Απέδρασε από το Ιράν, “κουβαλώντας” στην πλάτη την εξάχρονη κόρη της και τα ανεξίτηλα σημάδια που άφησε πάνω της η σωματική, λεκτική και συναισθηματική κακοποίηση από τον σύζυγό της. Τελικά, πήρε το δρόμο της προσφυγιάς και έφθασε στην Ελλάδα, ζητώντας άσυλο, διψασμένη για μία ανάσα ελευθερίας. Μετά το ένταλμα σύλληψης που εκδόθηκε σε βάρος της για αρπαγή ανηλίκου, έπειτα από μήνυση του πρώην συζύγου της, το ελληνικό δικαστήριο αποφάσισε πρωτόδικα την έκδοσή της. H εισαγγελέας του Αρείου Πάγου πρότεινε να μην εκδοθεί στο Ιράν, ενώ η τύχη της θα εξαρτηθεί από την απόφαση του δικαστηρίου, που θα τελεσιδικήσει στις 29 Οκτωβρίου.
Ήταν τέλη του Δεκέμβρη του 2018, όταν η Sharareh έσπασε τα δεσμά της υποταγής και πάτησε μαζί με την κόρη της, Diana, τα εδάφη μιας άλλης πατρίδας. Η ιρανή προσφύγισσα, αναδεικνύεται σαν ένα σύμβολο αντίστασης ενάντια στην καταπίεση του πατριαρχικού συστήματος και ενός καθεστώτος που δεν υπερασπίζεται κοινωνικά και νομικά τα δικαιώματα των γυναικών. Ήταν και εκείνη ένα από τα χιλιάδες θύματα ενδοοικογενειακής βίας, καθώς, από τη στιγμή που παντρεύτηκε, ο άντρας της – μέλος των μυστικών υπηρεσιών του κράτους- την χτυπούσε συστηματικά. Επί σειρά ετών, η Sharareh δεν ζούσε, απλά επιβίωνε. Πολλές φορές, λιποθυμούσε από τον άγριο ξυλοδαρμό. Όμως δεν μπορούσε να μιλήσει. Διότι το νομικό πλαίσιο στο Ιράν, δεν καταδικάζει τη βία, αλλά την θεωρεί κοινωνικά αποδεκτή.
“Εάν παραδοθώ στο καθεστώς, η ζωή μου κινδυνεύει”
Με τρεμάμενη φωνή, η Sharareh περιέγραψε ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου, την σκληρή καθημερινότητά της στο Ιράν. “Προ δεκαετίας, παντρέυτηκα έναν άντρα πολύ αυστηρό. Δούλευε για το Υπουργείο Άμυνας και για την Εθνική Ασφάλεια του Ιράν. Χτυπούσε συνεχώς εμένα και την κόρη μου, με αποτέλεσμα, πολλές φορές να καταλήγουμε στο νοσοκομείο. Μια φορά, μάλιστα μου έσπασε το χέρι από το πολύ ξύλο”.
Τότε, ξεκίνησε ένας διαρκής αγώνας δικαίωσης. “Υπέβαλα μήνυση στο δικαστήριο για τη βίαιη συμπεριφορά του συζύγου μου και αποφάνθηκε μόνο να μου καταβληθεί μια αποζημίωση, ύψους 120 ευρώ, η οποία δεν έχει καταβληθεί”, ανέφερε η Sharareh. Η πραγματικότητά της, όμως, δεν συνιστά μεμονωμένο περιστατικό. “Υπάρχουν πολλές γυναίκες σαν και μένα στο Ιράν, που δέχονται βία. Αυτό δεν επικρίνεται από το κράτος”.
Όπως περιέγραψε η Sharareh, ο συζυγός της, στη συνέχεια, την κατηγόρησε για μοιχεία, καθώς ανακάλυψε ότι στις επαφές του κινητού της, υπήρχε το τηλέφωνο ενός συναδέλφου της, με αποτέλεσμα να υποβάλλει μήνυση και το δικαστήριο να την τιμωρήσει με 60 χτυπήματα με βούρδουλα. “Άσκησα έφεση – εν αγνοία του συζύγου μου- και το Ανώτατο Δικαστήριο εν τέλει με αθώωσε”, είπε η ίδια.
Όταν κατάφερε να εκδόσει διαζύγιο, αφού ο συζυγός της την έδιωξε από το σπίτι, πήρε το δρόμο της προσφυγιάς. Ο διαρκής τρόμος και η ανασφάλεια, την ανάγκασαν να εκδώσει πλαστό διαβατήριο για την 6χρονη κόρη της, προκειμένου να καταφέρει να απεγκλωβιστεί από τον εφιάλτη που βίωνε. “Η ζωή της κόρης μου κινδύνευε”, είπε χαρακτηριστικά.
