Με συνέπεια, εκτός των άλλων, να διατηρηθεί ως έχει ο «νόμος περί ευθύνης υπουργών». Με ό,τι αυτό σημαίνει και με ό,τι συνεπάγεται. Μήπως εν τέλει εκεί το πάνε εκείνοι που προβάλλουν ανελαστικές αξιώσεις για τη συμμετοχή τους στην αναθεωρητική διαδικασία; Ναι, μάλλον εκεί το πάνε. Και έχουν τους λόγους τους οι άνθρωποι...
Ο Αλέξης Τσίπρας θυμήθηκε, λέει, ξαφνικά την αναθεώρηση του συντάγματος. Έτσι το βλέπει το πράμα η Ν.Δ., σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωσή της. Ξαφνικά, δηλαδή αιφνιδίως κι από το πουθενά. Το ΚΙΝ.ΑΛΛ. από τη μεριά του (μη χάσει...) υποστηρίζει πως ο πρωθυπουργός επιχειρεί να «εργαλειοποιήσει» (τι περίεργη και πόσο κακόηχη λεκτική κατασκευή και τούτη!) την αναθεώρηση, ποιος ξέρει με ποιους άνομους σκοπούς.
Αλλά τι λέτε, καλοί μου άνθρωποι; Τι «ξαφνικά» και ποια «εργαλειοποίηση»; Εδώ και δυο χρόνια έχει αναγγείλει την αναθεώρηση ο Τσίπρας. Καινοτόμησε δε εγκαινιάζοντας ευρύ κοινωνικό διάλογο επ’ ονόματί της πριν από την έναρξη των συνταγματικά προβλεπομένων κοινοβουλευτικών διαδικασιών. Διάλογο ο οποίος διεξήχθη με πολύ μεγάλη συμμετοχή και από τον οποίον προέκυψαν πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
Από τη ΔΕΘ ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε ως όρο συμμετοχής της Ν.Δ. στην αναθεωρητική διαδικασία την υιοθέτηση εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ της αλλαγής του άρθρου 16 του συντάγματος. Του δεσμευτικά προβλέποντος τον δημόσιο χαρακτήρα της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Όρο τον οποίον ξέρει πολύ καλά ότι δεν μπορεί να αποδεχτεί επ’ ουδενί η παρούσα πλειοψηφία.
Ενώ λίαν προσφάτως «βελτίωσε και επαύξησε» τους όρους του ζητώντας την -ανεξαρτήτως συμφωνίας ή διαφωνίας- υιοθέτηση από την κυβέρνηση όλων των προτάσεων της αντιπολίτευσης. Ώστε στην επόμενη Βουλή, την αναθεωρητική, να μπορεί η πλειοψηφία, η όσο ισχνή, να επιφέρει τις αλλαγές που εκείνη επιθυμεί. Όρος ο οποίος όμως παραβιάζει κατάφωρα το ίδιο το πνεύμα του συντάγματος. Του προβλέποντος αυξημένες πλειοψηφίες «επί της ουσίας» της αναθεώρησης...
Με σαφές προοδευτικό πρόσημο
Είναι φανερό πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχειρεί να οδηγήσει σε ματαίωση την αναθεώρηση του συντάγματος. Προκειμένου, προφανώς, να μην αλλάξουν «τα καλά και συμφέροντα». Ή ίσως μόνο και μόνο επειδή την κάνει ο Τσίπρας. Το ερώτημα είναι αν θα επιμείνει έως το τέλος σ’ αυτές τις ανορθολογικές ανελαστικότητες.
Και το ακόμη πιο ενδιαφέρον ερώτημα είναι τι θα κάνουν όλοι οι άλλοι, προπάντων το ΚΙΝ.ΑΛΛ. και το Ποτάμι. Τα κόμματα της Κεντροαριστεράς, τα οποία, άλλωστε, έχουν ήδη καταθέσει ενδιαφέρουσες αναθεωρητικές προτάσεις. Αν δηλαδή η παρούσα Βουλή διαθέτει όντως τους συσχετισμούς εκείνους που θα οδηγήσουν προς την κατεύθυνση του θεσμικού εκσυγχρονισμού του κράτους.
Γιατί, επιτέλους, υπάρχουν ζητήματα από χρόνια ώριμα στην κοινωνική συνείδηση, με χαρακτηριστικό το παράδειγμα του προαναφερθέντος «νόμου περί ευθύνης υπουργών». Ή της αποτροπής του ενδεχομένου διάλυσης της Βουλής σε περίπτωση αδυναμίας εκλογής Προέδρου. Στα οποία όλοι, ή σχεδόν όλοι, με τον τρόπο τους, συμφωνούν. Και θα δυσκολευτούν πολύ να εξηγήσουν στους πολίτες τους λόγους για τους οποίους τα μπλοκάρουν.
Όπως και να είναι, η σημερινή κυβερνητική πλειοψηφία οφείλει να προχωρήσει σε αναθεωρητική πρόταση με σαφές και τολμηρό προοδευτικό πρόσημο εφ’ όλης της ύλης. Σύμφωνα με τις πάγιες προγραμματικές της αρχές. Δίχως συμβιβασμούς, δίχως εκπτώσεις. Και ας περάσει η σχετική πρόταση, με όλες τις αναγκαίες προσαρμογές, δίχως τη συνδρομή της Ν.Δ.
Δεν είχαν και πολύ καλή τύχη οι επιχειρηθείσες έως τώρα αναθεωρήσεις του συντάγματος του 1975.
Η πρώτη, εκείνη του 1986 (ευθύνης Ανδρέα Παπανδρέου), περιορίστηκε στην αφαίρεση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας. Διαμορφώνοντας το -και σήμερα ισχύον- ασφυκτικά πρωθυπουργοκεντρικό πολιτειακό οικοδόμημα.
Η δεύτερη, εκείνη του 2001 (ευθύνης Κώστα Σημίτη), πιστώνεται τη συνταγματική κατοχύρωση των πέντε βασικών ανεξάρτητων αρχών, την πρόβλεψη περί της μη άμεσης ισχύος του όποιου νέου εκλογικού νόμου αν δεν εξασφαλίσει τα 2/3 της Βουλής κι ακόμη τη «δυνητική» ψήφο των ομογενών. Πράμα που, όμως, δεν κατέστη ακόμη δυνατόν να γίνει πράξη εξ αιτίας της -με ευθύνη Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ- αποφυγής υπερψηφίσεως του αναγκαίου «εκτελεστικού νόμου». Όσο για την τρίτη αναθεωρητική απόπειρα, εκείνη του 2008 (ευθύνης Κώστα Καραμανλή), επρόκειτο, κυριολεκτικά, περί καρικατούρας. Δεδομένου ότι περιορίστηκε στην άρση του ασυμβίβαστου ανάμεσα στη βουλευτική ιδιότητα και την επαγγελματική ενασχόληση...
...Ε, ας μην είναι κι αυτή, η εν όψει αναθεώρηση του συντάγματος, άλλη μια χαμένη ευκαιρία. Σε τέτοια περίπτωση το παρόν πολιτικό σύστημα θα είναι υπόλογο έναντι του ελληνικού λαού. Και έναντι της Ιστορίας...
