to top
  • βρείτε μας στο Twitter
  • βρείτε μας στο Facebook
  • βρείτε μας στο YouTube
  • στείλτε μας email
  • εγγραφείτε στο RSS feed
  • international version

16:52 | 10.03.2013

Διεθνή

Λουίς Ινάσιο Λούλα: Η Λατινική Αμερική μετά τον Τσάβες

Του Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα


Η Ιστορία θα βεβαιώσει, δικαιολογημένα, τον ρόλο που έπαιξε ο Ούγκο Τσάβες στην ολοκλήρωση της Λατινικής Αμερικής και τη σημασία της 14ετούς προεδρίας του για τους φτωχούς ανθρώπους της Βενεζουέλας, εκεί όπου πέθανε την Τρίτη μετά από μία μεγάλη μάχη με τον καρκίνο.

Ωστόσο, προτού περάσει ο απαιτούμενος χρόνος ώστε να μπορούμε να ερμηνεύσουμε την Ιστορία, θα πρέπει πρώτα να έχουμε κατανοήσει τη σημασία του Τσάβες τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό πολιτικό πλαίσιο. Μονάχα τότε μπορούν οι ηγέτες και οι λαοί της Νοτίου Αμερικής, της, κατά πολλούς, πιο δυναμικής ηπείρου σήμερα, να ορίσουν τους επόμενους στόχους ώστε να μπορέσουμε να εδραιώσουμε τη διεθνή ενότητα που πετύχαμε την περασμένη δεκαετία.

Οι στόχοι αυτοί έχουν επαναπροσδιοριστεί τώρα που στερούμαστε της βοήθειας της ανεξάντλητης ενέργειας του Τσάβες, της βαθιάς πεποίθησής του για την προοπτική της ολοκλήρωσης των χωρών της Λατινικής Αμερικής και της δέσμευσής του στις κοινωνικές μεταβολές που πρέπει να γίνουν για να ελαφρυνθούν οι άνθρωποι από τα βάσανά τους.

Τα κοινωνικά προγράμματα του Τσάβες, ειδικά στους τομείς της Υγείας, της Στέγασης και της Παιδείας, κατάφεραν να βελτιώσουν το βιοτικό επίπεδο δεκάδων χιλιάδων Βενεζουελάνων. Δεν χρειάζεται να συμφωνεί κανείς με όλα όσα έλεγε ή έκανε ο Τσάβες. Δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί πως ήταν μια προσωπικότητα αμφιλεγόμενη, συχνά διχαστική, που ποτέ δεν απέφευγε την αντιπαράθεση και τη συζήτηση και που κανένα θέμα γι' αυτόν δεν ήταν ταμπού. Πρέπει να παραδεχθώ πως συχνά ένιωθα πως θα ήταν πολύ πιο φρόνιμο για τον Τσάβες, να μην είχε πει όλα όσα έλεγε. Αλλά αυτό ήταν ένα προσωπικό χαρακτηριστικό του, το οποίο, ακόμη και από απόσταση, δεν πρέπει να αποδομεί την ποιότητά του ως πολιτικού άνδρα.

Μπορεί κανείς να διαφωνεί με την ιδεολογία του Τσάβες και με ένα πολιτικό στυλ το οποίο οι επικριτές του εκλάμβαναν ως απολυταρχικό. Δεν έκανε εύκολες πολιτικές επιλογές και ποτέ δεν έκανε πίσω στις αποφάσεις του.

Ωστόσο, κανένας έστω ελάχιστα ειλικρινής, ούτε καν οι μεγαλύτεροι αντίπαλοι του, δεν μπορεί να αρνηθεί το επίπεδο της συντροφικότητάς του, της εμπιστοσύνης, ακόμη και της αγάπης που ένιωθε ο Τσάβες για τους φτωχούς της Βενεζουέλας και για το όραμα της ολοκλήρωσης της Λατινικής Αμερικής. Από τους πολλούς κατέχοντες εξουσία και πολιτικούς ηγέτες που έχω γνωρίσει στη ζωή μου, λίγοι πίστευαν τόσο πολύ στην ενότητα της ηπείρου μας και των διαφορετικών λαών της όπως πίστευε εκείνος -αυτόχθονες Ινδιάνους, απογόνους Ευρωπαίων και Αφρικανών, πρόσφατους μετανάστες.

Ο Τσάβες έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην υπογραφή της συνθήκης του 2008 που θεσμοθέτησε την Ένωση των Κρατών της Νότιας Αμερικής, έναν διακρατικό οργανισμό 12 χωρών που ίσως μια μέρα οδηγήσει την ήπειρο προς τη δημιουργία ενός μοντέλου όπως αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 2010 η Κοινότητα των Χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής μεταπήδησε από τη θεωρία στην πράξη αποτελώντας ένα πολιτικό φόρουμ παράλληλο με αυτό του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (δεν συμπεριλαμβάνει τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά όπως ο ΟΑΚ).

Η δημιουργία της Τράπεζας του Νότου, ενός νέου θεσμού δανεισμού, ανεξάρτητου από την Παγκόσμια Τράπεζα και την Ενδοαμερικανική Αναπτυξιακή Τράπεζα, δεν θα ήταν εφικτή χωρίς τον Τσάβες. Τέλος, τον ενδιέφερε εξαιρετικά η οικοδόμηση στενότερων δεσμών μεταξύ Λατινικής Αμερικής και του αφρικανικού και αραβικού κόσμου.

