Το αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει οι συστημικές δυνάμεις, ασφαλώς ενυπήρχε. Όμως, η ξαφνική απόφαση Σαμαρά-Βενιζέλου να επισπευτεί η εκλογή προέδρου το εμφάνισε καθαρά και βρίσκεται τώρα στο κέντρο του τραπεζιού. Κύρια πηγή του δεν είναι άλλη από τη βεβαιότητα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πρώτος στις προτιμήσεις των πολιτών και πολύ, πάρα πολύ κοντά στην αυτοδυναμία.
Αυτή η βεβαιότητα και ο τρόμος που προκαλεί, είναι και η μήτρα της πληθώρας των «ιδεών» και προτάσεων που έχουν πέσει στην πολιτική πιάτσα, μήπως, εάν επιλεγούν, αποτρέψουν αυτό το καταστροφικό γι’ αυτούς δεδομένο, δηλαδή να μην εκλεγεί πρόεδρος και η συγκυβέρνηση να μην πάρει παράταση. Το να πάρει, σε διαφορετική περίπτωση, όσο είναι δυνατόν μικρότερο ποσοστό ο ΣΥΡΙΖΑ, έτσι που να δυσκολευτεί το έργο του και να επαληθευθεί το σενάριο της «αριστερής παρένθεσης», είναι το εφεδρικό σχέδιο. Για όλους όμως, ως εφικτό, είναι το κύριο.

Κινδυνολογία Σαμαρά

Κανείς δεν αμφέβαλε ότι η σύγκρουση θα είναι σκληρή και ότι θα εμπλέκει όχι μόνο τις ελληνικές μνημονιακές δυνάμεις, αλλά και τις ευρωπαϊκές. Όμως, τόσο γρήγορα που εμφανίστηκε και τόσο απροκάλυπτα, με οδηγό μάλιστα τον ίδιο τον πρωθυπουργό, εκπλήσσει. Τοποθετήσεις όπως «φτύσαμε αίμα για να φύγει από το στόμα των ξένων η λέξη Grexit! Και ο ΣΥΡΙΖΑ την ξαναφέρνει στο στόμα τους» ή «αν δεν εκλεγεί πρόεδρος και πάμε σε εκλογές μέσα στον Ιανουάριο, τότε όλα θα είναι στον αέρα. Ο φόβος θα κυριαρχήσει στη χώρα! Κι αν επικρατήσει ο λαϊκισμός, τότε η Ελλάδα δεν θα μπορεί να σταθεί μετά τον Φεβρουάριο», δεν έχουν προηγούμενο στην πολιτική ιστορία.
Η τωρινή ηγεσία της δεξιάς είναι φανερό ότι σύρει τη συντηρητική παράταξη στην παλαιά άποψη περί «κομμουνιστικού κινδύνου». Άρα, αυτές οι τοποθετήσεις είναι αναμενόμενες και θα ακολουθήσουν κι άλλες, ακόμη πιο βάναυσες, παρά το γεγονός ότι είναι πολιτικά ανόητες, διότι είναι αδύνατον να μεταπείσουν βουλευτές που ταλαντεύονται ή δεν έχουν ακόμη ξεκαθαρίσει τι θα ψηφίσουν.
Δεν υστερούν, όμως, και οι ευρωπαϊκές δυνάμεις του συστήματος. Η δήλωση του προέδρου της ΕΕ Ζ. Κ. Γιούνκερ ότι «δεν θα ήθελα ακραίες δυνάμεις να πάρουν την εξουσία» και ότι «οι Έλληνες, οι οποίοι έχουν μια πολύ δύσκολη ζωή, γνωρίζουν πολύ καλά τι θα σήμαινε ένα λάθος εκλογικό αποτέλεσμα για την Ελλάδα και την ευρωζώνη», είναι αποκαλυπτική.

