Σε ρόλο... παρατηρητή βρίσκεται η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας τη στιγμή που εκατοντάδες φάρμακα απουσιάζουν από τα ράφια των φαρμακείων (μάλιστα, ορισμένα από τα σκευάσματα που λείπουν, είναι από τα πλέον γνωστά και με μεγάλη κατανάλωση). Μπροστά στις «ηχηρές» ελλείψεις φαρμάκων, το Υπουργείο Υγείας δεν παρεμβαίνει –όπως οφείλει– ώστε να υπάρχει επάρκεια στη χώρα (π.χ. απαγορεύοντας τις παράλληλες εξαγωγές), αλλά αφήνει τις φαρμακοβιομηχανίες να πράξουν ως βούλονται, κυνηγώντας το υψηλότερο κέρδος.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ακολουθεί, όπως και στην ενεργειακή και πληθωριστική κρίση, την ίδια αποτυχημένη «συνταγή»: έκλεισε τα αυτιά της στις προειδοποιήσεις γιατρών και φαρμακοποιών, δεν παρεμβαίνει έγκαιρα και δραστικά στην αγορά, επικαλείται τη διεθνή διάσταση του προβλήματος, και στη συνέχεια, όταν ξεφύγει τελείως η κατάσταση, αναγκάζεται να πάρει αποσπασματικά μέτρα, όπως η καθυστερημένη και πλημμελής απαγόρευση των παράλληλων εξαγωγών.

Είναι δεδομένο ότι δεν πρόκειται για διαχειριστική ανεπάρκεια. Είναι ζήτημα νεοφιλελεύθερης ιδεοληψίας περί της δήθεν δυνατότητας της αγοράς να αυτορρυθμίζεται χωρίς ισχυρή κρατική παρέμβαση. Αλλά είναι και ζήτημα επιρροής επιχειρηματικών συμφερόντων στο χώρο των ιδιωτικών φαρμακαποθηκών που κερδοσκοπούν ανεξέλεγκτα και «καθ’έξιν, διαθέτοντας στο εξωτερικό σκευάσματα σε πολύ υψηλότερες τιμές, τα οποία βεβαίως στερείται η εγχώρια αγορά.

Σοβαρές ελλείψεις σε πολλά σκευάσματα

Από τα πολλά σκευάσματα που παρουσιάζουν ελλείψεις σύμφωνα με την εφημερίδα «Δημοκρατία», τα πιο βασικά είναι τα εξής:

Augmentin
Klaricid
Depon
Algofren
Aerolin
Flixotide
Seretide
Nexium
Tamiflu

Και η κατάσταση γίνεται ολοένα και χειρότερη αφού, όπως αναφέρει το Open, εκτός από τα αντιβιοτικά, μεγάλες ελλείψεις υπάρχουν επίσης στα φάρμακα για την καρδιά, για το αναπνευστικό, για τον σακχαρώδη διαβήτη και για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

Το φαινόμενο της μεγάλης έλλειψης φαρμάκων αναμένεται να γίνει ακόμη πιο έντονο το επόμενο διάστημα, καθώς υπάρχει σημαντική μείωση στην παραγωγή τους από χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα.

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 48-58% των δηλώσεων ελλείψεων, αφορούν προβλήματα βιομηχανικής παραγωγής, ενώ άλλο ένα 31% που μπορεί να μειωθεί μέχρι και το 18% αφορά προβλήματα εμπορικής διάθεσης. Ποσοστό 9% αποδίδεται σε απρόσμενη αύξηση της ζήτησης και 8% σε προβλήματα διανομής.

Η παρέμβαση του ΠΙΣ

Την ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική για την πώληση των φαρμάκων, ζητά από το υπουργείο Υγείας να εφαρμόσει, για ακόμη μία φορά, ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος (ΠΙΣ), όμως όπως όλα δείχνουν, θα υπάρξουν αρκετές αντιρρήσεις.

Η πρόταση του ΠΙΣ είναι μόνο τα Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ), όπως είναι τα αντιπυρετικά και τα παυσίπονα να χορηγούνται δίχως ιατρική συνταγή.

