to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

18:10 | 24.06.2012

πηγή: https://left.gr/91

Πολιτισμός

Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Άνδρου: Μια προσέγγιση στη σουρεαλιστική επανάσταση...

Υπήρξε χωρίς αμφιβολία το πιο "άτακτο" παιδί της τέχνης του 20ού αιώνα, σημείο τήξης δύο επαναστατικών ρευμάτων της νεωτερικότητας, της ψυχανάλυσης και του μαρξισμού.


Θέλησε, προγραμματικά, να μην αποτελέσει ένα ακόμη καλλιτεχνικό ρεύμα, αλλά δύναμη που θα αμφισβητούσε τους ίδιους τους όρους παραγωγής της τέχνης... Αυτός είναι και ο λόγος που τον πιο ταιριαστό χαρακτηρισμό για το κίνημα τον έδωσε ο "επίσημος βιογράφος" του, Μωρίς Ναντό: ήταν η σουρεαλιστική επανάσταση...

Πολύ νερό, βέβαια, κύλησε κάτω από τις γέφυρες του Σηκουάνα και των άλλων ευρωπαϊκών ποταμών όπου περιδιάβαζαν οι σουρεαλιστές του μεσοπολέμου. Έχοντας ως πρώτιστο μέλημά τους να "αλλάξουν τη ζωή", εκείνοι που γοητεύτηκαν από το επαναστατικό πνεύμα του Αντρέ Μπρετόν κατάφεραν τουλάχιστον να αλλάξουν την τέχνη. Εκ βάθρων και διά παντός.

Με όπλο τους την αυτόματη γραφή, αλλά και το παράδοξο, το μαύρο χιούμορ, θέλησαν να αντλήσουν το υλικό τους από τα βάθη του ασυνειδήτου, χρησιμοποιώντας γι' αυτό τη δύναμη του ονείρου. Κατάφεραν να αποτυπώσουν ένα μέρος αυτής της δύναμης στους πίνακες που δημιούργησαν ζωγράφοι όπως ο Ρενέ Μαγκρίτ ή ο Μαν Ρέι.

Πώς όμως κρίνεται αν ένα έργο είναι υπερρεαλιστικό; Όπως παρατηρεί ο Νάνος Βαλαωρίτης, "κατά τον Μπρετόν δύο είναι τα κριτήρια. Καταρχάς αν το έργο είναι προϊόν του αυτοματισμού, με την απουσία κάθε ελέγχου και λογικής, και δεύτερον αν χαρακτηρίζεται από πνευματικότητα. Αυτό ισχύει και για τη ζωγραφική. Πρώτος ο Καντίνσκι είχε μιλήσει για την πνευματικότητα στη ζωγραφική. Αυτή η δύσκολη έννοια ξεχωρίζει τα έργα που είναι απλώς πλαστικά από εκείνα όπου υπάρχει ένα έστω υποδόριο πνευματικό στοιχείο, όπως και κάποιος αυτοµατισµός".

Σε αυτό το επαναστατικό και ταυτόχρονα πνευματικό κίνημα είναι αφιερωμένη η καλοκαιρινή έκθεση του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στη Χώρα της Άνδρου, η οποία θα ανοίξει τις πύλες της την 1η Ιουλίου και θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου. "Προσεγγίζοντας τον σουρεαλισμό" είναι ο τίτλος και η φιλοδοξία της έκθεσης, καθώς θα ήταν πρακτικά αδύνατον να εξαντληθεί στα περιορισμένα όρια μίας έκθεσης η έστω και στοιχειωδώς πλήρης παρουσίαση αυτού του δημοφιλέστερου μετά τον ιμπρεσιονισμό καλλιτεχνικού κινήματος. Τόσο το ιδεολογικό εύρος όσο και ο εικονογραφικός πλούτος των έργων που παρήχθησαν στο όνομά του θα καθιστούσε το οποιοδήποτε παρόμοιο εγχείρημα καταδικασμένο εκ προοιμίου.

Έτσι ο επισκέπτης της έκθεσης θα βοηθηθεί στην προσέγγισή του από ένα σύνολο εκατό περίπου εκθεμάτων, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονται κολλάζ, έργα ζωγραφικής, γλυπτά, κατασκευές, χαρακτικά, φωτογραφίες, καθώς και εξαιρετικού ενδιαφέροντος αρχειακό υλικό, τα οποία ανήκουν τόσο σε ξένους όσο και σε Έλληνες καλλιτέχνες. Η έκθεση διαρθρώνεται σε δύο σκέλη: Το πρώτο, που αποτελεί και τον κύριο άξονα του αφιερώματος, αναφέρεται στην ιστορική διάσταση του σουρεαλιστικού κινήματος, φιλοξενώντας έργα είκοσι περίπου καλλιτεχνών, καθώς και αρχειακό υλικό των πρωταγωνιστών του, αλλά και όσων στην πορεία προσχώρησαν σ’ αυτό. Το δεύτερο μέρος αφορά τους καλλιτέχνες εκείνου, λογοτέχνες και εικαστικούς, που συγκρότησαν τον ελληνικό υπερρεαλισμό και τους επιγόνους του.

Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν ποικίλες παράλληλες εκδηλώσεις, όπως η καθιερωμένη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, της οποίας προεδρεύει, όπως κάθε χρονιά, η πρύτανις Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ, ενώ θα κυκλοφορήσει, από τον εκδοτικό οίκο Μικρή Άρκτος, κατάλογος στα ελληνικά και τα αγγλικά, με κείμενα του διευθυντή του Μουσείου Κυριάκου Κουτσομάλλη, καθώς και των Ελένης Γλύκατζη Αρβελέρ, Νάντιας Αργυροπούλου, Νάνου Βαλαωρίτη, Ιουλίτας Ηλιοπούλου, Νίκης Λοϊζίδη και Αλέκου Φασιανού.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)