Αν ένα δημόσιο πρόσωπο πεθάνει δίχως να αφήσει πίσω του ιδέες, η κληρονομιά και το πνεύμα του τελειώνουν μαζί του. Αυτό όμως δεν μπορεί να ειπωθεί για τον Τσάβες, με την ισχυρή, δυναμική και αξέχαστη προσωπικότητά του, οι ιδέες του οποίου θα συζητούνται για δεκαετίες σε πανεπιστήμια, συνδικάτα, κόμματα και οπουδήποτε υπάρχουν άνθρωποι που τους ενδιαφέρει το ζήτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ανακούφισης της δυστυχίας και της δικαιότερης κατανομής της εξουσίας μεταξύ των λαών του κόσμου. Ίσως οι ιδέες του εμπνεύσουν τους νέους στο μέλλον, όπως η ζωή του Σιμόν Μπολιβάρ, του μεγάλου ελευθερωτή της Λατινικής Αμερικής, ενέπνευσε και τον ίδιο τον Τσάβες.

Η κληρονομιά του Τσάβες στη σφαίρα των ιδεών θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο αν είναι να γίνει πραγματικότητα στον βρώμικο κόσμο της πολιτικής, όπου οι ιδέες και αμφισβητούνται και τίθενται σε αντιπαράθεση. Ένας κόσμος χωρίς αυτόν θα απαιτήσει από τους άλλους ηγέτες να επιδείξουν προσπάθεια και δύναμη θέλησης σαν τη δική του, ώστε τα όνειρά του να μην τα θυμόμαστε μόνο στα χαρτιά.

Για να διατηρήσουν την κληρονομιά του, οι υποστηρικτές του Τσάβες στη Βενεζουέλα έχουν πολλή δουλειά μπροστά τους. Θα πρέπει να οικοδομήσουν και να ενδυναμώσουν τους δημοκρατικούς θεσμούς. Θα πρέπει να βοηθήσουν να γίνει το πολιτικό σύστημα πιο διάφανο και πιο λειτουργικό, να κάνουν την πολιτική συμμετοχή πιο προσιτή, να ενισχύσουν τον διάλογο με τα κόμματα της αντιπολίτευσης, και να ενδυναμώσουν τα σωματεία και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Η βενεζουελάνικη ενότητα και η επιβίωση των επιτευγμάτων του Τσάβες, που τόσο δύσκολα αποκτήθηκαν, απαιτούν όλα τα παραπάνω.

Είναι αναμφίβολα η φιλοδοξία όλων των Βενεζουελάνων -είτε ευθυγραμμίζονται είτε έρχονται σε αντίθεση με τις θέσεις του Τσάβες, είτε είναι στρατιώτες είτε πολίτες, είτε καθολικοί είτε ευαγγελιστές, πλούσιοι ή φτωχοί- να αξιοποιηθεί η προοπτική ενός κράτους τόσο πολλά υποσχόμενου όσο το δικό τους. Μόνο η ειρήνη και η δημοκρατία μπορούν να κάνουν αυτές τις φιλοδοξίες πραγματικότητα.

Οι πολυμερείς θεσμοί που ο Τσάβες βοήθησε να δημιουργηθούν θα βοηθήσουν να εξασφαλιστεί η καθαγίαση της ενότητας της Νότιας Αμερικής. Δεν θα είναι πια παρών σε συναντήσεις κορυφής της Νότιας Αμερικής, αλλά τα ιδανικά του, και η κυβέρνηση της Βενεζουέλας, θα συνεχίσουν να εκπροσωπούνται. Η δημοκρατική συντροφικότητα μεταξύ των ηγετών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής είναι η καλύτερη εγγύηση για την πολιτική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ενότητα που οι λαοί μας θέλουν και χρειάζονται.

Οδεύοντας προς την ενότητα, είμαστε σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή. Όσο σταθεροί και αν είμαστε, πρέπει να γίνουμε ακόμη περισσότερο, καθώς διαπραγματευόμαστε τη συμμετοχή των εθνών μας σε διεθνή φόρα όπως τα Ηνωμένα Έθνη, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα. Οι θεσμοί αυτοί, γεννημένοι από τις στάχτες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, δεν έχουν επιδείξει αρκετά καλά ανακλαστικά στις πραγματικότητες του πολυπολικού κόσμου σήμερα.

Χαρισματικός και ιδιοσυγκρασιακός, ικανός να χτίζει φιλίες, να επικοινωνεί με τις μάζες όσο λίγοι ηγέτες το έχουν καταφέρει, ο Τσάβες θα μας λείψει. Θα τιμώ πάντα τη φιλία και τη συνεργασία, που, κατά τη διάρκεια των οκτώ ετών που δουλέψαμε μαζί ως πρόεδροι, παρήγαγε τέτοια οφέλη για τη Βραζιλία και τη Βενεζουέλα και για τους λαούς μας.

Μετάφραση: Αναστασία Γιάμαλη

Πηγή: Αυγή

2024 © left.gr | στείλτε μας νεα, σχόλια ή παρατηρήσεις στο [email protected]
§ Όροι χρήσης για αναδημοσιεύσεις Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-NC 3.0)