέμε αυτά τα βαρύγδουπα ότι αυτό είναι η πεμπτουσία της δημοκρατίας. Να θυμηθούμε λιγάκι ότι η δημοκρατία είναι το πολίτευμα του κοινού τόπου. Δεν είναι το πολίτευμα του κοινού αίματος, να ψηφίζουν αυτοί οι οποίοι κατάγονται από ελληνικό αίμα πριν από δύο ή τρεις γενιές, αλλά έχουν φύγει στο εξωτερικό. Η δημοκρατία ήθελε αυτός που ζει σε έναν τόπο να επηρεάζει την εξουσία αυτού του τόπου με την ψήφο του, όχι να είναι κάποιος μακριά, να μην πληρώνει τις συνέπειες της ψήφου του –δικαιωματική μεν- λανθασμένη ή όχι ψηφίζοντας οτιδήποτε.

Επομένως, πολύ σωστά πρέπει να ψηφίσουν όσοι έχουν φύγει από τη χώρα μας περιστασιακά για σπουδές, λόγω οικονομικών δυσκολιών και πρόκειται να γυρίσουν. Δεν είναι, όμως, λογικό να ψηφίσει αυτός ο οποίος είναι δεύτερης, τρίτης γενιάς απλώς επειδή έχει το ελληνικό αίμα. Διότι αυτό είναι φυλετισμός. Αυτό είναι ψήφος του αίματος. Δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τη δημοκρατία. Επιτέλους λίγη παιδεία δημοκρατίας! Απ’ αυτούς που επικαλούνται το όνομά της, λίγη παιδεία!

Βεβαίως, το νομοσχέδιο αυτό επιλύει και λειτουργικά ζητήματα. Επιλύει και ορισμένα σημαντικά ζητήματα της δημοκρατίας. Του αξίζει το όνομα «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ» γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο.

Ο Κλεισθένης –ξέρετε- δεν είναι τυχαίο πρόσωπο. Είναι αυτός τον οποίο οι ολιγαρχικοί αποσιωπούσαν. Ο Θουκυδίδης δεν γνωρίζει τον Κλεισθένη, ούτε ο Πλάτωνας τον γνωρίζει. Τον γνωρίζει η ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ του Αριστοτέλη, που έβλεπε όλα τα πολιτεύματα. Τον γνωρίζει ο Ηρόδοτος. Είναι, όμως, σύμβολο της δημοκρατίας ο Κλεισθένης. Και η υπενθύμιση του ονόματός του εδώ, είναι πραγματικά σημαντική.

Έχει, όμως, και ένα άλλο σημαντικό θέμα το νομοσχέδιο, που το ρυθμίζει με έναν τρόπο που ευνοεί τη δημοκρατία. Και αυτός είναι αυτά τα βήματα που γίνονται προς την απλή αναλογική. Βεβαίως, η αντιπροσώπευση είναι σήμερα ένα δομικό στοιχείο της δημοκρατίας. Σήμερα η δημοκρατία ή είναι αντιπροσωπευτική ή δεν υπάρχει.

Και βεβαίως, δεν μπορεί να γίνεται η στάθμιση ότι, ξέρετε, ασχολείστε πολύ με την αντιπροσώπευση, αλλά δεν ασχολείστε με την αποτελεσματικότητα. Κατ’ αρχήν, τι σημαίνει αντιπροσώπευση; Αντιπροσώπευση σημαίνει ότι υπάρχει μεταξύ ψηφοφόρου και ασκούντος την εξουσία μια σχέση δεσμευτικής πολιτικής εντολής και μια σχέση λογοδοσίας. Αυτή δεν είναι η διασφάλιση της δημοκρατίας; Και δεν είναι και ένας έλεγχος της αποτελεσματικότητας; Δεν είναι μια προώθηση της αποτελεσματικότητας το να υπάρχει μια εξειδικευμένη λογοδοσία των ασκούντων εξουσία, που εξασφαλίζεται από την αντιπροσωπευτικότητα;

Η αποτελεσματικότητα, ξέρετε, είναι θετική αξία, αλλά είναι δευτερογενής. Δεν είναι διαζευκτική με τη δημοκρατία.

Η αποτελεσματικότητα δεν είναι αυταξία, γιατί αποτελεσματικότητα έχουν και οι δικτατορίες στην άσκηση της εξουσίας. Σας αρέσει να συζητάτε για τη Μακεδονία. Αξίζει η Μακεδονία κάθε ενδιαφέρον. Αλλά εάν έχετε διαβάσει τους «Φιλιππικούς» του Δημοσθένη, ο Δημοσθένης θυμίζει ότι η δημοκρατία είναι λιγότερο αποτελεσματική γιατί έχει διαβουλεύσεις, διαδικασίες λήψης αποφάσεων, οι οποίες πολλές φορές είναι χρονοβόρες και οι άλλοι προλαβαίνουν πρώτοι και παίρνουν κάποιες αποφάσεις οι οποίες μπορεί στρατιωτικά, για παράδειγμα, να είναι αιφνιδιαστικές με έναν τρόπο πιο αποτελεσματικό.

Την αποτελεσματικότητα τη θέλουν και οι δικτάτορες. Και ο Μακιαβέλι αποτελεσματικότητα ήθελε.