Δημοσιεύουμε σήμερα το ποίημα του Ece Ayhan, με τίτλο «Το Μνημείο του Άγνωστου Φοιτητή» στη μνήμη του. Ο Ετζέ Αϋχάν (1931-2002) το έγραψε το 1973. Όταν ρωτήθηκε ποιο ήταν το έναυσμα, απάντησε: «Ένας φοιτητής που λεγόταν Battal Mehetoğlu δολοφονήθηκε από την αστυνομία Ήταν ο ηγέτης των φοιτητών στη Σχολή Αρχιτεκτόνων και Μηχανικών τη δεκαετία του 1970. Στην κηδεία, κάποιος ρώτησε τη μητέρα του πώς ένιωθε. Κι εκείνη είπε: “Πέταξαν το μόχθο του γιού μου στα σκουπίδια”. Αυτό είναι το μνημείο του αγνώστου φοιτητή».

Οι επιμελητές των σελίδων για την Τουρκία του σάιτ jadaliyya

***

Μνημείο του Αγνώστου Φοιτητή 

Εδώ κοιτάξτε, εδώ, κάτω απ’ αυτήν τη μαύρη πλάκα

Είναι θαμμένο ένα παιδί· αν είχε ζήσει για ένα ακόμη διάλειμμα

Θα είχε σηκωθεί στον πίνακα, στο μάθημα της φύσης.

Σκοτώθηκε στο μάθημα του κράτους.

 

Η συνήθης λάθος ερώτηση τόσο της φύσης όσο και του κράτους:

–Πού κυλάει η Υπερωξιανή;

Η μόνη σωστή απάντηση από ένα υψωμένο χέρι στο βάθος:

–Στην καρδιά της χλωμής εξέγερσης των παιδιών.

 

Ο ρακοσυλλέκτης πατέρας του, δένοντας ένα μωβ κεντητό μαντήλι στο λαιμό του

Για να πνίξει έναν ακόμα θάνατο, έγραψε:

Και τον είχα κάνει να πιστεύει ότι έχει παιχνίδια.

 

Η μάνα του, η γυναίκα που έπλενε τις νύχτες, και από τότε είναι ντυμένη στο χακί

Βυζαίνοντας στα κρυφά ένα μικρό ελαφάκι, έγραψε:

Αχ, πέταξαν το μόχθο του γιού μου στα σκουπίδια.

 

Οι φίλοι της ύφαναν αυτό το ποίημα από πικροδάφνες:

Μη σε νοιάζει, 128! Στα οικοτροφεία των μικρών στρατιωτών, στα σχολεία της αυτοκτονίας,

Μέσα σε κάθε παιδική καρδιά βρίσκεται ένας μεγάλος.

Κάθε χρόνο, όλη η τάξη θα σου στέλνει περιστέρια χωρίς γράμματα,

στη γιορτή των παιδιών.

 

ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ

– Η λέξη διάλειμμα (teneffüs) στα τουρκικά σημαίνει και διάλειμμα και ανάσα.

 – «Πού κυλάει η Υπερωξιανή;» Μια συνηθισμένη λάθος ερώτηση και έκφραση. Η σύνθετη λέξη Υπερωξιανή (Maveraünnehir στα τούρκικα) περιέχει τη λέξη ποτάμι (nehir), αλλά δεν πρόκειται για ποτάμι, δεν «κυλάει»: είναι η εξαιρετικά γόνιμη περιοχή ανάμεσα στον Ώξο (Αμού Ντάρια) και τον Ιαξάρτη (Συρ Ντάρια) στην Κεντρική Ασία.

– Ah ki oğlumun emeğini eline verdiler. Η φράση της μάνας είναι μια παράφραση της σλανγκ αντρικής έκφρασης «eline vermek», η πιστή μετάφραση της οποίας θα ήταν «σου δίνω κάτι [= το αντρικό μόριο] στα χέρια», που σημαίνει σε νίκησα, σε κατατρόπωσα (eline verdim). Η μάνα του δολοφονημένου φοιτητή λέει «Έδωσαν το μόχθο του γιου μου στα χέρια». Το αποδώσαμε πιο ελεύθερα.

– 128: ένα νούμερο μαθητή. Όλοι οι μαθητές στα σχολεία της Τουρκίας έχουν έναν αριθμό. Στη δεκαετία του 1970, οπότε γράφτηκε το ποίημα, ήταν πολύ σύνηθες να τους φωνάζουν μόνο με τον αριθμό τους. 128, συγκεκριμένα ήταν ο αριθμός μιας φίλης του ποιητή που αυτοκτόνησε. Σ’ αυτήν απευθύνεται η τελευταία στροφή του ποιήματος.

– Τα οικοτροφεία, όπου φοιτούσαν τα φτωχά παιδιά, παρομοιάζονται, λόγω των αυστηρών κανόνων, του εγκλεισμού και των κακών συνθηκών διαβίωσης, με στρατόπεδα και οι μαθητές με στρατιώτες, που αναγκάζονται να μεγαλώσουν πριν την ώρα τους για να αντέξουν.

– Η γιορτή των παιδιών (Çocuk Bayramı) ή αλλιώς «Γιορτή της Εθνικής Κυριαρχίας και των Παιδιών» (Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı): επίσημη αργία του τουρκικού κράτους καθιερωμένη από τη δεκαετία του 1920, γιορτάζεται στις 23 Απρίλη.

 Μετάφραση από τα αγγλικά και τα τουρκικά: Μάνος Αυγερίδης (με τη βοήθεια της Ντενίζ Οζντενίζ)

Μετάφραση από τα αγγλικά και τα τουρκικά: Μάνος Αυγερίδης (με τη βοήθεια της Ντενίζ Οζντενίζ)

 

 

Το jadaliyya είναι ένα ανεξάρτητο ηλεκτρονικό περιοδικό που εκδίδει το Arab Studies Institute. Eίναι ένα από τα πιο έγκυρα σάιτ ενημέρωσης και ανάλυσης της κοινωνικής, πολιτικής και ιστορικής κατάστασης του αραβικού κόσμου.