to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

Μ. Καραμεσίνη: Ο ΟΑΕΔ σε φάση ριζικής αναδιοργάνωσης

Συνέντευξη με την διοικήτρια του ΟΑΕΔ, Μαρία Καραμεσίνη


Τα προγράμματα απασχόλησης έχουν στόχο να αποτρέψουν τη διόγκωση της μακροχρόνιας ανεργίας, που αποτελεί σκαλοπάτι για τον κοινωνικό αποκλεισμό

Η ανεργία είναι το βασικότερο κοινωνικό πρόβλημα σήμερα. Διαβάζω στον Τύπο ότι περίπου 250.000 άτομα βρέθηκαν εκτός χώρας προς αναζήτηση εργασίας τα τελευταία χρόνια. Αυτό φαίνεται ότι επηρέασε τις τάσεις της ανεργίας. Ποια είναι η δική σας εκτίμηση;

Δυστυχώς, λόγω της μαζικής ανεργίας που μαστίζει τη χώρα μας για πάνω από έξι χρόνια, και που όντως αποτελεί, μαζί με τη φτώχεια, το μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα σήμερα, ένα μεγάλο τμήμα των παραγωγικών ηλικιών του πληθυσμού αναγκάζεται να αναζητήσει το δικαίωμα στην εργασία και την επιβίωση εκτός των συνόρων της χώρας. Ο αριθμός των 250.000 μεταναστών που γράφτηκε στον Τύπο αντιστοιχεί στις εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ μόνο για τα άτομα ηλικίας 20-34 ετών που εξήλθαν από τη χώρα για μη τουριστικούς λόγους την πενταετία 2010-2014 και αντιπροσωπεύουν το 48% του συνόλου αυτών που μετανάστευσαν από την Ελλάδα στο εξωτερικό την ίδια περίοδο. Η μετανάστευση μείωσε τα τελευταία χρόνια και συνεχίζει να μειώνει τόσο τον όγκο όσο και το ποσοστό ανεργίας, ιδιαίτερα στους νέους. Είναι όμως επίσης αλήθεια, ότι τα τελευταία δυόμισι χρόνια σημειώθηκε καθαρή αύξηση των θέσεων εργασίας για νέους 20-29 ετών, που κι αυτή συνέβαλε στην αποκλιμάκωση της νεανικής ανεργίας της οποίας το ποσοστό σαφώς υποχώρησε, όπως δείχνουν τα στοιχεία.
Η ανεργία συνολικά βρίσκεται σε καθοδική πορεία. Μειώθηκε μάλιστα κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες μέσα σε ένα χρόνο: από 25,3% τον Απρίλιο του 2015 στο 23,3% τον Απρίλιο του 2016. Αυτό οφείλεται όχι μόνο στη μετανάστευση προς το εξωτερικό αλλά κυρίως στην καθαρή αύξηση των θέσεων εργασίας κατά 106.000. Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλε ο τουρισμός αλλά όχι μόνο. Σημαντική αύξηση σημειώθηκε στο εμπόριο, στη μεταποίηση, στις μεταφορές, στις επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες και σε άλλους κλάδους.
Το περίεργο είναι, ότι μεταξύ του πρώτου τριμήνου του 2015 και του πρώτου τριμήνου του 2016, οι θέσεις εργασίας αυξήθηκαν καθαρά κατά 3% ενώ είχαμε μείωση της οικονομικής δραστηριότητας, δηλαδή του ΑΕΠ, κατά 1,5%. Θεωρώντας ότι τα στατιστικά στοιχεία για την απασχόληση είναι σωστά, αυτό το παράδοξο εξηγείται ως εξής: Είτε το ΑΕΠ και η εξέλιξή του δεν μετριούνται σωστά λόγω της παραοικονομίας είτε έχουμε μείωση της απασχόλησης σε κλάδους έντασης κεφαλαίου και αύξηση σε κλάδους έντασης εργασίας είτε ισχύουν και τα δύο.
Δεύτερο αξιοσημείωτο: Μέσα σε ένα χρόνο αυξήθηκε καθαρά ο αριθμός των εργοδοτών κατά 18%, που ισοδυναμεί με 40.000 περισσότερες μικρές κυρίως επιχειρήσεις που απασχολούν προσωπικό, ενώ συνεχίστηκε το κλείσιμο μεγάλων επιχειρήσεων και μειώθηκαν κατά 6% οι αυτοαπασχολούμενοι μου δουλεύουν μόνοι τους.

