Και τι εννοώ… Διαβάζω στα ΜΜΕ ότι κλείνουν άρον άρον το Κτηματολόγιο χωρίς να έχουν εξεταστεί εκατομμύρια αμφισβητούμενες εκτάσεις και μεταβιβάζουν το βάρος για την απόδειξη της ιδιοκτησίας στους ενδιαφερόμενους που θα πρέπει να πληρώνουν ιδιώτες μηχανικούς και δικηγόρους.

Επειδή το ζω στην καθημερινότητα μου λόγω της ιδιότητας ως Μηχανικός μπορώ να πω ότι είναι ακριβώς έτσι. Απίστευτη ταλαιπωρία, γραφειοκρατία, παρατάσεις και άγχος σε μία διαδικασία η οποία δεν πρόκειται να έχει τέλος.

Το νομοσχέδιο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, αποτυπώνει ξεκάθαρα τη σπουδή της κυβέρνησης να πει ότι «τελείωσε τη δουλειά», αλλά ταυτόχρονα ανοίγει διάφορα παράθυρα όχι μόνο για αμοιβές στους ιδιώτες που θα εμπλακούν ως «διαπιστευμένοι» αλλά και για όσους θα διεκδικήσουν εκτάσεις που τώρα εμφανίζονται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη». Είναι ενδεικτικό ότι το Δημόσιο θα έχει περιθώριο μόλις 60 ημερών για να απαντήσει στην αίτηση κάποιου διεκδικητή ακινήτου και σε διαφορετική περίπτωση, εάν η προθεσμία αυτή περάσει χωρίς απάντηση, θα τεκμαίρεται ότι ανήκει πλέον στον ιδιώτη.

Η σπουδή της κυβέρνησης φαίνεται ακόμη και από την ημερομηνία στην οποία το νομοσχέδιο τέθηκε σε διαβούλευση. Ενώ στην πρώτη σελίδα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο opengov.gr αναφέρεται ως ημερομηνία ανάρτησης η 5η Ιουλίου 2021, στο εσωτερικό κείμενο λέει ότι «ο Υπουργός Επικρατείας, κ. Κυριάκος Πιερρακάκης, θέτει από 3 Ιουλίου 2021, σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το σχέδιο νόμου» ώστε να τελειώσει στις 17 Ιουλίου.

Ενώ λοιπόν το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ευαγγελίζεται λύσεις «με το πάτημα ενός κουμπιού» που θα βγάζει κάθε ακίνητο χωρίς εκκρεμείς ενστάσεις και αμφιβολίες, τώρα έρχεται να κλείσει το Κτηματολόγιο εσπευσμένα. Ομως, το πάτημα του κουμπιού θα βγάζει πλέον μια ιδιοκτησία μαζί με όλα τα «βάρη», τις εκκρεμότητες για τον χαρακτήρα και τις χρήσεις γης, ακόμη και τις πιθανές διεκδικήσεις από πλευράς των όμορων ιδιοκτητών ή του Δημοσίου. Θα εναπόκειται πλέον στον αγοραστή να λύσει όλα αυτά τα θέματα μαζί με το ρίσκο της πιθανής εμπλοκής. Το παράδοξο είναι ότι η κυβέρνηση, προκειμένου να μειώσει αυτόν τον κίνδυνο, θεσπίζει μια σειρά από χαράτσια και «δώρα».

Ενδεικτικά όπως διάβασα πρόσφατα σε δημοσίευμα του Τώρα τρέχουν για το Κτηματολόγιο

Στο άρθρο 13 του νομοσχεδίου θεσπίζονται εξαιρετικά ασφυκτικές προθεσμίες προκειμένου το Δημόσιο να απαντήσει στους διεκδικητές ακινήτων που εμφανίζονται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη». Οταν κάποιος κάνει αίτηση και ζητά να διορθωθεί «πρόδηλο σφάλμα» για αυτά, η αίτηση επιδίδεται υποχρεωτικά εντός 10 ημερών από την κατάθεσή της στο Ελληνικό Δημόσιο και το Δημόσιο «τεκμαίρεται ότι συναινεί εάν δεν αποσταλεί από την αρμόδια υπηρεσία αρνητική απάντηση που απευθύνεται στον προϊστάμενο του αρμόδιου Κτηματολογικού Γραφείου εντός 60 ημερών».

Ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» μπορεί να εμφανιστεί κομμάτι διαιρεμένου ακινήτου (οικοπέδου, αγρού, οικίας κ.λπ.) που κάποιοι το δήλωσαν με τίτλους, αλλά μπορεί ένας να μην κινήθηκε είτε γιατί δεν ενδιαφέρεται είτε γιατί ζει στο εξωτερικό είτε γιατί δεν είχε τα χρήματα που απαιτούνται. Στην περίπτωση αυτή οι υπόλοιποι μπορούν να πάρουν το «αγνώστου ιδιοκτήτη» κομμάτι. Η ίδια διαδικασία μπορεί να αφορά ακίνητο που διεκδικείται από το Δημόσιο ως δασικό ή κοινόχρηστο (π.χ. αιγιαλός) και αυτό γεννά τον κίνδυνο τέτοια φιλέτα να καταλήξουν στα χέρια ισχυρών «καταπατητών».

Σειρά άρθρων στο Κεφάλαιο Ε του νομοσχεδίου αφορά τη θέσπιση Ειδικού Μητρώου Διαπιστευμένων Μηχανικών. Θα είναι ιδιώτες μηχανικοί που θα αναλαμβάνουν εκείνοι να συντάσσουν τοπογραφικά γεωμετρικών μεταβολών και να ελέγχουν τοπογραφικά διαγράμματα με αμοιβή που θα λαμβάνουν από τους ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες. Αυτές οι εργασίες γίνονταν έως τώρα κυρίως από τους μελετητές της Κτηματογράφησης που αμείβονταν από την Κτηματολόγιο Α.Ε. με μέριμνα των υπαλλήλων της εταιρείας.

Αμοιβή θα ισχύει και για διαπιστευμένους νομικούς και όλα τα ποσά θα βαρύνουν τους ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες. Οι γνωμοδοτήσεις των διαπιστευμένων, τέλος, θα πρέπει να επικυρώνονται από τους προϊσταμένους των Κτηματολογικών Γραφείων οι οποίοι θα ορίζονται πλέον από την κυβέρνηση με αρκετά θολές διαδικασίες και χωρίς ξεκάθαρα υπηρεσιακά κριτήρια.

Η fast track αυτή περαίωση του Κτηματολογίου έρχεται να βαρύνει περαιτέρω τον φορέα Ελληνικό Κτηματολόγιο που πάσχει από υποστελέχωση. Μπορεί να μοιάζει ότι ένας όγκος εργασιών μοιράζεται σε εξωτερικούς παρόχους, όμως την ίδια ώρα αλλού η κτηματογράφηση έχει προχωρήσει χωρίς να ολοκληρωθεί, αλλού δεν έχει καν ξεκινήσει, οι δασικοί χάρτες εκκρεμούν (για Δασολόγιο ούτε λόγος) και τα υποθηκοφυλακεία πρέπει να κλείσουν χωρίς να υπάρχει κόσμος για τη στελέχωση των Γραφείων που θα τα αντικαταστήσει.

Νικόλαος Κορακιανίτης, Πολιτικός Μηχανικός