Μόνιμος κάτοικος και δημότης Μυτιλήνης αλλά και κάτοικος Νέας Σμύρνης όταν ο καλός δρόμος με φέρνει στο κλεινόν άστυ. Έτσι είχα την ευκαιρία και την τύχη να βρεθώ στη συγκέντρωση της Τρίτης 9ης Μαρτίου 2021 στην ελκυστική, από κάθε άποψη, κεντρική πλατεία της γειτονιάς μου.
Ποταμοί οργής οι δρόμοι που οδηγούν στην πλατεία. Και μετά οι χιλιάδες των χιλιάδων, με καταλυτική πλειονότητα των νέων, χωρίς κομματική πρόσκληση και οργάνωση, χωρίς μικροφωνικά συνθήματα και τραγούδια, χωρίς ομιλητές αλλά με στέρεη την πεποίθηση να διατρανώσουν τη «θρησκευτική» πίστη τους για τα δικαιώματα, το κράτος δικαίου και τη δημοκρατία. Με απόλυτη ειρηνική τάξη, μέχρι τη στιγμή που επέδραμε ο στρατός του Αττίλα της ΕΛΑΣ.
Η ιστορικότητα της Νέας Σμύρνης έγκειται στο ότι συγκροτεί την αφετηρία ενός πελώριου λαϊκού δημοκρατικού κινήματος, που θα επιφέρει ριζοσπαστικές αλλαγές στους κοινωνικούς και πολιτικούς συσχετισμούς και θα κατατροπώσει το σύστημα εξουσίας. Τη σκυτάλη από τη Νέα Σμύρνη παρέλαβαν οι άλλες γειτονιές της Αθήνας, αλλά κυρίως και πρωτίστως ο χώρος της μαχόμενης πανεπιστημιακής κοινότητας.
Ακράδαντα πιστεύω ότι πρόβλημα σοβαρής και επομένως άξιας λόγου «παραβατικότητας» στα Πανεπιστήμια δεν υφίσταται. Ούτε στο κέντρο, ούτε στην περιφέρεια. Ο ενδοπανεπιστημιακός διάλογος και η συναίνεση αντιμετωπίζουν επιτυχώς τα όποια προβλήματα. Το ενωμένο κίνημα φοιτητών και καθηγητών δεν θα επιτρέψει ποτέ την όποια είσοδο ή την όποια εγκατάσταση αστυνομικών ή άλλων υπαλλήλων του κράτους στους πανεπιστημιακούς χώρους. Η λυσσώδης προπαγάνδα του δημοσιογραφικού μεγαλοαστισμού, απολύτως εχθρική απέναντι στο δημόσιο Πανεπιστήμιο, εξαντλείται και γκρεμίζεται («η λαίλαψ παύει να λυσσά, το πέλαγος ν΄ αφρίζει», Αλ. Ραγκαβής).
«Οι κτηνώδεις ενέργειες του κρατικού μηχανισμού βίας, είχαν καταστεί δυνατές μόνο και μόνο επειδή η φοιτητική (βλ. και ακαδημαϊκή) κοινότητα δεν ήταν οργανωμένη. Δεδομένου ότι οι φοιτητές δεν ήταν εξοπλισμένοι με όπλα, έκριναν αναγκαίο να αναζητήσουν τελετουργικές μορφές πρόκλησης και να καταστούν στα μάτια της κοινής γνώμης μια αριθμητικά υπολογίσημη ειρηνική δύναμη διαδηλωτών», Ρούντι Ντούτσκε.
Το πανεπιστημιακό κίνημα επομένως, σε συμμαχία με τις προοδευτικές δημοκρατικές δυνάμεις και τα όμορα κοινωνικά κινήματα (νεολαιίστικο, οικολογικό, γυναικείο), θα καταστήσει γνωστό στα λαϊκά κοινωνικά στρώματα, ότι χειραφέτηση σημαίνει απελευθέρωση διαμέσου της αλλαγής των κοινωνικών συνθηκών και πρωτίστως άρση της ιεραρχικής δομής στην κοινωνία, χάριν μιας νέας δημοκρατικής δομής, και συντριβή του απολυταρχικού πολύμορφου συστήματος εξουσίας, που τείνει να εγκαθιδρυθεί στην χώρα.
