Οι αντεγκλήσεις, οι διαπληκτισμοί, οι εντάσεις, τα επεισόδια αλλά και οι πρώτες, δειλές για την ώρα, κινήσεις φασιστοειδών στα νησιά αποτελούν κακούς οιωνούς για την εξέλιξη της ανθρωπιστικής αυτής κρίσης. Είναι χαρακτηριστικό πως τις τελευταίες μέρες κάποια ακραία στοιχεία επιχειρούν να δημιουργήσουν ένα κλίμα φόβου με τη διασπορά ψευδών ειδήσεων περί κλοπών, επιθέσεων και βιασμών με δράστες πάντα πρόσφυγες και μετανάστες. Οι ίδιοι ακραίοι κύκλοι πρωτοστατούν σε καλέσματα προς τις τοπικές κοινωνίες για τη συγκρότηση ομάδων ένοπλης πολιτοφυλακής που θα προστατεύσει τους «Έλληνες και τις περιουσίες τους» από τις «ορδές των λαθραίων εισβολέων». Οι «ιδέες» αυτές ευδοκιμούν σε έντυπα και διαδικτυακές σελίδες του ακροδεξιού χώρου, που καλούν τους νησιώτες να «πάρουν τα όπλα» και να πετάξουν στη θάλασσα τους «λαθρομετανάστες και την υπουργό τους». Μέσα σε αυτό το κλίμα της ξενοφοβίας και του ρατσισμού που υποβόσκει στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, ερωτηματικά προκαλούν φωτογραφίες που εμφανίζουν ένοπλους με πολιτικά να «περιπολούν» στην Κω και την Κάλυμνο, με αναφορές περί ανδρών της εθνοφυλακής, καθώς διακρίνονται να φέρουν όπλα στρατιωτικού τύπου, τα οποία και απαγορεύεται ρητά να βγάζουν από τα σπίτια τους.
Τα επεισόδια στην Κω και οι ακραίες δηλώσεις του δημάρχου που κάνει λόγο για «επανακατάληψη των δημόσιων χώρων από τους λαθρομετανάστες» έρχονται σε πλήρη αντίθεση με το κύμα αλληλεγγύης των τοπικών κοινωνιών που έχει περιβάλλει τους πρόσφυγες στα γειτονικά νησιά της Λέρου και της Λέσβου. Η συμπαράσταση, η ανθρωπιά και η υλική στήριξη των προσφύγων, όμως, δεν μπορούν να λειτουργούν εσαεί ως αντιστάθμισμα των ευθυνών της πολιτείας, καθώς οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι και οι δυνάμεις πλέον δεν περισσεύουν. Στα όριά τους βρίσκονται οι εκατοντάδες πολίτες και μέλη των δομών αλληλεγγύης, που τους τελευταίους μήνες έχουν υποκαταστήσει στα νησιά το επίσημο κράτος, το οποίο λόγω της έλλειψης πόρων αδυνατεί να ανταπεξέλθει στην υποδοχή των προσφύγων.
Επιτακτική είναι πλέον η ανάγκη της ανάληψης άμεσων πρωτοβουλιών για την επίλυση του προβλήματος. Η παράταση της εξαθλίωσης των προσφύγων στα νησιά είναι «βούτυρο στο ψωμί» ακροδεξιών και ρατσιστικών στοιχείων, που βρήκαν την ευκαιρία που περίμεναν για να κάνουν και πάλι την εμφάνισή τους. Οι εικόνες ντροπής των εξαθλιωμένων προσφύγων στις παραλίες και στους δρόμους των νησιών που κάνουν τον γύρο του κόσμου δεν μπορεί να λειτουργούν ως πολιτικό άλλοθι των κομμάτων που εξακολουθούν να υπερασπίζονται την αρχή των κλειστών συνόρων και την ιδέα της «Ευρώπης - φρούριο». Για να πάψουν όμως να σηκώνουν κεφάλι τα φίδια του φασισμού, για να πάψουν να ρητορεύουν οι κήνσορες της αποτρεπτικής πολιτικής, θα πρέπει η κυβέρνηση και η ειδική διυπουργική επιτροπή να προχωρήσουν άμεσα στην αποσυμφόρηση των νησιών, μια και το πρόβλημα δεν προκειται να λυθεί με τη μεταφορά διμοιριών ΜΑΤ στα νησιά. Αντιθέτως, μεγαλύτερα προβλήματα θα δημιουργήσει.