Σύμφωνα με τη μελέτη του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης, 640.000 εργαζόμενοι πρέπει να αλλάξουν εργασία τα επόμενα χρόνια.
Το θέμα αλλαγής εργασίας παραπέμπει σε δύο προβλήματα: Το ένα έχει να κάνει με επαγγέλματα που φθίνουν ή χρειάζονται νέες γνώσεις που αντιστοιχούν στην αλλαγή τεχνολογίας κ.λπ. και το άλλο με την υπερπληθώρα εργατικού δυναμικού, κυρίως πτυχιούχων, σε δυναμικά επαγγέλματα. Θα επιδιώξω να διαβάσω τη μελέτη του CEDEFOP, όταν και εφόσον δοθεί στη δημοσιότητα. Είναι αυτονόητο ότι απαιτείται ο σχεδιασμός κατάλληλων προγραμμάτων επανεκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης ώστε να αποφευχθεί η μακροχρόνια ανεργία και ο κοινωνικός αποκλεισμός, ιδίως στις μεσαίες και μεγάλες ηλικίες. Τέτοια προγράμματα είναι στα σκαριά αλλά θα πάρει κάποιο χρόνο για να ωριμάσουν, να σχεδιαστούν και να τρέξουν.

Το Brexit θα επηρεάσει την οικονομία μας και κατ’ επέκταση την αγορά εργασίας;
Σίγουρα θα επηρεάσει καταρχάς τον τουρισμό, αλλά δεν προβλέπω σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά εργασίας συνολικά. Οι Βρετανοί κατέχουν ένα καλό μερίδιο του συνόλου των τουριστών. Βέβαια ο τουρισμός φέτος πάει καλά και οι απώλειες θα καλυφτούν από τουρίστες άλλων χωρών, όπως για παράδειγμα η Ρωσία. Ο τουρισμός δημιουργεί θέσεις εργασίας πέραν των καταλυμάτων και της εστίασης σε εργασίες επισκευής και συντήρησης κτιρίων, στις μεταφορές, στη βιομηχανία τροφίμων, στο εμπόριο κ.λπ.

Παρ’ όλα αυτά η ανεργία παραμένει υψηλή και είναι φανερό ότι χρειάζεται ένα συνολικό σχέδιο αντιμετώπισής της. Υπάρχει τέτοιο σχέδιο; Ποιο είναι; Πώς ο ΟΑΕΔ θα βοηθήσει στην αντιμετώπισή της;
Η αντιμετώπιση της ανεργίας είναι ένα θέμα σύνθετο. Πολλοί παράγοντες πρέπει να συμβάλουν και ο ΟΑΕΔ είναι ένας από αυτούς, καθόσον υλοποιεί το σύνολο των προγραμμάτων απασχόλησης στη χώρα. Όμως, βασική προϋπόθεση αντιμετώπισης της ανεργίας είναι να μπει η ελληνική οικονομία σε ανάπτυξη. Αυτό σημαίνει αφενός ιδιωτικές επενδύσεις που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, αφετέρου ανάκτηση από το κράτος της δυνατότητας διάθεσης δημόσιων πόρων, ώστε να αναλάβει τις υποχρεώσεις του στην παιδεία, την υγεία, στον κοινωνικό τομέα κ.λπ. δημιουργώντας θέσεις εργασίας που σήμερα δεν μπορούν να καλυφθούν, λόγω της πολιτικής λιτότητας που έχει επιβληθεί από τους δανειστές. Αυτές είναι οι δύο κύριες προϋποθέσεις για να αντιμετωπιστεί το θέμα της ανεργίας στην Ελλάδα.
Τα προγράμματα απασχόλησης που υλοποιεί ο ΟΑΕΔ, τόσο αυτά που καταρτίζει το υπουργείο Εργασίας όσο και αυτά που καταρτίζει ο ίδιος, έχουν δύο στόχους: να μειώσουν προσωρινά το συνολικό αριθμό των ανέργων και να αποτρέψουν τη διόγκωση του προβλήματος της μακροχρόνιας ανεργίας, που αποτελεί σκαλοπάτι για τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Ουσιαστικά πριμοδοτούμε και ενθαρρύνουμε την απασχόληση για άτομα που κινδυνεύουν να μείνουν δια βίου στην ανεργία και διαμένουν σε φτωχά νοικοκυριά. Ο ρόλος αυτών των προγραμμάτων δεν είναι και δεν πρέπει να είναι να υποκαταστήσουν τις μόνιμες θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα της οικονομίας.

Ποια προγράμματα βρίσκονται σε εξέλιξη σήμερα στον ΟΑΕΔ και ποιος είναι ο σχεδιασμός υλοποίησης μέχρι το τέλος του 2016;
Βρίσκονται σε εξέλιξη προγράμματα κοινωφελούς εργασίας και προγράμματα για τον ιδιωτικό και κοινωνικό τομέα της οικονομίας: ενίσχυσης της ρευστότητας και της απασχόλησης των επιχειρήσεων, νέων θέσεων εργασίας για μακροχρόνια άνεργους άνω των 50 ετών.
Τα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας του υπουργείου Εργασίας που θα υλοποιηθούν από τον ΟΑΕΔ μέχρι τέλους του έτους προβλέπεται ότι θα δημιουργήσουν 49.000 θέσεις εργασίας οκτάμηνης διάρκειας. Τα προγράμματα που απευθύνονται στον ιδιωτικό και κοινωνικό τομέα της οικονομίας και που σχεδιάζει και υλοποιεί ο ΟΑΕΔ αφορούν 64.000 θέσεις εργασίας. Από τη δεύτερη κατηγορία προγραμμάτων, θα ξεκινήσουμε σύντομα δύο προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας για 13.000 νέους 18-29 ετών, που θα συνοδεύονται από προγράμματα δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Τα προγράμματα αυτά περιλαμβάνουν πρακτική άσκηση τεσσάρων μηνών σε επιχείρηση, την οποία θα ακολουθήσει η ένταξη σε κανονική θέση εργασίας για οκτώ μήνες στην ίδια ή άλλη επιχείρηση. Τέλος Αυγούστου ή αρχές Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσει η υλοποίηση προγράμματος 10.000 νέων θέσεων εργασίας για ανέργους 30-49 ετών. Τα υπόλοιπα προγράμματα του ΟΑΕΔ θα αναπτυχθούν το φθινόπωρο και μέχρι το τέλος του έτους.

Η σχέση του ΟΑΕΔ με τους πολίτες και η εξυπηρέτησή τους σε ποιο επίπεδο βρίσκεται;
Ο ΟΑΕΔ υλοποιεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ριζικής αναδιοργάνωσης του οργανωτικού και διοικητικού του μοντέλου. Ένας από τους κύριους άξονες αυτού του προγράμματος είναι η άμεση εξυπηρέτηση του πολίτη και η διεύρυνση των υπηρεσιών στήριξης των ανέργων. Παρέχουμε ήδη ευρύτατο φάσμα υπηρεσιών ηλεκτρονικά (ανανεώσεις καρτών ανεργίας, υποβολή αιτήσεων για επιδόματα και προγράμματα, έκδοση δικαιολογητικών, καταβολή παροχών κλπ.) και συνεχώς τις αυξάνουμε. Επίσης από τον Απρίλιο λειτουργεί η νέα διαδικτυακή μας πύλη που παρέχει στοχευμένη πληροφόρηση σε κάθε κατηγορία συναλλασσόμενου και επιτρέπει ηλεκτρονική αναζήτηση κενών θέσεων εργασίας και ανέργων από τα μητρώα μας στους πιστοποιημένους χρήστες. Η πύλη έχει σημειώσει ρεκόρ επισκεψιμότητας. Τον Μάιο εγκαινιάσαμε και το τηλεφωνικό μας κέντρο που εξυπηρετεί στον πενταψήφιο αριθμό 11320 περί τους χίλιους χρήστες καθημερινά, εκεί που προηγουμένως ο πολίτης ταλαιπωριόταν αφάνταστα προσπαθώντας να επικοινωνήσει με τον Οργανισμό. Τέλος, έχουμε ήδη εγκαταστήσει υπηρεσία υποδοχής σε 31 Κέντρα Προώθησης της Απασχόλησης (ΚΠΑ) ανά την Ελλάδα, που έχει ήδη μειώσει τις ουρές αναμονής κατά 60%. Προγραμματίζουμε την επέκταση της υπηρεσίας στο σύνολο των ΚΠΑ της χώρας εντός του 2016.
Η υποστήριξη των ανέργων είναι κάτι πιο φιλόδοξο, που στηρίζεται στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών από τους εργασιακούς συμβούλους του ΟΑΕΔ. Η νέα γενιά προγραμμάτων απασχόλησης που ξεκινούν άμεσα και θα αναπτυχθούν πλήρως το φθινόπωρο και μέχρι το τέλος του έτους περιλαμβάνουν οπωσδήποτε τέτοιου είδους υπηρεσίες σε ατομική κυρίως αλλά και σε ομαδική βάση.