Η κατάληψη, ως ιστορική και συμβολική μορφή ενδοπανεπιστημιακής κινητικότητας, αποφασίζεται από τα σώματα των φοιτητικών γενικών συνελεύσεων με ελεύθερες και δημοκρατικές διαδικασίες. «Μέσα στο Πανεπιστήμιο, που έχει καταληφθεί, η έκφραση γίνεται δράση. Το να συνειδητοποιήσει κάποιος την ικανότητά του να σκέπτεται, να παίρνει πρωτοβουλίες, να αποφασίζει, σημαίνει, στην ουσία, ότι συνειδητοποιεί την ικανότητά του να δρα. Όσοι συμμετέχουν στην κατάληψη αποκτούν συνείδηση της συλλογικής τους δύναμης», Κον Μπεντίτ.
«Αμφιβάλλω αν οι νεαροί αστυνομικοί και (κάποιοι) νομικοί γνωρίζουν πόσοι εγκληματίες πολέμου, που καταδικάστηκαν νόμιμα, αποφυλακίστηκαν κρυφά έπειτα από σύσταση του Κόνραντ Αντενάουερ. Φαίνεται ότι όλοι όσοι κάποτε διώχθηκαν, έχουν όλοι τους σχεδόν ξεχάσει τι σημαίνει να σε καταδιώκουν», Χάινριχ Μπελ.
Η καταστολή και η βία, που ασκούνται από το κοινό κυβερνητικό και ολιγαρχικό σύστημα εξουσίας, εμπεριέχουν και ενσωματώνουν τον κίνδυνο, μέρος της εξεγερμένης νεολαίας να υιοθετήσει την οδό μιας στρεβλής ριζοσπαστικοποίησης, όπου απέναντι στην κρατική βία θα μπορούσε να αντιπαρατεθεί μια άλλη «μορφή πολεμικής βίας». Πάντως οι νέοι και οι φοιτητές μας «δεν μπορεί να είναι τόσο ανόητοι ώστε να μην καταλαβαίνουν ότι πετυχαίνουν ακριβώς το αντίθετο από αυτό που πραγματικά επιδιώκουν», Μαξ Χόρκχαϊμερ.
Η άγρια καταστολή που έχει εξαπολύσει η κυβερνητική αστυνομία στους χώρους των ανώτατων ιδρυμάτων (βλ. προσφάτως ΑΠΘ) συνδέεται άρρηκτα με την προώθηση παραλλήλως νομοθετημάτων, τα οποία περιορίζουν, συρρικνώνουν έως και ακυρώνουν συνταγματικά συλλογικά δικαιώματα (βλ. συνάθροιση, διαδήλωση, απεργία κλπ.), προβλέποντας αυστηρές ποινές για τους παραβάτες.
Έτσι το σύστημα εξουσίας του αυταρχισμού και του εκφασισμού ολοκληρώνει τον βάρβαρο κύκλο του. Καλούνται τα κόμματα της δημοκρατικής και αριστερής αντιπολίτευσης να δεσμευτούν για το κυβερνητικό τους μέλλον: Κατάργηση των περιοριστικών νόμων, κατάργηση των νόμων των σχετικών με την τριτοβάθμια εκπαίδευση, επαναφορά του πανεπιστημιακού ασύλου, διαχρονικού συμβόλου κάθε δημοκρατικής μεταρρύθμισης και απονομή χάρης, με πρόταση της αυριανής κυβέρνησης, σε όσους έχουν σχετικές με το νομοθετικό αυτό πλέγμα ποινικές καταδίκες.
*Ο Κώστας Ζώρας είναι ομότιμος καθηγητής, πρώην Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου
