ΦΩΤΟ: Γιάννης Λιάκος/ Αλευρομουτζουρώματα
Η ορμητική επιθυμία των φωτορεπόρτερ να αποτυπώσουν την «Καθημερινότητα στον Κόσμο» κατακλύζει από σήμερα την Αθήνα, σε δρόμους και δημόσια κτίρια της πόλης. Το Athens Photo (APW) φέρνειστην καρδιά της πόλης καθημερινούς ανθρώπους του πλανήτη, πόλεις, χώρες και στιγμές όπως τις αποτύπωσαν κάποιοι από τους πιο καταξιωμένους Έλληνες και ξένους φωτορεπόρτερ. Μεγεθυμένες και αναρτημένες υπαίθρια, οι φωτογραφίες εκτίθενται χωρίς ωράρια, με ελεύθερη πρόσβαση του κοινού κάθε ηλικίας από το Σύνταγμα και την Ερμού ως την Τεχνόπολη, κι από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ωςτα κάγκελα του Εθνικού Κήπου.
Τιμώμενο πρόσωπο της διοργάνωσης είναι βεβαίως ο Γιάννης Μπεχράκης, με την έκθεση 70 επιδραστικών φωτογραφιών από τη συλλογή του, που εγκαινιάζεται σήμερα στο αίθριο του 4ου ορόφου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος στο Κέντρο Πολιτισμού.
Ταυτόχρονα θεσπίζεται διεθνές βραβείο που φέρει το όνομα του πρόωρα χαμένου, βραβευμένου με Πούλιτζερ φωτορεπόρτερ, αυτόπτη μάρτυρα στα γεγονότα που πλέον ονομάζουμε «σύγχρονη ιστορία» την ώρα που αυτή γραφόταν.
Το Athens Photo World (APW) είναι η πρώτη διοργάνωση φεστιβάλ φωτορεπόρτερ επί ελληνικού εδάφουςκαι βασίζεται σε μια ιδέα του Θανάση Σταυράκη, διευθυντή Φωτογραφικού Τμήματος του ειδησεογραφικού πρακτορείου Associated Press. Πραγματοποιείται με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
Στην πρώτη αυτή διοργάνωση συμμετέχουν 120 φωτογράφοι με 750 φωτογραφίες. Σε ψηφιακές προβολές, 20 φωτογράφοι δείχνουν τη δουλειά τους, ανά δύο κάθε βράδυ, στους εξωτερικούς τοίχους τριών κεντρικών και πολυσύχναστων σημείων της Αθήνας: στον τοίχο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (Ερμού 134), στην Τεχνόπολη και στο κτίριο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου.
Όλο το εγχείρημα χαρακτηρίζεται «από φωτογραφίες αντικαρτποστάλ καθαρά ειδησεογραφικές» εξηγεί στο ΑΠΕ/ΜΠΕ ο Θανάσης Σταυράκης μιλώντας για «πολύ υψηλό των εκθέσεων» φέρνοντας το παράδειγματης πρώτης στην Ελλάδα έκθεσης βραβευμένων φωτογράφων του World Press Photo (τα όσκαρ των φωτορεπόρτερ, όπως τα αποκαλεί). «Χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι αποκόπτονται από τη διοργάνωσηφωτογράφοι με ιδιαίτερη ματιά και δουλειές εικαστικές με ειδικές συνθήκες και τεχνικές φωτισμού -παράδειγμα στην ενότητα Ελλάδα στον πεζόδρομο της Ερμού, όπου βλέπουμε την φωτογραφία με κεραυνό πάνω από την Ακρόπολη, ή την παγωμένη λίμνη των Ιωαννίνων» επισημαίνει ο Θανάσης Σταυράκης, ο οποίος είχε την ιδέα του φεστιβάλ από το 2008. Από τότε και στη δεκαετία που μεσολάβησε -κρίση, κοινωνικές αναταραχές, πολιτικά γεγονότα- η καθημερινότητα των φωτορεπόρτερ, όπως εξηγεί, δεν άφηνε χρόνο για φεστιβάλ. «Το 2017 επανέφερα τη συζήτηση και ανταλλάξαμε απόψεις με τον Γιάννη [Μπεχράκη]. Δική του ιδέα ήταν να θεσμοθετήσουμε ένα διεθνές φωτογραφικό βραβείο 15.000 ευρώ το οποίο τώρα θα φέρει το όνομά του. Επίσης θεσμοθετούμε και ελληνικό βραβείο 5.000 ευρώ, για φωτογράφους που ζουν κι εργάζονται στη Ελλάδα και την Κύπρο ανεξαρτήτως εθνικότητας. Αποκλειστικός δωρητής του Athens Photo (APW) είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για τα επόμενα τρία χρόνια» τονίζει ο ίδιος.
