Καίγονται, μαζί με χιλιάδες στρέμματα δασικών εκτάσεων, και τα πολιτικά χαρτιά του πρωθυπουργού προκειμένου να φρενάρει τη φθορά της κυβέρνησης. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά τη στροφή του στο πεδίο των πρόωρων εκλογών, απορρίπτει και τις εισηγήσεις για την αναδόμηση του κυβερνητικού σχήματος. Στην πρωθυπουργική ζυγαριά υπερίσχυσαν οι ποικίλες επιπτώσεις ενός ανασχηματισμού σε σχέση με τα πιθανά πολιτικά κέρδη.
Οι χαμηλές επιδόσεις της Ν.Δ. στο σκέλος της απορροφητικότητας των κονδυλίων του ταμείου ανάκαμψης αποτελούν την αιτία, σύμφωνα με αξιόπιστους κυβερνητικούς κύκλους, της απόσυρσης κάθε σκέψης για τροποποιήσεις στο υπουργικό σχήμα. Με βάση τα στοιχεία του Ινστιτούτου ΕΝΑ, το πραγματικό ποσοστό απορρόφησης των συνολικών πόρων του ταμείου είναι μόλις 1%, ενώ οι λιμνάζοντες πόροι ανέρχονται στα 6,315 δισ. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ίδιος ο πρωθυπουργός διεμήνυσε στους συνεργάτες του ότι δεν έχει πρόθεση να κάνει ανασχηματισμό και ότι με το υφιστάμενο σχήμα θα πορευτεί η κυβέρνηση έως την κάλπη. Πρόταξε δε την ανάγκη της σταθερότητας αλλά και της συνέχισης των μεταρρυθμίσεων. Ο κεντρικός άξονας του πρωθυπουργικού σκεπτικού, σύμφωνα με την κυβερνητική αφήγηση, είναι ότι δεν υπάρχει η «πολυτέλεια» χρόνου για να προσαρμοστούν οι νέοι υπουργοί στα καθήκοντά τους.
Η κυβέρνηση επενδύει στην εισροή των κοινοτικών κονδυλίων προκειμένου να θεμελιώσει ένα ελκυστικό προεκλογικό αφήγημα και να ανασχέσει τη δημοσκοπική φθορά της Ν.Δ. «Αν περάσουν δύο και τρεις μήνες μέχρι οι νέοι υπουργοί και υφυπουργοί να κατανοήσουν τα χαρτοφυλάκια τους και να ορίσουν προτεραιότητες, τότε θα έχει χαθεί κρίσιμος πολιτικός χρόνος» επισημαίνουν στην ΑΥΓΗ της Κυριακής γαλάζιοι αξιωματούχοι.
Σημειώνεται ότι (όπως παρατηρούν άνθρωποι που γνωρίζουν βαθιά τη γαλάζια ατζέντα) συγκεκριμένοι επιχειρηματικοί κύκλοι ασκούν πιέσεις για τη διευθέτηση των απαιτούμενων δράσεων -χωρίς περαιτέρω χρονοκαθυστέρηση- προκειμένου να επωφεληθούν από τη διανομή των πόρων του ταμείου ανάκαμψης. Παρόμοιες πιέσεις προκάλεσαν και την αλλαγή πλεύσης του πρωθυπουργού στο θέμα των εκλογών, καθώς η παρατεταμένη πολιτική αστάθεια θα οδηγούσε «σε μεταρρυθμιστική καθήλωση».
Casus belli από τέσσερις υπουργούς
Το εσωκομματικό σκηνικό που θα διαμορφωνόταν μετά από έναν δομικό ανασχηματισμό φέρεται να διαδραμάτισε επίσης κομβικό ρόλο στην απόφαση του πρωθυπουργού. Η αντίληψη ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι όμηρος των εσωτερικών ισορροπιών και δεν έχει τη δυνατότητα να επιβάλει το σχήμα της αρεσκείας του αποτελεί κοινό τόπο στο κυβερνητικό στρατόπεδο. Κομματικά στελέχη δεν διαψεύδουν την πρόσφατη δήλωση του Ευ. Αντώναρου ότι τέσσερις πρωτοκλασάτοι υπουργοί διεμήνυσαν στον κ. Μητσοτάκη ότι δεν μετακινούνται.
Οι ίδιοι κύκλοι εκτιμούν ότι πρόκειται για τους Άδωνι Γεωργιάδη, Νίκη Κεραμέως, Τάκη Θεοδωρικάκο και Κώστα Τσιάρα. Οι υπουργοί Ανάπτυξης και Παιδείας διαθέτουν ισχυρά ερείσματα στο «σαμαρικό» περιβάλλον, ενώ ο υπουργός Δικαιοσύνης φέρεται να έχει διαμηνύσει ότι δεν θα δεχτεί να επωμιστεί το κόστος για το βούλευμα του Δικαστικού Συμβουλίου που καταρρίπτει τη «σκευωρία Novartis». Δημοσιεύματα αναφέρουν ότι ο πρωθυπουργός δεν έχει τη δυνατότητα να «αγγίξει» ούτε τον Νίκο Δένδια, που απολαμβάνει υψηλή δημοφιλία και θεωρείται από τους περισσότερους ο επικρατέστερος διάδοχος του κ. Μητσοτάκη σε περίπτωση εκλογικής ήττας.
