Ο πρώην πρωθυπουργός είχε καταφέρει να δώσει τον πιο συμπυκνωμένο και πλήρη ορισμό για την κρίση. «Βρισκόμαστε σε πόλεμο», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά. Την ίδια στιγμή μέσα σε μια φράση είχε περιγράψει την πολιτική κατεύθυνση που έπρεπε να ακολουθήσει και τελικά όντως ακολούθησε ο αστικός πολιτικός κόσμος. Είχε προτρέψει να «μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία». Ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τη σημασία της τελευταίας φράσης. Μέσα από αυτή την κατανόηση θα μπορέσουμε να ορίσουμε και τα αντιμαχόμενα στρατόπεδα που ορίζει η διαπίστωση ότι «βρισκόμαστε σε πόλεμο». Παράλληλα θα γίνει καθαρό ότι οι αποδέκτες των μηνυμάτων δεν ήταν οι ίδιοι. Κάποιοι θα ζούσαν την «ευκαιρία» και κάποιοι άλλοι τον «πόλεμο».
Ένα από τα επιχειρήματα που μονότονα επαναλαμβάνουν τα κυβερνητικά στελέχη είναι η αργοπορία υλοποίησης μεταρρυθμίσεων τα χρόνια προ κρίσης. Ισχυρίζονται ότι αν είχαν υλοποιηθεί οι αναγκαίες για την ανταγωνιστικότητα διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, το σημερινό πρόγραμμα προσαρμογής θα ήταν πιο ήπιο. Το συγκεκριμένο επιχείρημα δεν αμφισβητεί τον πυρήνα, την λογική και την κατεύθυνση του σημερινού μνημονιακού προγράμματος. Απλά εύχεται να είχε υλοποιηθεί πιο γρήγορα για να ελαχιστοποιούσε τις αντιδράσεις.
Τα παραπάνω φωτίζουν την φράση να «κάνουμε την κρίση ευκαιρία». Η επίθεση στις εργασιακές σχέσεις, στο ασφαλιστικό σύστημα, στην εκπαίδευση και στη πρόνοια δεν ξεκίνησε με το μνημόνιο. Τις ιδιωτικοποιήσεις δεν τις ανακάλυψε η τρόικα. Ο νεοφιλελευθερισμός ήταν κυρίαρχος και πριν τη κρίση. Μέσα στην κρίση όμως βρέθηκε η ευκαιρία για την όξυνση της επίθεσης. Η αναφορά του Γιώργου Παπανδρέου το 2004 στην ανασφάλιστη εργασία των νέων, ως ένα θετικό βήμα για την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας, φαινόταν ακραία. Σήμερα το καθεστώς της μαθητείας και των voucher αποτελεί κανονικότητα για ένα νέο/α εργαζόμενο/η. Μέσα στην κρίση υλοποιούνται νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που μόνο σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης θα μπορούσαν να εφαρμοστούν.
Με αυτή την έννοια είναι όντως καθαρό ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο. Η αναγνώριση της εμπλοκής μας σε μια εμπόλεμη κατάσταση θέτει ως βασικό μέλημα τον διαχωρισμό φίλων και εχθρών. Τόσο ο Γιώργος Παπανδρέου όσο και το υπόλοιπο πολιτικό προσωπικό που υπηρέτησε την συγκεκριμένη πολιτική διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο σε αυτό τον πόλεμο. Τον ρόλο του «κεντρικού επιτελείου του εχθρού». Όχι με όρους εθνικής προδοσίας αλλά καθαρά με όρους ταξικού συμφέροντος. Ο πόλεμος που διεξάγουν είναι ενάντια στην πλειοψηφία της κοινωνίας. Η κρίση έχει μετατραπεί σε μία τεράστια διαδικασία αναδιανομής πλούτου και εξουσίας. Έρευνα της Credit Suisse δείχνει ότι το πλουσιότερο 10% των Ελλήνων αύξησε τον πλούτο του μέσα στην κρίση κατά 7,5%. Έφτασε έτσι το 2014 να κατέχει το 56,1% του συνολικού πλούτου.
Ο Γιώργος Παπανδρέου δεν είχε ντραπεί να χρησιμοποιήσει ως παράδειγμα ανάπτυξης την «βιομηχανία της φράουλας» στην Μανωλάδα. Την αντίληψη του για την ανάπτυξη την συμμερίζεται και ο σημερινός πρωθυπουργός. Κατά την διάρκειας της προεκλογικής περιόδου το 2012 ο Αντώνης Σαμαράς είχε χρησιμοποιήσει ως παραδείγματα ανάπτυξης την Κίνα και την Ινδία. Η ανάπτυξη που υπόσχονται αποτελεί οργανική συνέχεια της σημερινής κρίσης. Βασίζεται στην λεηλασία του δημόσιου πλούτου, των φυσικών πόρων και των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Η ανταγωνιστικότητα και η κερδοφορία είναι οι σημαίες για τις οποίες μας καλούν να πολεμήσουμε. Όντως πρέπει σήμερα να πολεμήσουμε. Να πολεμήσουμε όμως για να τελειώνουμε με το πολιτικό πρόγραμμα και την λογική που υπηρετούν όλα αυτά τα χρόνια το συγκεκριμένο πολιτικό προσωπικό. Να πολεμήσουμε όχι για την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία αλλά για την αλληλεγγύη και τις κοινωνικές ανάγκες. Να ζήσουν τον «πόλεμο» αυτοί που τόσα χρόνια ζούνε μόνο την «ευκαιρία».
* Ο Ηλιόπουλος Νάσος είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ
