Επί τρία του­λά­χι­στον χρό­νια πα­ρα­κο­λου­θού­με μια πα­ρω­δία «δια­πραγ­μά­τευ­σης», στην ο­ποία η κυ­βέρ­νη­ση αρ­χι­κά δη­λώ­νει ό­τι «δεν θα λη­φθούν πρό­σθε­τα μέ­τρα», η Τρόι­κα εμ­μέ­νει στο ό­τι πρέ­πει να τη­ρη­θούν τα συμ­φω­νη­θέ­ντα για να μπο­ρέ­σει να προ­βεί σε θε­τι­κή α­ξιο­λό­γη­ση της ελ­λη­νι­κής οι­κο­νο­μίας, α­πό την ο­ποία «θε­τι­κή α­ξιο­λό­γη­ση» η κυ­βέρ­νη­ση προσ­δο­κά την έ­ναρ­ξη της δια­δι­κα­σίας «ε­λά­φρυν­σης του χρέ­ους». Τε­λι­κώς, τα «νέα μέ­τρα» νο­μο­θε­τού­νται και η κυ­βέρ­νη­ση πα­νη­γυ­ρί­ζει για τη θε­τι­κή «α­ξιο­λό­γη­ση» της ελ­λη­νι­κής οι­κο­νο­μίας.
Σε ό­λο αυ­τό το ε­πι­κοι­νω­νια­κό παι­χνί­δι που για τη «δρα­μα­τι­κή» κρι­σι­μό­τη­τα και «αυ­θε­ντι­κό­τη­τά» του α­να­λαμ­βά­νουν να μας πεί­σουν τα κυ­ρίαρ­χα ΜΜΕ, η κρί­σι­μη έν­νοια εί­ναι αυ­τή που δη­λώ­νει η λέ­ξη «συμ­φω­νη­θέ­ντα». Πραγ­μα­τι­κά, αυ­τό που στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ι­σχύει εί­ναι ό­τι η ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση έ­χει α­πο­δε­χθεί ό­τι ο κρα­τι­κός Προϋπο­λο­γι­σμός θα έ­χει πρω­το­γε­νές πλεό­να­σμα 1,5% του Α­ΕΠ το 2014, 3% το 2015, 4,5% το 2016 και το 2017, και 4,2% του Α­ΕΠ α­πό το 2018 και με­τά. Τα πρω­το­γε­νή αυ­τά πλε­ο­νά­σμα­τα (που εί­ναι η δια­φο­ρά των δη­μο­σίων ε­σό­δων έ­να­ντι των δη­μο­σίων δα­πα­νών) πη­γαί­νουν κα­θ’ ο­λο­κλη­ρίαν στην α­πο­πλη­ρω­μή του δη­μό­σιου χρέ­ους.