Οι ευρωπαίοι μιμητές του

Όπως και οι πιο μετριοπαθείς αλλά σαφώς υποστηρικτικές στην κυβέρνηση δηλώσεις των –«σοσιαλιστών»– κ. Μοσκοβισί και Στάινμαγερ. «Έχω την αίσθηση ότι ο κ. Σαμαράς ξέρει που πηγαίνει», δήλωσε ο πρώτος. «Η προσοχή της Γερμανίας είναι στραμμένη προς την Ελλάδα. Υποστηρίζουμε τις δυνάμεις της προόδου, αυτές που οδήγησαν τη χώρα σε αυτή την πορεία και ελπίζουμε ότι θα συνεχίσουν ενωμένες, για να ολοκληρώσουν αυτή την προσπάθεια», δήλωσε ο δεύτερος.
«Κατανοητό γιατί οι υποστηρικτές των μνημονίων σε Ελλάδα και Ευρώπη αλληλο-υποστηρίζονται» σχολίαζαν από τον ΣΥΡΙΖΑ. Και ταυτόχρονα υπενθύμιζαν ότι «η πλειοψηφία των ευρωπαϊκών λαών και των ευρωπαίων αξιωματούχων στέκονται με σεβασμό στη θέληση του ελληνικού λαού, ενώ οι περισσότεροι θέτουν ζήτημα επαναπροσδιορισμού των κυρίαρχων στρατηγικών της Ευρώπης». Επιπλέον, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος απηύθυνε ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή  και ζητά  να πάρει θέση για το αν συμμερίζεται αυτού του είδους τις παρεμβάσεις σε κράτος-μέλος της ΕΕ κι αν υπάρχει νομικό έρεισμα στις Συνθήκες παρόμοιας επέμβασης. Διερωτάται, επίσης, αν έχει υπάρξει ιστορικό προηγούμενο, κατά το οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να έχει υποστηρίξει τον προεκλογικό αγώνα πρώην Επιτρόπου για οποιοδήποτε αξίωμα, όπως στην προκειμένη περίπτωση με τον κ. Δήμα.

Εσωτερικές διαφορές

Συγχρονισμένος με την εγχώρια κινδυνολογία είναι, κατά ένα μέρος, και ο ευρωπαϊκός Τύπος, ιδιαίτερα ο οικονομικός. Η Ελλάδα διακινδυνεύει μια έξοδο από το ευρώ γράφει η γερμανική «Die Welt», ενώ η οικονομική «Handebsblat» προβάλλει την αναταραχή στις αγορές. Όμως γενικότερα, ιδίως τις πρώτες μέρες της εβδομάδος τα σχόλια στον έγκυρο συστημικό Τύπο δεν ήταν καθόλου κολακευτικά για την απόφαση της κυβέρνησης. Την χαρακτήριζαν, αντίθετα, «ζαριά» «τζόγο» ακόμη και εξέλιξη με ορατούς κινδύνους και όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και την διεθνή οικονομία.
Στο εσωτερικό, η ξαφνική απόφαση της κυβέρνησης δεν φαίνεται, τουλάχιστον στην πρώτη φάση, να βρήκε σύμφωνες όλες τις μνημονιακές δυνάμεις. Ήδη το τελευταίο διάστημα προβάλλονταν επίμονα απόψεις για την ανάγκη «συνεννόησης» γύρω από την εκλογή προέδρου και με ταυτόχρονο ορισμό ημερομηνίας πρόωρων εκλογών. Η διαφορά με την επίσπευση είναι προφανής. Στο βάθος είναι διαφωνία με την επιλογή της «αριστερής παρένθεσης», η οποία υποχρεωτικά εμπεριέχει τη σύγκρουση και τα χωρίς καμία προφύλαξη χτυπήματα, όπως είδαμε από την ομιλία Σαμαρά. Αλλά και από τις δηλώσεις της κ. Σ. Βούλτεψη, η οποία χωρίς ίχνος περίσκεψης και σοβαρότητας ισχυρίστηκε ότι «είναι βέβαιο ότι πάμε εκτός ευρώ», αν νικήσει στις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ. Στην ίδια συνέντευξη (Αντένα), μάλιστα, υποστήριξε ότι δεν ολοκληρώθηκε η συμφωνία με την τρόικα «διότι οι δημοσκοπήσεις έλεγαν ότι βγαίνει ο ΣΥΡΙΖΑ»...
Ο κ. Γιούνκερ το είπε έμμεσα, οι αγορές πιο άμεσα: οι κίνδυνοι από τις ενδεχόμενες εκλογές είναι μεγάλοι! Σύμφωνα με τη Moody’s, «οι πολιτικές εξελίξεις μειώνουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών και θέτουν ρίσκα χρηματοδότησης και ρευστότητας», ενώ χαρακτηρίζει «αρνητικό πιστωτικό γεγονός τις πρόωρες εκλογές».