Ψυχρολουσία όσων έραβαν κοστούμι
Η πρωτοβουλία του Κυριάκου Μητσοτάκη να βάλει πάγο στα σενάρια ανασχηματισμού προκάλεσε ανακούφιση στο Υπουργικό Συμβούλιο. Ταυτόχρονα όμως, κοινοβουλευτικά στελέχη που ανέμεναν να υπουργοποιηθούν (ειδικά σε περιοχές όπου η Ν.Δ. καταγράφει χαμηλές δημοσκοπικές πτήσεις) δεν κρύβουν τη δυσφορία τους, καθώς θα ξεκινούσαν την προεκλογική τους εκστρατεία από καλύτερη αφετηρία σε σχέση με τους συνυποψηφίους τους. Η κάλπη της απλής αναλογικής προμηνύει μεγάλο ψαλίδι άλλωστε στην κυβερνητική πλειοψηφία. Χύνουν μάλιστα και δηλητήριο κατά των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου που δεν ανήκουν στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, υπενθυμίζοντας το πάγιο χάσμα μεταξύ βουλευτών και τεχνοκρατών.
Νευρικότητα για το ΠΑΣΟΚ
Τεντωμένα είναι τα νεύρα στην κυβέρνηση για την αντιπολιτευτική στάση του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. Οι καταγγελίες και η μηνυτήρια αναφορά του Ν. Ανδρουλάκη, μάλιστα, για την απόπειρα παγίδευσης του κινητού του διεύρυναν την απόσταση Μαξίμου - Χ. Τρικούπη. Ο ισχυρισμός του γραμματέα Περιβάλλοντος του ΠΑΣΟΚ Γιώργου Αποστολόπουλου ότι η Ν.Δ. κατέκαψε Πάρνηθα, Πεντέλη και Εύβοια προκάλεσε την έντονη αντίδραση της κυβέρνησης. Οι ένοικοι του Μεγάρου Μαξίμου ήλπιζαν σε μια πιο ήπια κριτική στάση από τη μεριά της Χαριλάου Τρικούπη και θεωρούν ότι οι ανακοινώσεις αυτού του περιεχομένου ρίχνουν λάδι στη φωτιά της κοινωνικής οργής. Οι ίδιοι κύκλοι ωστόσο εκτιμούν ότι πίσω από την «εμπρηστική» δήλωση του κ. Αποστολόπουλου κρύβεται μια προσπάθεια αξιοποίησης, εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ., της δυσαρέσκειας για τις επιτελικές επιδόσεις της κυβέρνησης. Παραπέμπουν μάλιστα στην καθοδική πορεία της δημοσκοπικής δυναμικής του άλλοτε κραταιού Κινήματος και αναμένουν νέους κύκλους επιθέσεων προκειμένου να προσεταιριστούν τους κεντρογενείς ψηφοφόρους που αμφιταλαντεύονται μεταξύ της Οδού Πειραιώς και της Χαριλάου Τρικούπη.
Υπό αυτό το πρίσμα, η Ν.Δ. εγκάλεσε το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. για «εντατική προσπάθεια συριζοποίησης» προκειμένου να περιχαρακώσει το συγκεκριμένο ακροατήριο που στήριξε τον Κυριάκο Μητσοτάκη στις κάλπες του 2019. Η ταύτιση άλλωστε του ΠΑΣΟΚ με την αξιωματική αντιπολίτευση αποτελεί κεντρικό στοιχείο της γαλάζιας στρατηγικής, καθώς στην κυβέρνηση θεωρούν ότι μεγάλο μέρος της εκλογικής βάσης της Χ. Τρικούπη συναποτέλεσε το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο.
Το βέτο Σαμαρά έριξε βαριά σκιά στους δυο φτωχούς ανασχηματισμούς Μητσοτάκη
Το φτωχό ιστορικό των ανασχηματισμών της κυβέρνησης αποδεικνύει την αδυναμία του πρωθυπουργού να προβεί σε διαθρωτικές αλλαγές. Ο κ. Μητσοτάκης επιδίδεται σε μετακινήσεις που δεν θα διαταράξουν τις εύθραυστες ενδοκομματικές ισορροπίες. Άλλωστε, όταν επιδίωξε τολμηρές αλλαγές τον Ιούνιο του 2020, προσέκρουσε στο σαμαρικό τείχος. Υπενθυμίζεται ότι ο προγραμματισμένος ανασχηματισμός εκείνης της περιόδου αναβλήθηκε λόγω του βέτο του Αντώνη Σαμαρά στην καρατόμηση-μετακίνηση συγκεκριμένων υπουργών. Ο πρώην πρωθυπουργός φερόταν ότι αξίωνε την παραμονή του Γιάννη Βρούτση στο υπουργικό σχήμα, αλλά και τη μη κατάτμηση του υπουργείου (σ.σ.: Ανάπτυξης και Επενδύσεων) του Αδώνιδος Γεωργιάδη. Σύμφωνα, μάλιστα, με μια γραμμή πληροφόρησης, απαιτούσε και τη μετακίνηση της υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως στο υπουργείο Δικαιοσύνης, προκαλώντας ερωτήματα που «ακουμπούν» στο καυτό πεδίο της υπόθεσης Novartis.
