«…Η τηλεόραση κάνει πλέον την κατάχρηση καθεστώς (...). Απόλυτη η εφαρμογή της συνταγής του μακαρίτη του Χίτλερ να γίνεται η προπαγάνδα με τόσο ηλίθιους τρόπους όσο ηλίθιος είναι ο χειρότερος αποδέκτης της. Σιγά σιγά, όλοι θα έχουν το ίδιο επίπεδο».
Δήμος Μαυρομμάτης, 14/11/1997
Είναι προφανές: αφ’ ης στιγμής οι τηλεοπτικές άδειες δίδονται με πλειοδοτικό διαγωνισμό, δυνατότητα αγοράς έχουν δηλαδή μόνο οι πλουσιότεροι των πλουσίων, τα συμφέροντα που θα εξυπηρετούνται μέσω της τηλοψίας δεν θα είναι, φυσικά, ποτέ του λαού αλλά της τάξης τους. Της αστικής τάξης, δηλαδή, και των πάσης φύσεως ελίτ που κατέχουν τα Μέσα παραγωγής. Η πολιτική στήριξης του μεγάλου κεφαλαίου, με διάφορους τρόπους, θα συνεχίζεται χωρίς να δίνει δεκάρα για την κοινωνία των πολιτών. Οι τηλεοπτικοί σταθμοί –και εδώ και σ’ όλη την υφήλιο- δεν αποτελούν ούτε πολιτιστικούς – εξωραϊστικούς συλλόγους ούτε ευαγή ή πνευματικά ιδρύματα.
Απεναντίας. Εδώ και δεκαετίες, η ενημέρωση εξέπεσε σε υποπροϊόν, με καναλάρχες και εκδότες να είναι πλέον όχι κατά παράδοση δημοσιογράφοι, αλλά μεγαλοεπιχειρηματίες κάθε λογής, εκείνοι που, κατά το κοινώς λεγόμενο, ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις. Το ζήτημα είναι απολύτως ταξικό. Οι από πάνω μετέρχονται κάθε μέσω για τη διατήρηση της ηγεμονίας τους, οπότε, η διασφάλιση των συμφερόντων περνά πια μέσα από την καταφανή προπαγάνδα, κυριλέ ή λιγότερο κυριλέ, δια της απόκρυψης ειδήσεων, δια της προβολής μίας και μόνης άποψης κ.ο.κ. Πώς, ας πούμε, και πότε τα ΜΜΕ επιλέγουν να αναδείξουν τους κοινωνικούς αγώνες –απεργίες, πορείες κ.ο.κ., είναι ένα απολύτως ενδεικτικό παράδειγμα, το οποίο βλέπουμε στους δέκτες μας καθημερινά.
Από όλα δε τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ιδιαιτέρως η τηλεόραση λειτουργεί ως παραμορφωτικός καθρέφτης μιας κοινωνίας, η οποία αντιγράφει το αντεστραμμένο της είδωλο και συντηρεί και αναπαράγει τη διαστροφή. Η συντριπτική πλειονότητα των, ειδησεογραφικών ή μη, εκπομπών είναι (υπο)προϊόντα μαζικής κουλτούρας, τα οποία διαθέτουν όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του είδους, όπως το όρισε δεκαετίες πριν ο Λέο Λόβενταλ: έκπτωση, υπεραπλούστευση, τυποποίηση, στερεοτυπία, συντηρητισμός, ψευδολογία, καταναλωτικά αγαθά ως μέσο χειραγώγησης, σε ένα θλιβερό σύνολο, με παντελή έλλειψη ενός φιλοσοφικού πλαισίου αναφοράς. Μαζί και υπέρ πάντων, η εξυπηρέτηση ορισμένων συμφερόντων.
Ποτέ άλλοτε δεν υπήρξαν περισσότερες δυνατότητες για τη χειραγώγηση των λαών όσες στην εποχή μας, όπου η πολιτική αλλά και η ποιότητα της τέχνης ή της ψυχαγωγίας –πολιτικός και αυτών ο ρόλος- ορίζεται σχεδόν εξολοκλήρου από αυτούς που ελέγχουν τα ΜΜΕ. Οι οποίοι, εννοείται, ασκούν μια ιδιότυπη λογοκρισία σε ό,τι κατά τη γνώμη και κατά το συμφέρον τους δεν πουλάει.
Επειδή, όμως, η ηγεμονία του καπιταλισμού εδράζεται στην ικανότητά του να πείθει την εργατική τάξη πως τα συμφέροντά της συνταυτίζονται με εκείνα του κεφαλαίου, το τέλος τούτης της ηγεμονίας ξεκινά από την διάρρηξη αυτής της συναίνεσης – σύμπραξης.
Η κυβερνώσα, λοιπόν, και η μη κυβερνώσα αριστερά, εκεί ακριβώς θα πρέπει να ποντάρει: στα να καταδείχνει, κάθε φορά που οι μηντιάρχες «κάνουν την κατάχρηση καθεστώς», το λαϊκό συμφέρον. Μόνον έτσι, με τη διάκριση των ταξικών συμφερόντων, αφαιρεί κανείς τα όπλα της προπαγάνδας.
Ο πολιτισμικός ρόλος των ΜΜΕ του καιρού μας δεν πρόκειται να αλλάξει: θα εξακολουθήσουν να αποτελούν ιδεολογικούς μηχανισμούς της ολιγαρχίας, μαγαζιά διάβρωσης της διάνοιας, εργοστάσια παραγωγής αλλοτριωμένων συνειδήσεων. Αυτό, τούτη η κυβέρνηση -όπως και καμιά άλλη, πουθενά στον κόσμο- δεν μπορεί να το αλλάξει. Εκείνο που μπορεί, είναι, στεγνά οικονομίστικα, να διασφαλίσει πως θα εισπράττει τη μερίδα του λέοντος στο όνομα των εργαζομένων, στο όνομα του λαού, για χάρη του λαού.