Επάγγελμα φωτορεπόρτερ λοιπόν. Αντικειμενικότητα ή υποκειμενικότητα του φωτογράφου; Ένα δίλημμα που οι καταξιωμένοι δημοσιογράφοι το έχουν προσπεράσει με την εντιμότητα της δουλειάς τους: «Είναι συνδυασμός πολλών στοιχείων και πρωτίστως της αισθητικής σου και της πραγματικότητας. Οι φωτογραφίες λένε πάντα την αλήθεια. Με δυο λόγια είναι ένα μικρόβιο που, αν το κολλήσεις, δεν ξεκολλάς ποτέ. Συνεχίζεις να το αναπτύσσεις δημιουργικά», απαντά ο φωτορεπόρτερ του ΑΠΕ/ΜΠΕ και EPA Γιάννης Κολεσίδης, εκ των διοργανωτών του Athens Photo (APW).
Για τον Λευτέρη Πιταράκη, διευθυντή φωτογραφικού Τμήματος του Associated Press στην Τουρκία, από τους καλύτερους πολεμικούς φωτορεπόρτερ διεθνώς, και επίσης συνδιοργανωτή του φεστιβάλ, το διακύβευμα είναι ο τρόπος που θα «επικοινωνήσει» το σκληρό γεγονός. «Αυτό που κάνουμε εμείς και μας το έμαθε ο δάσκαλός μας Γιάννης Μπεχράκης είναι πώς να "επικοινωνήσεις" το γεγονός όσο καλύτερα μπορείς χωρίς να προκαλέσεις σοκ και απέχθεια. Έχω τραβήξει χιλιάδες φωτογραφίες από σφαγές που δεν μπορεί να τις δει ανθρώπινο μάτι, τις κρατώ στο αρχείο μου ως τεκμήρια. Η δική μου αντικειμενικότητα είναι η αγωνία να πω τίμια την ιστορία. Με αγάπη για τον άνθρωπο, γι' αυτό που βιώνει οπουδήποτε κι αν είναι, στη Γάζα, στο Ιράκ, στην πυρκαγιά στο Μάτι. Το γεγονός ότι ο κόσμος μάς επιτρέπει να τον φωτογραφίσουμε στις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής του είναι πολύ μεγάλη ευθύνη, μεγάλο βάρος κι αυτό δεν μπορούμε να το προσπεράσουμε».
Στη διάρκεια της κρίσης την περασμένη δεκαετία είχαν συρρεύσει στην Αθήνα πολλοί φωτορεπόρτερ απ'όλο τον πλανήτη, τα μεγαλύτερα ονόματα της διεθνούς φωτοειδησεογραφίας.
Η Συμέλα Παντζαρτζή, ειδική γραμματέας της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδας και φωτορεπόρτερ του ΑΠΕ/ΜΠΕ, με την ευκαιρία της διεξαγωγής του Athens Photo (APW) -στην οποία άλλωστε συμμετέχει μεψηφιακή προβολή δουλειάς της από την μετεγκατάσταση της Εθνικής Βιβλιοθήκης- εκτιμά ότι ένας βασικόςλόγος που ξεκινά στη χώρα το φεστιβάλ με διεθνή κατεύθυνση και προοπτική είναι ότι «η Ελλάδα από το 2008 και με την όξυνση της κρίσης χαρακτηριζόταν απο τα ξένα πρακτορεία εμπόλεμη ζώνη (war zone).Έστελναν φωτογράφους με ιδιαίτερες ικανότητες και ευελιξία να προσαρμοστούν π.χ. στις διαδηλώσεις με τα επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας που ήταν σ' έναν βαθμό μια κατάσταση όχι και τόσο οικεία σε αντίστοιχες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες». Και επισημαίνει ότι η Ελλάδα διαθέτει ένα δυναμικό από φωτορεπόρτερ με τρομερές ικανότητες και πολλές διεθνή βραβεία.
Το Athens Photo (APW) διαρκεί έως τις 16 Ιουνίου.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
