«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου.

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου...»

Οδυσσέας Ελύτης, "Άξιον εστί"

…Αλλά η έγνοια της γλώσσας δεν περιορίζεται στις «αμμουδιές του Ομήρου». Ταξιδεύει χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά απ’ αυτές, στις όχθες του Ρήνου, του Μάιν και του Δούναβη, στις παρυφές των γερμανικών Άλπεων, στις γερμανικές πεδιάδες ή στις ακτές της Βαλτικής και της Βόρειας Θάλασσας. Η έγνοια της γλώσσας ταξιδεύει όπου υπάρχουν Έλληνες μετανάστες πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς.

Αυτή την έγνοια, την προώθηση της ελληνικής ως μητρικής γλώσσας για τα παιδιά των μεταναστών στο εξωτερικό με την υποστήριξη του ελληνικού κράτους, αλλά και την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων για τη διδασκαλία όλων των μητρικών γλωσσών, ανέδειξε η επίσκεψη που πραγματοποίησαν 54 μαθητές και γονείς από το Ελληνικό Σχολείο του Giessen της Γερμανίας στο Ευρωκοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, στις 26-28/5.

Ήταν ένα «μάθημα διαλόγου και δημοκρατίας», όπως ονόμασαν το ταξίδι τους στις Βρυξέλλες  οι γονείς και τα παιδιά που έγινε πραγματικότητα  όταν την πρωτοβουλία της ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Κ. Κούνεβα  να τους καλέσει στις Βρυξέλλες την αγκάλιασαν και άλλοι Έλληνες, αλλά και Γερμανοί Ευρωβουλευτές. Τη φιλοξενία των 54 μαθητών και γονιών από το Ελληνικό Σχολείο του Giessen στις Βρυξέλλες υποστήριξαν χρηματοδοτικά, εκτός από την Κ. Κούνεβα, ο αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου και ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημ. Παπαδημούλης, οι ευρωβουλευτές της Ν.Δ, από τους οποίους συμμετείχαν στην εκδήλωση που έγινε στο Ε.Κ. η Ελίζα Βόζενμπεργκ και ο Μανώλης Κεφαλογιάννης, η ανεξάρτητη βουλευτής Σοφία Σακοράφα, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κ. Χρυσόγονος, ο ευρωβουλευτής της   ΛΑΕ Ν. Χουντής καθώς και η ομάδα ευρωβουλευτών της γερμανικής αριστεράς  (Die Linke).

Η εκδήλωση, όπως σημείωσε η καθηγήτρια των παιδιών του Ελληνικού Σχολείου του Giessen, Δώρα Δημητρούλια, «αποτελεί αναγνώριση εκ μέρους των ευρωβουλευτών της δουλειάς του Συλλόγου Γονέων της γερμανικής πόλης (σ.σ. αποτελείται από ελληνικές και ελληνογερμανικές οικογένειες)  για την προαγωγή της ελληνικής γλώσσας στη Γερμανία».

«Ποια είναι η σχέση του Παρθενώνα με το Ευρωκοινοβούλιο; Ποιος είναι ο ιδρυτής  του Ευρωκοινοβουλίου; Γιατί φτιάχτηκε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;» Αυτά ήταν μερικά από τα ερωτήματα που έθεσαν στους Ευρωβουλευτές οι πρωταγωνιστές της εκδήλωσης, τα παιδιά του Ελληνικού Σχολείου του Giessen, ηλικίας από 2 έως 14 ετών. Είναι παιδιά από οικογένειες μεταναστών δεύτερης ή τρίτης γενιάς, αλλά και από οικογένειες που μετανάστευσαν τα τελευταία χρόνια της κρίσης, οι οποίες ενστερνίζονται αυτό που η καθηγήτρια τους  Δώρα Δημητρούλια (Δρ. Φιλοσοφίας- Φιλόλογος/εκπαιδευτικός) ανέφερε:  «Γλώσσα δεν είναι μόνο η αποστήθιση της αλφαβήτας, το γράψιμο και το διάβασμα.  Είναι κάτι πολύ περισσότερο, μια προέλευση, μια ιστορία, μια κουλτούρα, ένας πολιτισμός και μια αντίληψη ζωής, είναι η συλλογική αναζήτηση και το βίωμα».

Το σχολείο στη σημερινή του μορφή λειτουργεί από το 2012.  Πριν από  το 2010 λειτουργούσε ως σχολείο μητρικής γλώσσας, με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Παιδείας. Λόγω της οικονομικής κρίσης και των πολιτικών λιτότητας που επιβλήθηκαν, οι ελληνικές κυβερνήσεις σταμάτησαν να χρηματοδοτούν την αποστολή καθηγητών και δασκάλων της μητρικής γλώσσας σε χώρες και πόλεις που είχαν κάτω από 100 Έλληνες μαθητές.