Η Sharareh Khademi όμως, εκτός από θύμα ενδοοικογενειακής βίας, είχε έντονη πολιτική δράση και για αυτό το λόγο, θεωρήθηκε εχθρός του ιρανικού κράτους, καθώς συμμετείχε και βιντεογραφούσε διαδηλώσεις ενάντια στο αυταρχικό καθεστώς της χώρας. “Αν επιστρέψω στο Ιράν, θα με εκτελέσουν εξαιτίας της πολιτικής μου δράσης. Βιντεογραφούσα τις διαδηλώσεις και τις έστελνα σε εξωτερικά κανάλια, καθώς στο Ιράν αυτό θεωρείται έγκλημα. Όποιο άτομο έχει πολιτική δράση, δεν έχει δικαίωμα στη ζωή. Είμαι πολιτικός πρόσφυγας”.
Η Sharareh έκανε έκκληση στον Άρειο Πάγο να συνυπολογίσει δύο ανθρώπινες ψυχές που κινδυνεύουν. “Εάν παραδοθώ στο καθεστώς, η ζωή μου κινδυνεύει και η κόρη μου θα επιστρέψει στα χέρια του πρώην άντρα μου, ο οποίος θέλει να την παντρέψει όταν γίνει 9 ετών”.
Η ίδια, περιέγραψε τις δυσκολίες που αντιμετώπισε, από τη στιγμή που πήρε την απόφαση να διαφύγει από το καθεστώς υποταγής. Μόλις έφτασε ο Δεκέμβρης του 2018, πήρε στην αγκαλιά της την εξάχρονη κόρη της και εγκατέλειψε τα ιρανικά εδάφη, αναζητώντας μια ανάσα ελευθερίας. “Οι γυναίκες στη χώρα μου δεν έχουν καλή ζωή και συνθήκες. Πάρα πολλές, υφίστανται σε καθημερινή βάση βασανιστήρια από τους συζύγους τους. Ήρθα με την κόρη μου σε μια ευρωπαϊκή και δημοκρατική χώρα, προκειμένου να έχουμε προστασία και έναν έντιμο βίο”.
Επί πέντε μήνες, έζησε στην Τουρκία, ψάχνοντας απεγνωσμένα τρόπο να έρθει στην Ελλάδα. Τελικά, βρήκε έναν διακινητή τον οποίο πλήρωσε 8.000 ευρώ, προκειμένου να την βοηθήσει να περάσει τα σύνορα μαζί με την κόρη και την αδερφή της. Την 1η Ιουνίου του 2019, η Sharareh κατάφερε να φθάσει στον προορισμό της. Δύο μέρες μετά, συνελήφθη από την αστυνομία της Ορεστιάδας και από τότε, διανύει την ζωή της μέσα στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού, την ώρα που η κόρη της βρίσκεται στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης του Έβρου.
Η φυλακισή της, ήρθε έπειτα από ένταλμα της ΙInterpol που εκδόθηκε από το Ιράν, έπειτα από μήνυση που υπέβαλε ο άντρας της εις βάρος της, για ‘‘αρπαγή ανηλίκου’’, δηλαδή της κόρης της και για την πλαστογραφία του διαβατηρίου της. Το ελληνικό δικαστήριο, τον Σεπτέμβρη αποφάσισε πρωτόδικα την έκδοσή της στο Ιράν, παραβλέποντας ότι παρ'όλο που στην έκδοση του εντάλματος, υπάρχει μια ρηματική διακοίνωση της ιρανικής πρεσβείας που αναφέρει ότι “η Sharadeh αναζητείται από το Ιράν γιατί έχει καταδικαστεί σε 15 χρόνια φυλάκιση”, δεν υπάρχει καν η καταδικαστική απόφαση. Η Sharareh, έκανε έκκλιση στο δικαστήριο, γιατί θέλει να μείνει στην Ελλάδα. Μακριά από την καθημερινή βία, την υποταγή, τον ευτελισμό της αξιοπρέπειάς της. “Γεννήθηκα στο Ιράν, δεν το επέλεξα. Δεν δεχόμουν πολλά από αυτά που επέβαλε η μουσουλμανική θρησκεία”, είπε η Sharareh, εμφανώς συγκινημένη.