Μνη­μο­νίων συ­νέ­χεια

Η «συμ­φω­νία» για τα πρω­το­γε­νή πλε­ο­νά­σμα­τα εί­ναι συμ­φω­νία για τη συ­νέ­χι­ση των πο­λι­τι­κών των Μνη­μο­νίων, δη­λα­δή της λι­τό­τη­τας για τους πολ­λούς και της διά­λυ­σης του κοι­νω­νι­κού κρά­τους.
Πέ­ρα α­πό το ε­ξω­φρε­νι­κό της συμ­φω­νίας αυ­τής κα­θαυ­τής, ό­τι δη­λα­δή σε συν­θή­κες βα­θιάς ύ­φε­σης τε­ρά­στιοι πό­ροι α­φαι­ρού­νται α­πό την οι­κο­νο­μία για να δί­νο­νται στους δα­νει­στές, α­ξί­ζει να θυ­μη­θού­με τον τρό­πο με τον ο­ποίο η κυ­βέρ­νη­ση δη­μιουρ­γεί τα πρω­το­γε­νή πλε­ο­νά­σμα­τα: Με πε­ρι­κο­πές μι­σθών και ψα­λί­δι­σμα των κοι­νω­νι­κών α­γα­θών (συρ­ρι­κνώ­νο­ντας δρα­μα­τι­κά τη δη­μό­σια υ­γεία και παι­δεία, δια­λύο­ντας τους ό­ποιους θε­σμούς κοι­νω­νι­κής προ­στα­σίας), με υ­περ­φο­ρο­λό­γη­ση των χα­μη­λών και με­σαίων ει­σο­δη­μά­των, με ξε­πού­λη­μα της δη­μό­σιας πε­ριου­σίας, με κα­τάρ­γη­ση δι­καιω­μά­των, ε­νώ ταυ­τό­χρο­να α­φή­νει στο α­πυ­ρό­βλη­το τη φο­ρο­α­πο­φυ­γή και φο­ρο­δια­φυ­γή του με­γά­λου πλού­του (δια­λύο­ντας ό­που χρειά­ζε­ται τους ε­λε­γκτι­κούς μη­χα­νι­σμούς).
Το δη­μό­σιο χρέ­ος (και τα πρω­το­γε­νή πλε­ο­νά­σμα­τα που α­παι­τεί η α­πο­πλη­ρω­μή του), λει­τουρ­γεί λοι­πόν ως αυ­τό­μα­τος μη­χα­νι­σμός ε­πι­βο­λής της λε­γό­με­νης «ε­σω­τε­ρι­κής υ­πο­τί­μη­σης», δη­λα­δή ε­νός προ­γράμ­μα­τος που συ­γκε­ντρώ­νει πε­ριου­σία, ει­σό­δη­μα και ι­σχύ στον πό­λο του με­γά­λου κε­φα­λαίου, ρί­χνο­ντας ό­λα τα βά­ρη της κρί­σης στην ερ­γα­τι­κή τά­ξη και την κοι­νω­νι­κή πλειο­ψη­φία.
Δεν πρέ­πει λοι­πόν να μας πα­ρα­ξε­νεύει το «νέ­ο» στοι­χείο που προέ­κυ­ψε κα­τά το πρό­σφα­το Συμ­βού­λιο Υπουρ­γών στις Βρυ­ξέλ­λες και α­να­κοι­νώ­θη­κε α­πό «Ευ­ρω­παίους α­ξιω­μα­τού­χους» στο Reuters: Δεν α­παι­τεί­ται «ε­λά­φρυν­ση» του ελ­λη­νι­κού δη­μό­σιου χρέ­ους διό­τι «η Ελλά­δα βρί­σκε­ται σε πο­ρεία βιω­σι­μό­τη­τας του χρέ­ους και θα συ­νε­χί­σει να βρί­σκε­ται σε αυ­τήν χω­ρίς ε­πι­πρό­σθε­τα μέ­τρα». Οι Ευ­ρω­παίοι α­ξιω­μα­τού­χοι ου­σια­στι­κά ε­πα­νέ­λα­βαν τη δή­λω­ση του Αντώ­νη Σα­μα­ρά στη Βου­λή, κα­τά την πρό­σφα­τη συ­ζή­τη­ση για την πα­ρο­χή ψή­φου ε­μπι­στο­σύ­νης στην κυ­βέρ­νη­ση: «Με ρω­τή­σα­τε προ­η­γου­μέ­νως, κ. Τσί­πρα, αν το χρέ­ος μας εί­ναι βιώ­σι­μο. Ευ­τυ­χώς για την Ελλά­δα εί­ναι». Με έ­να πιο ει­λι­κρι­νή τρό­πο εί­χε δια­τυ­πώ­σει την ί­δια θέ­ση το ΔΝΤ, στην ε­τή­σια Έκθε­σή του τον Μάιο 2013: «Μια μείω­ση του χρέ­ους στην Ελλά­δα θα μπο­ρού­σε να κά­νει τη χώ­ρα να χα­λα­ρώ­σει τις με­ταρ­ρυθ­μί­σεις. Το με­γά­λο χρέ­ος θεω­ρεί­ται μο­χλός πίε­σης προς την κυ­βέρ­νη­ση, την α­να­γκά­ζει να δρα».

