Εκεί στα μέσα του διακεκαυμένου Αυγούστου που πέρασε και μπροστά στο απειλητικό φθινόπωρο που προμηνύει και άλλα μέτρα διάλυσης της ελληνικής κοινωνίας -τα τελευταία, ισχυρίζεται και πάλι ο πρωθυπουργός- ο δήμαρχος (ορισμένων) Αθηναίων κινητοποίησε τα ΜΑΤ για να βάλει λουκέτο στην Αγορά της Κυψέλης. Σύμφωνα με την εισήγησή του στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων (27/8/2012): «[...]Ένα περιουσιακό στοιχείο του Δήμου Αθηναίων και του Αθηναίου πολίτη περνά στην ευθύνη της Αθήνας. Αποτέλεσε δέσμευσή μας ενώπιον του Δημοτικού Συμβουλίου και το κάναμε πράξη: δεν πρόκειται να ανεχθούμε τη μετατροπή κανενός δημόσιου χώρου σε ιδιότυπο άβατο. Θα δώσουμε τον λόγο στους κατοίκους της Κυψέλης, για λογαριασμό και εξ ονόματος των οποίων έως σήμερα μιλούσαν άλλοι. Μετά από εξαντλητικό διάλογο μαζί τους, θα συναποφασίσουμε και θα προχωρήσουμε στην επαναλειτουργία της Δημοτικής Αγοράς, με όρους ελεύθερης πρόσβασης και νομιμότητας[...]». Όπως μας πληροφόρησε δε ο Σκάι (21/8/2012): «Στον έλεγχο του Δήμου Αθηναίου επανήλθε από το περασμένο Σάββατο η παλαιά δημοτική αγορά στην Κυψέλη, το ανενεργό κτήριο της οποίας τα τελευταία χρόνια διαχειριζόταν πρωτοβουλία κατοίκων».
Η Δημοτική Αγορά Κυψέλης σώθηκε από την κατεδάφιση και τη μετατροπή του χώρου σε πολυώροφο γκαράζ με πρωτοβουλία κατοίκων, αφού είχε παραμείνει κλειστή για επτά χρόνια, ενώ με αγώνες της Ανοιχτής Πόλης κηρύχθηκε διατηρητέα. Από το 2006 λειτούργησε ως ελεύθερος, ανοιχτός, αυτοδιαχειριζόμενος δημόσιος χώρος (http://agorakypselis.gr). Στον χώρο της Αγοράς, που κτίστηκε το 1935, παράλληλα με τη μετατροπή του ρέματος Λεβίδη σε γραμμικό πάρκο (σημερινή Φωκίωνος Νέγρη), έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 600 πολιτιστικές εκδηλώσεις: θέατρο, προβολές ταινιών, μουσικά δρώμενα, συναυλίες, εκθέσεις ζωγραφικής, συλλογικές κουζίνες, εκδηλώσεις δημόσιων σχολείων, χαριστικά παζάρια, γιορτές διαφόρων ομάδων κατοίκων από τις διαφορετικές εθνότητες που καταγράφονται στην περιοχή, δημόσιες συζητήσεις, ποιητικές βραδιές, παρουσιάσεις βιβλίων, αγορά βιοκαλλιεργητών... Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της Αγοράς, λειτουργούσε καθημερινά από εθελοντές δασκάλους και δασκάλες ανοιχτό σχολείο για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σε μετανάστριες και μετανάστες. Με τα λόγια μιας εθελόντριας δασκάλας-πληροφορήτριας σε έρευνά μας στην περιοχή και κατοίκου της Κυψέλης: «Με τα προβλήματά της, η Αγορά ήτανε κάτι πάρα πάρα πολύ σημαντικό. Έτσι γνωριστήκαμε άνθρωποι που μένουμε στην ίδια γειτονιά, και δε θα γνωριζόμασταν. Και που είχαμε πάρα πολλά κοινά πράγματα [...] Η Αγορά αλλάζει για μένα την αίσθηση της γειτονιάς, τη νιώθω πια πιο οικεία, πιο όμορφη [...] Το σχολείο, ε, το σχολείο είναι περισσότερο για να μαθαίνουμε εμείς παρά για να μαθαίνουν οι μετανάστες ελληνικά. Να μαθαίνουμε τους εαυτούς μας και την πόλη που ζούμε».