Σε διάλυση ο εταίρος ΠΑΣΟΚ

Η απόφαση Σαμαρά-Βενιζέλου, εφόσον δεν αναλαμβάνουν την πολιτική ευθύνη να υπογράψουν, ως συμφωνία, τις απαιτήσεις της τρόικας, να επισπεύσουν την διαδικασία εκλογής προέδρου, δηλαδή να πάμε για εκλογές και να ηττηθούν, έτσι που «η απασφαλισμένη βόμβα να περάσει στον ΣΥΡΙΖΑ», όπως γράφτηκε με πολλές παραλλαγές και στον κυβερνητικό τύπο, προκάλεσε γενικότερα αναστάτωση στο πολιτικό σύστημα. Το πιο προβεβλημένο θέμα είναι το ίδιο το ΠΑΣΟΚ. Στα πρόθυρα της διάσπασης, επιχειρεί να ισορροπήσει τις δύο τάσεις του αλλά είναι αδύνατο. Μετά την παρέμβαση Γ. Παπανδρέου ο βουλευτής Θ. Μωραΐτης δεν άφησε καμία αμφιβολία ότι, εφόσον πάμε σε εκλογές, οι σχηματισμοί στο χώρο αυτό θα είναι δύο. Σύμφωνα με πληροφορίες ήδη η πτέρυγα Παπανδρέου έχει έτοιμους συνδυασμούς. Αντίθετα από την πτέρυγα Βενιζέλου, η οποία δυσκολεύεται.
Εξαιρετικά δύσκολη είναι και η κατάσταση στη ΔΗΜΑΡ η οποία διχάζεται ως προς τη συνεργασία της με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτός όμως ο διχασμός, ο οποίος ούτως ή άλλως την παραλύει, επηρεάζει και τη στάση κάποιων βουλευτών της ως προς το αν θα ψηφίσουν ή όχι πρόεδρο. Συγχρόνως, στους ΑΝ.ΕΛ ξανάνοιξε η συζήτηση από ορισμένους βουλευτές για το ενδεχόμενο να ψηφίσουν πρόεδρο, αν προκύψουν «εθνικά ζητήματα». Ο κ. Χαϊκάλης, ως εθνικό ζήτημα θεωρεί τα… ΑΤΜ.
Αυτή η ρευστότητα και η κατάσταση «κινούμενης άμμου» που καταγράφεται σε μέρος ανεξάρτητων βουλευτών, είναι που φέρνει από το παράθυρο τη συζήτηση για την τρίτη ψηφοφορία. Ότι δηλαδή σ’ αυτή θα επιχειρηθεί μια ακόμη προσπάθεια –ίσως και με αλλαγή του υποψήφιου– να εκλεγεί πρόεδρος. Η πιθανότητα είναι μικρή, πολύ μικρή, αλλά θα έπρεπε κανείς να προφυλάσσεται απ’ αυτήν.

Τα σχέδια του ΣΥΡΙΖΑ

Ο ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς να παραμελεί να απευθύνεται στους ανεξάρτητους βουλευτές και να τους καλεί να ολοκληρώσουν ως καθήκον έναντι του λαού το πρώτο τους αντιμνημονιακό βήμα, χωρίς να παραλείπει να εργάζεται για μια κοινωνική δυναμική που θα ωθεί τους βουλευτές στην καταψήφιση του κ. Δήμα, απέχοντας ταυτόχρονα από ενέργειες που μπορεί να θεωρηθούν συναλλαγή ή απομάκρυνση από το ηθικό πλεονέκτημα του κόμματος, σοφό θα είναι να απαγκιστρώνεται από τη μονοκαλλιέργεια της συγκέντρωσης 121 βουλευτών στο «κατά». Η δυναμική που αναπτύσσεται υπέρ του, το λαϊκό ρεύμα που τροφοδοτείται από πολλές κατευθύνσεις, υπερβαίνει τις ημερομηνίες που επιδιώκουν να γίνουν εκλογές οι δυνάμεις του συστήματος. Στη συνείδηση της κοινωνίας είναι σταθερή η άποψη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται την αυτοδυναμία, για να μπορέσει να εφαρμόσει το πρόγραμμά του.