Το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα που θα συζητηθεί και θα ψηφισθεί στις 8 και 9 Μαΐου πάσχει από τις δύο ασθένειες που χαρακτηρίζουν κάθε μνημονιακό κείμενο. Είναι εξωπραγματικά “αισιόδοξο” (προφανώς όχι άδολα) και ακραία νεοφιλελεύθερο.
Εξωπραγματική αισιοδοξία ή ασύστολα ψεύδη;
Το μεσοπρόθεσμο εμπεριέχει δημοσιονομικούς στόχους και μακροοικονομικές προβλέψεις που σε συνδυασμό και μακροχρόνια δεν έχουν επιτευχθεί ποτέ στην ιστορία της οικονομίας. Είναι απολύτως εκτός πραγματικότητας η υπόθεση ότι τεράστια πλεονάσματα (2,5% έως 5,3% του ΑΕΠ ή 4,7δις έως 11,6 δις) θα συνοδεύονται από υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης (2,9% έως 3,7%). Για παράδειγμα, το 2017 ενώ το κράτος θα στερήσει από την οικονομία 9,4 δις (για να πάνε στην αποπληρωμή του χρέους) θα πρέπει αυτή να αναπτυχθεί κατά 3,5%.
Όλα αυτά τα στοιχεία όταν θα διαψευστούν θα τινάξουν το πρόγραμμα στον αέρα, επακόλουθα θα δημιουργηθούν νέα δημοσιονομικά κενά και τελικά νέες ανάγκες για χρηματοδότηση και για επιπλέον μέτρα «προσαρμογής». Για παράδειγμα, η πρόβλεψη για τεράστια αύξηση των εσόδων στηρίζεται σε αντίστοιχες προβλέψεις για μεγάλες διαδοχικές αυξήσεις του ΑΕΠ. Λίγο λιγότερο εκρηκτική να είναι η αύξηση του ΑΕΠ και η υπόθεση για τα έσοδα καταρρέει.
Ανάλογα αισιόδοξη ήταν η αρχική πρόβλεψη του μνημονίου για τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή ταυτόχρονα με ελάχιστη ύφεση. Ακόμη κι αν δεχτεί κάποιος ότι η προσαρμογή πραγματοποιήθηκε φέτος (αν δηλαδή είναι αληθινό το πρωτογενές πλεόνασμα 0,8%), αυτό έγινε μετά από τέσσερα χρόνια ακραίας ύφεσης που είχε αρνητικές συνέπειες στη βιωσιμότητα του χρέους και παρά το PSI που μεσολάβησε (και χωρίς να αναφερθούμε καν στην κοινωνική καταστροφή που επέφερε).
Ως εκ τούτου, προφανές ότι οι Στουρνάρας και Σαμαράς συνειδητά αποκρύβουν την αλήθεια για το μνημονιακό πρόγραμμα και ορθά κατηγορείται για αυτό η κυβέρνηση από τον ΣΥΡΙΖΑ. Το μεσοπρόθεσμο δεν είναι «σχέδιο εξόδου από το μνημόνιο», αλλά αντίθετα, λόγω του ότι είναι αδύνατο να εφαρμοστεί, οδηγεί σε συνέχιση της εξάρτησης της Ελλάδας από τους (εκτός αγορών) δανειστές και σε συνέχιση άσκησης πολιτικών λιτότητας. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, «με πρόσθετους φόρους και νέες άγριες περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες και τους μισθούς καθώς και νέες απολύσεις για την τετραετία 2014-2018, το Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα που φέρνουν προς ψήφιση αποτελεί νέο μνημόνιο που βάζει ακόμα πιο βαθιά στο τούνελ την κοινωνία και την οικονομία».
Αξίζει να προστεθεί ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε ιδιαίτερη συγκυρία που μόνο αισιοδοξία δεν εμπνέει: Υπέρογκο χρέος που αποτρέπει τις επενδύσεις, αποσαθρωμένη οικονομία μετά από σωρευτική ύφεση 25% και διεθνές οικονομικό περιβάλλον που πασχίζει με πολύ κόπο να βγει από μια πολυετή στασιμότητα. Οι εξαγωγές (σε επίπεδο δωδεκαμήνου) κινούνται σε αρνητικό πρόσημο, οι τράπεζες δεν έχουν καμία δυνατότητα να παρέχουν ρευστότητα στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά έχουν εξαντλήσει τα όρια της φοροδοτικής τους δύναμης (όπως φαίνεται από τις καταθέσεις στο τραπεζικό σύστημα που πολλούς από τους τελευταίους μήνες μειώνονται).
