to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

6:48 | 19.07.2019

Κοινωνία

Το μποκέ, η τέχνη, η υπαρξιακή κρίση

Φωτογραφία-κείμενο: Άγγελος Καλοδούκας


[Για να γίνει απολύτως κατανοητός ο διάλογος στο τέλος υπάρχει γλωσσάρι φωτογραφικών όρων. Αν δεν γνωρίζετε τη σημασία κάποιας λέξης (ούτε καν την ίδια), βρείτε καταφύγιο εκεί.]

Τρεις φίλοι πίνουν τις μπύρες τους σε μπαρ με τραπεζάκια σε πεζόδρομο. Είναι νύχτα με πολύ χαμηλό φωτισμό. Οι δυο τραβάνε φωτογραφίες-πορτρέτα των τριών με τη φωτογραφική μηχανή του ενός από αυτούς και μετά συζητούν-σχολιάζουν κοιτάζοντας τις φωτογραφίες στην πλάτη της φωτογραφικής. Αρχικά η συζήτηση είναι χαλαρή, μετά ηλεκτρίζεται καθώς παρεμβαίνει ο τρίτος στην κουβέντα.

- Μη μου πεις τώρα! Τρομερό μποκέ!

- Δεν το συζητώ! Τρομαχτικό μποκέ! Παθαίνεις πλάκα!

- Αντιλαμβάνεσαι τι έγινε; Η αγορά του αιώνα! Πήρα έναν αντάπτορα των 189 ευρώ και απέκτησα φακούς με 1 f-stop και 1.3 f-stop. Για να σου δώσω να καταλάβεις το θεϊκό: ο Κιούμπρικ, τη σκηνή με τα κεριά στο Μπάρι Λίντον, τη γύρισε με φακό 0,95 f. Τότε, τω καιρώ εκείνω, έκανε κάτι δεκάδες χιλιάδες δολάρια και ήταν μοναδικό κομμάτι.

- Μα ναι, οι φακοί με μικρό f είναι ακόμα και σήμερα πανάκριβοι.

- Ακριβώς! Με έναν απλό αντάπρτορα και με λεφτά που είχα δώσει στο παρελθόν για φακούς σχετικά φτηνούς (σχετικά… [κάνει μια αόριστη κίνηση σηκώνοντας και τα δυο χέρια του]) απέκτησα ξαφνικά δυνατότητα για εκπληκτικό μποκέ.

- Δεν το συζητώ! Καταπληκτική αγορά. Καταπληκτική μεταμόρφωση… εεεε… μεταμόρφωση φακών εννοείται, φυσικά.

- Γιατί, τι άλλο θα εννοούσες; Τη Μεταμόρφωση του Κάφκα;

Εδώ παρεμβαίνει ο τρίτος της παρέας.

- Έχω πραγματολογικές, αισθητικές, ψυχολογικές, κοινωνιολογικές αντιρρήσεις!

Διάβολε, αυτή η δήλωση μου πάγωσε το αίμα!

- Ποιες είναι αυτές σύντροφε;

- Όλα αυτά είναι τεχνικά. Ζητήματα εξοπλισμού. Εγώ όταν βλέπω μια φωτογραφία θέλω και τον περιβάλλοντα χώρο. Το θέμα, το άτομο, μέσα στο περιβάλλον του. Αυτή είναι και η αξία της street photography. Όταν εξαφανίζεις το περιβάλλον, το φόντο, η φωτογραφία γίνεται αφύσικη, παύει να είναι ντοκουμέντο, ή κοινωνική καταγραφή, ή έργο τέχνης.

- Τώρα, γιατί μου το ξεσκίζεις; Έδωσα 200 αναθεματισμένα ευρώπουλα στη σημερινή Ελλάδα για να μου το χαλάσεις; Να μην το χαρώ; Πρέπει και εδώ, και για αυτό, να συζητήσω σοβαρά;

- Δηλαδή να μην το ψάχνουμε όταν μεσολαβούν ευρώ; Δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ τέχνης και τεχνικής; Να σιωπήσουμε λοιπόν;

-  Όχι ρε, να μην σιωπήσουμε! Θάνατος στην τέχνη, ζήτω η τεχνική! Δηλαδή δεν υπάρχει χώρος στην τέχνη για διασκέδαση; Δεν επιτρέπεται να ζωντανέψουμε ένα πορτρέτο θαμπίζοντας το φόντο; Να κολακέψουμε, έστω, τη φιλαρέσκεια των φίλων μας, γυναικών και ανδρών;

Πετάγεται ο δεύτερος:

- Ιδιαίτερα γυναικών!