Η διακοπή διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας προκάλεσε έντονες διαμαρτυρίες. Στο Giessen, πολλοί δραστήριοι γονείς απευθύνθηκαν στη σχολική επιθεώρηση και, σε συνεννόηση με τις δημοτικές αρχές της πόλης και την επιθεώρηση εκπαίδευσης του γερμανικού κρατιδίου της Έσσης, όπου ανήκει το Giessen, προχώρησαν στην ίδρυση «Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων για την Προώθηση της Νεοελληνικής γλώσσας». Με αυτόν τον τρόπο εξασφάλισαν να τους διατεθεί σχολικός χώρος και συνθήκες ασφάλειας  των παιδιών στη διάρκεια των μαθημάτων (που είναι μόνο λίγες ώρες την εβδομάδα), καθώς και την επίσημη αναγνώριση του σχολείου από τις τοπικές εκπαιδευτικές και δημοτικές Αρχές. Το «Ελληνικό Σχολείο του Giessen» αναγνωρίζεται και υποστηρίζεται από τον Δήμο της Πόλης και από το Συμβούλιο Ξένων του Δήμου της Πόλης του Giessen και από την τοπική επιθεώρηση εκπαίδευσης.

Όλοι οι Έλληνες και Γερμανοί ευρωβουλευτές που συμμετείχαν στην εκδήλωση με τα παιδιά και τους γονείς του Giessen στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεσμεύτηκαν να προωθήσουν τόσο προς την ελληνική κυβέρνηση όσο και προς τις ευρωπαϊκές, αλλά και τις γερμανικές Αρχές το βασικό αίτημά τους: να αξιοποιηθούν όλα τα δυνατά μέσα και πόροι για συνεχιστεί η διδασκαλία της ελληνικής – και κάθε μητρικής – γλώσσας με την ευθύνη και φροντίδα του κράτους και της Ε.Ε., σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που πηγάζουν από τα ιδρυτικά τους κείμενα. Το αίτημα και τα μέσα επίτευξής του συμπύκνωσε η καθηγήτρια των παιδιών Δώρα Δημητρούλια: 

«Αν μιλάμε για αξίες της Ευρώπης που μπορεί  να συγκινήσουν και να αλλάξουν, μια σπουδαία αξία της είναι η γνώση και η ισότιμη μεταχείριση γλωσσών και πολιτισμών, στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος κάθε χώρας. Μόνον έτσι βιώνουν οι νέοι τον σεβασμό και μαθαίνουν να τον ασκούν και οι ίδιοι. Αλλιώς η συζήτηση περί αξιών τους αφήνει αδιάφορους.

Να διαμορφωθούν διμερή προγράμματα ανά χώρα με την Ε.Ε. για την προώθηση και προαγωγή των μητρικών  γλωσσών για τους μετανάστες και τα παιδιά τους, με συνέπεια και ανεξάρτητα από οικονομικές δυσκολίες Συγκεκριμένα, στη δική μας περίπτωση, ζητάμε:

-       Προώθηση της ελληνικής ως μητρικής γλώσσας με φροντίδα του Υπουργείου Παιδείας –όπως ήταν μέχρι το 2010.

-       Να αναλάβει το Υπουργείο Παιδείας την μόρφωση των Ελλήνων και των παιδιών τους στο εξωτερικό σε συνεργασία με την Ε.Ε. και με ευρωπαϊκά προγράμματα, στα πλαίσια σχολικών θεσμών. Θα ήμασταν ευγνώμονες αν μας γινόταν γνωστή η ύπαρξη τέτοιων προγραμμάτων και οι δρόμοι αξιοποίησής τους. Είτε άμεσα με αποστολή εκπαιδευτικών, είτε έμμεσα με σύναψη διακρατικών μορφωτικών συμφωνιών.

-       Να αξιοποιηθεί η υπόσχεση γερμανών πολιτικών (του Προέδρου, του υπουργού Εξωτερικών κ.α.) που δόθηκαν με αφορμή την επίσκεψη τους στην Ελλάδα ή την επίσκεψη Γλέζου στη Γερμανία (Απρίλιος/Μάιος 2015) για μορφωτικές ανταλλαγές με την Ελλάδα ως ελάχιστη αποζημίωση για το γερμανικό χρέος.

Η οικονομική κρίση δεν μπορεί να είναι το μέλλον και η τύχη της χώρας μας. Προϋπόθεση για να γυρίσουν τα παιδιά μας στην Ελλάδα και να αξιοποιήσουν τις γνώσεις και τα ταλέντα τους στη χώρα μας είναι να γνωρίζουν άριστα την ελληνική γλώσσα και όλα όσα αυτή σημαίνει.

Και αυτά που θα μείνουν μακριά από την Ελλάδα- γιατί κάποια θα μείνουν-  θα είναι πάντα οι καλύτεροι αμφικτύονες και πρέσβεις της πολιτιστικής μας παράδοσης, αν γνωρίζουν άριστα τη γλώσσα και τον πολιτισμό. Για να σταματήσει κάποτε η αλυσίδα, όχι της ανταλλαγής, της συνεννόησης, της αλληλεγγύης, αλλά η αλυσίδα της αναγκαστικής μετανάστευσης.

Το πιο σπουδαίο ίσως: θα έχουμε κερδίσει μέσω της παιδείας μας, πολίτες που στο αίνιγμα της Σφίγγας θα απαντούν πάλι και πάλι, όπως ο Οιδίποδας: ο άνθρωπος!»  