Μέσα από όλες αυτές τις δραστηριότητες και πολλές άλλες που δεν μπορούν να συνοψιστούν σε ένα σύντομο κείμενο, η Αγορά της Κυψέλης συγκροτήθηκε σε έναν «δημόσιο χώρο» με όλες τις σημασιοδοτήσεις του όρου, υλικές και συμβολικές. Όμως, αυτός ο δημόσιος χώρος και αυτοί οι κάτοικοι δεν υπάρχουν για τον δήμαρχο (ορισμένων) Αθηναίων. Θα αναζητήσει κάποιους άλλους με τους οποίους θα πραγματοποιήσει «εξαντλητικό διάλογο» για τη λειτουργία της Αγοράς, μια λειτουργία την οποία βίαια κατάργησε. Ισχυριζόμενος ότι αποτελεί κατάληψη και όχι χώρο εντελώς ανοιχτό στους κατοίκους της γειτονιάς (κι όχι μόνο), δεν χρειάστηκε να ανοίξει διάλογο με αυτούς τους υπαρκτούς κατοίκους, χωρίς το ενδιαφέρον και τη δραστηριοποίηση των οποίων η Αγορά θα είχε πάψει προ πολλού να υπάρχει.
Δεν είναι η πρώτη φορά που, μιλώντας για τους «κατοίκους της πόλης» ή/και εξ ονόματός τους, ο δήμαρχος μοιάζει να αφήνει εκτός ένα μεγάλο μέρος από τους κατοίκους του Δήμου Αθηναίων. Συχνά έχει αναφερθεί στην εγκατάλειψη του κέντρου από κατοίκους, αγνοώντας την εντατική κατοίκηση του δήμου από χιλιάδες μετανάστες και μετανάστριες εδώ και πάνω από 20 χρόνια. Στη λογική αυτή, όπου «κάτοικοι» είναι μόνο ορισμένοι κάτοικοι, δεν ανήκουν οι μετανάστες και οι μετανάστριες από 215 εθνότητες που, μαζί με ένα ευρύ φάσμα ντόπιων φτωχών, πλήττονται σκληρά από τη σημερινή κρίση. Δεν ανήκουν ούτε όλες εκείνες και εκείνοι που εύκολα ταξινομούνται από τον κυρίαρχο λόγο στις κατηγορίες της παραβατικότητας, για να γίνουν στη συνέχεια έρμαιο αυθαιρεσιών και βίας (τοξικοεξαρτημένα άτομα, θύματα εμπορίας προσώπων, μικρέμποροι, κ.λπ.).
Μέσα από μια πληθώρα από περισπούδαστες «αναλύσεις», έντυπες και τηλεοπτικές, κατασκευάζεται συστηματικά μια εικόνα κρίσης της πόλης, η οποία έχει μόνο ανεπιθύμητες εικόνες, ενώ πουθενά δεν αναφέρονται αιτίες. Η μείωση των εισοδημάτων, η απόσυρση του κράτους και του δήμου από τις κοινωνικές υπηρεσίες, η υποβάθμιση των υποδομών, η εγκατάλειψη του δημόσιου χώρου, η απαξίωση της πόλης και των γειτονιών της δεν αφορούν αυτές τις αναλύσεις: η κρίση είναι κάτι σαν φυσικό φαινόμενο, όπου λέξεις όπως γκέτο, εγκληματικότητα, υποβάθμιση και μετανάστες συνωθούνται στην ίδια φράση για να διαμορφώσουν ανεπαισθήτως ένα πεδίο διασυνδέσεων και αλληλοσυσχετίσεων που νομιμοποιούν την αυξανόμενη βία και την ανεξέλεγκτη δράση της Χρυσής Αυγής.
Όμως, στη δίνη της κρίσης που συνεχώς εντείνεται, πολλοί υπαρκτοί κάτοικοι της πόλης μας αναζητούν/με στρατηγικές επιβίωσης μέσα από έναν διαφορετικό πολιτισμό της καθημερινότητας. Με μικρά, δύσκολα αλλά επίμονα βήματα, αυτός ο διαφορετικός πολιτισμός παράγεται εδώ και έξι χρόνια στην Αγορά της Κυψέλης, από αόρατους για τον δήμαρχο κατοίκους της Αθήνας, σε πείσμα του βίαιου ανδρισμού, του εθνικισμού, του ρατσισμού, της ομοφοβίας και της αυτοδικίας - φαινομένων που καμιά αρχή δεν κινητοποιείται για να ελέγξει, σε αντίθεση με την άμεση καταστολή κάθε δραστηριοποίησης και πρωτοβουλίας των (μη επιθυμητών; ενοχλητικών;) κατοίκων που διεκδικούν έμπρακτα δικαίωμα στην πόλη.