Κλειδί η τοποθέτηση Βορίδη στο ΥΠΕΣ
Ο πρώτος ανασχηματισμός (4 Ιανουαρίου 2021) στιγματίστηκε από την αναβάθμιση του Μάκη Βορίδη στο νευραλγικό υπουργείο Εσωτερικών, στη θέση του Τάκη Θεοδωρικάκου. Υπενθυμίζεται ότι ο Μ. Βορίδης είχε ταχθεί υπέρ των παρεμβάσεων στο κράτος και στους θεσμούς, ώστε να μην επιστρέψει η Αριστερά στην εξουσία. Ξεχώρισε, επίσης, η τοποθέτηση του Κωστή Χατζηδάκη στο υπουργείο Εργασίας (αντί του Γ. Βρούτση), που σηματοδότησε τη δρομολόγηση του «οδοστρωτήρα» στο εργασιακό δίκαιο. Επίσης, και ο Κ. Σκρέκας τοποθετήθηκε στο υπουργείο Ενέργειας. Ειδική μνεία αξίζει στην τοποθέτηση του Χ. Ταραντίλη στο πόστο του κυβερνητικού εκπροσώπου. Εντούτοις, 55 ημέρες μετά υπέβαλε την παραίτησή του, επικαλούμενος οικογενειακούς λόγους. Ωστόσο, κυβερνητικές πηγές είχαν καλλιεργήσει προσδοκίες για βαθύτερες αλλαγές στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Η αποτυχημένη προσπάθεια παγίδευσης Αποστολάκη
Ο δεύτερος ανασχηματισμός (31 Αυγούστου 2021) πραγματοποιήθηκε με φόντο τα καμένα σε βόρεια Εύβοια, Αττική και Πελοπόννησο, και σημαδεύτηκε από το «φιάσκο Αποστολάκη». Όλα ξεκίνησαν όταν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος -ανακοινώνοντας τη νέα σύνθεση της κυβέρνησης- ανέφερε ότι υπουργός στο αυτόνομο πια υπουργείο Πολιτικής Προστασίας αναλαμβάνει ο ναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης. Ωστόσο, όπως αποκαλύφθηκε, ο Κ. Μητσοτάκης επιχείρησε να παγιδεύσει τον πρώην υπουργό Εθνικής Άμυνας επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. «Αυτό έγινε με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει μια διακομματική συναίνεση. Δεν μπορώ να αποδεχθώ μία πρόταση που δεν έχει διακομματική υποστήριξη για ένα εθνικό ζήτημα» δήλωνε λίγο αργότερα ο κ. Αποστολάκης.
Όπως αποκαλύφθηκε, ο Κ. Μητσοτάκης είχε επικοινωνήσει προ ημερών μαζί του, λέγοντάς του ότι θα δημιουργήσει δήθεν μια νέα υπουργική δομή και θα συνεννοηθεί με τα κόμματα της αντιπολίτευσης για τον σχεδιασμό της, αλλά και για την επιλογή του ιδίου ως υπουργού κοινής αποδοχής. Ωστόσο, ο κ. Μητσοτάκης μονάχα 5 λεπτά πριν την ανακοίνωση του ανασχηματισμού, όπως αποδείχθηκε, χωρίς τη συμφωνία του Ε. Αποστολάκη, επικοινώνησε για να ενημερώσει τα γραφεία του Αλ. Τσίπρα και της Φώφης Γεννηματά για την υπουργοποίησή του. Έκτοτε ανάλαβε το χαρτοφυλάκιο ο Χ. Στυλιανίδης, που μέχρι σήμερα αποτελεί ξένο σώμα για τη Ν.Δ.
Οι προβολείς στράφηκαν και στην τοποθέτηση του Θ. Πλεύρη στο υπουργείο Υγείας, με αποτέλεσμα την ανάδειξη της πρώτης γραμμής του ΛΑΟΣ (μαζί με Γεωργιάδη-Βορίδη) στην κυβερνητική βιτρίνα. Ο κ. Πλεύρης είχε διερωτηθεί πριν την υπουργοποίησή του: «Εάν δεν θέλει να εμβολιαστεί ο πολίτης, είναι ευθύνη δική μου να τον πείσω;». Τέλος, έχει δώσει μάχες για τη συγκάλυψη του σκανδάλου Novartis στην Προανακριτική της Βουλής.