«Κανένα άλλο φάρμακο και για πολλούς λόγους, δεν θα πρέπει να διατίθεται από τα φαρμακεία χωρίς ιατρική συνταγή. Αν πάει κάποιος και ζητήσει 10 κουτιά αντιυπερτασικά, ο φαρμακοποιός θα του τα δώσει. Αυτό ισχύει για όλα τα φάρμακα, εκτός από τα αντιβιοτικά και τα ναρκωτικά. Όλα τα άλλα μπορούν οι πολίτες να τα πάρουν ελεύθερα, αρκεί να πληρώσουν», λέει ο κ. Εξαδάκτυλος.

Μάλιστα, μέχρι το 2020 τα ελληνικά φαρμακεία είχαν το δικαίωμα να δώσουν και αντιβιώσεις χωρίς ιατρική συνταγή και έτσι η χώρα μας είναι από τις πρώτες στην Ευρώπη στην αντίσταση στα μικρόβια.

«Από τη στιγμή που σταμάτησε αυτό το φαινόμενο, είχαμε άμεσα μείωση 20% στις πωλήσεις αντιβιοτικών, δηλαδή στην ανεξέλεγκτη και χωρίς ιατρική διάγνωση λήψη τους από τους πολίτες», συμπληρώνει ο πρόεδρος του ΠΙΣ.

Αντίθετοι οι φαρμακοποιοί

Πάντως, οι φαρμακοποιοί από την πλευρά τους δεν υιοθετούν την άποψη των γιατρών και εξηγούν ότι δεν είναι εύκολο για τον καθένα να πηγαίνει στον γιατρό και να πληρώνει για ένα φάρμακο που γνωρίζει ότι το χρειάζεται άμεσα και επιπλέον σε αρκετές περιπτώσεις δεν καλύπτεται από τον ΕΟΠΥΥ.

«Πρακτικά δεν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Διαφωνώ. Καταρχάς δεν είναι εύκολο να βρεις άμεσα δωρεάν ραντεβού σε γιατρό για να σου συνταγογραφήσει φάρμακα. Και αν μπορείς στα μεγάλα αστικά κέντρα, στα νησιά και στις απομακρυσμένες περιοχές η κατάσταση είναι πολύ πιο δύσκολη», εξηγεί στο NEWS 24/7 ο Κώστας Λουράντος, πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής.

Από την πλευρά τους οι γιατροί εκτιμούν ότι οι πολίτες αν σταματήσουν να χρησιμοποιούντα φαρμακεία σαν σούπερ μάρκετ, πέραν του ότι δεν θα έχουν κινδύνους για την υγεία τους, θα εξοικονομήσουν και χρήματα.

Υπενθυμίζεται ότι το 2021 οι Έλληνες πλήρωσαν 521 εκατ. ευρώ για φάρμακα που επέλεξαν να τα πληρώσουν, χωρίς τη συμμετοχή του ΕΟΠΥΥ.

«Πρέπει ο πολίτης να εκπαιδευτεί να πηγαίνει στον γιατρό και να παίρνει μόνο τα σωστά φάρμακα και μόνο αν τα χρειάζεται», συμπληρώνει ο κ. Εξαδάκτυλος.

Η δραστική λύση που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και η προκλητική απάντηση Πλεύρη

«Είναι προφανές ότι τα αντανακλαστικά της κυβέρνησης και του Υπουργείου Υγείας είναι τραγικά ανεπαρκή, θέτοντας σε διακινδύνευση τη Δημόσια Υγεία. Η μόνη δραστική λύση σήμερα είναι η επ’ αόριστον απαγόρευση των παράλληλων εξαγωγών σκευασμάτων που είναι σε συστηματική έλλειψη και ο real time έλεγχος των φαρμακαποθηκών από τον ΕΟΦ», τονίζει μεταξύ άλλων σε δήλωσή του ο Τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Ανδ. Ξανθός (29/12/22).

Όπως αναφέρει, «ο Υπουργός Υγείας κ. Πλεύρης επαίρεται ότι έκλεισε 2 φαρμακαποθήκες που αρνήθηκαν τον έλεγχο. Με τις υπόλοιπες φαρμακαποθήκες τι γίνεται; Πότε θα ελεγχθούν; Ποια είναι τα πορίσματα των όποιων ελέγχων έχουν διενεργηθεί; Και το ΙΦΕΤ (η κρατική φαρμακαποθήκη, που οφείλει με εισαγωγές από το εξωτερικό να καλύπτει τις ανάγκες της χώρας με φάρμακα που είναι σε έλλειψη) τι ακριβώς κάνει μπροστά σε μια τέτοια πρωτοφανή ανεπάρκεια βασικών φαρμάκων; Ή μήπως "δεν προλαβαίνει" επειδή ασχολείται και το ίδιο (το ΙΦΕΤ) με παράνομες εξαγωγές φαρμάκων, όπως έχει καταγγελθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στον Εισαγγελέα;».