Οι γυναίκες στο Ιράν δεν έχουν τα στοιχειώδη δικαιώματα
“Στο Ιράν, δεν υπάρχει νομοθεσία για το θέμα της βίας”, τόνισε από την πλευρά της η τέως γ.γ. Ισότητας των Φύλων, Φωτεινή Κούβελα, κατά την μαρτυρία της ενώπιον του Αρείου Πάγου, επισημαίνοντας για ποιους λόγους η έκδοση της Sharareh θα είχε ανεπανόρθωτες συνέπειες για την ζωή της. “Στην Ευρώπη, αντιθέτως, υπάρχουν νόμοι που τιμωρούν την ενδοοικογενειακή βία, καθώς και η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, που από το 2018 έχει τεθεί σε ισχύ στην χώρα μας και έχει τιμωρητικές κατευθύνσεις για όλες τις μορφές βίας”. Ο ισλαμικός νόμος, σύμφωνα με την ίδια, είναι πίσω από τα κεκτημένα δικαίου που υπάρχουν στην Ε.Ε., αφού οι γυναίκες δεν μπορούν να χωρίσουν χωρίς την συγκατάθεση του συζύγου τους και οι μαρτυρίες τους στα δικαστήρια, δεν έχουν την ίδια αξία, με εκείνες των αντρών.
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, όσες γυναίκες τολμήσουν να αντισταθούν, υφίστανται τιμωρίες, μέσα στις οποίες περιλαμβάνεται ακόμα και η θανατική ποινή. “Αν η Σαραρέ γυρίσει στο Ιράν, θα υποστεί ξανά βία, γιατί διώκεται για πολιτικούς λόγους και θεωρείται εχθρός του καθεστώτος”. Όσον αφορά την εξάχρονη κόρη της, “η νομοθεσία στο Ιράν, θεωρεί έννομο τον γάμο των κοριτσιών που έχουν συμπληρώσει τα 13 χρόνια, ενώ με σύμφωνη απόφαση του δικαστηρίου, μπορούν να παντρευτούν σε ακόμη μικρότερες ηλικίες”.
*ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ τη δήλωση της Ειρήνης Αγαθοπούλου: Επιβεβλημένη και αναγκαία η στήριξή μας στην Sharareh Khademi
Η ενδοοικογενειακή βία στο Ιράν δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί νομικά
“Οι γυναίκες στο Ιράν αποτελούν μια ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα, διότι βιώνουν μια σειρά διακρίσεων σε όλες τις πτυχές της ζωής τους”, ανέφερε η δικηγόρος του Κέντρου Γυναικείων Μελετών και Ερευνών- Διοτίμα, Μαρία Αποστολάκη, κατά την δική της μαρτυρία, τονίζοντας ότι “αυτός είναι ο λόγος για να αποδοθεί διεθνής προστασία”. Όπως είπε η ίδια, “αν η Σαραρέ επιστρέψει στο Ιράν, πέρα από την έμφυλη δίωξη που θα υποστεί, επειδή άρπαξε το παιδί της, θα υποστεί παραβίαση των δικαιωμάτων της. Όσοι επιστρέφονται, αντιμετωπίζονται συλλήβδην από το καθεστώς, ως προδότες του έθνους και για το αδίκημα της προπαγάνδας, ενώ οι ποινές μπορεί να είναι ακόμη και θανατικές”.
Η έκδοση της Sharareh μπορεί να της επιφέρει ακόμα και θανατική ποινή
“Πρωτόδικα το Συμβούλιο Εφετών Θράκης γνωμοδότησε υπέρ της έκδοσης της Sharareh. Ωστόσο, στο Δικαστήριο ο διερμηνέας ήταν αραβόφωνος ενώ η ίδια είναι φαρσόφωνη. Συνεπώς η δυνατότητά της να αναλύσει τους λόγους διαφυγής της ήταν από πολύ περιορισμένη έως ανύπαρκτη”, εξηγεί stokokkino.gr, η δικηγόρος της και μέλος του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, Μαρία Παπαμηνά. “Ως προς το αίτημα έκδοσης των ιρανικών αρχών, είναι ελλιπές και αόριστο κατά παραβίαση της αρχής της ειδικότητας που εφαρμόζεται και στη διαδικασία της έκδοσης, καθώς δεν είναι τελικά σαφές από το ίδιο το αίτημα αν το Ιράν την εκζητεί για να τη δικάσει για τα ανωτέρω αδικήματα ή για να εκτίσει ποινή 15 ετών”.
