Η σχεδόν ομόφωνη γνωμοδότηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με την οποία είναι αντισυνταγματικές οι διατάξεις που επιβάλλουν περαιτέρω περικοπές στις συντάξεις και καταργούν επιδόματα, εγκαινιάζει μια νέα περίοδο σχέσεων της εκτελεστικής με τη δικαστική εξουσία. Είναι η πρώτη φορά που ανώτατο δικαστήριο αποφαίνεται ότι νομοσχέδιο περιλαμβάνει διατάξεις που συγκρούονται με το Σύνταγμα.

Η εξέλιξη αυτή ασφαλώς οφείλεται στην επίμονη κυβερνητική τακτική να προωθούνται ολοένα και χειρότερες μνημονιακές ρυθμίσεις, που πλήττουν βάναυσα συνταγματικές πρόνοιες, όπως αυτές της ισότητας, της αναλογικότητας και της αξιοπρεπούς διαβίωσης. Η γνωμοδότηση του ανωτάτου δικαστηρίου δεν εμποδίζει τη Βουλή να νομοθετήσει, ακόμη κι αν τελεί εν γνώσει της αντισυνταγματικότητας των μέτρων. Το ανώτατο δικαστήριο θα κληθεί όμως συντόμως να κρίνει επί προσφυγών για μείωση συντάξεων, οπότε η εκβιασμένη ψήφος των βουλευτών το πιθανότερο είναι να αποδειχθεί ως μηδέποτε δοθείσα! Το μήνυμα του δικαστηρίου είναι σαφές: τα κοινοβουλευτικά πραξικοπήματα εφεξής δεν θα γίνονται ανεκτά, ακόμη κι αν η κυβέρνηση επικαλείται το τρομοκρατικό επιχείρημα περί "οιονεί χρεωκοπίας της χώρας".

Η ελληνική Δικαιοσύνη διαθέτει, επιπλέον, ευρωπαϊκή νομολογία, όπως πρόσφατες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του Στρασβούργου, του ιταλικού Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Πορτογαλίας, τα οποία απορρίπτουν τις περικοπές μισθών και συντάξεων. Συνεπώς, η προ έτους απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ότι το Μνημόνιο 1 είναι οριακά συνταγματικό τίθεται τώρα υπό νέο πρίσμα. Πολύ περισσότερο μάλιστα που τα νέα Μνημόνια είναι απείρως σκληρότερα του αρχικού.

Με την κρίση του πολιτικού συστήματος να οδηγεί σε κατάσταση ανυποληψίας την ίδια τη Βουλή, η Δικαιοσύνη διεκδικεί ρόλο εξισορρόπησης των νομοθετικών αγριοτήτων. Εξέλιξη που δεν θα αποδειχθεί συγκυριακή, αλλά θα επανακαθορίσει τη δυναμική σχέση μεταξύ των τριών συντεταγμένων εξουσιών. Οι δικαστές, οι οποίοι πλήττονται πλέον και αυτοί ως μισθωτοί, διεκδικούν ρόλους που εγκαταλείπει η πολιτική εξουσία, όπως η υπεράσπιση των εισοδημάτων, αλλά και η εξυγίανση του δημόσιου βίου. Χαρακτηριστική είναι η διαβίβαση στη Βουλή της δικογραφίας για τη λίστα Λαγκάρντ, ώστε να διαπιστωθούν τυχόν ποινικές ευθύνες των κυρίων Παπακωνσταντίνου και Βενιζέλου για την απόκρυψη της λίστας.

Η "αναμέτρηση" της δικαστικής με την εκτελεστική εξουσία δεν συνιστά διαμάχη στα σκοτεινά δώματα και τους μηχανισμούς του κράτους, διότι, εκτός των άλλων, δεν γίνεται σε αποστειρωμένο κοινωνικά έδαφος. Είναι η κοινωνική οργή και κινητικότητα που καθορίζει τις πτυχές της αναμέτρησης, της οποίας η τελική έκβαση θα εξαρτηθεί και θα αποτυπωθεί από τη διαμόρφωση νέων κοινωνικών - πολιτικών συσχετισμών και τη συνακόλουθη συντακτική αναδιάταξη του πολιτικού - πολιτειακού συστήματος. Όταν το Μνημόνιο "τρώει" τα παιδιά του είναι αναμενόμενο να υποστεί τις συνέπειες του μύθου του Κρόνου.