Ο Νίκος Φίλης δήλωσε:

Οι μαθητικές παρελάσεις καθιερώθηκαν την εποχή της δικτατορίας του Μεταξά και αντανακλούσαν νοοτροπίες και ιδεολογίες εκείνης της εποχής. Είχαν ενταχθεί στο ελληνοχριστιανικό δόγμα του παιδαγωγικού συντηρητισμού, και ακολουθούσαν το πρότυπο της παρέλασης των στρατιωτικών αγημάτων. Ήταν η εποχή που οι κοινωνίες ζούσαν μέσα και ανάμεσα σε πολέμους . Οι μαθητικές παρελάσεις όμως, ως δίδυμες των στρατιωτικών, επιβίωσαν μετά τον πόλεμο γιατί εντάχθηκαν στο κλίμα της εθνικοφροσύνης των νικητών και αργότερα στο ‘Ελλάς-Ελλήνων-Χριστιανών’ της δικτατορίας. Μετά τη Μεταπολίτευση για αρκετά χρόνια, αμφισβητήθηκαν από τα κάτω, καθώς υπήρξαν αντικείμενο απόστασης ή και αμφισβήτησης από τη νεολαία της εποχής που ζούσε τη ριζοσπαστικοποίηση της πρώτης Μεταπολίτευσης.

Έκτοτε, οι μαθητικές παρελάσεις κατήντησαν μία ρουτίνα, χωρίς ούτε καν το πρόσχημα ότι εντάσσονται σε κάποια μορφή εθνικής διαπαιδαγώγησης. Σιγά-σιγά ο θεσμός φθίνει, παρελαύνουν αντιπροσωπείες και όχι ολόκληρα τα σχολεία , χωρίς υποδειγματική στοίχηση, συχνά με τα στοιχεία μιας νεολαιΐστικης κουλτούρας που μόνο αυτή, αυθόρμητα, μπορεί να αποδιοργανώνει τις κούφιες επισημότητες. Τα τελευταία χρόνια παρελαύνουν μεταναστόπουλα, ακόμα και με μαντίλα, γεγονός που μας θυμίζει την πολυπολιτισμική συγκρότηση του σύγχρονου σχολειού, δηλαδή την πλήρη διαφοροποίηση της σημερινής κοινωνικής και εκπαιδευτικής πραγματικότητας από τα σχολεία του παρελθόντος, τα οποία είχαν ως ‘έμβλημα’ τις μαθητικές παρελάσεις. Φανατικοί, αν μπορούμε να το πούμε, των παρελάσεων, παρέμειναν οι ολοένα και λιγότεροι θεατές των πεζοδρομίων, οι περισσότεροι μεγάλης ηλικίας ή όσοι γονείς θέλουν να καμαρώνουν τα παιδιά τους να παρελαύνουν.

Αναμφισβήτητα υπάρχει ανάγκη οι νέοι και οι νέες να τιμούν τις εθνικές επετείους, να συμμετέχουν με δημιουργικό τρόπο στις εκδηλώσεις της ιστορικής μνήμης, να αντλούν συμπεράσματα και αξίες από τη διαχρονικότητα του μηνύματος ‘θέλει Αρετή και Τόλμη η Ελευθερία’. Χρειάζεται, λοιπόν, να εμπλουτιστούν οι εκπαιδευτικές δράσεις μέσα και έξω από το σχολείο, ώστε να μπορούν οι εθνικές επέτειοι να βιώνονται με ουσιαστικό τρόπο από τα νέα παιδιά και να μην μετατρέπονται σε άλλη μία ευκαιρία κατανάλωσης. Όπως εξήγησα παραπάνω, η ουσιαστική κατάργηση του θεσμού των μαθητικών παρελάσεων έχει επέλθει, απομένει η τυπική κατάργησή του με την σημερινή μορφή. Κι αυτό μπορεί να γίνει μέσα από το διάλογο ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς, στους μαθητές και στους γονείς και την τοπική κοινωνία, με πρωτοβουλία του Υπουργείου Παιδείας. Αν αποκτήσουν μεγαλύτερη ουσία οι εκπαιδευτικές δράσεις, εντός και εκτός του σχολείου, πάνω σε θέματα εθνικής αυτογνωσίας και αλληλεγγύης, τότε οι μαθητικές παρελάσεις θα αποτελέσουν, χωρίς περιττές εντάσεις, παρελθόν.