Η πρόεδρος του «Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων για την προώθηση της Νεοελληνικής Γλώσσας» του Giessen, Άννα Μπούκα, αφού σημείωσε ότι η επίσκεψη και η εκδήλωση στο Ε.Κ. είναι πρώτη κίνηση που γίνεται εδώ και χρόνια για το θέμα, έθεσε το ερώτημα πώς μπορεί να συμβάλει το Ευρωκοινοβούλιο στην επίλυσή του και τόνισε ότι οι Γονείς και Κηδεμόνες του Συλλόγου θα ήταν ευγνώμονες αν σε διάστημα 6 μηνών είχαν μια απάντηση στα ερωτήματα και τις προτάσεις τους.

Ιδιαίτερα θερμή ήταν η ανταπόκριση των ευρωβουλευτών.

«Αυτή η επίσκεψη είναι έτσι ή αλλιώς σημαντική και  θα αποδειχτεί ακόμη πιο χρήσιμη και ωφέλιμη αν γίνει αφετηρία σχέσης, επικοινωνίας  και συνεργασίας και με συντονίστρια την επισπεύδουσα Κωνσταντίνα Κούνεβα χρεωνόμαστε να βοηθήσουμε όσο μπορούμε περισσότερο αυτό που κάνετε, γιατί είναι πολύ σπουδαίο», ανέφερε ο αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Δημήτρης Παπαδημούλης,

 «Μπορεί να είμαστε σε διαφορετικές πολιτικές ομάδες με βάση τα κόμματα που μάς έχουν εκλέξει, αλλά όλοι μας εδώ εκτελούμε μια εθνική αποστολή. Και η εθνική αποστολή έχει να κάνει με την πατρίδα μας», είπε η ευρωβουλευτής της Ν.Δ. κ. Ελ. Βόζενμπεργκ θυμίζοντας τα λόγια του ποιητή Νικηφόρου Βρεττάκου: «Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα/ στους γαλάζιους διαδρόμους/ συναντήσω αγγέλους, θα τους/ μιλήσω ελληνικά, επειδὴ/  δεν ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε/  μεταξὺ τους με μουσική».

«Τα μνημόνια ταλαιπωρούν κι έχουν εξαθλιώσει τον ελληνικό λαό  και δημιουργούν αρνητικές επιπτώσεις στην παρουσία μας σε παγκόσμιο  επίπεδο. Το γεγονός ότι κόβονται κονδύλια  σε ό,τι αφορά την υποστήριξη της ελληνικής παιδείας στο εξωτερικό θεωρώ ότι είναι ένα μεγάλο εθνικό έγκλημα», σημείωσε η ανεξάρτητη ευρωβουλευτής , Σοφία Σακοράφα, και κάλεσε μαθητές και γονείς να «χρησιμοποιήσουν» τη θητεία της στο ευρωκοινοβούλιο για την προώθηση των αιτημάτων τους.

«Ελπίζω να συνεχίσει και η καθηγήτρια σας και εσείς να είστε άτακτοι, με την έννοια της κριτικής σκέψης, και να μην πιστεύετε άκριτα ότι σας λένε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης», είπε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Στ. Κούλογλου απευθυνόμενος στους μικρούς μαθητές.

Τη  συγκίνηση και την πλήρη υποστήριξη του εξέφρασε ο ευρωβουλευτής της ΛΑ.Ε., Ν. Χουντής, ενώ ο επικεφαλής της ομάδας της Ν.Δ. Μανώλης Κεφαλογιάννης, ως αρωγός κι αυτός της πρωτοβουλίας, παραβρέθηκε στην εκδήλωση και ανέπτυξε ένα ιδιαίτερα ευχάριστο διάλογο με τα παιδιά και τους γονείς.  

Στην εκδήλωση μίλησαν επίσης ο γερμανός ευρωβουλευτής της Die Linke, Helmut Scholtz και ο Βασίλης Καναράς, ο οποίος έχει μεγάλη εμπειρία στον τομέα ενημέρωσης και ξενάγησης των επισκεπτών του Ευρωκοινοβουλίου (υπεύθυνος ενημέρωσης της υπηρεσίας οργάνωσης επισκέψεων του Ε.Κ.)

Ωστόσο, το πιο συγκινητικό και ουσιαστικό στοιχείο της εκδήλωσης είναι τα μηνύματα που έγραψαν τα ίδια τα παιδιά- με τους περιορισμούς της ηλικίας τους, αλλά και των λίγων ωρών διδασκαλίας ελληνικών κάθε εβδομάδα που έχουν εξασφαλιστεί με τις προσπάθειες των γονιών και της καθηγήτριάς τους- , στα οποία διατυπώνουν τις αυθεντικές, παιδικές επιθυμίες τους: από το να υπάρχει ειρήνη στον κόσμο και λύση για τους πρόσφυγες, μέχρι το να… αποκτήσει θάλασσα η Έσση! Τα ελληνόπουλα του Giessen έχουν εντός τους τις «αμμουδιές του Ομήρου»…