Η δήλωση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία είναι κόμμα μετασχηματισμού και όχι εναλλαγής προκάλεσε αντιδράσεις, διότι αμφισβήτησε τον νεοφιλελεύθερο «μονόδρομο» και τα συμφέροντα που υπηρετεί. Την αντίληψη που επιβλήθηκε από τις δυνάμεις μιας παγκοσμιοποίησης χωρίς κανόνες και δημοκρατικό έλεγχο και την ισχύ του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος απέναντι στα κράτη και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ο Φράνσις Φουκογιάμα με το τέλος της Ιστορίας εννοούσε το τέλος των ιδεολογικών διαφορών και της δυνατότητας άσκησης εναλλακτικής πολιτικής. Σε αυτό το πλαίσιο αναπτύχθηκε η λογική των πολιτικών διαχειριστών - τεχνοκρατών, η απαξίωση του δημοσίου τομέα και ο χαρακτηρισμός κάθε κοινωνικής διεκδίκησης ως συντεχνιακής.

Το «ακραίο Κέντρο» και το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο

Την περίοδο της χρηματοπιστωτικής κρίσης, ο νεοφιλελευθερισμός έλαβε θεσμική υπόσταση στην Ευρωζώνη και έπληξε την κοινοβουλευτική λειτουργία και τα κοινωνικά δικαιώματα στις χώρες που επιβλήθηκαν Μνημόνια. Σε όλη την Ευρώπη, παραδοσιακά Σοσιαλδημοκρατικά κόμματα που συμβιβάστηκαν με τον νεοφιλελευθερισμό αντιμετώπισαν υπαρξιακή κρίση, συρρικνώθηκαν και απώλεσαν τις κοινωνικές αναφορές τους. Νέες αριστερές ριζοσπαστικές δυνάμεις αναδείχθηκαν, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που εξέφρασαν το δημοκρατικό και κοινωνικό αίτημα της απαλλαγής από τα Μνημόνια και της αλλαγής πολιτικής, συγκροτώντας μια νέα προοδευτική κοινωνική συμμαχία. Η απάντηση της συντήρησης και του λεγόμενου «ακραίου Κέντρου» ήταν η συγκρότηση του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου, η απαξίωση κάθε φωνής ενάντια στην πολιτική της λιτότητας ως λαϊκιστικής και ακραίας, στο πλαίσιο της αντιδραστικής θεωρίας των δύο άκρων.

Ο κόσμος μας αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς εξαιτίας του ψηφιακού και τεχνολογικού μετασχηματισμού και των οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών του, της κλιματικής αλλαγής, των γεωπολιτικών ανακατατάξεων και της διεύρυνσης των ανισοτήτων. Σε παγκόσμιο επίπεδο αναπτύσσεται το αίτημα μιας δίκαιης και δημοκρατικής αναδιανομής του πλούτου και της εξουσίας που συγκεντρώνεται σε όλο και λιγότερα χέρια. Το ζήτημα είναι ποιοι θα ορίσουν και σε ποια κατεύθυνση τις αλλαγές που συντελούνται. Θα τις υπαγορεύσουν τα εξωθεσμικά οικονομικά συμφέροντα ερήμην των λαών ή θα είναι αποτέλεσμα ενός δημοκρατικού κοινωνικού μετασχηματισμού;

Ένας άλλος δρόμος είναι αναγκαίος και εφικτός

Με την κρίση της πανδημίας υπέστη καίριο πλήγμα το νεοφιλελεύθερο αφήγημα. Αναδείχθηκε περισσότερο από ποτέ η ανάγκη του ΕΣΥ, του κοινωνικού κράτους και η σημασία των δημόσιων οικονομικών πολιτικών. Ένας άλλος δρόμος είναι σήμερα αναγκαίος και εφικτός απέναντι στον νεοφιλελευθερισμό και τις διαχειριστικές αντιλήψεις, με πυξίδα τις αξίες μας για μια κοινωνία με δημοκρατία, ισότητα και κοινωνική δικαιοσύνη. Αναδεικνύουμε τις προγραμματικές μας κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση της πολλαπλής υγειονομικής, κλιματικής, οικονομικής και προσφυγικής κρίσης και των διευρυνόμενων ανισοτήτων, για τον μετασχηματισμό του παραγωγικού προτύπου, διασφαλίζοντας μια δίκαιη μετάβαση. Στις δραματικές κοινωνικές συνθήκες που ζούμε διαμορφώνονται οι όροι μιας νέας κοινωνικής συμμαχίας ανάμεσα στον κόσμο της εργασίας, της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, της πρωτογενούς παραγωγής, των ανέργων, όσων ζουν στην εργασιακή και κοινωνική ανασφάλεια και των νέων που αναζητούν προοπτική. Η απάντηση μας είναι ένα νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της εποχής μας και να εκφράζει τα συμφέροντα της κοινωνικής πλειοψηφίας!

* Η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου είναι τομεάρχης Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Β1’ Βόρειας Αθήνας