Η βιω­σι­μό­τη­τα του χρέ­ους

«Βιώ­σι­μο» χρέ­ος για την κυ­βέρ­νη­ση και τους διε­θνείς συμ­μά­χους της ση­μαί­νει συ­νέ­χι­ση των α­ντι­δρα­στι­κών πο­λι­τι­κών της «ε­σω­τε­ρι­κής υ­πο­τί­μη­σης», με μο­χλό τα συμ­φω­νη­θέ­ντα τε­ρά­στια πρω­το­γε­νή πλε­ο­νά­σμα­τα που καρ­πώ­νο­νται οι δα­νει­στές.
Η κυ­βέρ­νη­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θα τη­ρή­σει τις δε­σμεύ­σεις της προς τον ελ­λη­νι­κό λαό. Στη Διε­θνή Έκθε­ση Θεσ­σα­λο­νί­κης πα­ρου­σιά­σα­με τα ά­με­σα μέ­τρα του κυ­βερ­νη­τι­κού μας Προ­γράμ­μα­τος. Κο­στο­λο­γή­σα­με το πρό­γραμ­μα αυ­τό και ε­ξη­γή­σα­με α­πό πού θα προ­κύ­ψουν οι πό­ροι χρη­μα­το­δό­τη­σής του. Δη­λώ­σα­με ό­τι δεν θα ε­πι­στρέ­ψου­με στην ε­πο­χή των προ κρί­σης ψη­λών ελ­λειμ­μά­των (τα ο­ποία άλ­λω­στε προέ­κυ­πταν α­πό τις φο­ρο­α­παλ­λα­γές που με­γά­λου πλού­του, α­πό την δια­πλο­κή και τη φο­ρο­δια­φυ­γή που σκό­πι­μα α­νε­χό­ταν το πε­λα­τεια­κό κρά­τος ΠΑ­ΣΟ­Κ-ΝΔ).
Που­θε­νά και πο­τέ δεν μι­λή­σα­με ό­μως για τε­ρά­στια πρω­το­γε­νή πλε­ο­νά­σμα­τα που θα διο­χε­τεύο­νται στους δα­νει­στές. Τα έ­σο­δα που με δί­καιο και δια­φα­νή τρό­πο θα συλ­λέ­γει το ελ­λη­νι­κό Δη­μό­σιο θα χρη­μα­το­δο­τούν το κοι­νω­νι­κό κρά­τος και την α­νά­πτυ­ξη. Θα προ­τά­ξου­με τα συμ­φέ­ρο­ντα της κοι­νω­νι­κής πλειο­ψη­φίας έ­να­ντι αυ­τών των δα­νει­στών. Τό­τε, ό­λοι θα κα­τα­νοή­σουν αυ­τό που και σή­με­ρα ι­σχύει: Το δη­μό­σιο χρέ­ος δεν εί­ναι βιώ­σι­μο και α­παι­τεί­ται ά­με­σα μια συμ­φω­νία για το «κού­ρε­μά» του!

Πο­λι­τι­κό ζή­τη­μα η α­ντι­με­τώ­πι­ση της ευ­ρω­παϊκής κρί­σης χρέ­ους

Όπως προ­α­να­φέ­ρα­με, οι νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες κυ­βερ­νή­σεις χρη­σι­μο­ποιούν το κρα­τι­κό χρέ­ος ως μη­χα­νι­σμό για την ε­νί­σχυ­ση των πο­λι­τι­κών λι­τό­τη­τας. Αυ­τό που ξε­κί­νη­σε στην Ελλά­δα συμ­βαί­νει και στην υ­πό­λοι­πη Ευ­ρώ­πη. Η κρί­ση δη­μό­σιου χρέ­ους εί­ναι σή­με­ρα ευ­ρω­παϊκή υ­πό­θε­ση και ο α­δύ­να­τος κρί­κος εί­ναι πλέ­ον η Ιτα­λία, με 2.1 τρις ευ­ρώ δη­μό­σιο χρέ­ος (133% του Α­ΕΠ).
Όσο οι ρυθ­μοί με­γέ­θυν­σης σε ό­λη την Ευ­ρώ­πη πα­ρα­μέ­νουν χα­μη­λοί, η μό­νη ρε­α­λι­στι­κή διέ­ξο­δος στην κρί­ση χρέ­ους εί­ναι η α­πο­μείω­σή του. Η α­πο­μείω­ση του χρέ­ους α­πο­τε­λεί α­να­γκαία (αλ­λά ό­χι και ι­κα­νή) συν­θή­κη για την κα­τάρ­γη­ση της λι­τό­τη­τας. Αντί­στρο­φα ό­μως, η κα­τάρ­γη­ση της λι­τό­τη­τας θέ­τει α­με­τά­κλη­τα ε­πί τά­πη­τος την α­να­γκαιό­τη­τα μείω­σης του χρέ­ους, ό­πως ε­ξή­γη­σα στην προ­η­γού­με­νη ε­νό­τη­τα.
Εί­ναι γνω­στό ό­τι α­πό την αρ­χή της κρί­σης η θέ­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ εί­ναι δια­γρα­φή του με­γα­λύ­τε­ρου μέ­ρους του χρέ­ους και α­πο­πλη­ρω­μή του υ­πο­λοί­που με ρή­τρα α­νά­πτυ­ξης. Σε αυ­τή τη θέ­ση εμ­μέ­νου­με διό­τι τη θεω­ρού­με ρε­α­λι­στι­κή και δί­καιη.
Ταυ­τό­χρο­να, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ έ­χει δη­λώ­σει ό­τι θα α­νοί­ξει το συ­νο­λι­κό ζή­τη­μα της κρί­σης χρέ­ους στην ευ­ρω­ζώ­νη, θα ερ­γα­στεί μα­ζί με το Κόμ­μα Ευ­ρω­παϊκής Αρι­στε­ράς για μια Ευ­ρω­παϊκή Διά­σκε­ψη για το χρέ­ος. Στη Διά­σκε­ψη αυ­τή πρέ­πει να κα­τα­θέ­σου­με μια στρα­τη­γι­κή ό­χι μό­νο για την Ελλά­δα, αλ­λά για ό­λες τις ευ­ρω­παϊκές χώ­ρες.