Του λέω:

- Μη λες  τέτοια, θα μας την πέσει για φαλλοκράτες. Έτοιμο το έχει! Συνεχίζω, [απευθύνομαι στον τρίτο] αν η τέχνη δεν μπορεί να λειτουργήσει στο συναίσθημα, στο παιχνίδι, στη στρέβλωση του χώρου, στη μεγέθυνση της λεπτομέρειας, τότε δεν αξίζει το όνομά της. Θάνατος στην τέχνη! Ζήτω το μποκέ!

- Δηλαδή, σύμφωνα με σένα, δεν μας ενδιαφέρει η πραγματικότητα, μόνο η αισθητική. Η τέχνη για την τέχνη λοιπόν;

- Ότι να ΄ναι και όπως να ΄ναι! Με εγκαλείς για απόψεις που δεν είναι δικές μου! Τι είναι τέχνη ρε; Tractatus Logico-Philosophicus; Όχι! Η τέχνη είναι ωραία ψέματα! Κρίνεται όχι μόνο από τι θέλει να πει, το όποιο νόημα, αλλά, κυρίως, πώς το λέει, με το δικό της τρόπο, δηλαδή το ψέμα.

- Ψέμα η τέχνη, θα τρελαθώ!

-Ναι ρε, να τρελαθείς. Ακόμα και ένα ζητιάνο ή άστεγο να φωτογραφίσεις ή να τον κάνεις διήγημα και μυθιστόρημα, πρέπει να τροποποιήσεις την όποια [κίνηση χεριών στον αέρα που σχηματίζουν εισαγωγικά] πραγματικότητα σε σημείο που να την καταστίσεις διήγηση, φαντασιακό, κατά μια έννοια ψέμα.

Στο σημείο αυτό πετάγεται ξανά ο δεύτερος.

- Μιας και είπατε προηγουμένως για φαλλοκρατία. Ξέρετε πώς μιλούν οι γυναίκες μεταξύ τους για τους άνδρες; Φαλλοκρατία από την ανάποδη!

- Ε, καλά τώρα! Τη διέλυσες τη συζήτηση! Εξοκείλαμε στην κοινοτοπία. Από τα υψηλά της τέχνης και της τεχνικής, στο «τρεις λαλούν και δυο χορεύουν» του κοινού νου.

Μετά η συζήτηση πήγε αλλού, και ξανά αλλού, χάθηκε στο δαίδαλο των χαοτικών παλινδρομήσεων. Η συνοχή των πραγμάτων χάθηκε, το νόημα πλάτυνε, φάρδυνε, χωρούσε τα πάντα, επομένως τίποτα. Ήπιαμε κάποια μπύρα ακόμα, στο τέλος το διαλύσαμε.

Γυρίζοντας σπίτι μου, έμεινα κοιτάζοντας με απλανές βλέμμα τους φακούς μου, σκεπτόμενος το μποκέ, την τέχνη. Η ζωή είναι μια εξαιρετικά μοναχική εμπειρία τελικά.

Γλωσσάρι:

Μποκέ: από τα τέλη της δεκαετίας του 90 υπάρχει ο φωτογραφικός όρος μποκέ και δημιουργήθηκε για να περιγράψει το πως καταγράφουν οι φωτογραφικοί φακοί τις εκτός εστίασης περιοχές της εικόνας, ειδικά τις φωτεινές χρωματιστές περιοχές. Πρόκειται για γιαπωνέζικη λέξη που σημαίνει θάμπωμα.

Το βάθος του πεδίου αυξάνει καθώς αυξάνει και το αριθμός #F. Αυτό σημαίνει ότι οι φωτογραφίες που έχουν παρθεί με χαμηλό αριθμό #F απεικονίζουν μόνο τα αντικείμενα στην εστία απεικονίζονται ευκρινώς. Αυτό χρησιμοποιείται συχνά σε φωτογραφίες φύσης ή πορτρέτα επειδή ένα θολό υπόβαθρο θεωρείται αισθητικά ευχάριστο και επικεντρώνει το βλέμμα του θεατή στο κύριο αντικείμενο του προσκηνίου.

Αριθμός διαφράγματος (f-stop): όσο πιο ανοιχτό είναι το διάφραγμα, τόσο μικρότερη τιμή παίρνει το f, και τόσο περισσότερο φως αφήνει να περάσει. Όσο κλείνει το διάφραγμα ή μεγαλώνει η τιμή του, τόσο λιγότερο φως αφήνει να περάσει μέσα από το φακό. Οι αριθμοί f ποικίλουν, π.χ., από f 0,95 έως f 22.

Αντάπτορας (αρσενικό): εξάρτημα που χρησιμοποιείται ως ενδιάμεσο ανάμεσα στη φωτογραφική μηχανή και το φακό για να προσαρμοστούν φακοί διαφορετικής εταιρίας από αυτή της φωτογραφικής μηχανής.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)