Οι κοινωνικές ανατροπές, υπόθεση της κοινωνίας

Το φθινόπωρο θα συζητηθούν με τους θεσμούς τα εργασιακά. Σε τι κλίμα εκτιμάτε ότι θα γίνουν οι διαπραγματεύσεις; Θα είναι πιο εύκολη η δεύτερη αξιολόγηση ή θα οξυνθούν τα πράγματα μιας και για μια κυβέρνηση της αριστεράς το θέμα εργασιακά είναι εμβληματικό.
Το ερώτημα θα πρέπει να το απαντήσει ο υπουργός Εργασίας που έχει τα δεδομένα για να κάνει ασφαλέστερες προβλέψεις. Κατά τα άλλα, βρισκόμαστε στην αρχή της διαπραγμάτευσης όπου η κάθε πλευρά πηγαίνει με το σύνολο των απόψεών της και με όλα τα όπλα στη φαρέτρα της. Η δική μας πλευρά, με επικεφαλής τον υπουργό Εργασίας, ετοιμάζεται πυρετωδώς. Επιδιώκει να δημιουργήσει συμμαχίες στο κοινωνικό και στο πολιτικό επίπεδο, αλλά και με διεθνείς θεσμούς έτσι ώστε να ενισχυθούν οι θέσεις της κυβέρνησης. Επίσης ετοιμάζεται και οπλίζεται με επιχειρήματα και παραδείγματα που ανατρέπουν ή αποδυναμώνουν τις θέσεις των θεσμών.

Κατηγορείται η κυβέρνηση αλλά και στελέχη του κρατικού μηχανισμού για λαφυραγώγηση του κράτους και του δημόσιου τομέα. Τι γνώμη έχεις;
Εξ ιδίων κρίνουν τα αλλότρια. Ενώ ξέρουν ότι δεν είμαστε ίδιοι προσπαθούν, γιατί έτσι τους βολεύει, να μας παρουσιάσουν ως «μία από τα ίδια». Έχω μία τέτοια εμπειρία. Πριν λίγο καιρό ένας υπάλληλος του ΟΑΕΔ που ήταν υπεύθυνος ενός προγράμματος του οργανισμού βγήκε στη σύνταξη υποχρεωτικά λόγω ηλικίας. Έκανα χρήση μιας θέσης μετακλητού συνεργάτη που δεν είχα καλύψει και θα τον κρατήσω μέχρι να ολοκληρώσει το πρόγραμμα. Με κατηγόρησαν δια τηλεοράσεως ότι πήρα ως μετακλητό έναν συνταξιούχο. Γενικότερα, προκειμένου να δημιουργούν αρνητικές εντυπώσεις στον κόσμο κατά της κυβέρνησης, οι επικριτές της μπερδεύουν εσκεμμένα τις προσλήψεις στο δημόσιο με τις θέσεις μετακλητών, δηλαδή των περιορισμένων σε αριθμό συνεργατών που κάθε επί κεφαλής υπουργείου ή οργανισμού έχει από το νόμο δικαίωμα να επιλέξει ο ίδιος κατά την κρίση του.

Η νέα γενιά εργαζομένων έχει γνωρίσει μόνο την επισφάλεια και την ευελιξία στην εργασία. Μπλοκάκια, μειωμένη εργασία, μαύρη εργασία, χαμηλότερο κατώτερο μισθό, απαξιωμένο συνδικαλισμό κ.ά. Πως μια κυβέρνηση της αριστεράς μπορεί να βοηθήσει να μετατραπεί αυτή η γενιά σε κίνημα διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους και κοινωνικής ανατροπής;
Οι κοινωνικές ανατροπές είναι υπόθεση της κοινωνίας και των κοινωνικών κινημάτων και όχι των κυβερνήσεων. Μια κυβέρνηση της Αριστεράς οφείλει να διασφαλίζει δικαιώματα και ελευθερίες που διευκολύνουν την ανάπτυξη κινημάτων και τη διεκδίκηση νέων δικαιωμάτων. Για παράδειγμα, επαναφέροντας τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, η κυβέρνηση της Αριστεράς θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις αναζωογόνησης του συνδικαλιστικού κινήματος στη χώρα μας, που σήμερα πνέει τα λοίσθια. Το ποιος θα εκπροσωπεί τους εργαζόμενους και πώς θα είναι οργανωμένο το συνδικαλιστικό κίνημα αυτό είναι δική τους υπόθεση.
Ούτε η ώσμωση με τα κινήματα είναι υπόθεση της κυβέρνησης αλλά του κόμματος, το οποίο πρέπει να είναι μάχιμο και σε συνεχή επαφή με την κοινωνία. Να συμβάλλει στη διαμόρφωση των όρων και των συσχετισμών για μια διαφορετική κοινωνία. Όσο το κόμμα είναι δυνατό, μαζικό, σε συνεχή επαφή με την κοινωνία και τα προβλήματά της τότε και η κυβέρνηση της Αριστεράς είναι σε εγρήγορση. Το κόμμα αποτελεί την εγγύηση για τη συνέχεια της Αριστεράς. Αφυδάτωση του κόμματος και μετατροπή του σε κυβερνητικό μηχανισμό σημαίνει την αρχή του τέλους της κυβέρνησης και κυρίως της Αριστεράς.

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)