Η δια­φο­ρά του ελ­λη­νι­κού χρέ­ους

Αντί­θε­τα με το ελ­λη­νι­κό χρέ­ος που δια­κρα­τεί­ται α­πό τα άλ­λα ευ­ρω­παϊκά κρά­τη και την Ευ­ρω­παϊκή Κε­ντρι­κή Τρά­πε­ζα (Ε­ΚΤ), το σε α­πό­λυ­τα με­γέ­θη τε­ρά­στιο χρέ­ος άλ­λων ευ­ρω­παϊκών χω­ρών, το κα­τέ­χουν σε με­γά­λο βαθ­μό οι ευ­ρω­παϊκές τρά­πε­ζες και τα α­σφα­λι­στι­κά τα­μεία. Μια ση­μα­ντι­κή δια­γρα­φή της ο­νο­μα­στι­κής α­ξίας των κρα­τι­κών χρε­ο­γρά­φων θα α­φή­σει ε­ξαι­ρε­τι­κά ε­κτε­θει­μέ­νο τον τρα­πε­ζι­κό το­μέα (α­νά­γκη α­να­κε­φα­λαιο­ποίη­σης τρα­πε­ζών) και τα α­σφα­λι­στι­κά τα­μεία, ό­πως συ­νέ­βη με το ελ­λη­νι­κό PSI. Η λύ­ση ε­πο­μέ­νως ε­δώ εί­ναι να ε­πι­βλη­θεί πο­λι­τι­κά έ­νας δια­φο­ρε­τι­κός ρό­λος στην Ε­ΚΤ, η ο­ποία θα α­να­λά­βει το κό­στος του χρέ­ους των χω­ρών, ώ­στε να δη­μιουρ­γη­θεί το έ­δα­φος για δη­μο­σιο­νο­μι­κές και κοι­νω­νι­κές πο­λι­τι­κές που θα στη­ρί­ζουν το κοι­νω­νι­κό κρά­τος και την α­να­δια­νο­μή προς ό­φε­λος των λαϊκών τά­ξεων.
Η λύ­ση αυ­τή συ­νι­στά ρι­ζι­κή α­πο­μείω­ση του χρέ­ους χω­ρίς, α­πό τε­χνι­κή ά­πο­ψη, να προϋπο­θέ­τει ού­τε δια­γρα­φή της ο­νο­μα­στι­κής α­ξίας των χρε­ο­γρά­φων, ού­τε με­τα­βι­βά­σεις α­πό τη μια χώ­ρα στην άλ­λη, ού­τε ε­πι­πλέ­ον ε­πι­βά­ρυν­ση των φο­ρο­λο­γου­μέ­νων. Η α­νά­λη­ψη του κό­στους θα ε­πι­βα­ρύ­νει μό­νο την Ε­ΚΤ για έ­να διά­στη­μα δε­κα­ε­τιών, με­τά οι χώ­ρες θα ε­πα­να­γο­ρά­σουν το χρέ­ος τους, ε­φό­σον αυ­τό δεν θα υ­περ­βαί­νει το 20% του (τό­τε) Α­ΕΠ τους. Επο­μέ­νως ού­τε για με­τα­βί­βα­ση του δυ­σβά­στα­χτου χρέ­ους α­πό τη μια γε­νιά στην άλ­λη θα πρό­κει­ται. Η ση­με­ρι­νή γε­νιά Ιτα­λών για πα­ρά­δειγ­μα, θα α­παλ­λα­γεί α­πό το κό­στος ε­ξυ­πη­ρέ­τη­σης ε­νός χρέ­ους 133% του Α­Ε­Π, και με­τά 5 ή 6 δε­κα­ε­τίες η μελ­λο­ντι­κή γε­νιά θα α­να­λά­βει έ­να χρέ­ος 20% του Α­ΕΠ. Μια τέ­τοια πρό­τα­ση για το σύ­νο­λο των χω­ρών της Ευ­ρω­ζώ­νης έ­χου­με ή­δη κα­τα­θέ­σει με τον Δη­μή­τρη Π. Σω­τη­ρό­που­λο και τον Σπύ­ρο Λα­πα­τσιώ­ρα: «To δη­μό­σιο χρέ­ος στον σύγ­χρο­νο κα­πι­τα­λι­σμό: Το πλαί­σιο μιας προο­δευ­τι­κής πρό­τα­σης για τη Ζώ­νη του ευ­ρώ», Θέ­σεις 129, Οκτώ­βριος-Δε­κέμ­βριος 2014, ε­πί­σης στο δια­δίκτυο:http://www.theseis.com/images/stories/t129/theseis129-meleti-2.pdf