Τέλος, το μεσοπρόθεσμο (της κυβέρνησης) έχει και καπέλο αισιοδοξίας σε σχέση με το αναθεωρημένο μνημόνιο (της τρόικας). Προβλέπει δημοσιονομικά κενά μόλις 2,8 δις ενώ στην αναθεώρηση προβλέπονται κενά 7,7 δις. Η κάλυψη αυτών των κενών γίνεται (και πάλι) με όπλο… την καλή καρδιά και την αισιοδοξία. Θα καλυφθούν επειδή η οικονομία θα ξεπεράσει ακόμη και αυτές τις απίστευτες προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου (είπε ο κ. Σταικούρας στην παρουσίαση του)!
Συνέχιση με προσήλωση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών
Είναι τόσο έντονος ο νεοφιλελεύθερος φανατισμός της κυβέρνησης Σαμαρά που στο μεσοπρόθεσμο μας πληροφορεί ότι θα συνεχίσει ακριβώς την ίδια πολιτική των «διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» (τις οποίες φαντασιώνονται ως αναπτυξιακές). Επίσης, δεν προβλέπεται καμία απολύτως δημοσιονομική παρέμβαση θετικού χαρακτήρα. Αντιθέτως, όπως φαίνεται στον πίνακα 2.2 (σελ 23 της αιτιολογικής έκθεσης) του μεσοπρόθεσμου ότι οι παρεμβάσεις για το 2014 – αν και πρόκειται για παλιότερα ψηφισμένα μέτρα – δεν είναι καθόλου αμελητέες, καθώς φτάνουν τα 4,9 δις.
Η κυβέρνηση, μέσα στο νεοφιλελέυθερο οίστρο της, δείχνει να μην έχει συνείδηση της κοινωνικής πραγματικότητας την οποία βιώνει ο ελληνικός λαός. Επιμένει σε νέες παρεμβάσεις στο συνταξιοδοτικό (έχουν προεξοφληθεί οι μειώσεις επικουρικών και εφάπαξ και ίσως χρειαστεί και μείωση των βασικών). Προαναγγέλλει περαιτέρω απορύθμιση των εργασιακών σχέσεων σε μια αγορά εργασίας που η κατάσταση είναι ήδη τραγική για τους εργαζόμενους. Συνεχίζει την απελευθέρωση των αγορών εις βάρος της μικρομεσαίας επιχείρησης και υπέρ των μεγάλων συμφερόντων. Ξεπουλιούνται τα τελευταία περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου. Μειώνεται συνεχώς ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων και συρρικνώνονται ως ποσοστό του ΑΕΠ ακόμα περισσότερο οι κοινωνικές παροχές σε υγεία, παιδεία και ασφάλιση. Όχι μόνο δεν αντιμετωπίζεται η ανθρωπιστική κρίση, αλλά ουδεμία υπόσχεση υπάρχει ούτε σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα για αποζημίωση σε εκείνους που πήραν το βάρος των θυσιών.
Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη ότι το 2018 οι κρατικές δαπάνες πλην των τόκων θα είναι 33% του ΑΕΠ, τότε καταλαβαίνουμε ότι το όραμα της κυβέρνησης είναι να γίνουμε μια «κανονική» τριτοκοσμική χώρα. Δεν θα ήταν υπερβολή να προβλέψει κανείς πως αν συνεχιστεί για λίγα ακόμη χρόνια αυτή η πολιτική που εξαγγέλλεται στο μεσοπρόθεσμο η ελληνική κοινωνία σε σχέση με τις κοινωνικές ανισότητες, το κοινωνικό κράτος, τις εργασιακές σχέσεις θα έχει «λατινοποιηθεί» και καμία σχέση δεν θα έχει με τις χώρες της Ευρώπης.
Ας μην ξεχνάμε πως όλα τα παραπάνω διαθλώνται υπό το πρίσμα της προεκλογικής “γαλαντομίας” της Τρόικας. Αυτό που προετοιμάζουν για μετά τις εκλογές είναι ακόμα χειρότερο για την ελληνική κοινωνία