«Η πανδημία απέδειξε ότι η "ελεύθερη αγορά" δεν λειτουργεί σε συνθήκες υγειονομικής κρίσης και ότι η απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών στα αναγκαία φάρμακα είναι θεμελιώδες κοινωνικό δικαίωμα που η Πολιτεία μπορεί και πρέπει να εξασφαλίζει με ισχυρή κρατική παρέμβαση. Απέναντι στην οποία όμως η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει "αλλεργία". Η αλλαγή πορείας στα πολιτικά πράγματα είναι πλέον ζωτικής σημασίας και για …λόγους Δημόσιας Υγείας!», συμπληρώνει ο Ανδ. Ξανθός. 

Σε απάντησή του προς την αξιωματική αντιπολίτευση, ο Θ. Πλεύρης αναμάσησε την κατηγορία του λαϊκισμού και απέδωσε την έλλειψη φαρμάκων στο παγκόσμιο πρόβλημα και στη μείωση παραγωγής στις χώρες που έχουν τις πρώτες ύλες. Μάλιστα, υποστήριξε ότι η προηγούμενη κυβέρνηση ευνόησε τους φαρμακοβιομήχανους!

«Αντί για λύσεις και ανάληψη πολιτικής ευθύνης, θρασύτητα και χυδαιότητα»

Ακολούθησε το πρωί της Παρασκευής η δήλωση-απάντηση του τομεάρχη Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣστον υπουργό Υγείας:

Το έχουμε εμπεδώσει εδώ και αρκετά χρόνια. Όταν οι ακροδεξιοί εταίροι του κ. Μητσοτάκη ζορίζονται από την κοινωνική κατακραυγή, επιστρατεύουν αυτό που ξέρουν να κάνουν πολύ καλά:  την πολιτική θρασύτητα και  χυδαιότητα. Ο κ. Πλεύρης είναι ο  Υπουργός Υγείας που έχει την πολιτική ευθύνη της υγειονομικής τραγωδίας που έζησε η χώρα,  της διάλυσης του ΕΣΥ και των δραματικών  ελλείψεων εδώ και μήνες σε φάρμακα πρώτης ανάγκης. Όχι μόνο δεν μπορεί να δώσει λύσεις σε κανένα μικρό ή μεγάλο πρόβλημα που αφορά την υγεία και τη ζωή των ανθρώπων, όχι μόνο αγωνιά «να κάνει αντιπολίτευση» στην Αξιωματική Αντιπολίτευση, αλλά αντί να ζητήσει συγνώμη και να παραιτηθεί, εκτοξεύει ανερυθρίαστα λάσπη στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Τις αθλιότητες του δεν αξίζει καν να τις σχολιάσει κανείς. Αυτό που έχει αξία για τη Δημόσια Υγεία και την αξιοπρέπεια της κοινωνίας, είναι να σταματήσει η νεοφιλελεύθερη βαρβαρότητα της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Αναλυτικά η δήλωση Υπουργού Υγείας Θάνου Πλεύρη:

"Το πρόβλημα έλλειψης συγκεκριμένων φαρμάκων συνδέεται με τη μεγάλη ζήτηση και τη χαμηλή παραγωγή που δημιουργεί η παγκόσμια αδυναμία των εταιριών να καλύψουν τις ανάγκες. Προς αυτήν την κατεύθυνση και για να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα που μαστίζει όλες τις χώρες λόγω της μεγάλης ζήτησης με την έκρηξη των λοιμώξεων και μη επάρκειας στην παραγωγή έχουμε προβεί σε συνολικές απαγορεύσεις εξαγωγών χωρις χρονικό περιορισμό και ελέγχους με κυρώσεις τόσο σε φαρμακευτικές εταιρίες όσο και σε φαρμακαποθήκες αναφορικώς με την ύπαρξη επάρκειας αποθεμάτων και τις παράλληλες εξαγωγές. Μάλιστα έχουμε καταγράψει όλα τα αποθέματα και σε όποια εταιρία δεν συνεργάζεται προβαίνουμε σε αναστολή λειτουργίας. Τις πρωτοβουλίες αυτές αναγνωρίζουν και όλοι οι εμπλεκόμενοι στην εφοδιαστική αλυσίδα των φαρμάκων. Στόχος μας ειναι η μείωση των συνεπειών του προβλήματος και η εξυπηρέτηση των πολιτών.