Σύμφωνα με την ίδια, η έκδοσή της θα την εκθέσει σε κίνδυνο να διωχθεί και για άλλα πιο σοβαρά αδικήματα που μπορεί να επιφέρουν και τη θανατική ποινή (προπαγάνδα αντικαθεστωτική, προσβολή των αρχών της σαρίας και του ισλαμικού νόμου ), στο πλαίσιο μάλιστα μίας άδικης δίκης, καθώς η δικονομική θέση της γυναίκας στο δικαστικό σύστημα του Ιράν είναι πολύ δυσμενής. Παράλληλα, κινδυνεύει να υποστεί απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση στο πλαίσιο ανάκρισης, στην οποία μετα βεβαιότητας θα υποβληθεί, λόγω των συνθηκών κράτησης και φυλάκισης που σύμφωνα με διεθνείς οργανισμούς, είναι εξαιρετικά προβληματικές και επιβλαβείς για την σωματική και ψυχική υγεία των κρατουμένων.
Ωστόσο, “αν η απόφαση του Αρείου Πάγου, κάνει δεκτό το αίτημα έκδοσης, είναι κατ’ ουσίαν γνωμοδότηση προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης, ο οποίος έχει την τελική απόφαση. Όσο διαρκεί η διαδικασία ασύλου δεν είναι δυνατόν να αποφασίσει ο Υπουργός για την έκδοσή της”, αναφέρει η κ. Παπαμηνά.
Αναφορικά με το κύμα αλληλεγγύης που έχει δημιουργηθεί, η ίδια σχολιάζει ότι “είναι πραγματικά εντυπωσιακό και δίνει μεγάλη δύναμη και στην ίδια να αντέξει αυτή την τόσο επίπονη και ψυχοφθόρα διαδικασία. Ας μην ξεχνάμε ότι είναι πρόσφυγας, μια γυναίκα ήδη βασανισμένη. Είμαστε ικανοποιημένοι γιατί κατ’ αρχάς ακούστηκε η φωνή της ίδιας της Σαραρέ και μπόρεσε να εκθέσει τους κινδύνους που διατρέχει”.
“Πολλές γυναίκες φεύγουν από τις χώρες τους, επειδή κινδυνεύει η ζωή των ίδιων και των παιδιών τους”
“Υπάρχει ένα τεράστιο ποσοστό γυναικών σαν τη Sharareh, που φεύγουν από τις χώρες τους, επειδή η ζωή τους βρίσκεται σε κίνδυνο, εξαιτίας της ενδοοικογενειακής βίας”, είπε stokokkino.gr, η Μάρα Αγγελίδου, μία εκ των εκπροσώπων της ελληνικής οργάνωσης Filoxenia International, που βοηθά πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και μετανάστες.
Όπως υπογράμμισε η ίδια, οι περισσότερες περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, λύνονται ή με άσκηση βίας ή με εξωδικαστική λύση και υποχώρηση της γυναίκας, η οποία στο τέλος συμβιβάζεται και επιστρέφει στον άντρα της. Οι γυναίκες που επιθυμούν να χωρίσουν, λαμβάνουν σωματική και ψυχική κακοποίηση, είτε από τον άντρα τους, είτε από ένα σύνολο ατόμων από την οικογένεια και την κοινωνία. “Δεν είναι σπάνιο το γεγονός, οτι υπάρχουν ακόμα και λιθοβολισμοί γυναικών που προσπαθούν να υψώσουν τη φωνή τους, ενώ οι άντρες φτάνουν στο σημείο να τους στερούν με τη βία ακόμα και τα ίδια τους τα παιδιά”, αναφέρει η Μάρα.
Πάντως, στο πρόσωπο της Sharareh Khademi, αποτυπώνονται τα πρόσωπα χιλιάδων γυναικών, που είναι θύματα έμφυλης βίας και ζουν σε πατριαρχικές κοινωνίες.
Είναι ένα κομμάτι της καθημερινότητας όλων των ιρανών, που δέχονται παρενοχλήσεις σε δημόσιους χώρους, στο δρόμο, στα λεωφορεία, στο εργασιακό τους περιβάλλον. Εκφράζει τις ιστορίες των γυναικών που ωθούνται στην προσφυγιά, που αγωνίζονται για το αναφαίρετο δικαίωμά τους στην αυτοδιάθεση και διεκδικούν μια ζωή χωρίς καταπίεση. Είναι ένα παράδειγμα για όσες σηκώνουν το ανάστημά τους, αφήνουν πίσω τις πληγές τους και αποφασίζουν να ζήσουν χιλιόμετρα μακριά από το φόβο του θανάτου. Και πρέπει να δικαιωθεί για να πάρει τη ζωή της στα χέρια της.