Ο ΣΥΡΙΖΑ κατά τον προσφιλή του λαϊκισμό με μοναδικό σκοπό το μικροκομματικό όφελος από ένα παγκόσμιο πρόβλημα φθανει στο σημείο να μας κατηγορήσει και για τις ελλείψεις που καταγράφονται σε όλη την ΕΕ, ακόμη και στις χώρες που οι τιμές των φαρμάκων είναι υψηλές, λόγω της μείωσης παραγωγής στις χώρες που έχουν τις πρώτες ύλες. Ο κ. Ξανθός στη μακροσκελή δήλωση του δεν έχει καμία πρόταση. Καλά θα κάνει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ που «ξέχασε» παράνομα το 2015 να βγάλει δελτίο τιμών για να μειώσει τις τιμές των φαρμάκων ευνοώντας τους φαρμακοβιομήχανους, να μην μιλά για συμφέροντα στο χώρο του φαρμάκου σε μια κυβέρνηση που έχει πετύχει τις μεγαλύτερες εκπτώσεις που έδωσε ποτέ η φαρμακοβιομηχανία".

ΜέΡΑ25: Η έλλειψη φαρμάκων δεν είναι φυσικό φαινόμενο

Ανακοίνωση εξέδωσε (30/12/22) και το Γραφείο Τύπου του ΜέΡΑ25:

Οι διαρκώς εντεινόμενες ελλείψεις φαρμάκων δεν είναι αποτέλεσμα κάποιου "φυσικού φαινομένου". Έχουν συγκεκριμένο λόγο και αιτία: ιδιωτική κερδοσκοπική αγορά λέγεται! Εφόσον λοιπόν οι χονδρέμποροι και οι πολυεθνικές του φαρμάκου ορίζουν την αγορά, έχουμε είτε εξαγωγές σκευασμάτων για αποκομιδή υψηλότερων κερδών, είτε μειούμενες εισαγωγές προς την Ελλάδα από τις πολυεθνικές, επίσης για τον ίδιο λόγο: το κέρδος.

Η Πολιτεία οφείλει να παρέμβει, σπάζοντας τον φαύλο κύκλο της κερδοσκοπίας πάνω στο φάρμακο. Συνεπώς δεν μπορεί η Κυβέρνηση και ο κατά τα άλλα λαλίστατος Υπουργός Υγείας κ. Πλεύρης, να κρύβονται για τις τεράστιες ελλείψεις σε πολύ βασικά φαρμακευτικά σκευάσματα. Απαιτείται εδώ και τώρα:

- Επανασύσταση της εθνικής φαρμακοβιομηχανίας με σκοπό την κάλυψη των αναγκών φαρμάκων, αλλά και τη δυνατότητα άμεσης κινητοποίησης προς κάλυψη απρόβλεπτων έκτακτων αναγκών (π.χ. πανδημία)
- Αυστηροποίηση της νομοθεσίας με στόχο την κάλυψη κατά προτεραιότητα των αναγκών του πληθυσμού, με βάση τα στοιχεία της ΗΔΙΚΑ
- Απλούστευση διαδικασιών εισαγωγής καινοτόμων φαρμάκων
- Υποχρέωση αύξησης του διατηρούμενου στοκ

Ταυτόχρονα, το ΜέΡΑ25 έχει καταθέσει πρόταση για πάγια λύση στο ζήτημα των φαρμάκων και με την επανεξέταση προς μείωση της συμμετοχής των ασφαλισμένων σε συνδυασμό με την αυστηροποίηση του ελέγχου της υπερσυνταγογράφησης και την καθολική ενεργοποίηση θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Με την επανεξέταση των κριτηρίων ένταξης στην κατηγορία ΜΗΣΥΦΑ και την θέσπιση διαρκούς διαδικασίας επαναξιολόγησης και την επικαιροποίηση του καταλόγου τους. Με την επιστημονική αξιολόγηση των διαφημίσεων προς το κοινό. Με πλαίσιο ελέγχου τέλος, των ηλεκτρονικών πωλήσεων, με βασικό κριτήριο την ασφάλεια και τη διόρθωση στρεβλώσεων.